Thời nhà Tấn dưới sự cai trị của phụ hoàng, biên cương bất ổn, thường xuyên xảy ra các cuộc khởi nghĩa của nông dân, các quân tướng thường không có bổng lộc, khi cần thiết thì dùng hộ quân nông dân để ứng biến, trong quân thường xuyên ăn bữa nay lo bữa mai. Mà ban đêm trong quân doanh thường vang lên tiếng gào thét khiến toàn quân chấn động, nhẹ thì bỏ chạy, nặng thì tự giết lẫn nhau.
Đội quân mới của Từ Quân Dật hoàn toàn khác, dọc đường đi, thương binh hành quân theo hàng, kỵ binh kỷ luật nghiêm minh. Đến tối, Đỗ tổng binh chọn bãi đất cao, các binh lính dựng trại, nhóm lửa nấu nướng có trật tự.
Một đội mười người tập hợp theo trận hình uyên ương, họ đun nước trong một chiếc nồi sắt lớn, trước tiên đun sôi một nồi lá trà nát, múc ra để cho các binh lính giải khát, sau đó cho thêm muối, thịt phơi khô và cơm vào nước trà.
Đỗ tổng binh quen thuộc ăn hết phần của mình, tha thiết nhìn miếng thịt trong chén của ta. Ta biết hiện tại không phải lúc để ý, ta tưởng tượng món thịt khô tanh với cơm chan nước trà thành món vịt bát bảo hay gà rang muối rồi nhắm mắt đưa vào miệng.
Đỗ tổng binh thấy ta chật vật ăn uống, nói: "Tiểu công công, ngươi từ trong cung xuất thân ra tới, chưa bao giờ phải chịu đựng gian khổ gì, được ăn cơm như vậy trong quân là hạnh phúc rồi."
Ta hơi ngạc nhiên, trong cung Đại Minh có một vườn thú hoàng gia, nơi đó nuôi chó săn, vẹt và các loại động vật khác để cho quý tộc trong cung thưởng thức, theo quy định, mỗi ngày một con chó được ăn hai ký thịt bò. Tổng binh trong quân liều mạng lại ăn không bằng một con chó trong cung.
Đỗ tổng binh chậm rãi nói: "Năm trước, chúng ta theo tướng quân Tôn Hóa Cập đến Trung Nguyên để trấn áp thổ phỉ. Người duy nhất đủ ăn chỉ có người hầu của tướng quân Tôn. Chúng ta chỉ là những người lính bình thường, nếu may mắn mỗi ngày sẽ kiếm được một cái bánh bao hấp cám, nhưng nếu không may thì phải đào rau dại và bóc vỏ cây mà ăn, năm ngoái Từ tướng đã ở đó."
"Ừ," Từ Quân Dật đặt chén xuống, "Trấn áp bọn thổ phỉ không dễ dàng gì, bọn họ đều là dân tị nạn đói khát hoa mắt, giết bọn họ thì có lỗi với lương tâm, bắt bọn họ thì không có đủ thức ăn, nếu thả đi sau này sẽ lại có nhóm cướp mới."
"Vì nguyên nhân này nên chúng ta không muốn trấn áp thổ phỉ nữa, chỉ muốn đi theo Từ tướng đánh Nhu Nhiên."
Thịt cơm trong chén lại trân quý hơn, ta cúi đầu gắp từng hạt cơm ra ăn.
Buổi chiều, chúng ta tựa lưng vào nhau ngủ trên xe ngựa cho đến khi trời tối, đêm về tinh thần sảng khoái hơn rất nhiều.
Thấy lều của ta vẫn còn đèn đuốc, Đỗ tổng binh tiến tới nói: "Tiểu công công vẫn chưa nghỉ ngơi sao?"
Ta đẩy vải lều ra, thò đầu ra hỏi: "Đỗ tổng binh có gì giao phó sao?"
"Cũng không thể nói là giao phó," Đỗ tổng binh đưa cho ta hai trang giấy, "Ta vừa bắt được tên Dạ Bất Thu trốn thoát khỏi Kế Trấn, tra khảo mới tiết lộ thông tin mới, làm phiền công công đưa cho Từ tướng giúp."
Ta chỉ vào lều lớn của Từ Quân Dật, hỏi hắn ta tại sao không tự mình đi. Đỗ tổng binh cười khổ nói: "Không phải bọn ta lười biếng, chỉ sợ toàn quân không có người dám đi, chính là vì tiểu công công và Từ tướng thân thiết nên mới nói ra lời nhờ này."
