Người dưới ánh mặt trời
Chỉ ngồi lặng lẽ
Để cái bóng chống đỡ’
—— C ố T hành
***
Tô Nam đáp chuyến tàu cao tốc bảy giờ tối hôm sau.
Trần Tri Ngộ đã tính toán thời gian, nhưng vì muốn dẫn Tô Nam đi ăn thật nhiều thức ăn ngon tẩm bổ cho cô, nên cuối cùng bị muộn hơn dự tính.
Gần sáu giờ ba mươi mới đưa cô đến nhà ga, giữa đám đông qua lại, chỉ kịp ôm Tô Nam mấy phút, dặn dò cô giữ gìn sức khỏe, đừng quá lo lắng sốt ruột.
“Thứ bảy anh có đến thành Đán không ạ?”
“Có chứ.”
Tô Nam nhoẻn miệng cười thật tươi: “Vậy em đợi anh.”
Hai tay Trần Tri Ngộ vòng qua ôm hờ Tô Nam, che chắn để cô không bị đám đông va phải: “Vượt qua vòng phỏng vấn này, là em đến thành phố Sùng rồi.”
Tô Nam thoáng ngây người, cũng không đáp lại anh.
Trần Tri Ngộ vuốt ve khuôn mặt cô: “Gần đến giờ rồi, em vào ga đi, khi nào lên tàu báo cho anh biết.”
Kiểm tra an ninh, soát vé xong, ngồi vào chỗ chừng năm phút, tàu cao tốc bắt đầu khởi hành.
Tô Nam gửi tin nhắn cho Trần Tri Ngộ, Trần Tri Ngộ trả lời bảo cô chú ý an toàn, đến nơi thì gọi điện cho anh.
Đàn ông ba mươi bốn tuổi, không phải mẫu nhân vật lúc nào cũng khư khư ôm điện thoại nấu cháo wechat, đích xác Tô Nam đáp lại anh một chữ ‘Dạ’ xong, di động liền im thin thít.
Bảy giờ mặt trời vẫn chưa tắt hẳn, bóng tối dần loang nhuộm sắc lam thành một màu xanh xám.
Di động chợt rung lên, là một dãy số của thành phố Sùng.
Tô Nam vội vàng nhận máy.
Công ty phỏng vấn hôm nay thông báo cô đã vượt qua bốn vòng phỏng vấn, thư mời nhận việc đã được gửi vào hộp thư, mời cô kiểm tra và phúc đáp trong thời gian tương ứng.
Đây là Offer Letter đầu tiên nhận được kể từ khi tham gia tuyển dụng đến nay, khiến Tô cảm thấy được khích lệ phần nào.
Song trăn trở suy nghĩ, cuối cùng không báo tin này cho Trần Tri Ngộ biết.
***
Hạ tuần tháng chín, Tô Nam đã thu vào mấy offer của các công ty nhỏ, nhưng những công ty hàng đầu BATW* (Baidu, Ali, Tencent, NetEase) đều ‘kích gãy chìm trong cát’**, gãy cánh quay về.
(*B: Baidu là trang tìm kiếm thông tin hàng đầu tại Trung Quố c – *A: Alibaba – *T: Tencent: là một công ty cổ phần đầu tư Trung Quốc với các công ty con cung cấp dịch vụ truyền thông, giải trí, Internet, quảng cáo… – * NetEase: là một trong những tập đoàn sản xuất và kinh doanh game hàng đầu tại Trung Quốc.
** ‘Kích gãy chìm trong cát’ trích trong câu ‘ Chiết kích trầm sa, thiết vị tiêu ’– ‘Kích gãy chìm trong cát, sắt còn chưa tiêu’ của Đỗ Mục trong ‘ Xích Bích hoài cổ ’)
Trước khi đi ngủ, nhìn thấy trong group đăng thông tin tập đoàn S trứ danh thông báo tuyển thực tập sinh. Cô lấy điện thoại di động, mở sơ yếu lý lịch đã gửi trước đó trong thư mục sent mail, chỉnh sửa lại đôi chỗ rồi gửi đi.
Không trông đợi có thể lọt vào, chỉ đơn thuần mang tâm lý ‘còn nước còn tát’ dù chỉ có một tia hy vọng cũng cố gắng hết mình. Không ngờ trưa hôm sau lại nhận được thông báo gọi phỏng vấn.
Tập đoàn S không có thảo luận lãnh đạo nhóm, nhưng quy trình phỏng vấn rất dài, tổng cộng năm vòng, ba vòng đầu là đối thoại với giám đốc phụ trách các lĩnh vực khác nhau, hai vòng còn lại lần lượt là phó tổng và HR. Toàn bộ quá trình phỏng vấn trao đổi bằng tiếng Anh, cũng may Anh ngữ không phải là trở ngại của Tô Nam, thậm chí còn trò chuyện rất lưu loát.
