Loáng thoáng đã đến Trung thu. Đây là lần đầu tiên, Thuyên tham gia Hội trăng rằm cùng bọn trẻ dưới quê. Hôm nay trăng thanh gió mát, người lớn cũng rất phối hợp tắt đi đèn ngoài sân để tụi nhỏ mở lồng đèn của mình lên. Ở thành phố, chỉ có năm lớp một là Thuyên đi hội Trung thu ở trường. Học sinh rất đông, nhà trường cũng tổ chức văn nghệ thiếu nhi và tặng quà cho học sinh có hoàn cảnh khó khăn, tạo điều kiện để các bạn có được cái Tết Trung thu như bạn bè.

Trước khi lễ khai mạc diễn ra, học sinh sẽ xếp hàng theo lớp, nâng lên hạ xuống chiếc lồng đèn theo khẩu hiệu của thầy tổng phụ trách. Rồi sau đó, khi trời sập tối sân khấu sẽ bùng lên những ánh đèn đủ màu sắc, chói lóa một vùng không gian. Lúc này, học sinh có thể hoạt động tự do nghĩa là gọi cha mẹ rước về nhà, ở lại xem ca nhạc, biểu diễn thời trang hay trở lại lớp để tổ chức liên hoan cùng các bạn đều được.

Thuyên sẽ chọn cái thứ ba vì về nhà cũng không có ai ăn cùng cậu bánh mứt Trung thu, cha mẹ mãi bận bịu với công việc và dĩ nhiên sẽ không rảnh để tham gia với Thuyên, dù chỉ là một bữa cơm nho nhỏ nhưng từ lúc nào đó đối với cậu đã trở thành thứ xa xỉ.

Còn bây giờ, Thuyên có bạn dù không nhiều nhưng đủ khiến cậu cảm thấy vui vẻ. Trên tay Thuyên là chiếc đèn ông sao ông ngoại đã làm cho cậu để cùng các bạn vui chơi. Bài hát "Rước đèn ông sao" được tụi trẻ đồng thanh hát vang. Những giọng ca non nớt không cần nhạc đệm, kéo dài xuyên suốt trên đường làng, theo cơn gió rồi truyền ra xa, qua những cánh đồng, những rặng tre rồi vọng lên bầu trời đầy sao sáng. Đi qua nhà đứa nào chưa tham gia, chúng nghe được tiếng hát cùng đám đông rước đèn đều sẽ xin cha mẹ rồi lạch xạch chạy ra ngoài, trên tay là lồng đèn tự chế từ vỏ lon sữa hay đèn ông sao từ tre như Thuyên. Chúng vui vẻ, cười giỡn dưới những vì sao.

Đến nơi quen thuộc, bọn trẻ sẽ đem bánh kẹo lấy từ nhà bỏ xuống chiếu mượn được rồi ngồi quây quần cạnh nhau. Hát hò, nhảy múa hay kể nhau nghe những chuyện hài, chuyện ma mà chúng sưu tầm được qua lời kể của bà, của mẹ.

Thuyên vui lắm, nỗ lực tìm bạn của cậu đã được đền đáp. Mặc dù cậu thích chơi với Chinh hơn cả nhưng nhờ Chinh mà Thuyên đã kết thêm nhiều bạn mới. Tụi con trai trong làng dần dần cũng hòa hợp với cậu mà không trêu chọc như trước nữa.

"Ê Thuyên, mày kể tụi tao nghe Trung thu ở thành phố như nào đi." Trí mở lời sau khi tụi nó đã hả hê với bánh kẹo và đùa vui ầm ĩ.

Thuyên nhìn qua một lượt, đứa nào cũng trố mắt, chờ đợi cậu lên tiếng.

"Nhưng tao chỉ biết ở nơi tao sống thôi chứ không phải cả thành phố đâu." Thuyên khó xử

"Không sao, mày cứ kể." Bọn trẻ đồng thanh nói.

Trung thu ở nơi Thuyên sống cũng giống dưới quê vậy thôi nhưng tẻ nhạt và buồn chán hơn hẳn.

Cũng sẽ có những đứa con nít cầm lồng đèn đi khắp con hẻm nhỏ, ánh sáng lờ mờ từ chiếc đèn chạy bằng pin của tụi nó rọi qua từng góc tối chúng đi qua. Thuyên đã từng đứng cạnh cửa sổ nhìn tụi nó dù chỉ có vài đứa nhưng vẫn xếp thành đội ngũ chỉnh tề rồi vừa hát vừa đi. Tiếng hát dần xa, sau cùng để lại trong mắt cậu là một mảnh tối om.

Khu phố xập xệ của những người xa quê, lên thành phố để bám trụ qua ngày đón một cái Tết Trung thu như vậy. Những người lớn sẽ kê ghế ra hiên nhà ngồi hóng mát. Họ ăn bánh, uống trà dành một buổi tối ngắn ngủi để tâm sự với nhau bao chuyện.

Trên tivi, cậu hay nghe người ta nói trong các quảng cáo:

"Tết Trung thu, tết của đoàn viên."

Nhưng nhà Thuyên, chưa bao giờ ăn được một cái tết đúng nghĩa.

"Ơ, vậy chẳng phải dưới đây vui hơn sao? Ha ha."

Thuyên lắc đầu:

"Đó là nơi tao sống thôi, còn những nơi khác hẳn sẽ vui hơn chứ?"

Một đứa nhìn ra sông rồi la lên:

"Ê tụi bây, người ta thả đèn kìa."

Đám trẻ hồ hởi hẳn lên. Chúng bỏ chạy về phía sông, đứng trên bờ nhìn những chiếc thuyền giấy có đèn cầy trong đó. Tụi trẻ ồ lên vui vẻ.

*Đèn cầy: Nến

Thuyên cũng đi ra xem. Đây là lần đầu Thuyên chứng kiến một cảnh tượng như vậy. Giữa sông, có bóng người đang thả đèn. Những chiếc thuyền giấy theo dòng chảy, trôi xuống dần dần. Có chiếc bị sóng đánh, lật úp xuống nhưng nó vẫn cố chấp cháy hết trước khi chìm nghỉm vào lòng sông. Cũng có chiếc, khéo léo lách qua những gợn sóng, chao đảo trên dòng sông rồi bị kẹt lại nơi đám lục bình. Nó vẫn cháy, vẫn sáng rọi lên những thân lục bình xanh mướt. Những chiếc thuyền đèn nối đuôi nhau trôi xuống, rồi mất hút không thấy bóng dáng nữa.

"Nè tụi bây, nó trôi xuống dưới đây nè!"

Một đứa rồi nhiều đứa nữa chạy theo dòng chảy của con sông để xem những chiếc thuyền sẽ đi về đâu.

Thuyên không chạy như tụi trẻ mà đứng im nhìn mặt sông. Nước đen thui, chỉ có ánh sáng le lói từ ngọn đèn ấy là khắc sâu trong mắt Thuyên kẻ cả năm tháng về sau.