Vậy nên ta xỏ giày, tùy ý mặc áo khoác bước ra khỏi lều, không nghe thấy Đỗ tổng binh ở phía sau đỏ mặt, tự nhủ: "Mẹ kiếp Nhan công công này thật sự quá đẹp. Nếu không nhìn thấy hầu kết còn tưởng là nữ giả nam."
Trong lều của Từ Quân Dật tối đen như mực, vừa bước vào, một thanh trường kiếm lạnh lẽo đã kề vào cổ ta.
"Tiểu Nghiên, là ngươi." Từ Quân Dật thu kiếm lại, kinh ngạc nói: "May là ta không làm ngươi bị thương."
Khó trách ban đêm không có người dám quấy rầy, không biết vì sao, ta tin tưởng hắn sẽ không đả thương ta.
Ta bước vào doanh trại, nhét hai trang giấy vào tay hắn, "Đỗ tổng binh đưa cho ngươi."
Từ Quân Dật thắp nến nhanh chóng nhìn qua.
Đêm thu trong núi rừng lạnh buốt, từng đợt gió lạnh thổi vào trong doanh trại, ta ngồi cạnh Từ Quân Dật, run rẩy vì lạnh.
Hắn lấy chăn trên giường nhỏ quấn chặt quanh người ta, chỉ để lộ khuôn mặt nhỏ nhắn, ta chớp mắt tò mò nhìn giấy báo quân sự trong tay hắn.
Hắn đặt bản báo cáo hàng năm do tướng quân Đường Văn Đào của Kế Trấn viết cho nội các và Tư lễ giám trước mặt ta, rồi cười nói: "Nếu Tiểu Nghiên không ngủ được vậy giúp ta đọc nó đi."
Thiên Tụng mùa thu năm thứ hai mươi mốt, Nhu Nhiên xâm chiếm biên giới, lấy đầu hai trăm mười quân địch, Thiên Tụng mùa xuân năm thứ hai mươi hai, xem xét Nhu Nhiên có ý định tấn công vào ban đêm, lấy đầu một trăm bảy mươi mốt quân địch, Thiên Tụng mùa thu năm thứ hai mươi ba,... lấy đầu một trăm tám mươi chín quân địch.
"Tại sao cứ cách một khoảng thời gian tướng quân Đào lại có số lượng đầu người Nhu Nhiên tương tự nhau?" Người thảo nguyên có mái tóc và nét mặt khác với người nhà Tấn. Biên quân nhà Tấn mô phỏng theo nhà Tần, lấy đầu quân địch để tính quân công.
Từ Quân Dật chế nhạo, "Đúng vậy, đây chính là nguyên nhân dù hằng năm Đường Văn Đào đều bị đánh bại nhưng vẫn có thể ở lại Kế Trấn làm tổng binh. Tiểu Nghiên, ngươi có nhớ ta đã nói với ngươi rằng người Nhu Nhiên cũng giống như người Tấn không? Thân thể họ đều bằng xương bằng thịt, lương thực họ ăn có thể cướp từ các trấn biên giới, nhưng công cụ sắt và muối thì không thể cướp được."
Ta chợt nhận ra, "Ý ngươi là tướng quân Đào đã giao dịch với Nhu Nhiên, bán muối và sắt để đổi lấy đầu của họ?"
Từ Quân Dật gật đầu, mỉa mai nói: "Nhu Nhiên rình rập không chỉ cướp thức ăn mà còn muốn cướp người, để người Tấn làm nô lệ chăn ngựa và dê cho bọn họ. Ta đã xem kỹ đầu lâu mà Đường Văn Đào gửi đến Trường An, ngũ quan khác với người thảo nguyên một trời một vực, Nhu Nhiên không nỡ giết người trong tộc nên chỉ có thể giao nô lệ cho Đường Văn Đào để bù đắp đủ số lượng thôi."
Ta chợt thấy ớn lạnh, hóa ra một tướng quân thủ thành ở biên giới vì vinh hoa phú quý mà đi cấu kết với kẻ thù xâm lược, giẫm xác đồng bào ở dưới chân.