Suốt cả quá trình cô luôn ở trong trạng thái đôi chút mơ hồ, cứ như vậy vượt qua ba vòng phỏng vấn. Nghe ngóng xung quanh biết được đại học Đán có tổng cộng ba người được đi tiếp vào vòng bốn.
Tỷ lệ ba mươi ba phần trăm, vốn từ chỗ không ôm hy vọng gì, đột nhiên bày ra trước mắt rõ rành như một bản thiết kế chi tiết.
Vòng bốn, thảo luận trực tiếp với phó tổng.
Phó tổng là người nước ngoài, trò chuyện hết sức vui vẻ cởi mở. Tô Nam vốn đang rất căng thẳng, sau khi trò chuyện với ông ấy đôi ba câu lập tức cảm thấy nhẹ nhõm thoải mái. Ông ấy trái lại không tập trung đi sâu vào chuyên môn mà đặc biệt hứng thú với các hoạt động cộng đồng và kinh nghiệm thực tập của cô.
Đây là lần phỏng vấn dài nhất mà Tô Nam từng trải qua, trao đổi gần bốn mươi phút. Lúc kết thúc phó tổng còn bắt tay cô, khen ngợi: “Chăm chỉ, đam mê học hỏi’. Tô Nam mơ hồ váng vất, không còn nghe ra được chủ ngữ ‘Chăm chỉ, đam mê học hỏi’ này là nói mình hay chỉ toàn dân Trung Quốc.
Kết quả phỏng vấn sẽ được thông báo sau lễ Quốc Khánh một tháng mười, trước khi nghỉ lễ, Tô Nam đến văn phòng của Lâm Hàm, báo cáo tiến độ luận văn.
Nghiên cứu năm ba không còn giờ lên lớp, nên hiếm có cơ hội gặp mặt Lâm Hàm, thỉnh thoảng cần giải quyết những vấn đề không quá quan trọng thì trực tiếp liên lạc trên mạng.
Gõ cửa, sau khi nghe thấy tiếng đáp lại bèn đi vào.
Lâm Hàm đang gọi điện thoại, ra hiệu cho Tô Nam ngồi xuống trước.
Trên bàn có đặt một khối đá đen phát sáng lấp lánh tựa pha lê, Tô Nam không kìm được, hai mắt dán chặt chăm chú nhìn.
Lâm Hàm nói chuyện điện thoại xong, ngồi xuống ghế, hỏi cô luận văn tiến hành tới đâu rồi.
“Dạ, đã làm xong phần lược khảo tài liệu.” Tô Nam nộp bản lược khảo tài liệu, mục lục đề cương, đề cương phỏng vấn bán cấu trúc và quyển thiết kế bảng câu hỏi qua.
( *Lược khảo tài liệu – Trình bày cơ sở lý thuyết – Literature Review, viết tắt LR. Trong khoa học, LR là phần rất quan trọng. Mục đích chính của LR là để xây dựng được một nền tảng lý thuyết phù hợp nhằm xác định vấn đề và tầm quan trọng của vấn đề cần nghiên cứu. – Theo Tri’s blog
– Phỏng vấn bán cấu trúc (Semi – Structure Interview): là một trong các phương pháp nghiên cứu định tính chủ yếu.
– Thiết kế bảng câu hỏi (Questionnaire Design): công cụ phổ biến nhất để thu thập số liệu cho nghiên cứu định lượng trong khoa học.)
Lâm Hàm khen một câu ‘làm việc nghiêm túc, chắc chắn’ rồi mở ra xem chi tiết, chủ yếu tập trung vào đề cương phỏng vấn và quyển hỏi, đưa ra một số ý kiến để bám sát với nội dung nghiên cứu hơn.
Trò chuyện xong, sau cùng Lâm Hàm dặn dò: “Tháng một là nộp bản sơ thảo, em dựa theo nền tảng đề cương phỏng vấn và quyển hỏi bắt đầu viết chuyên sâu —— tham gia tuyển dụng thế nào rồi?”
“Dạ, có nhận được mấy offer ạ.”
“Cô nghe nói lớp trưởng của em đi Tân Hoa Xã phải không?”(*Tân Hoa Xã: là hãng thông tấn chính thức, cơ quan ngôn luận lớn nhất của chính phủ Trung Quốc.)
“Dạ…”
“Em có dự tính đi đâu chưa?” Lâm Hàm xoay người, lấy một tờ giấy A4 trên kệ sách phía sau: “Nếu chưa có nơi nào đặc biệt muốn đi, chỗ cô có mấy suất tiến cử đi chính quyền trung ương, nếu em có ý định thì điền vào rồi đưa lại cho cô.”
Tô Nam nhận lấy: “Cảm ơn cô Hàm.”
“Lúc khai giảng, cô bận rộn việc trong nhà, còn chưa có tổ chức liên hoan cô trò mình, năm nay tuyển cho mấy đứa ba tiểu sư muội.” Lâm Hàm cười nói: “Cô muốn tuyển thêm một anh chàng như Giang Minh Khiêm, nhưng rất khó giành được nam sinh.”
