Bà Chánh thở hắt ra rồi cầm cái quạt nan phẩy cho con đỡ nóng. Bà rơm rớm nước mắt kể cho con tất cả những điều ông Chánh vừa nói. Ý ông đã quyết, ko lay chuyển được nữa: Một là Khuê trốn khỏi làng, hai là tự vẩn để khỏi làm nhục gia cang. Rồi bà sục sùi kết luận:
- Mẹ chỉ cứu con được đến thế thôi, hiện bố con nóng lắm. Thôi thì con chịu khó lánh đi một thời gian. Mai kia sanh nở xong, tao sẽ nói khéo với bố mày để xin cho mày về.
Khuê cảm động ôm lấy vai mẹ, bà tổng nhìn ra sân rồi tiếp:
- Bây giờ trời tối quá, sáng mai con gặp thằng Thủ sớm nhé, bàn định với nó xem như thế nào? Đem nhau đi đâu thì đi. Tiền bạc ko phải lo, mẹ cho con một ít làm vốn. Với lại mẹ cho con đôi hoa tai của mẹ phòng khi túng thiếu....
Nói được bấy nhiêu, bà Chánh xúc động rồi khóc, Khuê tuột xuống giường, lau nước mắt rồi quỳ xuống chắp tay lạy mẹ ba lạy và nói:
- Vâng, con xin vâng lời mẹ. Mẹ ở nhà giữ gìn sức khoẻ, có nơi có chốn rồi con sẽ tìm cách liên lạc về, con sẽ thuê người đưa tin về cho mẹ.
Bà Chnáh đỡ con gái dậy và bảo:
- Thôi, con đi ngủ đi. Nhớ sáng mai con chạy ra gặp thằng Thủ ngay rồi thu xếp mà đi. Chờ nhá nhem tối hẳng đi, đừng có cho người ta nom thấy. Lên huyện là tiện hơn cả, đây lên huyện là chỉ một đường thôi, phố huyện đông đúc, chả ai biết mình là ai. Đến phố huyện thì thuê buồng trọ ngủ tạm qua đêm rồi từ từ tính. Có việc gì thì thuê người tính cẩn đưa tin về cho mẹ. Dặn họ là tìm cách gặp riêng mẹ thôi nhá, đừng cho bố con biết nhá, nhớ đấy!
Bà quay ra khép cửa lại và trở về buồng bên kia với chồng.
Sáng hôm sau, Khuê cắp nón ra tìm Thủ thật sớm, nhưng Thủ đã bỏ trốn từ hôm qua sau khi Khuê báo tin có bầu, ko dám đến khiêng đất nữa. Cái uy và cái ác của ông Chánh lớn lắm, lại thêm lủ đồng nghiệp bàn ra tán vào làm thủ hoảng hốt ko còn can đảm đi làm vì sợ ông Chánh bất chợt cho người ra bắt trói, giải lên huyện.
Khuê cũng đoán Thủ sợ bố mình nên nằm lì ở nhà, cô tất tả đến thẳng nhà Thủ, tức là cái chòi lá dựng sau đình làng. Bà Lưu, mẹ Thủ đang đứng ở bờ ao cầm cái que đuổi vịt, giật mình thấy con gái ông Chánh Tổng Hoán, hạ cố đến thăm con trai mình, bà vội lật đật chạy lại đón và dáo dác nhìn quanh xem Khuê có đem theo người đến bắt mẹ con bà hay ko?
Ở nhà quê, những người thấp cổ bé miệng luôn luôn sợ hãi bất cứ ai quyền thế hơn mình, nhất là những ông Lý, ông Chánh dù đã mản nhiệm. Khi biết chắc Khuê chỉ có một mình, bà Lưu hồi hộp nói:
- Dạ chào cô ạ, cô lại chơi ạ?
Khuê gật đầu:
- Không dám, cháu chào bác ạ. Thưa bác, anh Thủ có nhà ko ạ?
Mẹ Thủ tỏ vẻ ngạc nhiên:
- Ơ hay..Tôi tưởng nó đi làm bên hai cụ rồi ạ?
Vừa nói bà vừa đăm đăm nhìn Khuê dò xét vì Thủ đã cho bà biết là Khuê có chửa, Khuê thất vọng đáp:
- Thưa hôm nay anh ấy ko có ra gánh đất ạ.
Bà mẹ ngơ ngác hỏi lại:
- Thế thì nó đi đâu ạ? Lạ nhỉ?