"Tiểu Nghiên không cần phải ngạc nhiên, tất cả các trấn ở Cửu biên đều như thế này, cũng không lạ khi bọn họ cấu kết với ngoại địch, quân bạc bóc lột tầng tầng, từ thủ phụ nội các cho tới châu phủ nha môn, lương bổng vừa tới tay các trấn biên giới đã không đủ hai phần mười, không thể nuôi sống hàng chục ngàn quân biên cương, từ lâu nhà Tấn đã mục nát đến tận xương tủy. Nếu không vì Vĩnh Bình và Tam đồn bị thất thủ phải lui về Sư Tử Dụ, Đường Văn Đào chung sống hòa bình với Nhu Nhiên đã lâu sẽ không dám viết thư cầu cứu." Trong mắt Từ Quân Dật có một chút lạnh lùng, giọng điệu bình tĩnh, "Dạ Bất Thu bị Đỗ Nhược Phong bắt được vốn là một trong những quân tinh nhuệ của quân biên phòng Kế Trấn, hắn ta không có bản lĩnh dò xét tình hình của kẻ thù, nhưng lại có năng lực trốn thoát rất nhanh."
"Ngươi, ngươi sẽ giết họ sao..." Ta ngơ ngác nhìn ánh nến trong lều, những quân lính chạy trốn này có thể là những người dân đáng thương mà Đỗ tổng binh đã nói tới, một bữa cơm không thể ăn no, đến mùa đông lạnh chân tay sẽ đau nhức vì bị thương ở trận chiến.
"Ta sẽ," Từ Quân Dật kéo cây trâm cài búi tóc của ta, xõa mái tóc dài của ta ra, "Luật nhà Tấn quy định nếu quân lính tự ý rời vị trí mà không được phép sẽ bị xử tử. Dạ Bất Thu có thể trốn tới đây là lính dày dạn nhiều năm, không thể để cho bọn họ tha hoá lính mới."
Ta tựa vào vai hắn, thấp giọng hỏi: "Biên quân thối nát, gặp giặc thì sụp đổ. Một khi giặc ngoại xâm xâm lược, quân tướng làm sao sống sót được đây?"
"Đường Văn Đào có tám trăm người hầu có năng lực, chỉ nghe theo mệnh lệnh của hắn. Lần này Nhu Nhiên xâm chiếm Kế Trấn với số lượng lớn, hắn dựa vào người hầu của mình để hộ tống các thê thiếp, nhi tử nhi nữ trong nhà chạy trốn đến Sư Tử Dụ."
"Vậy còn bách tính trong thành thì sao?"
Dưới ánh nến, trán Từ Quân Dật chạm vào trán ta: "Tiểu Nghiên, ta hy vọng ngươi vẫn luôn là công chúa vô tư."
Quân binh trú đóng gần một thôn làng, về đêm dường như có người hát khúc: Bình minh ló, đậu khấu ngày xưa, yên vàng ngựa trắng lướt gió xuân; vầng trăng sáng ở thành Trường An, ta nằm tỉnh mộng cô độc trên núi, đã thấy cả nước mơ màng không còn chí báo thù.
Đội quân mới của Từ Quân Dật hoàn toàn khác, dọc đường đi, thương binh hành quân theo hàng, kỵ binh kỷ luật nghiêm minh. Đến tối, Đỗ tổng binh chọn bãi đất cao, các binh lính dựng trại, nhóm lửa nấu nướng có trật tự.
Một đội mười người tập hợp theo trận hình uyên ương, họ đun nước trong một chiếc nồi sắt lớn, trước tiên đun sôi một nồi lá trà nát, múc ra để cho các binh lính giải khát, sau đó cho thêm muối, thịt phơi khô và cơm vào nước trà.
Đỗ tổng binh quen thuộc ăn hết phần của mình, tha thiết nhìn miếng thịt trong chén của ta. Ta biết hiện tại không phải lúc để ý, ta tưởng tượng món thịt khô tanh với cơm chan nước trà thành món vịt bát bảo hay gà rang muối rồi nhắm mắt đưa vào miệng.
Đỗ tổng binh thấy ta chật vật ăn uống, nói: "Tiểu công công, ngươi từ trong cung xuất thân ra tới, chưa bao giờ phải chịu đựng gian khổ gì, được ăn cơm như vậy trong quân là hạnh phúc rồi."
Ta hơi ngạc nhiên, trong cung Đại Minh có một vườn thú hoàng gia, nơi đó nuôi chó săn, vẹt và các loại động vật khác để cho quý tộc trong cung thưởng thức, theo quy định, mỗi ngày một con chó được ăn hai ký thịt bò. Tổng binh trong quân liều mạng lại ăn không bằng một con chó trong cung.
Đỗ tổng binh chậm rãi nói: "Năm trước, chúng ta theo tướng quân Tôn Hóa Cập đến Trung Nguyên để trấn áp thổ phỉ. Người duy nhất đủ ăn chỉ có người hầu của tướng quân Tôn. Chúng ta chỉ là những người lính bình thường, nếu may mắn mỗi ngày sẽ kiếm được một cái bánh bao hấp cám, nhưng nếu không may thì phải đào rau dại và bóc vỏ cây mà ăn, năm ngoái Từ tướng đã ở đó."