“Dạo này Giang Minh Khiêm đang làm gì vậy ạ?”
Sau khi từ Bắc Kinh trở về, hai người gần như không có liên lạc.
“Hắn rất có tiền đồ, đã xây dựng xong đội ngũ rồi, mấy hôm trước còn nhờ cô giúp quảng bá, muốn tập hợp vài người có năng lực dám nghĩ dám làm —— Nếu hắn thành công, thì trong nhóm học trò của cô nổi lên một quý ông triệu đô còn gì! Sau này, rốt cuộc không cần phải sầu não lo lắng không có kinh phí cho đề tài nghiên cứu nữa.”
Tô Nam cười rúc rích.
Tán gẫu một hồi, Tô Nam chuẩn bị cáo từ.
Ánh mắt lại lướt qua khối đá đen trên bàn, rốt cuộc không cách nào nén được nỗi tò mò: “Cô Hàm… khối đá này, có phải chuẩn bị cho thầy Trần không ạ?”
Năm ngoái, khi đến đại học Sùng tham gia ‘Diễn đàn hội nghị cấp cao truyền thông’, cô đã đem một hòn đá qua quãng đường thật xa đến cho Trần Tri Ngộ.
“Thầy Trần của em vẫn luôn thích sưu tập đá, cái này là cô đi du lịch Quảng Tây đặc biệt mang về cho thầy ấy.”
“Là ngọc lục bảo, mã não hay là đá gốc gì ạ?”
“Không phải, thầy ấy thu thập những loại đá có thể dùng trong xây dựng kiến trúc và làm vật liệu trang trí.”
Tô Nam ngẩn người: “Thầy Trần học đại học chuyên ngành kiến trúc…”
Lâm Hàm lắc đầu, tựa hồ không muốn nói nhiều về chủ đề này: “Thầy ấy cũng không phải thu thập cho mình —— cô phải đi lên tầng năm một chuyến, em về nhớ làm luận văn cho tốt.”
Tô Nam nói tạm biệt, cầm túi xách rời khỏi văn phòng.
Hai thân cây ở tòa nhà học viện phía nam —— hai thân cây đã từng hướng về phía cửa sổ văn phòng Trần Tri Ngộ, đầu ngọn lá buốt lên chút héo vàng.
Chẳng giấu được màu tro bụi thời gian, lộ ra nét mùa thu tiêu điều.
Mãi hối hả ngược xuôi, không phát hiện Trung thu đã qua tự khi nào.
Cô đứng dưới tàng cây, nghe tiếng gió nhỏ vụn len qua kẽ lá, ngơ ngác thật lâu.
***
Đúng dịp lễ Quốc Khánh, Trần Tri Ngộ có việc phải bay đi Mỹ, hai người không thể gặp nhau.
Tô Nam về nhà một chuyến.
Mẹ Tô làm việc trong siêu thị, lúc Tô Nam đến, bà đang chuyển một thùng nước khoáng, đi được hai bước lại đặt xuống, đỡ thắt lưng.
Tô Nam vội chạy tới, hai người khiêng mấy thùng nước khoáng xếp chồng lên nhau, đặt vào chỗ ngay ngắn.
Mẹ Tô thở dài: “Cái thắt lưng này của mẹ thật không thể trông cậy —— con tới khi nào vậy?”
“Vừa tới ạ.”
“Con ăn cơm chưa?”
“Dạ chưa. Lát nữa con ăn.”
Mẹ Tô ‘ừ’ một tiếng: “Con không có việc gì thì ghé qua xem chị con thế nào.”
Tô Nam gõ cửa hồi lâu, mới thấy Tô Tĩnh đi ra mở cửa.
Dưới nền nhà, đồ đạc rơi vãi tứ tung, cơ hồ không có chỗ đặt chân, trong phòng ngủ truyền ra tiếng trẻ con khóc rưng rức.
“Ninh Ninh sao vậy ạ?”
Tô Tĩnh vuốt lại tóc: “Chị đi nấu cơm.”
Tô Nam chẳng kịp đổi giày, lật đật chạy vào phòng ngủ.
Ninh Ninh ngồi trên giường, trong tay cầm vật gì đó giống đồ chơi tập nói, trong góc tường, chiếc xe tập đi màu xám tro bị đập vỡ nứt nẻ.
Tim Tô Nam lộp bộp, vội vàng chạy tới ôm Ninh Ninh, vén quần áo con bé lên kiểm tra cánh tay và khắp người.
Không nhìn thấy vết thương.
Cô vỗ nhè nhẹ lên lưng, dịu dàng dỗ Ninh Ninh, cánh tay nhỏ bé của Ninh Ninh ôm choàng cổ cô, mếu miệng gọi: “Dì nhỏ.”
Tô Nam ôm Ninh Ninh đi ra phòng bếp: “Chị.”
Tô Tĩnh nhát một nhát ngừng cắt thức ăn.
