[1] Nguyên văn: Sở vị y nhân, tại hà nhất phương. Trích bài Kiêm gia trong Kinh Thi. Bản dịch Tạ Quang Phát.
Tháng Mười năm thứ mười lăm Lưu Huyên Thần đăng cơ, sĩ tử trong cả nước tề tụ về thành Đông Dương, chuẩn bị tham dự khoa thi toàn quốc, khắp thành trắng xóa màu áo thư sinh.
Đỗ Tử Bân mỉm cười ôn hòa nhìn sĩ tử nối đuôi nhau bước vào phòng thi.
Nhiều năm về trước, hắn cũng là một trong số những cử sĩ này. Còn nhớ khoa thi tiến sĩ triều Ngụy năm đó trải qua ba vòng Tạp văn, Thiếp kinh, Thí sách. Bài thi đầu tiên là Tạp văn kiểm tra về các loại thơ phú ca từ, nếu phạm luật sẽ không có tư cách để vào tiếp vòng trong.
Lần đó hắn đỗ Trạng nguyên, được Lưu Huyên Thần tán thưởng ngay giữa tiền triều, sao đó đặc cách thăng chức thượng thư bộ Hình. Hiện giờ, hắn đã không còn là thượng thư bộ Hình lạnh lùng của mười năm trước, mà là Nho tướng nổi danh ôn hòa nho nhã, muôn người ngợi khen.
Trong số những sĩ tử tiến vào trường thi, có một thiếu niên thấp bé trông khá khôi ngô, lanh lợi. Trông thấy hắn, cậu thiếu niên chỉ dùng ánh mắt chào hỏi rồi bình thản bước tiếp khiến không chỉ có các sĩ tử mà các đại thần làm giám khảo hôm đó cũng không khỏi tò mò nhìn theo. Đây chính là thí sinh duy nhất trong khoa thi không thông qua tuyển chọn. Cậu bé là đương kim thái tử Lưu Húc, và cũng là học trò của Đỗ Tử Bân.
Mẫu hậu vốn muốn cậu được học hành, thi cử bình thường như chúng bạn cùng tuổi nhưng Lưu Húc vốn thông minh đĩnh ngộ lại được sự chỉ dạy tận tình của thái phó Đỗ Tử Bân nên mới chín tuổi đã đủ năng lực tham gia ứng thí.
Cuối tháng Mười một cùng năm, bảng vàng đề danh thái tử Lưu Húc ở vị trí thứ hai, vinh quang đỗ Bảng nhãn, có điều, bài thi của cậu bị Lưu Huyên Thần lặng lẽ rút ra nhường cho người khác.
Nhưng tối hôm đó trong hoàng cung vẫn tổ chức một buổi tiệc nhỏ để tạ ơn thái phó Đỗ Tử Bân đã hết lòng dạy dỗ thái tử nên người.
Từ khi Vân Ánh Lục lên ngôi hoàng hậu, sau khi thiết triều, Lưu Huyên Thần đều quay về làm một người cha bình thường, hậu cung cũng trở thành một gia đình bình thường. Không có hoàng thượng, hoàng hậu, chỉ có phụ thân, mẫu thân và tiểu công chúa Dương Dương vừa tròn năm tuổi.
Bữa tiệc tạ ơn này, Lưu Huyên Thần, Vân Ánh Lục và Đỗ Tử Bân cùng ngồi một bên, Húc nhi và Dương Dương ngồi phía đối diện, đầm ấm như một gia đình.
Lưu Huyên Thần nâng ly rượu, trịnh trọng đứng dậy cảm tạ Đỗ Tử Bân đã dốc sức phò trợ thái tử được như ngày hôm nay. ĐỗTử Bân không tiện chối từ, chạm chén với Lưu Huyên Thần rồi một hơi cạn sạch.
Vân Ánh Lục hễ cứ chạm môi vào rượu là khuôn mặt lại ửng hồng quyến rũ, Lưu Huyên Thần không muốn vẻ mặt xinh đẹp ấy của nàng bị người đàn ông khác nhìn thấy, nên nàng đành lấy trà thay rượu, kính Đỗ Tử Bân một chén.