"Ừ," Từ Quân Dật đặt chén xuống, "Trấn áp bọn thổ phỉ không dễ dàng gì, bọn họ đều là dân tị nạn đói khát hoa mắt, giết bọn họ thì có lỗi với lương tâm, bắt bọn họ thì không có đủ thức ăn, nếu thả đi sau này sẽ lại có nhóm cướp mới."
"Vì nguyên nhân này nên chúng ta không muốn trấn áp thổ phỉ nữa, chỉ muốn đi theo Từ tướng đánh Nhu Nhiên."
Thịt cơm trong chén lại trân quý hơn, ta cúi đầu gắp từng hạt cơm ra ăn.
Buổi chiều, chúng ta tựa lưng vào nhau ngủ trên xe ngựa cho đến khi trời tối, đêm về tinh thần sảng khoái hơn rất nhiều.
Thấy lều của ta vẫn còn đèn đuốc, Đỗ tổng binh tiến tới nói: "Tiểu công công vẫn chưa nghỉ ngơi sao?"
Ta đẩy vải lều ra, thò đầu ra hỏi: "Đỗ tổng binh có gì giao phó sao?"
"Cũng không thể nói là giao phó," Đỗ tổng binh đưa cho ta hai trang giấy, "Ta vừa bắt được tên Dạ Bất Thu trốn thoát khỏi Kế Trấn, tra khảo mới tiết lộ thông tin mới, làm phiền công công đưa cho Từ tướng giúp."
Ta chỉ vào lều lớn của Từ Quân Dật, hỏi hắn ta tại sao không tự mình đi. Đỗ tổng binh cười khổ nói: "Không phải bọn ta lười biếng, chỉ sợ toàn quân không có người dám đi, chính là vì tiểu công công và Từ tướng thân thiết nên mới nói ra lời nhờ này."
Vậy nên ta xỏ giày, tùy ý mặc áo khoác bước ra khỏi lều, không nghe thấy Đỗ tổng binh ở phía sau đỏ mặt, tự nhủ: "Mẹ kiếp Nhan công công này thật sự quá đẹp. Nếu không nhìn thấy hầu kết còn tưởng là nữ giả nam."
Trong lều của Từ Quân Dật tối đen như mực, vừa bước vào, một thanh trường kiếm lạnh lẽo đã kề vào cổ ta.
"Tiểu Nghiên, là ngươi." Từ Quân Dật thu kiếm lại, kinh ngạc nói: "May là ta không làm ngươi bị thương."
Khó trách ban đêm không có người dám quấy rầy, không biết vì sao, ta tin tưởng hắn sẽ không đả thương ta.
Ta bước vào doanh trại, nhét hai trang giấy vào tay hắn, "Đỗ tổng binh đưa cho ngươi."
Từ Quân Dật thắp nến nhanh chóng nhìn qua.
Đêm thu trong núi rừng lạnh buốt, từng đợt gió lạnh thổi vào trong doanh trại, ta ngồi cạnh Từ Quân Dật, run rẩy vì lạnh.
Hắn lấy chăn trên giường nhỏ quấn chặt quanh người ta, chỉ để lộ khuôn mặt nhỏ nhắn, ta chớp mắt tò mò nhìn giấy báo quân sự trong tay hắn.
Hắn đặt bản báo cáo hàng năm do tướng quân Đường Văn Đào của Kế Trấn viết cho nội các và Tư lễ giám trước mặt ta, rồi cười nói: "Nếu Tiểu Nghiên không ngủ được vậy giúp ta đọc nó đi."
Thiên Tụng mùa thu năm thứ hai mươi mốt, Nhu Nhiên xâm chiếm biên giới, lấy đầu hai trăm mười quân địch, Thiên Tụng mùa xuân năm thứ hai mươi hai, xem xét Nhu Nhiên có ý định tấn công vào ban đêm, lấy đầu một trăm bảy mươi mốt quân địch, Thiên Tụng mùa thu năm thứ hai mươi ba,... lấy đầu một trăm tám mươi chín quân địch.
"Tại sao cứ cách một khoảng thời gian tướng quân Đào lại có số lượng đầu người Nhu Nhiên tương tự nhau?" Người thảo nguyên có mái tóc và nét mặt khác với người nhà Tấn. Biên quân nhà Tấn mô phỏng theo nhà Tần, lấy đầu quân địch để tính quân công.