“Ninh Ninh còn nhỏ, chị tức giận cũng đừng nhằm vào con bé…”
Tiếng cắt thái dừng lại: “Chị nhằm vào con bé khi nào chứ? Chị sẽ không bao giờ đụng đến một đầu ngón tay con bé.”
Tô Nam mím môi, hồi lâu sau, ôm Ninh Ninh ra ngoài.
Đặt Ninh Ninh lên sofa, mở đồ chơi tập nói, bên trong ê ê a a hát. Tô Nam đi lấy chổi, vừa trông Ninh Ninh vừa dọn dẹp nhà cửa cho Tô Tĩnh.
Cơm trưa hai món mặn, một món canh, cơm đổ ít nước, khô khốc.
Tô Nam chan canh trứng vô cơm, đút Ninh Ninh ăn non nửa bát, sau đó mở một chai Yakult.
Ninh Ninh ôm Yakult ngồi chơi một mình bên cạnh, Tô Nam ăn cơm với Tô Tĩnh.
Trong siêu thị, mẹ Tô đã nói qua tình hình hiện giờ của Tô Tĩnh.
Tô Tĩnh vẫn khăng khăng không chịu ly hôn, Ninh Ninh hơn một tuổi thích leo trèo nghịch ngợm, lại còn quá nhỏ không nhận biết được nguy hiểm, lúc nào cũng phải có người theo sát một tấc không rời. Cả tinh thần và sức lực của Tô Tĩnh đều cạn kiệt, dễ giận lại khó kìm nén cảm xúc. Ninh Ninh cái gì cũng không hiểu, thấy Tô Tĩnh tức giận thì khóc, con bé khóc thì Tô Tĩnh càng cáu giận hơn. Tô Tĩnh không đụng vào con bé bèn đập đồ đạc trong nhà trút giận.
Mẹ Tô làm việc trong siêu thị, đi sớm về muộn, chỉ có thể phụ giúp đôi chút, bà muốn Tô Tĩnh ly hôn rồi ra ngoài tìm việc, bà sẽ nghỉ làm ở siêu thị đổi sang công việc khác đỡ bận rộn hơn, có thể vừa làm vừa chăm sóc Ninh Ninh.
“Chị,” Tô Nam nhìn Ninh Ninh, con bé đang quỳ trước sofa, lật giở quyển sách bìa nhựa, ngón tay chỉ lên tranh vẽ, miệng hớn hở ê a ‘Táo, táo.’ “… Chị ly hôn đi, cứ kéo dài không phải cách đâu, đừng làm cho mẹ khó xử…”
Tô Tĩnh ‘cạch’ một tiếng dập đôi đũa xuống bàn: “Em đứng nói chuyện nên không đau thắt lưng, em không ở trong hoàn cảnh của chị nên mới có thể nói dễ dàng như vậy.”
Tô Nam không nói gì nữa, vùi đầu gẩy cơm, lòng ngập muộn phiền.
Cô nào có đứng, đâu khác gì chị ấy, hai chân đều lún sâu trong bùn.
Buổi tối, Tô Nam nhận được điện thoại của Trần Tri Ngộ.
Ninh Ninh sắp ngủ, Tô Tĩnh đang dỗ con bé.
Tô Nam bảo anh đợi một lúc, rồi lấy chìa khóa đi ra trước cửa.
Cách một lớp cửa chống trộm, tín hiệu wifi loáng cái yếu đi, bước thêm hai bước, thanh âm từ bên kia truyền tới lập tức bị đứt quãng.
Chỉ có thể chôn chân đứng yên.
“Già rồi, bôn ba đường dài mệt mỏi.”
Tô Nam mỉm cười: “Anh không già, còn trẻ lắm…”
“Em ở nhà sao?”
“Dạ, ở nhà chị…”
“Chị em…”
“Không sao ạ.”
Bên kia dừng lại một lúc: “… Ở đây thời tiết cũng được, lần tới anh đưa em đi cùng. Em tranh thủ thời gian làm hộ chiếu đi.”
Tô Nam gượng cười: “… Dạ.”
Đèn hành lang bật sáng, bên trên truyền tới tiếng bước chân.
Tầm mắt mơ hồ, cô khẽ dụi, mới phát hiện bụi trên trần rơi xuống bay vào mắt.
Trên lầu có người đi xuống, Tô Nam tránh sang một bên nhường lối.
“Thầy Trần, chị em gọi, em cúp máy trước, có gì nói sau nha anh.”
***
Người dưới ánh mặt trời – Cố Thành
‘Người dưới ánh mặt trời
Không có nước mắt
Người dưới ánh mặt trời
Không khóc
Chỉ ngồi lặng lẽ
Để cái bóng chống đỡ
Dưới ánh mặt trời, người đi đến nơi xa
Mặt đất
Vươn cao
Dưới ánh mặt trời, người cứ đi như vậy cùng chiếc lều
Không động đậy
Chẳng nói năng.’