Đỗ Tử Bân mỉm cười đáp lại, không chút do dự cạn chén.
Vì sao nhiều năm trôi qua như vậy, tình cảm ấy vẫn không chút phai nhạt? Nàng là hoàng hậu triều Ngụy, là thần y nổi tiếng xa gần, là mẫu thân của hai đứa con, nàng không chỉ đã khiến Lưu Huyên Thần thay đổi, mà còn lặng lẽ thay đổi vận mệnh của nhiều nữ nhân nước Ngụy. Chúng phi tần sau khi xuất cung đã học theo nàng mở phòng khám ở khắp các châu thành trong nước, khiến những giai thoại về nàng càng lúc càng lan xa. Phụ nữ nước Ngụy đã không còn bó mình trong khuê phòng mà chăm chỉ đọc sách, học nghề với ước mơ được độc lập, được tôn trọng như hoàng hậu nương nương. Lưu Huyên Thần có lần từng nói có lẽ khoa thi lần sau, sẽ chọn cả nữ cử sĩ, chỉ cần là người có năng lực, hắn sẽ không cứng nhắc theo khuôn mẫu mà thu nhận. Mười năm trôi qua, nàng vẫn không có gì thay đổi, vẫn thích mặc y phục màu nguyệt bạch, vẫn xưng hô “tôi” với mọi người xung quanh, vẫn tới hiệu thuốc Tần thị chữa bệnh từ thiện vào ngày mười lăm hàng tháng.
Trong lòng hắn nàng vẫn là tiểu nha đầu thoải mái nhoài người trên bờ tường ngắm trăng trò chuyện, cho nên hắn mới không thể quên được nàng? Đáp án của câu hỏi này, hắn chưa bao giờ muốn nghĩ đến.
Hôn sự của hắn vẫn luôn là nỗi đau trong lòng Đỗ viên ngoại, nhưng từ khi đệ đệ của hắn từ biên ải trở về, kết hôn và sinh hạ một đứa con trai, Đỗ viên ngoại cũng dần nguôi ngoai.
Kỳ thật, không phải hắn đang chờ người nào đó quay đầu vì mình, cũng như không phải vì đã chìm đắm quá sâu trong hồi ức mà là vì lần rung động trước quá mãnh liệt, khiến hắn không thể tìm được người nào đem lại cảm giác ấy một lần nữa.
Có lẽ người con gái như vậy ngàn năm mới xuất hiện một người, vậy mà hắn đã bỏ lỡ trong phút chốc.
Ánh Lục vì bảo vệ thanh danh của hắn mà đã không tiếc hy sinh danh tiết của chính mình. Sao hắn lại có thể khiến nàng thất vọng được?
Người thanh cao đối với tình cảm khó tránh khỏi miễn cưỡng, chẳng sợ cả đời cô độc.
Cô độc thực tế cũng là một loại kiêu ngạo, chấp nhất.
“Thái phó, Húc nhi kính người!” Lưu Húc nâng chén, cung kính nhìn hắn. Hắn mỉm cười gật đầu. Húc nhi mặc dù không phải con hắn, nhưng là niềm tự hào của hắn.
Mùa xuân năm sau.
Thành Đông Dương, hoa đào hoa hạnh tung mình trong gió xuân ấm áp, đẹp tới mức người ta không khỏi muốn cất cao tiếng hát. Đỗ Tử Bân giữa tiền triều dâng sớ xin thay mặt hoàng đế nước Ngụy, đi sứ Đông Doanh.
Bốn chiếc thuyền lớn chở vô số đồ đồng, đồ gốm, tơ lụa… từ Trường Giang theo hướng gió ngược về phía Đông Bắc.
Vân Ánh Lục và thái tử Lưu Húc thay mặt Lưu Huyên Thần đưa tiễn các vị sứ thần tới bến tàu.
Trước khi xuất phát, Vân Ánh Lục thay mặt Lưu Huyên Thần chúc Đỗ Tử Bân thuận buồm xuôi gió, mau chóng quay về cố quốc. Sau khi bữa tiệc kết thúc, các quan viên khác đều lên thuyền, chuẩn bị xuất phát.
