ĐIỂM 9: LẦM RẦM CẦU KINH. Cho tới nay tất cả các vụ tấn công được biết tới đều được khơi nguồn, hay thúc đẩy, hay thông qua, hay khuyến dụ bởi tôn giáo, phần lớn đạo Hồi, và người theo đạo Hồi quen với việc cầu nguyện nơi công cộng. Các nhân chứng sống sót tường thuật lại các câu chú như công thức dài ngoằng được đọc từ đầu chí cuối và lặp đi lặp lại không ngớt, có hoặc không thành tiếng, nhưng có thể thấy môi mấp máy. Hành khách số 4 đang làm việc ấy thực sự. Dưới cái nhìn trừng trừng cố định, đôi môi cô ta mấp máy như đọc tràng thần chú dài, hổn hển, có vẻ cứ khoảng hai mươi giây lại lặp lại một lần. Có lẽ cô ta đã đang tự giới thiệu mình với vị thánh thần nào đó mà cô ta mong được gặp phía bên kia ranh giới. Có khi cô ta đang cố tự thuyết phục mình rằng thực sự là có thánh thần, và ranh giới.
Tàu dừng ở phố 23. Cửa mở. Không ai xuống. Chẳng ai lên. Tôi trông thấy những tấm bảng chỉ lối ra màu đỏ phía trên sân ga: phố 22 và đại lộ Park, góc Đông Bắc, phố 23 và đại lộ Park, góc Đông Nam. Những dải vỉa hè khu Manhattan chẳng có gì nổi bật nhưng đột nhiên lại hấp dẫn.
Tôi ngồi yên trên ghế. Cửa khép lại. Con tàu tiếp tục chạy.
Điểm 10: một chiếc túi lớn.
Dynamite là chất nổ ổn định, miễn là thuốc mới chế. Nó không vô tình phát nổ. Nó cần được kích bằng kíp nổ. Các kíp nổ được quấn cùng dây kích nổ nối với nguồn điện và công tắc. Thiết bị kích nổ kiểu pít tông trong các phim cao bồi thời xưa gồm cả hai thứ này. Khi tay quay di chuyển, trước tiên máy phát điện sẽ quay tương tự đĩa quay số của điện thoại kiểu cũ, rồi một công tắc sẽ nhả ra. Không phù hợp cho sử dụng cơ động. Để sử dụng cơ động, bạn cần có một cục pin, và để kích nổ một đai thuốc nổ dài xấp xỉ một mét, bạn cần có dòng điện tương đối. Pin AA nhỏ xíu chỉ phát ra dòng điện 1.5 vôn. Theo nguyên tắc phổ biến thì chừng đó không đủ. Pin mang điện thế 9 vôn thì tốt hơn, và để có hiệu quả kha khá thì bạn cần một cục pin cỡ lon xúp đóng hộp vuông vẫn dùng cho đèn pin loại mạnh. Cho vào túi quần túi áo thì quá to quá nặng, vì thế mới cần đến túi xách. Pin nằm dưới đáy túi, dây bò từ đó tới công tắc rồi chui qua một vết rạch kín đáo ở phía sau túi, và luồn dưới đường viền của thứ áo không phù hợp ấy.
Hành khách số 4 đang mang một chiếc túi đeo vai bằng vải bạt đen kiểu thành thị, dây đeo vắt từ một bên vai ra sau vai còn lại, rồi được kéo vào lòng cô ta. Nhìn kiểu vải cứng phùng ra và võng xuống là biết trong túi không có gì ngoài một vật nặng duy nhất.
Tàu dừng ở phố 28. Những cánh cửa xịch mở. Không ai lên. Chẳng ai xuống. Những cánh cửa đóng lại và con tàu chuyển mình.
Điểm 11: hai tay đút trong túi.