Khuê ứa lệ nhìn quanh sân đình, thời gian gấp rút quá rồi, nội ngày hôm nay cô phải gặp Thủ để cùng trốn khỏi làng. Hành trang và tiền bạc, mẹ cô đã để sẳn. Cô hỏi bà Lưu:
- Thế anh Thủ đi lâu chưa bác?
Bà mẹ nhấn mạnh:
- Thì cũng như mọi khi, sáng dậy nó ăn tạm bát ngô rồi vác xẻng đi ngay, tôi tưởng là cả tuần nữa mới đổ nền xong ạ.
Khuê hớn hở đáp:
- Vâng thì cả tuần nữa mới xong ạ.
Rồi cô đứng tần ngần ngó ra sân đình, bà Lưu nhìn nét mặt xanh xám lo âu của Khuê, lòng thương cảm vô biên, bất đắc dĩ nói:
- Hay là rước cô vào nhà ngồi chơi tạm chờ nó về ạ.
Khuê cũng bất đắc dĩ phải theo bà Lưu chui vào túp lều xiêu vẹo của mẹ con bà. Cô mủi lòng nhìn giang sơn nhỏ bé và hôi hám của người yêu, chỉ có mỗi chiếc vơng nhỏ cho bà ngủ, còn Thủ thì nằm trên cái ổ rơm ngay bên cạnh mấy cái thúng ấp trứng vịt. Bà Lưu ngượng ngùng xoa tay phân trần:
- Dạ..Cái thằng Thủ...nó có nói chuyện với tôi...Cô có lòng đoái thương đến nó..Thật quý hóa quá ạ....nhưng mà tôi biết chắc là ko đời nào hai cụ mới bằng lòng vì...vì hai mẹ con tôi là cùng đinh trong cái làng này. Nói cho cô thương nhá, tôi chỉ có mỗi mình nó, bố nó chết lúc nó mới lên ba, tôi mới vừa 22, ở góa cho đến bây giờ. Mẹ góa con côi đùm bọc lấy nhau cho nên chỉ...chỉ đủ bửa cơm bửa cháo thôi. Thôi thì duyên giời đã sắp đặt, cô với nó liệu thế nào mà thu xếp với nhau.
Bà đang nói giở thì Thủ về bằng con đường nhỏ chạy ngang trước cánh đồng ngô. Thủ đi ra, lấm lét nhìn tứ phía như đang rình ăn trộm. Từ hôm qua đến bây giờ anh lo lắm, chỉ sợ ông Chánh cho người đến bắt nên lúc nào cũng nơm nớp trốn tránh, hễ ra khỏi nhà thì dáo dác nhìn quanh. Sáng nay Thủ cũng định đi gánh đất như thường lệ nhưng nữa đường anh nghĩ lại và bỏ cuộc, anh biết chắc hôm qua Khuê đã thú tội với ông Chánh như vậy chỉ nội hôm nay ông Chánh sẽ có phản ứng. Đoán thế anh vác xẻng quay về, quay về nhưng ko dám vào nhà, anh thơ thẩn trong vườn ngô, nhìn về hướng sân đình xem động tỉnh thế nào, cứ tưởng ông Chánh cho người đến bắt hóa ra chính Khuê tới tìm. Thủ mừng quá từ bãi ngô hấp tấp lao lên về, hồi hộp hỏi Khuê:
- Em tìm anh đấy ư? Ở nhà ra sao rồi? Anh lo quá.
Bà mẹ bỏ ra bờ ao để con bà nói chuyện riêng với Khuê. Cô vắn tắt trình bày sự thể rồi điềm tỉnh kết luận:
- Không có nán lại được nữa đâu anh ạ, phải đi thôi. Thầy em ko đánh em là may lắm rồi nhưng mà kỳ hạn cho em là nội nhật hôm nay phải bỏ làng. Thầy bảo một là em đi xa, hai là em uống thuốc độc tự vẩn để khỏi làm nhục dòng họ. Em chết đã đành nhưng mà đứa con trong bụng thì phải làm sao? Tiền bạc em sẽ bọc đầy đủ, mẹ em dúi cho em cả mấy chỉ vàng, anh ko phải lo gì nữa hết, anh chào mẹ anh đi rồi lấy mấy bộ quần áo mang theo. Thôi em về nhé, chiều nay độ 6 giờ, trời nhá nhem tối thì anh ra kho rơm nhà em, em chờ sẵn ở đấy rồi mình cùng đi lên huyện. Anh cứ đi đi đã, rồi mình tính sau, anh nhớ nhé! Thôi em về đây, về thôi kẻo mẹ mong. Đúng 6 giờ nhé, vãng bóng một chút là mình đi đấy, nhớ là 6 giờ nhé, đừng có để em đợi.