Đỗ Tử Bân lặng yên đứng trên mũi thuyền khiến mọi người nhất thời không dám kinh động đến hắn.
“Đỗ đại ca, nhất định phải bình an trở về đấy”. Vân Ánh Lục giơ tay chào từ biệt, “Hy vọng ở Đông Doanh, anh sẽ gặp được điều bất ngờ”.
Đỗ Tử Bân lặng người trong khoảnh khắc, hóa ra nàng vẫn là người hiểu rõ hắn nhất.
“Nàng muốn nói sẽ có người mở được cánh cửa trái tim ta sao?”
Nàng nhẹ nhàng gật đầu.
“Ta đã sớm không còn khát vọng đó rồi, mọi chuyện cứ thuận theo tự nhiên đi! Một mình cũng tốt mà”.
“Một mình cũng tốt, nhưng rất cô đơn. Đỗ đại ca, cuộc đời không nên đơn điệu như vậy, hẳn nên nhiều màu sắc một chút”.
Nàng ngửa đầu nhìn hắn, ánh mắt sáng rực niềm tin.
“Ánh Lục, nếu gặp được người ấy, ta sẽ không bỏ lỡ lần nữa đâu”.
Nàng mỉm cười nhìn theo hắn.
Thuyền từ từ rời bến, biến mất giữa trời nước bao la.
Đỗ Tử Bân đứng bên mũi thuyền, nhìn theo bóng dáng Vân Ánh Lục càng lúc càng nhỏ dần, hình ảnh ấy như được khắc sâu vào trái tim hắn, vĩnh viễn không phai màu.
Hai năm sau, trải qua vô số sóng gió Đỗ Tử Bân rốt cuộc cũng về tới Đông Dương, trong số thành viên đi cùng có thêm một cô gái Đông Doanh thông minh, luôn miệng gọi Đỗ Tử Bân là “phu quân”, nhưng đó lại là một câu chuyện khác. Vân Ánh Lục không phải là người hiếu kỳ, nàng chỉ cần nhìn thấy Đỗ Tử Bân sống hạnh phúc, vui vẻ như vậy là đủ rồi.
Tháng Mười năm thứ mười lăm Lưu Huyên Thần đăng cơ, sĩ tử trong cả nước tề tụ về thành Đông Dương, chuẩn bị tham dự khoa thi toàn quốc, khắp thành trắng xóa màu áo thư sinh.
Đỗ Tử Bân mỉm cười ôn hòa nhìn sĩ tử nối đuôi nhau bước vào phòng thi.
Nhiều năm về trước, hắn cũng là một trong số những cử sĩ này. Còn nhớ khoa thi tiến sĩ triều Ngụy năm đó trải qua ba vòng Tạp văn, Thiếp kinh, Thí sách. Bài thi đầu tiên là Tạp văn kiểm tra về các loại thơ phú ca từ, nếu phạm luật sẽ không có tư cách để vào tiếp vòng trong.
Lần đó hắn đỗ Trạng nguyên, được Lưu Huyên Thần tán thưởng ngay giữa tiền triều, sao đó đặc cách thăng chức thượng thư bộ Hình. Hiện giờ, hắn đã không còn là thượng thư bộ Hình lạnh lùng của mười năm trước, mà là Nho tướng nổi danh ôn hòa nho nhã, muôn người ngợi khen.
Trong số những sĩ tử tiến vào trường thi, có một thiếu niên thấp bé trông khá khôi ngô, lanh lợi. Trông thấy hắn, cậu thiếu niên chỉ dùng ánh mắt chào hỏi rồi bình thản bước tiếp khiến không chỉ có các sĩ tử mà các đại thần làm giám khảo hôm đó cũng không khỏi tò mò nhìn theo. Đây chính là thí sinh duy nhất trong khoa thi không thông qua tuyển chọn. Cậu bé là đương kim thái tử Lưu Húc, và cũng là học trò của Đỗ Tử Bân.
