Sau khi Giang Sầu Dư tới Mỹ, chuyện đầu tiên cậu làm chính là viết thư cho Đổng Chi Hiệp, hỏi thăm tình hình của họ.
Đổng Chi Hiệp viết thư gửi qua, gập ghềnh mãi nửa năm sau mới đến.
Tốt nghiệp xong, Tôn Hành tới Trùng Khánh, Tiền Huyền Nghĩa đi Mỹ, mà Khâu Giác Phi đến Duyên An.
Từ đó, nỗi lo lắng của Giang Sầu Dư chưa từng ngừng lại.
Cậu muốn dùng hết mọi cách để biết được tin tức từ đại lục.
Đầu tiên là lo anh đánh giặc Nhật sẽ bị thương, hy sinh;
Sau nội chiến bắt đầu, lại lo an toàn ấm no cho anh ở nơi tiền tuyến;
Sau kiến quốc cậu muốn trở về, lại bị người nhà khuyên bảo mà không cất nổi bước chân.
Lại một hồi vận động chính trị nữa qua đi, làm cho ngày về càng trở nên không hẹn trước, nỗi lo lắng đạt tới đỉnh điểm.
Cứ như vậy đã rất nhiều năm trôi qua.
Giang Sầu Dư vẫn luôn thấy hối hận, vì sao lúc ấy lại không chụp lại một bức ảnh lưu giữ, cho dù chuyện cũ rõ ràng trước mắt, lại không chịu được nổi sự bào mòn của thời gian, đôi khi, nhìn cây sáo, lại không thể nào nhớ được nổi diện mạo của Khâu Giác Phi.
Chỉ nhớ rõ nụ cười tươi dưới ánh nắng mặt trời của người ấy, thực sự lóa mắt.
Từ Bắc Bình tới Trường Sa lại đến Côn Minh, từ Trùng Khánh đến Hương Cảng rồi qua Mỹ.
Một lần nữa bước chân lên đất cố hương, Giang Sầu Dư đã dùng tới bốn mươi lăm năm.
Tiết Ngưỡng Thiều chống gậy tiếp đãi Giang Sầu Dư ở Quốc Tân Quán*, Giang Sầu Dư nhìn những ngôi sao trên vai áo bạn, thật lâu cũng không nói gì.
*Quốc Tân Quán: nhà khách chính phủ.
“Cảnh còn người mất.” Tiết Ngưỡng Thiều thở dài.
Giang Sầu Dư gật đầu: “Ai nói không phải đâu. Mọi người trong nhà có khỏe không?”
Tiết Ngưỡng Thiều cười: “Cũng không tệ lắm, mấy thằng con trai nên tham gia quân ngũ thì tham gia quân ngũ, nên đi học thì đi học, đều khá tốt.” Ông lục lọi trong túi, móc một tấm ảnh gia đình ra, “Này.”
Trên ảnh chụp, Tiết Ngưỡng Thiều ngồi bên một người phụ nữ anh khí, phía sau là năm đứa trẻ có lớn có nhỏ.
“Bà ấy bảo ông về nhà tôi ngồi chơi, tôi khuyên ông tốt nhất nên tới, bà ấy dữ chết lên được.” Tiết Ngưỡng Thiều vỗ vai Giang Sầu Dư.
Giang Sầu Dư mừng cho bạn từ tận đáy lòng: “Tôi sẽ ở lại Bắc Bình hai tháng, tới lúc đó nhất định sẽ quấy rầy.”
“Bắc Kinh.” Tiết Ngưỡng Thiều sửa lại.
Giang Sầu Dư cười khổ: “Đều đã sửa hết lại rồi.”
Tiết Ngưỡng Thiều nhìn Giang Sầu Dư: “Tôi nghe Đổng Chi Hiệp nói, ông ở Mỹ không kết hôn?”
Giang Sầu Dư lắc đầu: “Việc học bận bịu, đúng rồi, các cố nhân thế nào rồi?”
