Cũng phải mười mấy năm rồi Lý Kinh Trọc chưa từng bị ai đánh, một cái tát kia khiến anh phản ứng không kịp, thầm nghĩ không biết chuyện tày trời đến mức nào mới đáng giá để cha mình ra tay như thế.
Cha Lý đánh xong đã hơi áy náy, nhưng thấy bộ dạng Lý Kinh Trọc không có vẻ gì là hối lỗi, trong lòng lại bùng lửa giận. Ông nói: "Vẫn chưa hiểu vì sao ba đánh mày? Còn chờ người báo cáo tường tận cho mày nghe? Một thôn, một trấn, một huyện, mày nghĩ nó bao lớn? Toàn bộ đều là người quen. Xe cấp cứu hú còi inh ỏi kinh động hết làng trên xóm dưới, sáng sớm người ta gọi cho ông nội nói xe cứu thương chở người từ trong nhà chúng ta đi ra, dưới đất thì đầy máu me hỗn độn. Ba gọi điện cho mày, tắt máy. Ông mày bà mày sốt ruột đến mức không ăn được cơm, cả nhà chạy xuống bệnh viện huyện lại không thấy tăm hơi đâu, hỏi thăm nửa ngày mới biết tin mày đi theo mấy thằng du côn vào bệnh viện, rồi làm xét nghiệm, rồi mua thuốc. Mấy hôm nay mày có biết cả nhà khổ sở thế nào không, có biết bao nhiêu người đi tìm mày rồi không."
Lý Kinh Trọc muốn giải thích, cha Lý lại ngắt lời: "Thôi không cần nói, kể những chuyện đã xảy ra cũng vô nghĩa, ba chỉ muốn nghe chuyện sau này. Bây giờ vào trong, nói cho cả nhà nghe sắp tới mày tính toán làm gì, thế thôi."
Lý Kinh Trọc quay đầu, ánh mắt chạm phải đôi môi, sống mũi, sau đó là đôi mắt Liễu Tức Phong. Bốn mắt nhìn nhau, Lý Kinh Trọc chỉ có thể nói "Chờ em một chút", những điều khác không nói được đành cất chứa vào trong ánh mắt.
Liễu Tức Phong muốn mở miệng nhưng rốt cuộc không nói gì, hắn muốn bước lên, nhưng cuối cùng cũng không bước nữa. Hắn sợ chọc cha Lý giận thêm, khiến Lý Kinh Trọc càng phải chịu khổ, hắn cũng hiểu rõ ánh mắt của anh, vì thế yên lặng rời khỏi nhà chính, ra cửa đứng chờ dưới ánh nắng hè chói chang. Ở mấy thời điểm thế này, người ngoài dù sao cũng chỉ có thể đứng bên ngoài.
Lý Kinh Trọc đi vào phòng khách nhỏ, chỉ vừa hé cửa đã thấy mẹ mình ngồi đối diện nhìn ra. Bà gầy đến thoát tướng, đến mức dường như còn không mặc vừa bộ quần áo ngày thường hay mặc.
Lý Kinh Trọc chưa gọi được một tiếng mẹ, bà Lý đã đứng lên, khóe mắt ướt át. Ngay sau đó ông bà nội anh cũng đứng lên, dường như lưng bọn họ cũng bị còng xuống giống cha, mãi mãi thấp bé đi không còn được như xưa nữa. Bà nội chảy ra hàng nước mắt cả đời bà chưa từng khóc vì bản thân mình, những giọt lệ dù đè nén bên trong hay trào ra ngoài đều nóng rẫy, nóng đến mức làm Lý Kinh Trọc bừng tỉnh.
Đó là hiện thực, hiện thực nhất định phải đối mặt sau khi bước chân xuống núi.
Hiện thực nóng bỏng sôi trào, nhưng vẫn phải đưa hai tay ra tiếp nhận.
Giữa sức nóng này, anh nhận thức rõ ràng rằng mình đã sai. Nếu cái tát của cha là bởi vì con đường anh chọn, vì cứu người nên để bản thân xảy ra chuyện ngoài ý muốn, nhất định anh sẽ không phục. Nhưng hiện tại, anh đã hiểu, mình quả thật nên ăn cái tát đó.
"Cháu trai à..." Bà nội lau quệt lung tung nước mắt trên mặt, run rẩy đi từng bước, gương mặt nhợt nhạt mệt mỏi ngẩng lên nhìn anh, "Trong nồi có cơm đấy, để bà hâm cho mà ăn nhớ?"