- Mẹ chỉ cứu con được đến thế thôi, hiện bố con nóng lắm. Thôi thì con chịu khó lánh đi một thời gian. Mai kia sanh nở xong, tao sẽ nói khéo với bố mày để xin cho mày về.
Khuê cảm động ôm lấy vai mẹ, bà tổng nhìn ra sân rồi tiếp:
- Bây giờ trời tối quá, sáng mai con gặp thằng Thủ sớm nhé, bàn định với nó xem như thế nào? Đem nhau đi đâu thì đi. Tiền bạc ko phải lo, mẹ cho con một ít làm vốn. Với lại mẹ cho con đôi hoa tai của mẹ phòng khi túng thiếu....
Nói được bấy nhiêu, bà Chánh xúc động rồi khóc, Khuê tuột xuống giường, lau nước mắt rồi quỳ xuống chắp tay lạy mẹ ba lạy và nói:
- Vâng, con xin vâng lời mẹ. Mẹ ở nhà giữ gìn sức khoẻ, có nơi có chốn rồi con sẽ tìm cách liên lạc về, con sẽ thuê người đưa tin về cho mẹ.
Bà Chnáh đỡ con gái dậy và bảo:
- Thôi, con đi ngủ đi. Nhớ sáng mai con chạy ra gặp thằng Thủ ngay rồi thu xếp mà đi. Chờ nhá nhem tối hẳng đi, đừng có cho người ta nom thấy. Lên huyện là tiện hơn cả, đây lên huyện là chỉ một đường thôi, phố huyện đông đúc, chả ai biết mình là ai. Đến phố huyện thì thuê buồng trọ ngủ tạm qua đêm rồi từ từ tính. Có việc gì thì thuê người tính cẩn đưa tin về cho mẹ. Dặn họ là tìm cách gặp riêng mẹ thôi nhá, đừng cho bố con biết nhá, nhớ đấy!
Bà quay ra khép cửa lại và trở về buồng bên kia với chồng.
Sáng hôm sau, Khuê cắp nón ra tìm Thủ thật sớm, nhưng Thủ đã bỏ trốn từ hôm qua sau khi Khuê báo tin có bầu, ko dám đến khiêng đất nữa. Cái uy và cái ác của ông Chánh lớn lắm, lại thêm lủ đồng nghiệp bàn ra tán vào làm thủ hoảng hốt ko còn can đảm đi làm vì sợ ông Chánh bất chợt cho người ra bắt trói, giải lên huyện.
Khuê cũng đoán Thủ sợ bố mình nên nằm lì ở nhà, cô tất tả đến thẳng nhà Thủ, tức là cái chòi lá dựng sau đình làng. Bà Lưu, mẹ Thủ đang đứng ở bờ ao cầm cái que đuổi vịt, giật mình thấy con gái ông Chánh Tổng Hoán, hạ cố đến thăm con trai mình, bà vội lật đật chạy lại đón và dáo dác nhìn quanh xem Khuê có đem theo người đến bắt mẹ con bà hay ko?
Ở nhà quê, những người thấp cổ bé miệng luôn luôn sợ hãi bất cứ ai quyền thế hơn mình, nhất là những ông Lý, ông Chánh dù đã mản nhiệm. Khi biết chắc Khuê chỉ có một mình, bà Lưu hồi hộp nói:
- Dạ chào cô ạ, cô lại chơi ạ?
Khuê gật đầu:
- Không dám, cháu chào bác ạ. Thưa bác, anh Thủ có nhà ko ạ?
Mẹ Thủ tỏ vẻ ngạc nhiên:
- Ơ hay..Tôi tưởng nó đi làm bên hai cụ rồi ạ?
Vừa nói bà vừa đăm đăm nhìn Khuê dò xét vì Thủ đã cho bà biết là Khuê có chửa, Khuê thất vọng đáp:
- Thưa hôm nay anh ấy ko có ra gánh đất ạ.
Bà mẹ ngơ ngác hỏi lại:
- Thế thì nó đi đâu ạ? Lạ nhỉ?
Khuê ứa lệ nhìn quanh sân đình, thời gian gấp rút quá rồi, nội ngày hôm nay cô phải gặp Thủ để cùng trốn khỏi làng. Hành trang và tiền bạc, mẹ cô đã để sẳn. Cô hỏi bà Lưu:
- Thế anh Thủ đi lâu chưa bác?