Hai mươi năm trước, điểm 11 là nội dung mới bổ sung. Trước đó danh sách dừng ở điểm thứ mười. Nhưng mọi thứ đều tiến hóa. Hành động, rồi tới đối phó. Lực lượng an ninh Israel và một số công dân dũng cảm đã áp dụng một chiến thuật mới. Nếu sự nghi ngờ trong ta trỗi dậy, ta không bỏ chạy. Thực sự là chẳng ích gì. Ta không thể chạy nhanh hơn miểng bom. Điều ta làm thay cho chạy là liều mạng ôm cứng kẻ tình nghi. Ta ép hai tay kẻ đó dọc theo người chúng. Ta ngăn không cho chúng chạm vào nút bấm. Nhiều vụ tấn công đã được ngăn chặn bằng cách ấy. Nhiều sinh mạng được cứu thoát. Nhưng kẻ đánh bom cũng đã rút ra bài học. Bây giờ chúng được dạy luôn đặt ngón tay cái trên nút bấm, để vô hiệu hóa biện pháp ôm cứng. Nút bấm nằm trong túi, gần quả pin. Vì vậy, tay luôn để trong chiếc túi.
Hành khách số 4 thò cả hai tay vào trong túi. Nắp túi bị dồn lại và nhăn nhúm giữa hai cổ tay cô ta.
Tàu dừng ở phố 33. Những cánh cửa mở ra. Không ai xuống. Một hành khách cô độc trên sân ga ngần ngừ rồi bước sang phải và lên toa kế bên. Tôi quay người nhìn qua ô cửa sổ nhỏ phía sau đầu tôi và thấy cô ta chọn một ghế gần mình. Hai vách ngăn bằng thép không gỉ và khoảng nối giữa hai toa. Tôi muốn xua tay ra hiệu cho cô ta tránh đi. Có thể cô ta sẽ sống sót ở cuối đầu kia toa của mình. Nhưng tôi không làm thế. Hai mắt chúng tôi không gặp nhau, và dù thế nào cô ta cũng sẽ lờ tôi đi. Tôi biết New York. Những cử chỉ điên rồ trên một chuyến tàu khuya chẳng có chút gì đáng tin.
Những cánh cửa mở ra lâu hơn bình thường một chút. Trong một giây điên rồ, tôi nghĩ tới việc cố lùa mọi người ra ngoài. Nhưng tôi không làm thế. Hẳn sẽ là trò hề. Ngạc nhiên, không hiểu nổi, có lẽ cả rào cản ngôn ngữ. Tôi không chắc là mình biết từ bom trong tiếng Tây Ban Nha là gì. Bomba, chắc vậy chăng. Hay từ đó nghĩa là bóng đèn? Một gã điên bô lô ba la về bóng đèn sẽ chẳng giúp được ai.
Không, bóng đèn là bombilla, tôi nghĩ.
Có lẽ thế.
Có thể thế.
Nhưng chắc chắn rằng tôi chẳng biết thứ ngôn ngữ vùng Balkan nào. Và tôi không biết thổ ngữ Tây Phi. Dù có thể người phụ nữ mặc váy nói tiếng Pháp. Một số nước Tây Phi thuộc khối Pháp ngữ. Mà tôi nói được tiếng Pháp. Une bombe. La femme là-bas a une bombe sous son manteau. Người phụ nữ đằng kia có một quả bom giấu dưới áo khoác. Người phụ nữ mặc váy có thể hiểu. Hoặc có thể cô ta hiểu được thông điệp ấy theo cách khác và cứ thế theo chúng tôi ra ngoài.
Nếu như cô ta tỉnh dậy đúng lúc. Nếu như cô ta mở hai mắt ra.
Cuối cùng tôi vẫn ngồi yên trên ghế.
Những cánh cửa đóng lại.
Tàu tiếp tục chạy.
Tôi chằm chặp nhìn hành khách số 4. Hình dung ra ngón tay cái xanh xao thanh mảnh của cô ta trên chiếc nút bấm bị che kín. Có lẽ nút bấm mua từ cửa hàng Radio Shack[4]. Một thiết bị điện vô tội, phục vụ một sở thích nào đó. Có lẽ tốn khoảng một đô rưỡi. Tôi hình dung một mớ dây lùng nhùng, màu đỏ và đen, quấn băng keo, uốn quăn và được kẹp lại. Một dây kích nổ dày, chạy ra khỏi túi, nhét dưới áo khoác cô ta, nối mười hai hoặc hai mươi kíp tạo thành hình một chiếc thang song song dài nguy hiểm chết người. Dòng điện di chuyển với tốc độ gần bằng tốc độ ánh sáng. Dynamite thì mạnh đến không tin nổi. Trong môi trường kín như toa xe điện ngầm, riêng sóng xung kích cũng đủ nghiền tất cả chúng tôi thành cám. Những chiếc đinh và các viên bi sẽ hoàn toàn phí phạm. Như đạn bắn vào kem. Sẽ có rất ít người trong số chúng tôi sống sót. Có lẽ thành những mảnh xương, to cỡ hạt nho. Có lẽ xương bàn đạp và xương đe ở tai trong không suy suyển gì. Chúng là những xương nhỏ nhất trong cơ thể con người, vì vậy theo xác suất khả năng chúng bị đám mây vỏ bom bỏ qua là cao nhất.