Chỉ ngồi lặng lẽ
Để cái bóng chống đỡ’
—— C ố T hành
***
Tô Nam đáp chuyến tàu cao tốc bảy giờ tối hôm sau.
Trần Tri Ngộ đã tính toán thời gian, nhưng vì muốn dẫn Tô Nam đi ăn thật nhiều thức ăn ngon tẩm bổ cho cô, nên cuối cùng bị muộn hơn dự tính.
Gần sáu giờ ba mươi mới đưa cô đến nhà ga, giữa đám đông qua lại, chỉ kịp ôm Tô Nam mấy phút, dặn dò cô giữ gìn sức khỏe, đừng quá lo lắng sốt ruột.
“Thứ bảy anh có đến thành Đán không ạ?”
“Có chứ.”
Tô Nam nhoẻn miệng cười thật tươi: “Vậy em đợi anh.”
Hai tay Trần Tri Ngộ vòng qua ôm hờ Tô Nam, che chắn để cô không bị đám đông va phải: “Vượt qua vòng phỏng vấn này, là em đến thành phố Sùng rồi.”
Tô Nam thoáng ngây người, cũng không đáp lại anh.
Trần Tri Ngộ vuốt ve khuôn mặt cô: “Gần đến giờ rồi, em vào ga đi, khi nào lên tàu báo cho anh biết.”
Kiểm tra an ninh, soát vé xong, ngồi vào chỗ chừng năm phút, tàu cao tốc bắt đầu khởi hành.
Tô Nam gửi tin nhắn cho Trần Tri Ngộ, Trần Tri Ngộ trả lời bảo cô chú ý an toàn, đến nơi thì gọi điện cho anh.
Đàn ông ba mươi bốn tuổi, không phải mẫu nhân vật lúc nào cũng khư khư ôm điện thoại nấu cháo wechat, đích xác Tô Nam đáp lại anh một chữ ‘Dạ’ xong, di động liền im thin thít.
Bảy giờ mặt trời vẫn chưa tắt hẳn, bóng tối dần loang nhuộm sắc lam thành một màu xanh xám.
Di động chợt rung lên, là một dãy số của thành phố Sùng.
Tô Nam vội vàng nhận máy.
Công ty phỏng vấn hôm nay thông báo cô đã vượt qua bốn vòng phỏng vấn, thư mời nhận việc đã được gửi vào hộp thư, mời cô kiểm tra và phúc đáp trong thời gian tương ứng.
Đây là Offer Letter đầu tiên nhận được kể từ khi tham gia tuyển dụng đến nay, khiến Tô cảm thấy được khích lệ phần nào.
Song trăn trở suy nghĩ, cuối cùng không báo tin này cho Trần Tri Ngộ biết.
***
Hạ tuần tháng chín, Tô Nam đã thu vào mấy offer của các công ty nhỏ, nhưng những công ty hàng đầu BATW* (Baidu, Ali, Tencent, NetEase) đều ‘kích gãy chìm trong cát’**, gãy cánh quay về.
(*B: Baidu là trang tìm kiếm thông tin hàng đầu tại Trung Quố c – *A: Alibaba – *T: Tencent: là một công ty cổ phần đầu tư Trung Quốc với các công ty con cung cấp dịch vụ truyền thông, giải trí, Internet, quảng cáo… – * NetEase: là một trong những tập đoàn sản xuất và kinh doanh game hàng đầu tại Trung Quốc.
** ‘Kích gãy chìm trong cát’ trích trong câu ‘ Chiết kích trầm sa, thiết vị tiêu ’– ‘Kích gãy chìm trong cát, sắt còn chưa tiêu’ của Đỗ Mục trong ‘ Xích Bích hoài cổ ’)
Trước khi đi ngủ, nhìn thấy trong group đăng thông tin tập đoàn S trứ danh thông báo tuyển thực tập sinh. Cô lấy điện thoại di động, mở sơ yếu lý lịch đã gửi trước đó trong thư mục sent mail, chỉnh sửa lại đôi chỗ rồi gửi đi.
Không trông đợi có thể lọt vào, chỉ đơn thuần mang tâm lý ‘còn nước còn tát’ dù chỉ có một tia hy vọng cũng cố gắng hết mình. Không ngờ trưa hôm sau lại nhận được thông báo gọi phỏng vấn.
Tập đoàn S không có thảo luận lãnh đạo nhóm, nhưng quy trình phỏng vấn rất dài, tổng cộng năm vòng, ba vòng đầu là đối thoại với giám đốc phụ trách các lĩnh vực khác nhau, hai vòng còn lại lần lượt là phó tổng và HR. Toàn bộ quá trình phỏng vấn trao đổi bằng tiếng Anh, cũng may Anh ngữ không phải là trở ngại của Tô Nam, thậm chí còn trò chuyện rất lưu loát.