Sống mũi Lý Kinh Trọc tê xót một trận, không biết nên đáp lại thế nào.
Đến gần hơn, bà lão mới trông thấy rõ năm dấu bàn tay hằn trên mặt anh, vội vã hỏi: "Ai đánh cháu thế này?"
Bà Lý cũng chú ý đến vệt đỏ mới tinh kia, không cần hỏi đã biết là ai đánh, tuy hốc mắt còn hồng nhưng ngữ khí cứng rắn hỏi cha Lý: "Ông đánh nó làm gì? Trách tôi không sinh được cho ông một đứa ngoan hơn giỏi hơn hay sao?"
Sắc mặt cha Lý thay đổi mấy lần, đuôi mày, khóe mắt, khóe môi đều nhăn nhúm khó tả, sau một lúc lâu mới thở dài: "Anh không có ý đó."
Được bà nội và mẹ che chở, Lý Kinh Trọc càng áy náy hơn, vội vàng xin lỗi nhận sai, lại kể giản lược những gì đã xảy ra vào hôm Trung Nguyên. Trong phiên bản tường thuật này không có nguyên nhân Tào Sâm Nham tìm đến, cũng không có chi tiết chấn động nào, hết thảy gần như chỉ là anh cố gắng cứu giúp một bệnh nhân. Anh nỗ lực không đề cập đến Liễu Tức Phong, cũng nỗ lực không nhắc đến nguy cơ mình nhiễm AIDS. Lúc kể đến khoảng thời gian mất tích mấy ngày, anh chỉ giải thích ngày đó phát hiện ra máu bệnh nhân có khả năng lây bệnh, tâm tình không tốt nên lên núi giải sầu, vốn không muốn làm gia đình lo lắng, không ngờ ngược lại khiến mọi người phải lo thêm. Kể đến cuối, vì muốn cho người nhà an tâm nên còn đảm bảo sau khi uống thuốc điều trị sẽ không có vấn đề gì, mọi chuyện đều như trước.
Bà nội nghe xong, thấp giọng nói về nhà là tốt rồi, không sao là tốt rồi, sau đó lập tức muốn đi hâm trà nước cơm canh cho Lý Kinh Trọc ăn cứ như đó là việc quan trọng nhất trên đời. Cha Lý vốn muốn hỏi dự định sau này của anh, nhưng liếc thấy mẹ mình có vẻ không nhận thêm nổi đả kích nào nữa, thế là đành thôi.
"Đi tắm rửa nghỉ ngơi đi, mọi người nghỉ ngơi cả đi thôi. Những chuyện khác," Bà Lý nhìn lướt qua những vật dụng trong phòng không hề thuộc về gia đình mình, "Sau này nói tiếp. Bình an trở về là quan trọng nhất, chuyện khác từ từ rồi nói. Để con đi gọi điện thoại thông báo chúng ta tìm thấy thằng bé rồi."
Hai người sống cùng nhau đương nhiên sẽ để lại dấu vết, Lý Kinh Trọc cũng không biết chuyện của mình và Liễu Tức Phong bị người nhà nhận ra đến mức độ nào, nhưng nếu mẹ đã không muốn đề cập thì nghĩa là bây giờ không phải thời cơ tốt, anh cũng không định tùy tiện mở miệng. Lý Kinh Trọc lại xin lỗi lần nữa, mời người lớn trong nhà đi nghỉ ngơi rồi ra ngoài, nhưng tay anh vừa đặt lên nắm cửa, bất chợt cảm thấy hõm đầu gối mình nhói lên một cái.
Sau lưng đều là người nhà, một kích này Lý Kinh Trọc hoàn toàn không thể phòng bị, đầu gối lập tức đau đến quỳ xuống đất. Anh quay đầu lại, trông thấy ông nội suốt từ đầu buổi đến giờ không nói một lời đang giơ gậy chống lên, môi và râu cùng run rẩy, lạnh lùng nói: "Tiền đồ của mày đâu, coi người nhà này là đồ ngu hết hả?!"