“Ông xem cái trí nhớ của tôi này,” Tiết Ngưỡng Thiều lấy một phong thư ra, “Tiền Huyền Nghĩa hẳn ông đã biết, về nước làm nhà khoa học, có cống hiến rất lớn, nhưng cụ thể, vì nguyên tắc bảo mật, tôi không nói cho ông được. Đúng rồi, ông ấy nhờ người báo tin, muốn ông ở lại lâu vài ngày, cuối tuần ông ấy sẽ về.”
“Được.” Giang Sầu Dư thất thần đáp lời, mắt lại chỉ nhìn chằm chằm vào phong thư kia.
Tiết Ngưỡng Thiều lại nói tiếp: “Đổng Chi Hiệp ông hẳn cũng biết, vẫn luôn ở lại Côn Minh nghiên cứu lịch sử phong tục dân tộc, cũng đang tới Bắc Kinh rồi. Còn Tôn Hành, mấy năm trước đã qua đời.”
Giang Sầu Dư ngước mắt nhìn ông, giọng hơi run run: “Vậy… Khâu Giác Phi thì sao?”
Tiết Ngưỡng Thiều đưa tay đỡ lấy vai Giang Sầu Dư, sau khi do dự mới chậm rãi mở miệng.
“Đồng chí Khâu Giác Phi, năm 1943 đã hy sinh ở chiến trường Hoa Bắc.”
Giang Sầu Dư cầm lá thư kia ngồi ở quảng trường bên cạnh, nơi xa xa là thành lâu nguy nga, hồng kỳ theo gió bay phấp phới, dưới bầu trời xanh lại thật có chút chói mắt.
Hít sâu một hơi, Giang Sầu Dư mở phong thư ra, bên trong có một bức ảnh.
Khâu Giác Phi mặc bộ quân trang vải thô, đang hơi ngẩng đầu lên với ống kính.
Xuyên qua sự xa cách của thời không, người ấy cười với Giang Sầu Dư.
Mặt sau của bức ảnh có đề chữ, nét mực đã sớm nhòe mờ.
“Giang vãn đối sầu dư, sơn thâm văn chá cô —— tặng bạn bè.”
Sau một hồi lâu trầm mặc, Giang Sầu Dư bỗng cười rộ lên.
Hóa ra ngần ấy năm mong chờ lo lắng, tất cả đều chỉ là dư thừa.
Người ấy thậm chí còn không thể tiếp tục sống nhìn kháng chiến thắng lợi.
Giang Sầu Dư hít sâu một hơi, lại cúi đầu nhìn khuôn mặt trẻ tuổi trong bức ảnh chụp kia.
Ở nơi xa xa vang lên tiếng cười đùa, một đám nhóc học sinh tiểu học đeo khăn quàng đỏ nắm tay nhau đi qua đường, khi đi ngang qua bia tưởng niệm, chúng dừng lại, cùng kính cẩn lễ một cái.
Giang Sầu Dư ngồi yên tại chỗ, ngơ ngác nhìn lá cờ đỏ cách đó không xa, tận cho tới khi ngập trong mắt chỉ còn lại một màu đỏ rợp trời đất.
Không biết có phải là ảo giác hay không, Giang Sầu Dư như nghe thấy có người thấp giọng hát bên tai mình.
Ngoài đình nghỉ chân, bên con đường cổ
Hoa cỏ xanh ngát nối tận trời
Gió xế phả rặng liễu, tiếng sáo phất phơ
Núi non trùng điệp dưới ráng chiều
Đi đến nơi chân trời góc bể
Tri kỷ chẳng còn được bao nhiêu
Một bầu rượu đục hưởng nốt niềm vui
Đêm nay tống biệt trong giấc mộng tịch liêu
Cỏ xanh bích, sóng xanh nhạt
Cảm thương cửa nam phải làm sao
Đời người mấy khi được đoàn tụ
Chỉ thấy biệt ly là nhiều
Tình ngàn sợi, rượu thì một ly
Tiếng sáo văng vẳng như thúc giục
Hỏi quân đi lần này
Đi bao lâu mới trở về
Đổng Chi Hiệp viết thư gửi qua, gập ghềnh mãi nửa năm sau mới đến.