Suốt cả quá trình cô luôn ở trong trạng thái đôi chút mơ hồ, cứ như vậy vượt qua ba vòng phỏng vấn. Nghe ngóng xung quanh biết được đại học Đán có tổng cộng ba người được đi tiếp vào vòng bốn.
Tỷ lệ ba mươi ba phần trăm, vốn từ chỗ không ôm hy vọng gì, đột nhiên bày ra trước mắt rõ rành như một bản thiết kế chi tiết.
Vòng bốn, thảo luận trực tiếp với phó tổng.
Phó tổng là người nước ngoài, trò chuyện hết sức vui vẻ cởi mở. Tô Nam vốn đang rất căng thẳng, sau khi trò chuyện với ông ấy đôi ba câu lập tức cảm thấy nhẹ nhõm thoải mái. Ông ấy trái lại không tập trung đi sâu vào chuyên môn mà đặc biệt hứng thú với các hoạt động cộng đồng và kinh nghiệm thực tập của cô.
Đây là lần phỏng vấn dài nhất mà Tô Nam từng trải qua, trao đổi gần bốn mươi phút. Lúc kết thúc phó tổng còn bắt tay cô, khen ngợi: “Chăm chỉ, đam mê học hỏi’. Tô Nam mơ hồ váng vất, không còn nghe ra được chủ ngữ ‘Chăm chỉ, đam mê học hỏi’ này là nói mình hay chỉ toàn dân Trung Quốc.
Kết quả phỏng vấn sẽ được thông báo sau lễ Quốc Khánh một tháng mười, trước khi nghỉ lễ, Tô Nam đến văn phòng của Lâm Hàm, báo cáo tiến độ luận văn.
Nghiên cứu năm ba không còn giờ lên lớp, nên hiếm có cơ hội gặp mặt Lâm Hàm, thỉnh thoảng cần giải quyết những vấn đề không quá quan trọng thì trực tiếp liên lạc trên mạng.
Gõ cửa, sau khi nghe thấy tiếng đáp lại bèn đi vào.
Lâm Hàm đang gọi điện thoại, ra hiệu cho Tô Nam ngồi xuống trước.
Trên bàn có đặt một khối đá đen phát sáng lấp lánh tựa pha lê, Tô Nam không kìm được, hai mắt dán chặt chăm chú nhìn.
Lâm Hàm nói chuyện điện thoại xong, ngồi xuống ghế, hỏi cô luận văn tiến hành tới đâu rồi.
“Dạ, đã làm xong phần lược khảo tài liệu.” Tô Nam nộp bản lược khảo tài liệu, mục lục đề cương, đề cương phỏng vấn bán cấu trúc và quyển thiết kế bảng câu hỏi qua.
( *Lược khảo tài liệu – Trình bày cơ sở lý thuyết – Literature Review, viết tắt LR. Trong khoa học, LR là phần rất quan trọng. Mục đích chính của LR là để xây dựng được một nền tảng lý thuyết phù hợp nhằm xác định vấn đề và tầm quan trọng của vấn đề cần nghiên cứu. – Theo Tri’s blog
– Phỏng vấn bán cấu trúc (Semi – Structure Interview): là một trong các phương pháp nghiên cứu định tính chủ yếu.
– Thiết kế bảng câu hỏi (Questionnaire Design): công cụ phổ biến nhất để thu thập số liệu cho nghiên cứu định lượng trong khoa học.)
Lâm Hàm khen một câu ‘làm việc nghiêm túc, chắc chắn’ rồi mở ra xem chi tiết, chủ yếu tập trung vào đề cương phỏng vấn và quyển hỏi, đưa ra một số ý kiến để bám sát với nội dung nghiên cứu hơn.
Trò chuyện xong, sau cùng Lâm Hàm dặn dò: “Tháng một là nộp bản sơ thảo, em dựa theo nền tảng đề cương phỏng vấn và quyển hỏi bắt đầu viết chuyên sâu —— tham gia tuyển dụng thế nào rồi?”
“Dạ, có nhận được mấy offer ạ.”
“Cô nghe nói lớp trưởng của em đi Tân Hoa Xã phải không?”(*Tân Hoa Xã: là hãng thông tấn chính thức, cơ quan ngôn luận lớn nhất của chính phủ Trung Quốc.)
“Dạ…”
“Em có dự tính đi đâu chưa?” Lâm Hàm xoay người, lấy một tờ giấy A4 trên kệ sách phía sau: “Nếu chưa có nơi nào đặc biệt muốn đi, chỗ cô có mấy suất tiến cử đi chính quyền trung ương, nếu em có ý định thì điền vào rồi đưa lại cho cô.”
Tô Nam nhận lấy: “Cảm ơn cô Hàm.”
“Lúc khai giảng, cô bận rộn việc trong nhà, còn chưa có tổ chức liên hoan cô trò mình, năm nay tuyển cho mấy đứa ba tiểu sư muội.” Lâm Hàm cười nói: “Cô muốn tuyển thêm một anh chàng như Giang Minh Khiêm, nhưng rất khó giành được nam sinh.”