Bà nội Lý đánh vào tay ông nội Lý: "Cháu nó về rồi ông còn muốn làm gì đấy? Ngủ không đủ giấc nên phát cáu à? Đi đi, về phòng ông mà ngủ đi——"
"Về phòng tôi?" Ông nội Lý giận đến mức tay nâng gậy chống run lên, "Trong nhà này có phòng nào là phòng tôi? Cái kia, cái kia, cả cái kia nữa..." Cây gậy run rẩy chỉ vào máy hát, đèn bàn vải thêu, ghế dài bọc nhung, cả sách vở đặt dưới sàn, "Mấy thứ này có chỗ nào giống đồ nhà tôi? Nhà họ Lý chúng ta sắp phải dâng cho người khác tu hú chiếm tổ rồi, các người ngủ được, tôi thì không!"
Bà nội Lý vừa chạy ra đỡ Lý Kinh Trọc đứng lên vừa mắng ông lão Lý: "Người ta đặt mấy món đồ trong nhà thì đã làm sao? Nhà không phải của ông nữa à? Hồi còn ở đây ông đã dọn dẹp được ngày nào chưa? Là tôi dọn chứ là ai?"
"Bà cho nó đứng lên thử xem?! Đúng là cháu hư tại bà!" Đã nhiều năm rồi ông nội Lý không to tiếng với bạn già, lúc này bạo phát tựa như đã nín nhịn rất lâu, dọa cho bà nội Lý phải đứng sững lại.
Cha Lý cũng muốn khuyên: "Ba ——"
"Đừng kêu tôi!" Ông lão Lý nhấc gậy quất lên lưng Lý Kinh Trọc, "Con anh không dạy được thì để hôm nay tôi dạy!"
Bà nội và mẹ Lý đều muốn ngăn lại, nhưng một gậy kia đánh xuống, người bị đánh vẫn chưa hề hé răng, ông nội Lý đã khóc thành tiếng trước. Tiếng khóc kia dọa sợ tất cả mọi người có mặt trong nhà, không ai dám ngăn cản.
Tiếng khóc không phải từ miệng, từ cổ họng, mà là từ trong lồng ngực, trong phế phủ thoát ra, tiếng khóc này không khóc vì đột nhiên có người ngoài tự tiện vào nhà ở, mà đó là tiếng khóc của vài chục năm đè nén không được khóc ra tiếng.
Ông lão Lý mồ côi cha từ thuở niên thiếu, chưa kịp khóc đã phải lăn đi xin cơm cho các em trai em gái mẹ già; đứa em nhỏ nhất sắp đói đến chết, chưa kịp khóc đã phải tìm nhà giàu có đem cho đi; một đứa em khác ở nhà thì lớn lên không chịu thành gia lập thất, quan hệ xằng bậy với đàn ông sau đó bị người ta đấu tố đến chết, ông vẫn không kịp khóc đã phải đi cõng người mẹ ruột bị người ta đấu tố là địa chủ, bị bắt quỳ một ngày một đêm đến không đứng dậy nổi về nhà...
Ông nội Lý tận mắt chứng kiến Lý Kinh Trọc lớn lên từng ngày, học hành giỏi giang tiền đồ rộng mở, cho rằng nhà họ Lý thế là đã khởi sắc rồi, nhưng không ngờ!
Tai ông lãng nhưng vẫn chưa có điếc, vẫn nghe thấy lời bà con nghị luận thế nào, mắt ông mờ nhưng chưa mù hẳn, vẫn thấy đồ đạc trong nhà thay đổi ra sao.
Nước mắt vẩn đục lăn dài trên những rãnh nếp nhăn của ông lão, ông cảm thấy như ngôi nhà mình vất vả xây bảy mươi năm sắp đổ sụp ngay trước mắt. Ông không dễ dàng nghĩ đến cái chết, nhưng đột nhiên lại thấy hồi chuông báo tử của gia tộc trên người thằng cháu mình. Ông chết rồi, có lẽ con trai ông sẽ sống thêm được mấy chục năm, con trai chết, cháu trai tiếp tục sống được thêm vài chục năm nữa. Nhưng cháu trai chết rồi thì sao? Nhà họ Lý thế là không còn gì nữa.
Mồ mả ông bà mọc đầy cỏ hoang mà không người nhớ rõ, đời đời tổ tiên bỗng chốc tan thành mây khói.
Ông lão Lý thấy gia tộc đã trên bờ vực sụp đổ, nếu ông chết rồi thì thôi, nhưng bây giờ ông vẫn còn sống, chỉ cần ông còn một hơi thở thì phải chấn hưng dòng dõi, vĩnh viễn không cho nó ngã xuống, mãi mãi giữ nó đứng, không chỉ đứng vững vàng, mà còn phải càng cao càng lớn hơn nữa.