Tôi chằm chằm nhìn người phụ nữ. Không có cách nào tiếp cận cô ta. Tôi cách xa chín mét. Ngón cái cô ta đã đặt trên nút bấm. Những lá tiếp xúc bằng đồng dạt có lẽ cách nhau một phần tám inch[5], có lẽ khoảng trống nhỏ xíu ấy hơi dãn rộng ra rồi hẹp lại nhịp nhàng theo nhịp tim đập và bàn tay run run của cô ta.
Cô ta thuận tiện hành động, tôi thì không.
Con tàu dồn về phía trước, với bản hợp âm đặc trưng của nó. Tiếng rít của không khí trong đường hầm, tiếng va đập của các khớp nối bù dưới các rìa sắt, tiếng cọ giữa bộ gom dòng với đường ray, tiếng rên xiết của động cơ, tiếng ken két tuần tự khi các toa xe tròng trành bám theo nhau qua các khúc cua và vành bánh xe bám xuống đường ray.
Cô ta đang đi đâu? Tàu tuyến 6 chạy dưới những khu vực nào? Bom mang trong người có thể đánh sập một tòa nhà không? Tôi nghĩ là không. Vậy những đám đông nào vẫn tụ tập sau hai giờ sáng? Không nhiều. Có lẽ là các hộp đêm, nhưng chúng tôi đã bỏ hầu hết chúng lại phía sau lưng rồi, và kiểu gì cô ta cũng không thể bước chân qua thanh chắn cửa hộp đêm được.
Tôi chằm chằm nhìn cô ta.
Quá xoáy.
Người phụ nữ cảm nhận thấy cái nhìn ấy.
Cô ta xoay đầu, chầm chậm, nhẹ nhàng, như hành động được lập trình sẵn.
Cô ta chằm chặp nhìn lại tôi.
Mắt chúng tôi gặp nhau.
Mặt cô ta biến sắc.
Cô ta biết rằng tôi đã biết.
Tàu dừng ở phố 23. Cửa mở. Không ai xuống. Chẳng ai lên. Tôi trông thấy những tấm bảng chỉ lối ra màu đỏ phía trên sân ga: phố 22 và đại lộ Park, góc Đông Bắc, phố 23 và đại lộ Park, góc Đông Nam. Những dải vỉa hè khu Manhattan chẳng có gì nổi bật nhưng đột nhiên lại hấp dẫn.
Tôi ngồi yên trên ghế. Cửa khép lại. Con tàu tiếp tục chạy.
Điểm 10: một chiếc túi lớn.
Dynamite là chất nổ ổn định, miễn là thuốc mới chế. Nó không vô tình phát nổ. Nó cần được kích bằng kíp nổ. Các kíp nổ được quấn cùng dây kích nổ nối với nguồn điện và công tắc. Thiết bị kích nổ kiểu pít tông trong các phim cao bồi thời xưa gồm cả hai thứ này. Khi tay quay di chuyển, trước tiên máy phát điện sẽ quay tương tự đĩa quay số của điện thoại kiểu cũ, rồi một công tắc sẽ nhả ra. Không phù hợp cho sử dụng cơ động. Để sử dụng cơ động, bạn cần có một cục pin, và để kích nổ một đai thuốc nổ dài xấp xỉ một mét, bạn cần có dòng điện tương đối. Pin AA nhỏ xíu chỉ phát ra dòng điện 1.5 vôn. Theo nguyên tắc phổ biến thì chừng đó không đủ. Pin mang điện thế 9 vôn thì tốt hơn, và để có hiệu quả kha khá thì bạn cần một cục pin cỡ lon xúp đóng hộp vuông vẫn dùng cho đèn pin loại mạnh. Cho vào túi quần túi áo thì quá to quá nặng, vì thế mới cần đến túi xách. Pin nằm dưới đáy túi, dây bò từ đó tới công tắc rồi chui qua một vết rạch kín đáo ở phía sau túi, và luồn dưới đường viền của thứ áo không phù hợp ấy.