“Dạo này Giang Minh Khiêm đang làm gì vậy ạ?”
Sau khi từ Bắc Kinh trở về, hai người gần như không có liên lạc.
“Hắn rất có tiền đồ, đã xây dựng xong đội ngũ rồi, mấy hôm trước còn nhờ cô giúp quảng bá, muốn tập hợp vài người có năng lực dám nghĩ dám làm —— Nếu hắn thành công, thì trong nhóm học trò của cô nổi lên một quý ông triệu đô còn gì! Sau này, rốt cuộc không cần phải sầu não lo lắng không có kinh phí cho đề tài nghiên cứu nữa.”
Tô Nam cười rúc rích.
Tán gẫu một hồi, Tô Nam chuẩn bị cáo từ.
Ánh mắt lại lướt qua khối đá đen trên bàn, rốt cuộc không cách nào nén được nỗi tò mò: “Cô Hàm… khối đá này, có phải chuẩn bị cho thầy Trần không ạ?”
Năm ngoái, khi đến đại học Sùng tham gia ‘Diễn đàn hội nghị cấp cao truyền thông’, cô đã đem một hòn đá qua quãng đường thật xa đến cho Trần Tri Ngộ.
“Thầy Trần của em vẫn luôn thích sưu tập đá, cái này là cô đi du lịch Quảng Tây đặc biệt mang về cho thầy ấy.”
“Là ngọc lục bảo, mã não hay là đá gốc gì ạ?”
“Không phải, thầy ấy thu thập những loại đá có thể dùng trong xây dựng kiến trúc và làm vật liệu trang trí.”
Tô Nam ngẩn người: “Thầy Trần học đại học chuyên ngành kiến trúc…”
Lâm Hàm lắc đầu, tựa hồ không muốn nói nhiều về chủ đề này: “Thầy ấy cũng không phải thu thập cho mình —— cô phải đi lên tầng năm một chuyến, em về nhớ làm luận văn cho tốt.”
Tô Nam nói tạm biệt, cầm túi xách rời khỏi văn phòng.
Hai thân cây ở tòa nhà học viện phía nam —— hai thân cây đã từng hướng về phía cửa sổ văn phòng Trần Tri Ngộ, đầu ngọn lá buốt lên chút héo vàng.
Chẳng giấu được màu tro bụi thời gian, lộ ra nét mùa thu tiêu điều.
Mãi hối hả ngược xuôi, không phát hiện Trung thu đã qua tự khi nào.
Cô đứng dưới tàng cây, nghe tiếng gió nhỏ vụn len qua kẽ lá, ngơ ngác thật lâu.
***
Đúng dịp lễ Quốc Khánh, Trần Tri Ngộ có việc phải bay đi Mỹ, hai người không thể gặp nhau.
Tô Nam về nhà một chuyến.
Mẹ Tô làm việc trong siêu thị, lúc Tô Nam đến, bà đang chuyển một thùng nước khoáng, đi được hai bước lại đặt xuống, đỡ thắt lưng.
Tô Nam vội chạy tới, hai người khiêng mấy thùng nước khoáng xếp chồng lên nhau, đặt vào chỗ ngay ngắn.
Mẹ Tô thở dài: “Cái thắt lưng này của mẹ thật không thể trông cậy —— con tới khi nào vậy?”
“Vừa tới ạ.”
“Con ăn cơm chưa?”
“Dạ chưa. Lát nữa con ăn.”
Mẹ Tô ‘ừ’ một tiếng: “Con không có việc gì thì ghé qua xem chị con thế nào.”
Tô Nam gõ cửa hồi lâu, mới thấy Tô Tĩnh đi ra mở cửa.
Dưới nền nhà, đồ đạc rơi vãi tứ tung, cơ hồ không có chỗ đặt chân, trong phòng ngủ truyền ra tiếng trẻ con khóc rưng rức.
“Ninh Ninh sao vậy ạ?”
Tô Tĩnh vuốt lại tóc: “Chị đi nấu cơm.”
Tô Nam chẳng kịp đổi giày, lật đật chạy vào phòng ngủ.
Ninh Ninh ngồi trên giường, trong tay cầm vật gì đó giống đồ chơi tập nói, trong góc tường, chiếc xe tập đi màu xám tro bị đập vỡ nứt nẻ.
Tim Tô Nam lộp bộp, vội vàng chạy tới ôm Ninh Ninh, vén quần áo con bé lên kiểm tra cánh tay và khắp người.
Không nhìn thấy vết thương.
Cô vỗ nhè nhẹ lên lưng, dịu dàng dỗ Ninh Ninh, cánh tay nhỏ bé của Ninh Ninh ôm choàng cổ cô, mếu miệng gọi: “Dì nhỏ.”
Tô Nam ôm Ninh Ninh đi ra phòng bếp: “Chị.”
Tô Tĩnh nhát một nhát ngừng cắt thức ăn.