Bà mẹ nhấn mạnh:
- Thì cũng như mọi khi, sáng dậy nó ăn tạm bát ngô rồi vác xẻng đi ngay, tôi tưởng là cả tuần nữa mới đổ nền xong ạ.
Khuê hớn hở đáp:
- Vâng thì cả tuần nữa mới xong ạ.
Rồi cô đứng tần ngần ngó ra sân đình, bà Lưu nhìn nét mặt xanh xám lo âu của Khuê, lòng thương cảm vô biên, bất đắc dĩ nói:
- Hay là rước cô vào nhà ngồi chơi tạm chờ nó về ạ.
Khuê cũng bất đắc dĩ phải theo bà Lưu chui vào túp lều xiêu vẹo của mẹ con bà. Cô mủi lòng nhìn giang sơn nhỏ bé và hôi hám của người yêu, chỉ có mỗi chiếc vơng nhỏ cho bà ngủ, còn Thủ thì nằm trên cái ổ rơm ngay bên cạnh mấy cái thúng ấp trứng vịt. Bà Lưu ngượng ngùng xoa tay phân trần:
- Dạ..Cái thằng Thủ...nó có nói chuyện với tôi...Cô có lòng đoái thương đến nó..Thật quý hóa quá ạ....nhưng mà tôi biết chắc là ko đời nào hai cụ mới bằng lòng vì...vì hai mẹ con tôi là cùng đinh trong cái làng này. Nói cho cô thương nhá, tôi chỉ có mỗi mình nó, bố nó chết lúc nó mới lên ba, tôi mới vừa 22, ở góa cho đến bây giờ. Mẹ góa con côi đùm bọc lấy nhau cho nên chỉ...chỉ đủ bửa cơm bửa cháo thôi. Thôi thì duyên giời đã sắp đặt, cô với nó liệu thế nào mà thu xếp với nhau.
Bà đang nói giở thì Thủ về bằng con đường nhỏ chạy ngang trước cánh đồng ngô. Thủ đi ra, lấm lét nhìn tứ phía như đang rình ăn trộm. Từ hôm qua đến bây giờ anh lo lắm, chỉ sợ ông Chánh cho người đến bắt nên lúc nào cũng nơm nớp trốn tránh, hễ ra khỏi nhà thì dáo dác nhìn quanh. Sáng nay Thủ cũng định đi gánh đất như thường lệ nhưng nữa đường anh nghĩ lại và bỏ cuộc, anh biết chắc hôm qua Khuê đã thú tội với ông Chánh như vậy chỉ nội hôm nay ông Chánh sẽ có phản ứng. Đoán thế anh vác xẻng quay về, quay về nhưng ko dám vào nhà, anh thơ thẩn trong vườn ngô, nhìn về hướng sân đình xem động tỉnh thế nào, cứ tưởng ông Chánh cho người đến bắt hóa ra chính Khuê tới tìm. Thủ mừng quá từ bãi ngô hấp tấp lao lên về, hồi hộp hỏi Khuê:
- Em tìm anh đấy ư? Ở nhà ra sao rồi? Anh lo quá.
Bà mẹ bỏ ra bờ ao để con bà nói chuyện riêng với Khuê. Cô vắn tắt trình bày sự thể rồi điềm tỉnh kết luận:
- Không có nán lại được nữa đâu anh ạ, phải đi thôi. Thầy em ko đánh em là may lắm rồi nhưng mà kỳ hạn cho em là nội nhật hôm nay phải bỏ làng. Thầy bảo một là em đi xa, hai là em uống thuốc độc tự vẩn để khỏi làm nhục dòng họ. Em chết đã đành nhưng mà đứa con trong bụng thì phải làm sao? Tiền bạc em sẽ bọc đầy đủ, mẹ em dúi cho em cả mấy chỉ vàng, anh ko phải lo gì nữa hết, anh chào mẹ anh đi rồi lấy mấy bộ quần áo mang theo. Thôi em về nhé, chiều nay độ 6 giờ, trời nhá nhem tối thì anh ra kho rơm nhà em, em chờ sẵn ở đấy rồi mình cùng đi lên huyện. Anh cứ đi đi đã, rồi mình tính sau, anh nhớ nhé! Thôi em về đây, về thôi kẻo mẹ mong. Đúng 6 giờ nhé, vãng bóng một chút là mình đi đấy, nhớ là 6 giờ nhé, đừng có để em đợi.