Hành khách số 4 đang mang một chiếc túi đeo vai bằng vải bạt đen kiểu thành thị, dây đeo vắt từ một bên vai ra sau vai còn lại, rồi được kéo vào lòng cô ta. Nhìn kiểu vải cứng phùng ra và võng xuống là biết trong túi không có gì ngoài một vật nặng duy nhất.
Tàu dừng ở phố 28. Những cánh cửa xịch mở. Không ai lên. Chẳng ai xuống. Những cánh cửa đóng lại và con tàu chuyển mình.
Điểm 11: hai tay đút trong túi.
Hai mươi năm trước, điểm 11 là nội dung mới bổ sung. Trước đó danh sách dừng ở điểm thứ mười. Nhưng mọi thứ đều tiến hóa. Hành động, rồi tới đối phó. Lực lượng an ninh Israel và một số công dân dũng cảm đã áp dụng một chiến thuật mới. Nếu sự nghi ngờ trong ta trỗi dậy, ta không bỏ chạy. Thực sự là chẳng ích gì. Ta không thể chạy nhanh hơn miểng bom. Điều ta làm thay cho chạy là liều mạng ôm cứng kẻ tình nghi. Ta ép hai tay kẻ đó dọc theo người chúng. Ta ngăn không cho chúng chạm vào nút bấm. Nhiều vụ tấn công đã được ngăn chặn bằng cách ấy. Nhiều sinh mạng được cứu thoát. Nhưng kẻ đánh bom cũng đã rút ra bài học. Bây giờ chúng được dạy luôn đặt ngón tay cái trên nút bấm, để vô hiệu hóa biện pháp ôm cứng. Nút bấm nằm trong túi, gần quả pin. Vì vậy, tay luôn để trong chiếc túi.
Hành khách số 4 thò cả hai tay vào trong túi. Nắp túi bị dồn lại và nhăn nhúm giữa hai cổ tay cô ta.
Tàu dừng ở phố 33. Những cánh cửa mở ra. Không ai xuống. Một hành khách cô độc trên sân ga ngần ngừ rồi bước sang phải và lên toa kế bên. Tôi quay người nhìn qua ô cửa sổ nhỏ phía sau đầu tôi và thấy cô ta chọn một ghế gần mình. Hai vách ngăn bằng thép không gỉ và khoảng nối giữa hai toa. Tôi muốn xua tay ra hiệu cho cô ta tránh đi. Có thể cô ta sẽ sống sót ở cuối đầu kia toa của mình. Nhưng tôi không làm thế. Hai mắt chúng tôi không gặp nhau, và dù thế nào cô ta cũng sẽ lờ tôi đi. Tôi biết New York. Những cử chỉ điên rồ trên một chuyến tàu khuya chẳng có chút gì đáng tin.
Những cánh cửa mở ra lâu hơn bình thường một chút. Trong một giây điên rồ, tôi nghĩ tới việc cố lùa mọi người ra ngoài. Nhưng tôi không làm thế. Hẳn sẽ là trò hề. Ngạc nhiên, không hiểu nổi, có lẽ cả rào cản ngôn ngữ. Tôi không chắc là mình biết từ bom trong tiếng Tây Ban Nha là gì. Bomba, chắc vậy chăng. Hay từ đó nghĩa là bóng đèn? Một gã điên bô lô ba la về bóng đèn sẽ chẳng giúp được ai.
Không, bóng đèn là bombilla, tôi nghĩ.
Có lẽ thế.
Có thể thế.