“Ninh Ninh còn nhỏ, chị tức giận cũng đừng nhằm vào con bé…”
Tiếng cắt thái dừng lại: “Chị nhằm vào con bé khi nào chứ? Chị sẽ không bao giờ đụng đến một đầu ngón tay con bé.”
Tô Nam mím môi, hồi lâu sau, ôm Ninh Ninh ra ngoài.
Đặt Ninh Ninh lên sofa, mở đồ chơi tập nói, bên trong ê ê a a hát. Tô Nam đi lấy chổi, vừa trông Ninh Ninh vừa dọn dẹp nhà cửa cho Tô Tĩnh.
Cơm trưa hai món mặn, một món canh, cơm đổ ít nước, khô khốc.
Tô Nam chan canh trứng vô cơm, đút Ninh Ninh ăn non nửa bát, sau đó mở một chai Yakult.
Ninh Ninh ôm Yakult ngồi chơi một mình bên cạnh, Tô Nam ăn cơm với Tô Tĩnh.
Trong siêu thị, mẹ Tô đã nói qua tình hình hiện giờ của Tô Tĩnh.
Tô Tĩnh vẫn khăng khăng không chịu ly hôn, Ninh Ninh hơn một tuổi thích leo trèo nghịch ngợm, lại còn quá nhỏ không nhận biết được nguy hiểm, lúc nào cũng phải có người theo sát một tấc không rời. Cả tinh thần và sức lực của Tô Tĩnh đều cạn kiệt, dễ giận lại khó kìm nén cảm xúc. Ninh Ninh cái gì cũng không hiểu, thấy Tô Tĩnh tức giận thì khóc, con bé khóc thì Tô Tĩnh càng cáu giận hơn. Tô Tĩnh không đụng vào con bé bèn đập đồ đạc trong nhà trút giận.
Mẹ Tô làm việc trong siêu thị, đi sớm về muộn, chỉ có thể phụ giúp đôi chút, bà muốn Tô Tĩnh ly hôn rồi ra ngoài tìm việc, bà sẽ nghỉ làm ở siêu thị đổi sang công việc khác đỡ bận rộn hơn, có thể vừa làm vừa chăm sóc Ninh Ninh.
“Chị,” Tô Nam nhìn Ninh Ninh, con bé đang quỳ trước sofa, lật giở quyển sách bìa nhựa, ngón tay chỉ lên tranh vẽ, miệng hớn hở ê a ‘Táo, táo.’ “… Chị ly hôn đi, cứ kéo dài không phải cách đâu, đừng làm cho mẹ khó xử…”
Tô Tĩnh ‘cạch’ một tiếng dập đôi đũa xuống bàn: “Em đứng nói chuyện nên không đau thắt lưng, em không ở trong hoàn cảnh của chị nên mới có thể nói dễ dàng như vậy.”
Tô Nam không nói gì nữa, vùi đầu gẩy cơm, lòng ngập muộn phiền.
Cô nào có đứng, đâu khác gì chị ấy, hai chân đều lún sâu trong bùn.
Buổi tối, Tô Nam nhận được điện thoại của Trần Tri Ngộ.
Ninh Ninh sắp ngủ, Tô Tĩnh đang dỗ con bé.
Tô Nam bảo anh đợi một lúc, rồi lấy chìa khóa đi ra trước cửa.
Cách một lớp cửa chống trộm, tín hiệu wifi loáng cái yếu đi, bước thêm hai bước, thanh âm từ bên kia truyền tới lập tức bị đứt quãng.
Chỉ có thể chôn chân đứng yên.
“Già rồi, bôn ba đường dài mệt mỏi.”
Tô Nam mỉm cười: “Anh không già, còn trẻ lắm…”
“Em ở nhà sao?”
“Dạ, ở nhà chị…”
“Chị em…”
“Không sao ạ.”
Bên kia dừng lại một lúc: “… Ở đây thời tiết cũng được, lần tới anh đưa em đi cùng. Em tranh thủ thời gian làm hộ chiếu đi.”
Tô Nam gượng cười: “… Dạ.”
Đèn hành lang bật sáng, bên trên truyền tới tiếng bước chân.
Tầm mắt mơ hồ, cô khẽ dụi, mới phát hiện bụi trên trần rơi xuống bay vào mắt.
Trên lầu có người đi xuống, Tô Nam tránh sang một bên nhường lối.
“Thầy Trần, chị em gọi, em cúp máy trước, có gì nói sau nha anh.”
***
Người dưới ánh mặt trời – Cố Thành
‘Người dưới ánh mặt trời
Không có nước mắt
Người dưới ánh mặt trời
Không khóc
Chỉ ngồi lặng lẽ
Để cái bóng chống đỡ
Dưới ánh mặt trời, người đi đến nơi xa
Mặt đất
Vươn cao
Dưới ánh mặt trời, người cứ đi như vậy cùng chiếc lều
Không động đậy
Chẳng nói năng.’