Mẫu hậu vốn muốn cậu được học hành, thi cử bình thường như chúng bạn cùng tuổi nhưng Lưu Húc vốn thông minh đĩnh ngộ lại được sự chỉ dạy tận tình của thái phó Đỗ Tử Bân nên mới chín tuổi đã đủ năng lực tham gia ứng thí.
Cuối tháng Mười một cùng năm, bảng vàng đề danh thái tử Lưu Húc ở vị trí thứ hai, vinh quang đỗ Bảng nhãn, có điều, bài thi của cậu bị Lưu Huyên Thần lặng lẽ rút ra nhường cho người khác.
Nhưng tối hôm đó trong hoàng cung vẫn tổ chức một buổi tiệc nhỏ để tạ ơn thái phó Đỗ Tử Bân đã hết lòng dạy dỗ thái tử nên người.
Từ khi Vân Ánh Lục lên ngôi hoàng hậu, sau khi thiết triều, Lưu Huyên Thần đều quay về làm một người cha bình thường, hậu cung cũng trở thành một gia đình bình thường. Không có hoàng thượng, hoàng hậu, chỉ có phụ thân, mẫu thân và tiểu công chúa Dương Dương vừa tròn năm tuổi.
Bữa tiệc tạ ơn này, Lưu Huyên Thần, Vân Ánh Lục và Đỗ Tử Bân cùng ngồi một bên, Húc nhi và Dương Dương ngồi phía đối diện, đầm ấm như một gia đình.
Lưu Huyên Thần nâng ly rượu, trịnh trọng đứng dậy cảm tạ Đỗ Tử Bân đã dốc sức phò trợ thái tử được như ngày hôm nay. ĐỗTử Bân không tiện chối từ, chạm chén với Lưu Huyên Thần rồi một hơi cạn sạch.
Vân Ánh Lục hễ cứ chạm môi vào rượu là khuôn mặt lại ửng hồng quyến rũ, Lưu Huyên Thần không muốn vẻ mặt xinh đẹp ấy của nàng bị người đàn ông khác nhìn thấy, nên nàng đành lấy trà thay rượu, kính Đỗ Tử Bân một chén.
Đỗ Tử Bân mỉm cười đáp lại, không chút do dự cạn chén.
Vì sao nhiều năm trôi qua như vậy, tình cảm ấy vẫn không chút phai nhạt? Nàng là hoàng hậu triều Ngụy, là thần y nổi tiếng xa gần, là mẫu thân của hai đứa con, nàng không chỉ đã khiến Lưu Huyên Thần thay đổi, mà còn lặng lẽ thay đổi vận mệnh của nhiều nữ nhân nước Ngụy. Chúng phi tần sau khi xuất cung đã học theo nàng mở phòng khám ở khắp các châu thành trong nước, khiến những giai thoại về nàng càng lúc càng lan xa. Phụ nữ nước Ngụy đã không còn bó mình trong khuê phòng mà chăm chỉ đọc sách, học nghề với ước mơ được độc lập, được tôn trọng như hoàng hậu nương nương. Lưu Huyên Thần có lần từng nói có lẽ khoa thi lần sau, sẽ chọn cả nữ cử sĩ, chỉ cần là người có năng lực, hắn sẽ không cứng nhắc theo khuôn mẫu mà thu nhận. Mười năm trôi qua, nàng vẫn không có gì thay đổi, vẫn thích mặc y phục màu nguyệt bạch, vẫn xưng hô “tôi” với mọi người xung quanh, vẫn tới hiệu thuốc Tần thị chữa bệnh từ thiện vào ngày mười lăm hàng tháng.
Trong lòng hắn nàng vẫn là tiểu nha đầu thoải mái nhoài người trên bờ tường ngắm trăng trò chuyện, cho nên hắn mới không thể quên được nàng? Đáp án của câu hỏi này, hắn chưa bao giờ muốn nghĩ đến.
Hôn sự của hắn vẫn luôn là nỗi đau trong lòng Đỗ viên ngoại, nhưng từ khi đệ đệ của hắn từ biên ải trở về, kết hôn và sinh hạ một đứa con trai, Đỗ viên ngoại cũng dần nguôi ngoai.