"Thằng nhóc này..." Ông nội Lý gõ gõ gậy chống bên chân Lý Kinh Trọc, "Ba mày mẹ mày trải con đường tốt nhất cho mày đi, là đường rộng thênh thang đấy, mày còn không chịu đi... Nếu ngày xưa con đường của ông chỉ dễ bằng một nửa mày thôi, bắt ông mỗi ngày dập đầu ba trăm cái thành tiếng ông cũng cam lòng. Ông có đứa em trai, là ông bác mày chưa gặp bao giờ, thời trẻ nó cũng đi sai đường như mày, nên bị người ta đánh đập đến chết. Bây giờ mày quay đầu còn kịp, chọn đường khác đi cháu ơi, chọn đường khác dễ dàng mà đi." Ông nội Lý cúi người, giọng nói già nua thì thầm vừa giống hướng dẫn, lại vừa như cầu xin, "Đồng ý ông nội đi, được không cháu?"
Lý Kinh Trọc vẫn quỳ thẳng tắp, hai mắt nhìn xuống sàn nhà, không lên tiếng.
Ông nội Lý lại giơ gậy lên, nhưng nó không rơi xuống lưng Lý Kinh Trọc nữa, mà tự gõ mạnh một cái lên cặp đùi gây trơ xương của mình.
Lý Kinh Trọc sợ đến giật mình, lập tức cướp lấy cây gậy, nắm chặt trong tay không cho ông nội đánh nữa.
"Kinh Trọc à..." Nước mắt của ông lão Lý rơi xuống bàn tay đang nắm gậy của Lý Kinh Trọc, "Ông nội chẳng còn bao nhiêu năm, lúc đó nếu mấy đứa thấy phiền thì cứ mang đốt đi, tro cốt ném đại vào phần đất xây mộ cha ông là được, quan tài ông cũng không cần. Kinh Trọc, nếu mày hận ông, sau này không muốn tới tảo mộ, cứ sai con trai con gái đến vái ông một cái thôi, được không?" Bàn tay đầy nếp nhăn và đồi mồi của ông lão vô lực bọc lấy bàn tay căng tràn sinh lực của Lý Kinh Trọc, năn nỉ, "Đồng ý với ông, được không cháu?"
Cha Lý đánh xong đã hơi áy náy, nhưng thấy bộ dạng Lý Kinh Trọc không có vẻ gì là hối lỗi, trong lòng lại bùng lửa giận. Ông nói: "Vẫn chưa hiểu vì sao ba đánh mày? Còn chờ người báo cáo tường tận cho mày nghe? Một thôn, một trấn, một huyện, mày nghĩ nó bao lớn? Toàn bộ đều là người quen. Xe cấp cứu hú còi inh ỏi kinh động hết làng trên xóm dưới, sáng sớm người ta gọi cho ông nội nói xe cứu thương chở người từ trong nhà chúng ta đi ra, dưới đất thì đầy máu me hỗn độn. Ba gọi điện cho mày, tắt máy. Ông mày bà mày sốt ruột đến mức không ăn được cơm, cả nhà chạy xuống bệnh viện huyện lại không thấy tăm hơi đâu, hỏi thăm nửa ngày mới biết tin mày đi theo mấy thằng du côn vào bệnh viện, rồi làm xét nghiệm, rồi mua thuốc. Mấy hôm nay mày có biết cả nhà khổ sở thế nào không, có biết bao nhiêu người đi tìm mày rồi không."
Lý Kinh Trọc muốn giải thích, cha Lý lại ngắt lời: "Thôi không cần nói, kể những chuyện đã xảy ra cũng vô nghĩa, ba chỉ muốn nghe chuyện sau này. Bây giờ vào trong, nói cho cả nhà nghe sắp tới mày tính toán làm gì, thế thôi."
Lý Kinh Trọc quay đầu, ánh mắt chạm phải đôi môi, sống mũi, sau đó là đôi mắt Liễu Tức Phong. Bốn mắt nhìn nhau, Lý Kinh Trọc chỉ có thể nói "Chờ em một chút", những điều khác không nói được đành cất chứa vào trong ánh mắt.