Tốt nghiệp xong, Tôn Hành tới Trùng Khánh, Tiền Huyền Nghĩa đi Mỹ, mà Khâu Giác Phi đến Duyên An.
Từ đó, nỗi lo lắng của Giang Sầu Dư chưa từng ngừng lại.
Cậu muốn dùng hết mọi cách để biết được tin tức từ đại lục.
Đầu tiên là lo anh đánh giặc Nhật sẽ bị thương, hy sinh;
Sau nội chiến bắt đầu, lại lo an toàn ấm no cho anh ở nơi tiền tuyến;
Sau kiến quốc cậu muốn trở về, lại bị người nhà khuyên bảo mà không cất nổi bước chân.
Lại một hồi vận động chính trị nữa qua đi, làm cho ngày về càng trở nên không hẹn trước, nỗi lo lắng đạt tới đỉnh điểm.
Cứ như vậy đã rất nhiều năm trôi qua.
Giang Sầu Dư vẫn luôn thấy hối hận, vì sao lúc ấy lại không chụp lại một bức ảnh lưu giữ, cho dù chuyện cũ rõ ràng trước mắt, lại không chịu được nổi sự bào mòn của thời gian, đôi khi, nhìn cây sáo, lại không thể nào nhớ được nổi diện mạo của Khâu Giác Phi.
Chỉ nhớ rõ nụ cười tươi dưới ánh nắng mặt trời của người ấy, thực sự lóa mắt.
Từ Bắc Bình tới Trường Sa lại đến Côn Minh, từ Trùng Khánh đến Hương Cảng rồi qua Mỹ.
Một lần nữa bước chân lên đất cố hương, Giang Sầu Dư đã dùng tới bốn mươi lăm năm.
Tiết Ngưỡng Thiều chống gậy tiếp đãi Giang Sầu Dư ở Quốc Tân Quán*, Giang Sầu Dư nhìn những ngôi sao trên vai áo bạn, thật lâu cũng không nói gì.
*Quốc Tân Quán: nhà khách chính phủ.
“Cảnh còn người mất.” Tiết Ngưỡng Thiều thở dài.
Giang Sầu Dư gật đầu: “Ai nói không phải đâu. Mọi người trong nhà có khỏe không?”
Tiết Ngưỡng Thiều cười: “Cũng không tệ lắm, mấy thằng con trai nên tham gia quân ngũ thì tham gia quân ngũ, nên đi học thì đi học, đều khá tốt.” Ông lục lọi trong túi, móc một tấm ảnh gia đình ra, “Này.”
Trên ảnh chụp, Tiết Ngưỡng Thiều ngồi bên một người phụ nữ anh khí, phía sau là năm đứa trẻ có lớn có nhỏ.
“Bà ấy bảo ông về nhà tôi ngồi chơi, tôi khuyên ông tốt nhất nên tới, bà ấy dữ chết lên được.” Tiết Ngưỡng Thiều vỗ vai Giang Sầu Dư.
Giang Sầu Dư mừng cho bạn từ tận đáy lòng: “Tôi sẽ ở lại Bắc Bình hai tháng, tới lúc đó nhất định sẽ quấy rầy.”
“Bắc Kinh.” Tiết Ngưỡng Thiều sửa lại.
Giang Sầu Dư cười khổ: “Đều đã sửa hết lại rồi.”
Tiết Ngưỡng Thiều nhìn Giang Sầu Dư: “Tôi nghe Đổng Chi Hiệp nói, ông ở Mỹ không kết hôn?”
Giang Sầu Dư lắc đầu: “Việc học bận bịu, đúng rồi, các cố nhân thế nào rồi?”