Từ Quân Dật chế nhạo, "Đúng vậy, đây chính là nguyên nhân dù hằng năm Đường Văn Đào đều bị đánh bại nhưng vẫn có thể ở lại Kế Trấn làm tổng binh. Tiểu Nghiên, ngươi có nhớ ta đã nói với ngươi rằng người Nhu Nhiên cũng giống như người Tấn không? Thân thể họ đều bằng xương bằng thịt, lương thực họ ăn có thể cướp từ các trấn biên giới, nhưng công cụ sắt và muối thì không thể cướp được."
Ta chợt nhận ra, "Ý ngươi là tướng quân Đào đã giao dịch với Nhu Nhiên, bán muối và sắt để đổi lấy đầu của họ?"
Từ Quân Dật gật đầu, mỉa mai nói: "Nhu Nhiên rình rập không chỉ cướp thức ăn mà còn muốn cướp người, để người Tấn làm nô lệ chăn ngựa và dê cho bọn họ. Ta đã xem kỹ đầu lâu mà Đường Văn Đào gửi đến Trường An, ngũ quan khác với người thảo nguyên một trời một vực, Nhu Nhiên không nỡ giết người trong tộc nên chỉ có thể giao nô lệ cho Đường Văn Đào để bù đắp đủ số lượng thôi."
Ta chợt thấy ớn lạnh, hóa ra một tướng quân thủ thành ở biên giới vì vinh hoa phú quý mà đi cấu kết với kẻ thù xâm lược, giẫm xác đồng bào ở dưới chân.
"Tiểu Nghiên không cần phải ngạc nhiên, tất cả các trấn ở Cửu biên đều như thế này, cũng không lạ khi bọn họ cấu kết với ngoại địch, quân bạc bóc lột tầng tầng, từ thủ phụ nội các cho tới châu phủ nha môn, lương bổng vừa tới tay các trấn biên giới đã không đủ hai phần mười, không thể nuôi sống hàng chục ngàn quân biên cương, từ lâu nhà Tấn đã mục nát đến tận xương tủy. Nếu không vì Vĩnh Bình và Tam đồn bị thất thủ phải lui về Sư Tử Dụ, Đường Văn Đào chung sống hòa bình với Nhu Nhiên đã lâu sẽ không dám viết thư cầu cứu." Trong mắt Từ Quân Dật có một chút lạnh lùng, giọng điệu bình tĩnh, "Dạ Bất Thu bị Đỗ Nhược Phong bắt được vốn là một trong những quân tinh nhuệ của quân biên phòng Kế Trấn, hắn ta không có bản lĩnh dò xét tình hình của kẻ thù, nhưng lại có năng lực trốn thoát rất nhanh."
"Ngươi, ngươi sẽ giết họ sao..." Ta ngơ ngác nhìn ánh nến trong lều, những quân lính chạy trốn này có thể là những người dân đáng thương mà Đỗ tổng binh đã nói tới, một bữa cơm không thể ăn no, đến mùa đông lạnh chân tay sẽ đau nhức vì bị thương ở trận chiến.
"Ta sẽ," Từ Quân Dật kéo cây trâm cài búi tóc của ta, xõa mái tóc dài của ta ra, "Luật nhà Tấn quy định nếu quân lính tự ý rời vị trí mà không được phép sẽ bị xử tử. Dạ Bất Thu có thể trốn tới đây là lính dày dạn nhiều năm, không thể để cho bọn họ tha hoá lính mới."
Ta tựa vào vai hắn, thấp giọng hỏi: "Biên quân thối nát, gặp giặc thì sụp đổ. Một khi giặc ngoại xâm xâm lược, quân tướng làm sao sống sót được đây?"
"Đường Văn Đào có tám trăm người hầu có năng lực, chỉ nghe theo mệnh lệnh của hắn. Lần này Nhu Nhiên xâm chiếm Kế Trấn với số lượng lớn, hắn dựa vào người hầu của mình để hộ tống các thê thiếp, nhi tử nhi nữ trong nhà chạy trốn đến Sư Tử Dụ."
"Vậy còn bách tính trong thành thì sao?"
Dưới ánh nến, trán Từ Quân Dật chạm vào trán ta: "Tiểu Nghiên, ta hy vọng ngươi vẫn luôn là công chúa vô tư."
Quân binh trú đóng gần một thôn làng, về đêm dường như có người hát khúc: Bình minh ló, đậu khấu ngày xưa, yên vàng ngựa trắng lướt gió xuân; vầng trăng sáng ở thành Trường An, ta nằm tỉnh mộng cô độc trên núi, đã thấy cả nước mơ màng không còn chí báo thù.