Liễu Tức Phong muốn mở miệng nhưng rốt cuộc không nói gì, hắn muốn bước lên, nhưng cuối cùng cũng không bước nữa. Hắn sợ chọc cha Lý giận thêm, khiến Lý Kinh Trọc càng phải chịu khổ, hắn cũng hiểu rõ ánh mắt của anh, vì thế yên lặng rời khỏi nhà chính, ra cửa đứng chờ dưới ánh nắng hè chói chang. Ở mấy thời điểm thế này, người ngoài dù sao cũng chỉ có thể đứng bên ngoài.
Lý Kinh Trọc đi vào phòng khách nhỏ, chỉ vừa hé cửa đã thấy mẹ mình ngồi đối diện nhìn ra. Bà gầy đến thoát tướng, đến mức dường như còn không mặc vừa bộ quần áo ngày thường hay mặc.
Lý Kinh Trọc chưa gọi được một tiếng mẹ, bà Lý đã đứng lên, khóe mắt ướt át. Ngay sau đó ông bà nội anh cũng đứng lên, dường như lưng bọn họ cũng bị còng xuống giống cha, mãi mãi thấp bé đi không còn được như xưa nữa. Bà nội chảy ra hàng nước mắt cả đời bà chưa từng khóc vì bản thân mình, những giọt lệ dù đè nén bên trong hay trào ra ngoài đều nóng rẫy, nóng đến mức làm Lý Kinh Trọc bừng tỉnh.
Đó là hiện thực, hiện thực nhất định phải đối mặt sau khi bước chân xuống núi.
Hiện thực nóng bỏng sôi trào, nhưng vẫn phải đưa hai tay ra tiếp nhận.
Giữa sức nóng này, anh nhận thức rõ ràng rằng mình đã sai. Nếu cái tát của cha là bởi vì con đường anh chọn, vì cứu người nên để bản thân xảy ra chuyện ngoài ý muốn, nhất định anh sẽ không phục. Nhưng hiện tại, anh đã hiểu, mình quả thật nên ăn cái tát đó.
"Cháu trai à..." Bà nội lau quệt lung tung nước mắt trên mặt, run rẩy đi từng bước, gương mặt nhợt nhạt mệt mỏi ngẩng lên nhìn anh, "Trong nồi có cơm đấy, để bà hâm cho mà ăn nhớ?"
Sống mũi Lý Kinh Trọc tê xót một trận, không biết nên đáp lại thế nào.
Đến gần hơn, bà lão mới trông thấy rõ năm dấu bàn tay hằn trên mặt anh, vội vã hỏi: "Ai đánh cháu thế này?"
Bà Lý cũng chú ý đến vệt đỏ mới tinh kia, không cần hỏi đã biết là ai đánh, tuy hốc mắt còn hồng nhưng ngữ khí cứng rắn hỏi cha Lý: "Ông đánh nó làm gì? Trách tôi không sinh được cho ông một đứa ngoan hơn giỏi hơn hay sao?"
Sắc mặt cha Lý thay đổi mấy lần, đuôi mày, khóe mắt, khóe môi đều nhăn nhúm khó tả, sau một lúc lâu mới thở dài: "Anh không có ý đó."
Được bà nội và mẹ che chở, Lý Kinh Trọc càng áy náy hơn, vội vàng xin lỗi nhận sai, lại kể giản lược những gì đã xảy ra vào hôm Trung Nguyên. Trong phiên bản tường thuật này không có nguyên nhân Tào Sâm Nham tìm đến, cũng không có chi tiết chấn động nào, hết thảy gần như chỉ là anh cố gắng cứu giúp một bệnh nhân. Anh nỗ lực không đề cập đến Liễu Tức Phong, cũng nỗ lực không nhắc đến nguy cơ mình nhiễm AIDS. Lúc kể đến khoảng thời gian mất tích mấy ngày, anh chỉ giải thích ngày đó phát hiện ra máu bệnh nhân có khả năng lây bệnh, tâm tình không tốt nên lên núi giải sầu, vốn không muốn làm gia đình lo lắng, không ngờ ngược lại khiến mọi người phải lo thêm. Kể đến cuối, vì muốn cho người nhà an tâm nên còn đảm bảo sau khi uống thuốc điều trị sẽ không có vấn đề gì, mọi chuyện đều như trước.
Bà nội nghe xong, thấp giọng nói về nhà là tốt rồi, không sao là tốt rồi, sau đó lập tức muốn đi hâm trà nước cơm canh cho Lý Kinh Trọc ăn cứ như đó là việc quan trọng nhất trên đời. Cha Lý vốn muốn hỏi dự định sau này của anh, nhưng liếc thấy mẹ mình có vẻ không nhận thêm nổi đả kích nào nữa, thế là đành thôi.