“Ông xem cái trí nhớ của tôi này,” Tiết Ngưỡng Thiều lấy một phong thư ra, “Tiền Huyền Nghĩa hẳn ông đã biết, về nước làm nhà khoa học, có cống hiến rất lớn, nhưng cụ thể, vì nguyên tắc bảo mật, tôi không nói cho ông được. Đúng rồi, ông ấy nhờ người báo tin, muốn ông ở lại lâu vài ngày, cuối tuần ông ấy sẽ về.”
“Được.” Giang Sầu Dư thất thần đáp lời, mắt lại chỉ nhìn chằm chằm vào phong thư kia.
Tiết Ngưỡng Thiều lại nói tiếp: “Đổng Chi Hiệp ông hẳn cũng biết, vẫn luôn ở lại Côn Minh nghiên cứu lịch sử phong tục dân tộc, cũng đang tới Bắc Kinh rồi. Còn Tôn Hành, mấy năm trước đã qua đời.”
Giang Sầu Dư ngước mắt nhìn ông, giọng hơi run run: “Vậy… Khâu Giác Phi thì sao?”
Tiết Ngưỡng Thiều đưa tay đỡ lấy vai Giang Sầu Dư, sau khi do dự mới chậm rãi mở miệng.
“Đồng chí Khâu Giác Phi, năm 1943 đã hy sinh ở chiến trường Hoa Bắc.”
Giang Sầu Dư cầm lá thư kia ngồi ở quảng trường bên cạnh, nơi xa xa là thành lâu nguy nga, hồng kỳ theo gió bay phấp phới, dưới bầu trời xanh lại thật có chút chói mắt.
Hít sâu một hơi, Giang Sầu Dư mở phong thư ra, bên trong có một bức ảnh.
Khâu Giác Phi mặc bộ quân trang vải thô, đang hơi ngẩng đầu lên với ống kính.
Xuyên qua sự xa cách của thời không, người ấy cười với Giang Sầu Dư.
Mặt sau của bức ảnh có đề chữ, nét mực đã sớm nhòe mờ.
“Giang vãn đối sầu dư, sơn thâm văn chá cô —— tặng bạn bè.”
Sau một hồi lâu trầm mặc, Giang Sầu Dư bỗng cười rộ lên.
Hóa ra ngần ấy năm mong chờ lo lắng, tất cả đều chỉ là dư thừa.
Người ấy thậm chí còn không thể tiếp tục sống nhìn kháng chiến thắng lợi.
Giang Sầu Dư hít sâu một hơi, lại cúi đầu nhìn khuôn mặt trẻ tuổi trong bức ảnh chụp kia.
Ở nơi xa xa vang lên tiếng cười đùa, một đám nhóc học sinh tiểu học đeo khăn quàng đỏ nắm tay nhau đi qua đường, khi đi ngang qua bia tưởng niệm, chúng dừng lại, cùng kính cẩn lễ một cái.
Giang Sầu Dư ngồi yên tại chỗ, ngơ ngác nhìn lá cờ đỏ cách đó không xa, tận cho tới khi ngập trong mắt chỉ còn lại một màu đỏ rợp trời đất.
Không biết có phải là ảo giác hay không, Giang Sầu Dư như nghe thấy có người thấp giọng hát bên tai mình.
Ngoài đình nghỉ chân, bên con đường cổ
Hoa cỏ xanh ngát nối tận trời
Gió xế phả rặng liễu, tiếng sáo phất phơ
Núi non trùng điệp dưới ráng chiều
Đi đến nơi chân trời góc bể
Tri kỷ chẳng còn được bao nhiêu
Một bầu rượu đục hưởng nốt niềm vui
Đêm nay tống biệt trong giấc mộng tịch liêu
Cỏ xanh bích, sóng xanh nhạt
Cảm thương cửa nam phải làm sao
Đời người mấy khi được đoàn tụ
Chỉ thấy biệt ly là nhiều
Tình ngàn sợi, rượu thì một ly
Tiếng sáo văng vẳng như thúc giục
Hỏi quân đi lần này
Đi bao lâu mới trở về