Nhưng chắc chắn rằng tôi chẳng biết thứ ngôn ngữ vùng Balkan nào. Và tôi không biết thổ ngữ Tây Phi. Dù có thể người phụ nữ mặc váy nói tiếng Pháp. Một số nước Tây Phi thuộc khối Pháp ngữ. Mà tôi nói được tiếng Pháp. Une bombe. La femme là-bas a une bombe sous son manteau. Người phụ nữ đằng kia có một quả bom giấu dưới áo khoác. Người phụ nữ mặc váy có thể hiểu. Hoặc có thể cô ta hiểu được thông điệp ấy theo cách khác và cứ thế theo chúng tôi ra ngoài.
Nếu như cô ta tỉnh dậy đúng lúc. Nếu như cô ta mở hai mắt ra.
Cuối cùng tôi vẫn ngồi yên trên ghế.
Những cánh cửa đóng lại.
Tàu tiếp tục chạy.
Tôi chằm chặp nhìn hành khách số 4. Hình dung ra ngón tay cái xanh xao thanh mảnh của cô ta trên chiếc nút bấm bị che kín. Có lẽ nút bấm mua từ cửa hàng Radio Shack[4]. Một thiết bị điện vô tội, phục vụ một sở thích nào đó. Có lẽ tốn khoảng một đô rưỡi. Tôi hình dung một mớ dây lùng nhùng, màu đỏ và đen, quấn băng keo, uốn quăn và được kẹp lại. Một dây kích nổ dày, chạy ra khỏi túi, nhét dưới áo khoác cô ta, nối mười hai hoặc hai mươi kíp tạo thành hình một chiếc thang song song dài nguy hiểm chết người. Dòng điện di chuyển với tốc độ gần bằng tốc độ ánh sáng. Dynamite thì mạnh đến không tin nổi. Trong môi trường kín như toa xe điện ngầm, riêng sóng xung kích cũng đủ nghiền tất cả chúng tôi thành cám. Những chiếc đinh và các viên bi sẽ hoàn toàn phí phạm. Như đạn bắn vào kem. Sẽ có rất ít người trong số chúng tôi sống sót. Có lẽ thành những mảnh xương, to cỡ hạt nho. Có lẽ xương bàn đạp và xương đe ở tai trong không suy suyển gì. Chúng là những xương nhỏ nhất trong cơ thể con người, vì vậy theo xác suất khả năng chúng bị đám mây vỏ bom bỏ qua là cao nhất.
Tôi chằm chằm nhìn người phụ nữ. Không có cách nào tiếp cận cô ta. Tôi cách xa chín mét. Ngón cái cô ta đã đặt trên nút bấm. Những lá tiếp xúc bằng đồng dạt có lẽ cách nhau một phần tám inch[5], có lẽ khoảng trống nhỏ xíu ấy hơi dãn rộng ra rồi hẹp lại nhịp nhàng theo nhịp tim đập và bàn tay run run của cô ta.
Cô ta thuận tiện hành động, tôi thì không.
Con tàu dồn về phía trước, với bản hợp âm đặc trưng của nó. Tiếng rít của không khí trong đường hầm, tiếng va đập của các khớp nối bù dưới các rìa sắt, tiếng cọ giữa bộ gom dòng với đường ray, tiếng rên xiết của động cơ, tiếng ken két tuần tự khi các toa xe tròng trành bám theo nhau qua các khúc cua và vành bánh xe bám xuống đường ray.
Cô ta đang đi đâu? Tàu tuyến 6 chạy dưới những khu vực nào? Bom mang trong người có thể đánh sập một tòa nhà không? Tôi nghĩ là không. Vậy những đám đông nào vẫn tụ tập sau hai giờ sáng? Không nhiều. Có lẽ là các hộp đêm, nhưng chúng tôi đã bỏ hầu hết chúng lại phía sau lưng rồi, và kiểu gì cô ta cũng không thể bước chân qua thanh chắn cửa hộp đêm được.
Tôi chằm chằm nhìn cô ta.
Quá xoáy.
Người phụ nữ cảm nhận thấy cái nhìn ấy.
Cô ta xoay đầu, chầm chậm, nhẹ nhàng, như hành động được lập trình sẵn.
Cô ta chằm chặp nhìn lại tôi.
Mắt chúng tôi gặp nhau.
Mặt cô ta biến sắc.
Cô ta biết rằng tôi đã biết.