"Đi tắm rửa nghỉ ngơi đi, mọi người nghỉ ngơi cả đi thôi. Những chuyện khác," Bà Lý nhìn lướt qua những vật dụng trong phòng không hề thuộc về gia đình mình, "Sau này nói tiếp. Bình an trở về là quan trọng nhất, chuyện khác từ từ rồi nói. Để con đi gọi điện thoại thông báo chúng ta tìm thấy thằng bé rồi."
Hai người sống cùng nhau đương nhiên sẽ để lại dấu vết, Lý Kinh Trọc cũng không biết chuyện của mình và Liễu Tức Phong bị người nhà nhận ra đến mức độ nào, nhưng nếu mẹ đã không muốn đề cập thì nghĩa là bây giờ không phải thời cơ tốt, anh cũng không định tùy tiện mở miệng. Lý Kinh Trọc lại xin lỗi lần nữa, mời người lớn trong nhà đi nghỉ ngơi rồi ra ngoài, nhưng tay anh vừa đặt lên nắm cửa, bất chợt cảm thấy hõm đầu gối mình nhói lên một cái.
Sau lưng đều là người nhà, một kích này Lý Kinh Trọc hoàn toàn không thể phòng bị, đầu gối lập tức đau đến quỳ xuống đất. Anh quay đầu lại, trông thấy ông nội suốt từ đầu buổi đến giờ không nói một lời đang giơ gậy chống lên, môi và râu cùng run rẩy, lạnh lùng nói: "Tiền đồ của mày đâu, coi người nhà này là đồ ngu hết hả?!"
Bà nội Lý đánh vào tay ông nội Lý: "Cháu nó về rồi ông còn muốn làm gì đấy? Ngủ không đủ giấc nên phát cáu à? Đi đi, về phòng ông mà ngủ đi——"
"Về phòng tôi?" Ông nội Lý giận đến mức tay nâng gậy chống run lên, "Trong nhà này có phòng nào là phòng tôi? Cái kia, cái kia, cả cái kia nữa..." Cây gậy run rẩy chỉ vào máy hát, đèn bàn vải thêu, ghế dài bọc nhung, cả sách vở đặt dưới sàn, "Mấy thứ này có chỗ nào giống đồ nhà tôi? Nhà họ Lý chúng ta sắp phải dâng cho người khác tu hú chiếm tổ rồi, các người ngủ được, tôi thì không!"
Bà nội Lý vừa chạy ra đỡ Lý Kinh Trọc đứng lên vừa mắng ông lão Lý: "Người ta đặt mấy món đồ trong nhà thì đã làm sao? Nhà không phải của ông nữa à? Hồi còn ở đây ông đã dọn dẹp được ngày nào chưa? Là tôi dọn chứ là ai?"
"Bà cho nó đứng lên thử xem?! Đúng là cháu hư tại bà!" Đã nhiều năm rồi ông nội Lý không to tiếng với bạn già, lúc này bạo phát tựa như đã nín nhịn rất lâu, dọa cho bà nội Lý phải đứng sững lại.
Cha Lý cũng muốn khuyên: "Ba ——"
"Đừng kêu tôi!" Ông lão Lý nhấc gậy quất lên lưng Lý Kinh Trọc, "Con anh không dạy được thì để hôm nay tôi dạy!"
Bà nội và mẹ Lý đều muốn ngăn lại, nhưng một gậy kia đánh xuống, người bị đánh vẫn chưa hề hé răng, ông nội Lý đã khóc thành tiếng trước. Tiếng khóc kia dọa sợ tất cả mọi người có mặt trong nhà, không ai dám ngăn cản.
Tiếng khóc không phải từ miệng, từ cổ họng, mà là từ trong lồng ngực, trong phế phủ thoát ra, tiếng khóc này không khóc vì đột nhiên có người ngoài tự tiện vào nhà ở, mà đó là tiếng khóc của vài chục năm đè nén không được khóc ra tiếng.
