Tại một hòn đảo nhỏ cách đảo Sâu Nam (Vân Đồn) về phía bắc, có gần chục con tàu của Công ty Đông Ấn Anh đang có mặt tạo bến cảng nhỏ. Người đại diện là Thomas Raffles (Thomas Stamford Bingley Raffles) đến để đàm phán cho lô hàng thuốc phiện tiếp theo. Tại một ngôi nhà thư ký của Thomas lên tiếng ngay:
“Một trăm lượng bạc trên một kg thuốc phiện. Trong bản hợp đồng trước giá đâu có cao như vậy”.
Thành là bộ trưởng bộ công thương mới lên tiếng: “Tôi ra giá vậy là có lý do, mời các vị đi thị sát công xưởng rồi tôi sẽ giải thích cụ thể rồi chúng ta sẽ ký hợp đồng”.
Lúc này Thomas mới lên tiếng: “Nếu chúng tôi đi thị sát rồi và định giá lại nếu mức giá của các vị sai thì coi như bên Đại Nam đã vi phảm hợp đồng và là kẻ thù của công ty Đông Ấn Anh”.
Thomas và thư ký đi thị sát công xưởng sản xuất, nhìn hệ thống nhà xưởng, kho bãi to lớn kín đáo, quân đội canh giữ nghiêm ngặt. Vị của loại thuốc phiện dù sản xuất hàng loạt và năng xuất cao nhưng vẫn giữ độ mới, Thomas lên tiếng: “Đúng là bên vị tăng giá lên một chút là có cái lý. Sau khi nhập thử lô hàng đầu vào thị trường Đại Thanh và bán hết nhanh hơn dự kiến của bên tôi, vì thế tôi đề nghị ký lại hợp đồng mới tăng gấp ba sản lượng”.
Thành hở ra một hơi rồi nói: “dù sao thì việc nhập và bán thuốc phiện là điều hiển nhiên của công ty của các vị. Nhưng chính sách của Đại Nam có chút khác dù lợi ích của thuốc phiện mang lại là rất cao nhưng thuốc phiện vẫn là thứ gây hại cho cơ thể con người”.
Thomas chỉ im lặng đứng đó còn người thư ký chưa nắm được vaasn đề lên tiếng nói lại: “Đúng là có hại nhưng hàng của các vị bán rất chạy, nó tạo cảm giác mạnh hưng phấn mà rất tiện lợi dễ sử dụng, cất trữ không cầu kỳ. Nó rất có giá ở mọi từng lớp của Đại Thanh, chúng tôi cần nó để đối đầu với thuốc phiện của Công ty Đông Ấn Hà Lan tại Đại Thanh”.
Thanh chỉ nghe vậy thôi chứ trong lòng lại không ưa nổi lối suy nghĩ tư bản của người phương Tây, Thành nhớ lại lời dặn lúc trước của bệ hạ: ‘Bắt buộc Đại Nam phải mở cửa tiếp nhận những các mới để chuyển mình nhưng các khanh phải chú ý là hội nhập văn hóa nhưng không phải đánh mất bản chất văn hóa dân tộc, tiếp thu những thứ có lợi chứ đừng hùa theo những thứ sai trái’.
Suy ngẫm hồi lâu, lúc này Thành mới đáp lại: “Chúng tôi vẫn giữ quan điểm của bản thân về vấn đề thuốc phiện. Việc sản xuất thuốc phiện này do chúng tôi quyết định số lượng sản xuất, số lượng thuốc phiện được sản xuất ra là tám tấn một năm”.
Thư ký định nói gì đó thì Thomas cản lại rồi nói: “vậy hiện tại các vị có bao nhiêu thuốc phiện?”.
“Hai tấn thuốc phiện” Thành đáp lời.
Thomas mới nói: “Chúng tôi quyết định đặt mua một tấn thuốc phiện. Tuy nhiên do hơi gấp nên xin các vị cho chúng tôi chậm thanh toán một phần ba số tiền, chúng tôi cam kết sẽ hoàn trả đầy đủ vào lô hàng kế tiếp”.
Thành cũng không biểu lộ thái độ chỉ đáp lời: “Tôi rất sẵn lòng hỗ trợ các ngài tuy nhiên tôi phải có con mộc của đức vua chúng tôi”.
“Mất bao lâu mới xong?” thư ký hỏi.