Kỳ thật, không phải hắn đang chờ người nào đó quay đầu vì mình, cũng như không phải vì đã chìm đắm quá sâu trong hồi ức mà là vì lần rung động trước quá mãnh liệt, khiến hắn không thể tìm được người nào đem lại cảm giác ấy một lần nữa.
Có lẽ người con gái như vậy ngàn năm mới xuất hiện một người, vậy mà hắn đã bỏ lỡ trong phút chốc.
Ánh Lục vì bảo vệ thanh danh của hắn mà đã không tiếc hy sinh danh tiết của chính mình. Sao hắn lại có thể khiến nàng thất vọng được?
Người thanh cao đối với tình cảm khó tránh khỏi miễn cưỡng, chẳng sợ cả đời cô độc.
Cô độc thực tế cũng là một loại kiêu ngạo, chấp nhất.
“Thái phó, Húc nhi kính người!” Lưu Húc nâng chén, cung kính nhìn hắn. Hắn mỉm cười gật đầu. Húc nhi mặc dù không phải con hắn, nhưng là niềm tự hào của hắn.
Mùa xuân năm sau.
Thành Đông Dương, hoa đào hoa hạnh tung mình trong gió xuân ấm áp, đẹp tới mức người ta không khỏi muốn cất cao tiếng hát. Đỗ Tử Bân giữa tiền triều dâng sớ xin thay mặt hoàng đế nước Ngụy, đi sứ Đông Doanh.
Bốn chiếc thuyền lớn chở vô số đồ đồng, đồ gốm, tơ lụa… từ Trường Giang theo hướng gió ngược về phía Đông Bắc.
Vân Ánh Lục và thái tử Lưu Húc thay mặt Lưu Huyên Thần đưa tiễn các vị sứ thần tới bến tàu.
Trước khi xuất phát, Vân Ánh Lục thay mặt Lưu Huyên Thần chúc Đỗ Tử Bân thuận buồm xuôi gió, mau chóng quay về cố quốc. Sau khi bữa tiệc kết thúc, các quan viên khác đều lên thuyền, chuẩn bị xuất phát.
Đỗ Tử Bân lặng yên đứng trên mũi thuyền khiến mọi người nhất thời không dám kinh động đến hắn.
“Đỗ đại ca, nhất định phải bình an trở về đấy”. Vân Ánh Lục giơ tay chào từ biệt, “Hy vọng ở Đông Doanh, anh sẽ gặp được điều bất ngờ”.
Đỗ Tử Bân lặng người trong khoảnh khắc, hóa ra nàng vẫn là người hiểu rõ hắn nhất.
“Nàng muốn nói sẽ có người mở được cánh cửa trái tim ta sao?”
Nàng nhẹ nhàng gật đầu.
“Ta đã sớm không còn khát vọng đó rồi, mọi chuyện cứ thuận theo tự nhiên đi! Một mình cũng tốt mà”.
“Một mình cũng tốt, nhưng rất cô đơn. Đỗ đại ca, cuộc đời không nên đơn điệu như vậy, hẳn nên nhiều màu sắc một chút”.
Nàng ngửa đầu nhìn hắn, ánh mắt sáng rực niềm tin.
“Ánh Lục, nếu gặp được người ấy, ta sẽ không bỏ lỡ lần nữa đâu”.
Nàng mỉm cười nhìn theo hắn.
Thuyền từ từ rời bến, biến mất giữa trời nước bao la.
Đỗ Tử Bân đứng bên mũi thuyền, nhìn theo bóng dáng Vân Ánh Lục càng lúc càng nhỏ dần, hình ảnh ấy như được khắc sâu vào trái tim hắn, vĩnh viễn không phai màu.
Hai năm sau, trải qua vô số sóng gió Đỗ Tử Bân rốt cuộc cũng về tới Đông Dương, trong số thành viên đi cùng có thêm một cô gái Đông Doanh thông minh, luôn miệng gọi Đỗ Tử Bân là “phu quân”, nhưng đó lại là một câu chuyện khác. Vân Ánh Lục không phải là người hiếu kỳ, nàng chỉ cần nhìn thấy Đỗ Tử Bân sống hạnh phúc, vui vẻ như vậy là đủ rồi.