Ông lão Lý mồ côi cha từ thuở niên thiếu, chưa kịp khóc đã phải lăn đi xin cơm cho các em trai em gái mẹ già; đứa em nhỏ nhất sắp đói đến chết, chưa kịp khóc đã phải tìm nhà giàu có đem cho đi; một đứa em khác ở nhà thì lớn lên không chịu thành gia lập thất, quan hệ xằng bậy với đàn ông sau đó bị người ta đấu tố đến chết, ông vẫn không kịp khóc đã phải đi cõng người mẹ ruột bị người ta đấu tố là địa chủ, bị bắt quỳ một ngày một đêm đến không đứng dậy nổi về nhà...
Ông nội Lý tận mắt chứng kiến Lý Kinh Trọc lớn lên từng ngày, học hành giỏi giang tiền đồ rộng mở, cho rằng nhà họ Lý thế là đã khởi sắc rồi, nhưng không ngờ!
Tai ông lãng nhưng vẫn chưa có điếc, vẫn nghe thấy lời bà con nghị luận thế nào, mắt ông mờ nhưng chưa mù hẳn, vẫn thấy đồ đạc trong nhà thay đổi ra sao.
Nước mắt vẩn đục lăn dài trên những rãnh nếp nhăn của ông lão, ông cảm thấy như ngôi nhà mình vất vả xây bảy mươi năm sắp đổ sụp ngay trước mắt. Ông không dễ dàng nghĩ đến cái chết, nhưng đột nhiên lại thấy hồi chuông báo tử của gia tộc trên người thằng cháu mình. Ông chết rồi, có lẽ con trai ông sẽ sống thêm được mấy chục năm, con trai chết, cháu trai tiếp tục sống được thêm vài chục năm nữa. Nhưng cháu trai chết rồi thì sao? Nhà họ Lý thế là không còn gì nữa.
Mồ mả ông bà mọc đầy cỏ hoang mà không người nhớ rõ, đời đời tổ tiên bỗng chốc tan thành mây khói.
Ông lão Lý thấy gia tộc đã trên bờ vực sụp đổ, nếu ông chết rồi thì thôi, nhưng bây giờ ông vẫn còn sống, chỉ cần ông còn một hơi thở thì phải chấn hưng dòng dõi, vĩnh viễn không cho nó ngã xuống, mãi mãi giữ nó đứng, không chỉ đứng vững vàng, mà còn phải càng cao càng lớn hơn nữa.
"Thằng nhóc này..." Ông nội Lý gõ gõ gậy chống bên chân Lý Kinh Trọc, "Ba mày mẹ mày trải con đường tốt nhất cho mày đi, là đường rộng thênh thang đấy, mày còn không chịu đi... Nếu ngày xưa con đường của ông chỉ dễ bằng một nửa mày thôi, bắt ông mỗi ngày dập đầu ba trăm cái thành tiếng ông cũng cam lòng. Ông có đứa em trai, là ông bác mày chưa gặp bao giờ, thời trẻ nó cũng đi sai đường như mày, nên bị người ta đánh đập đến chết. Bây giờ mày quay đầu còn kịp, chọn đường khác đi cháu ơi, chọn đường khác dễ dàng mà đi." Ông nội Lý cúi người, giọng nói già nua thì thầm vừa giống hướng dẫn, lại vừa như cầu xin, "Đồng ý ông nội đi, được không cháu?"
Lý Kinh Trọc vẫn quỳ thẳng tắp, hai mắt nhìn xuống sàn nhà, không lên tiếng.
Ông nội Lý lại giơ gậy lên, nhưng nó không rơi xuống lưng Lý Kinh Trọc nữa, mà tự gõ mạnh một cái lên cặp đùi gây trơ xương của mình.
Lý Kinh Trọc sợ đến giật mình, lập tức cướp lấy cây gậy, nắm chặt trong tay không cho ông nội đánh nữa.
"Kinh Trọc à..." Nước mắt của ông lão Lý rơi xuống bàn tay đang nắm gậy của Lý Kinh Trọc, "Ông nội chẳng còn bao nhiêu năm, lúc đó nếu mấy đứa thấy phiền thì cứ mang đốt đi, tro cốt ném đại vào phần đất xây mộ cha ông là được, quan tài ông cũng không cần. Kinh Trọc, nếu mày hận ông, sau này không muốn tới tảo mộ, cứ sai con trai con gái đến vái ông một cái thôi, được không?" Bàn tay đầy nếp nhăn và đồi mồi của ông lão vô lực bọc lấy bàn tay căng tràn sinh lực của Lý Kinh Trọc, năn nỉ, "Đồng ý với ông, được không cháu?"