“Lúc các vị chuyển xong lô hàng lên tàu thì hợp đồng sẽ có mộc của đức vua. Nhân tiện cho tôi hỏi phải chăng các vị đang khai thác dầu mỏ ở Miến Điện (Myanmar)”.
Thomas nhíu mày lại, Thành biết đây là thông tin bí mật vì bệ hạ có nói tới rồi. Thomas thăm dò: “Phải chăng ngày đang nhắc đến loại nguyên liệu lỏng màu đen, có mùi hôi chúng tôi vẫn nhập Châu Âu làm nguyên liệu đốt đèn thay cho mỡ cá voi”.
Thành cũng không giấu ý định nữa nói luôn: “ đúng rồi, chúng tôi cũng cần để làm nhiên liệu đốt đèn”.
Thư ký lên tiếng: “Nếu ngài đang cần nguyên liệu đó thì hai phần ba số tiền thanh toán lô thuốc phiện sẽ thay thế vào số dầu mỏ đang có trên tàu. Chúng tôi đang chuyển một trăm tấn dầu sang Đại Thanh tiêu thu và quy đổi 666 kg thuốc phiện đổi lấy 66.600 kg dầu”.
Thành lắc đầu: “Phải chăng các ngài đang đánh giá thấp sự hiểu biết của chúng tôi. Một kg thuốc phiện chúng tôi đang bán cho các vị có giá một trăm lượng bạc, mà một trăm cân dầu các ngài bán tại nước Anh xa xôi giao động từ bảy mươi tới tám mươi lượng bạc đó là bao gồm tất cả tiền chi phí mà có thể tính vào mà trong khi từ Miến Điện đến Đại Nam thời gian ngắn hơn rất nhiều trong không khi các vị đang có mối làm ăn tốt tại Đại Nam”.
Thomas cười to: “Vậy đi chúng tôi sẽ bán năm mươi lượng bạc cho một kg dầu cho các vị và đây là giá thấp nhất mà chúng tôi có thể chấp nhận. Ngay tháng này chúng tôi sẽ giao cho Đại Nam một nghìn tấn dầu coi như trừ vào tiền hàng”.
“Thành giao” Thành nói, sau đó hai bên ký hợp đồng và trong thời gian chờ vẫn chuyển hàng thì Thành cho người cầm bản hợp đồng về kinh thành để đống mộc và chuyển thông tin về dầu mỏ.
“Một trăm lượng bạc trên một kg thuốc phiện. Trong bản hợp đồng trước giá đâu có cao như vậy”.
Thành là bộ trưởng bộ công thương mới lên tiếng: “Tôi ra giá vậy là có lý do, mời các vị đi thị sát công xưởng rồi tôi sẽ giải thích cụ thể rồi chúng ta sẽ ký hợp đồng”.
Lúc này Thomas mới lên tiếng: “Nếu chúng tôi đi thị sát rồi và định giá lại nếu mức giá của các vị sai thì coi như bên Đại Nam đã vi phảm hợp đồng và là kẻ thù của công ty Đông Ấn Anh”.
Thomas và thư ký đi thị sát công xưởng sản xuất, nhìn hệ thống nhà xưởng, kho bãi to lớn kín đáo, quân đội canh giữ nghiêm ngặt. Vị của loại thuốc phiện dù sản xuất hàng loạt và năng xuất cao nhưng vẫn giữ độ mới, Thomas lên tiếng: “Đúng là bên vị tăng giá lên một chút là có cái lý. Sau khi nhập thử lô hàng đầu vào thị trường Đại Thanh và bán hết nhanh hơn dự kiến của bên tôi, vì thế tôi đề nghị ký lại hợp đồng mới tăng gấp ba sản lượng”.
Thành hở ra một hơi rồi nói: “dù sao thì việc nhập và bán thuốc phiện là điều hiển nhiên của công ty của các vị. Nhưng chính sách của Đại Nam có chút khác dù lợi ích của thuốc phiện mang lại là rất cao nhưng thuốc phiện vẫn là thứ gây hại cho cơ thể con người”.
Thomas chỉ im lặng đứng đó còn người thư ký chưa nắm được vaasn đề lên tiếng nói lại: “Đúng là có hại nhưng hàng của các vị bán rất chạy, nó tạo cảm giác mạnh hưng phấn mà rất tiện lợi dễ sử dụng, cất trữ không cầu kỳ. Nó rất có giá ở mọi từng lớp của Đại Thanh, chúng tôi cần nó để đối đầu với thuốc phiện của Công ty Đông Ấn Hà Lan tại Đại Thanh”.
Thanh chỉ nghe vậy thôi chứ trong lòng lại không ưa nổi lối suy nghĩ tư bản của người phương Tây, Thành nhớ lại lời dặn lúc trước của bệ hạ: ‘Bắt buộc Đại Nam phải mở cửa tiếp nhận những các mới để chuyển mình nhưng các khanh phải chú ý là hội nhập văn hóa nhưng không phải đánh mất bản chất văn hóa dân tộc, tiếp thu những thứ có lợi chứ đừng hùa theo những thứ sai trái’.
Suy ngẫm hồi lâu, lúc này Thành mới đáp lại: “Chúng tôi vẫn giữ quan điểm của bản thân về vấn đề thuốc phiện. Việc sản xuất thuốc phiện này do chúng tôi quyết định số lượng sản xuất, số lượng thuốc phiện được sản xuất ra là tám tấn một năm”.
Thư ký định nói gì đó thì Thomas cản lại rồi nói: “vậy hiện tại các vị có bao nhiêu thuốc phiện?”.
“Hai tấn thuốc phiện” Thành đáp lời.
Thomas mới nói: “Chúng tôi quyết định đặt mua một tấn thuốc phiện. Tuy nhiên do hơi gấp nên xin các vị cho chúng tôi chậm thanh toán một phần ba số tiền, chúng tôi cam kết sẽ hoàn trả đầy đủ vào lô hàng kế tiếp”.
Thành cũng không biểu lộ thái độ chỉ đáp lời: “Tôi rất sẵn lòng hỗ trợ các ngài tuy nhiên tôi phải có con mộc của đức vua chúng tôi”.
“Mất bao lâu mới xong?” thư ký hỏi.
“Lúc các vị chuyển xong lô hàng lên tàu thì hợp đồng sẽ có mộc của đức vua. Nhân tiện cho tôi hỏi phải chăng các vị đang khai thác dầu mỏ ở Miến Điện (Myanmar)”.
Thomas nhíu mày lại, Thành biết đây là thông tin bí mật vì bệ hạ có nói tới rồi. Thomas thăm dò: “Phải chăng ngày đang nhắc đến loại nguyên liệu lỏng màu đen, có mùi hôi chúng tôi vẫn nhập Châu Âu làm nguyên liệu đốt đèn thay cho mỡ cá voi”.
Thành cũng không giấu ý định nữa nói luôn: “ đúng rồi, chúng tôi cũng cần để làm nhiên liệu đốt đèn”.
Thư ký lên tiếng: “Nếu ngài đang cần nguyên liệu đó thì hai phần ba số tiền thanh toán lô thuốc phiện sẽ thay thế vào số dầu mỏ đang có trên tàu. Chúng tôi đang chuyển một trăm tấn dầu sang Đại Thanh tiêu thu và quy đổi 666 kg thuốc phiện đổi lấy 66.600 kg dầu”.
Thành lắc đầu: “Phải chăng các ngài đang đánh giá thấp sự hiểu biết của chúng tôi. Một kg thuốc phiện chúng tôi đang bán cho các vị có giá một trăm lượng bạc, mà một trăm cân dầu các ngài bán tại nước Anh xa xôi giao động từ bảy mươi tới tám mươi lượng bạc đó là bao gồm tất cả tiền chi phí mà có thể tính vào mà trong khi từ Miến Điện đến Đại Nam thời gian ngắn hơn rất nhiều trong không khi các vị đang có mối làm ăn tốt tại Đại Nam”.
Thomas cười to: “Vậy đi chúng tôi sẽ bán năm mươi lượng bạc cho một kg dầu cho các vị và đây là giá thấp nhất mà chúng tôi có thể chấp nhận. Ngay tháng này chúng tôi sẽ giao cho Đại Nam một nghìn tấn dầu coi như trừ vào tiền hàng”.
“Thành giao” Thành nói, sau đó hai bên ký hợp đồng và trong thời gian chờ vẫn chuyển hàng thì Thành cho người cầm bản hợp đồng về kinh thành để đống mộc và chuyển thông tin về dầu mỏ.
