Thiên văn học không có giải Nobel, chỉ có giải thưởng Elizabeth gold crown.
Các phòng thí nghiệm lớn nhỏ ở châu Âu thường truyền tai nhau một câu: “Nếu đạt được Gold crown của giới thiên văn học thì sẽ có được một ngôi sao của riêng mình trong vũ trụ bao la. Rồi trước tuổi ba mươi, dùng chiếc nhẫn cùng quang phổ của sao alpha mà nó đại diện để cầu hôn người mình yêu thì cũng giống như việc trao cho người đó sự tận tâm và học thuất suốt đời của mình.”
Khoa học thế kỷ 18 và thế kỷ 19 được đưa vào thơ ca chủ nghĩa lãng mạn và triết học khoa học theo chủ nghĩa du vật ở Anh; đến những năm cuối cùng của thế kỷ 19, chủ nghĩa lãng mạn dần dần suy yếu, thiên văn học lại trở thành một nhánh của chủ nghĩa lãng mạn.
Phòng thí nghiệm Cavendish chưa bao giờ thiếu giải Nobel, đặc biệt là trong lĩnh vực Vật lý hạt nhân.
Có rất nhiều người ở phòng thí nghiệm vẫn không bao giờ quên cái ngày mà Rutherford cầm luận văn của một sinh viên Trung Quốc bước vào phòng thí nghiệm, tuyên bố với mọi người rằng: “Trong tương lai ắt người này sẽ thành công trong lĩnh vực cơ học lượng tử, nhất định không thể coi thường.”
Hai tháng sau, chàng thanh niên người Trung mặc áo sơ mi trắng mộc mạc bước vào phòng thí nghiệm, anh ta chọn học song song vật lý thiên văn và vật lý hạt nhân.
Anh ta chỉ khoảng hơn hai mươi, vóc người cao lớn, về ngoài nho nhã, dịu dàng tựa mặt nước giữa biển sâu, dù vậy vẫn không che giấu được sự cuồng ngạo và cô độc ẩn trong khí chất của mình.
Tuổi hai mươi của anh dường như khác hẳn với mọi người.
Đây là độ tuổi ham chơi nhất.
Người khác vẫn còn ngây ngô với mọi thứ xung quanh, thích ba hoa chích chòe, thích đi chơi đó đây; còn anh lại như đã rửa sạch phấn hoa.
Không phải du học sinh Trung Quốc nào lập gia đình sớm cũng thế. Anh được dạy dỗ tử tế, nói chuyện vui vẻ, thích xem việc giúp người là niềm vui, đã vậy lại còn biết khiêm tốn, quần áo luôn được là ủi thẳng nếp, trên người bao giờ cũng thoang thoảng hương xà phòng và mùi thảo dược nhàn nhạt khiến người ta cảm thấy thân thiết. Không phải anh là người không biết giao tiếp, không giống người đã từng chịu gian khổ, càng không giống người xuất thân nghèo khó.
Nhưng tất cả những điều đó lại khiến anh vô tình nhận được cảm tình của đông đảo nữ sinh, là con rể vàng tuổi trẻ tài cao trong mắt các quý phu nhân phú thương Hoa kiều.
Nhưng chỉ cần bọn họ chịu khó tìm hiểu một chút thì sẽ thất vọng từ bỏ —— bởi vì anh đã có vợ ở Quảng Đông quê mình.
Có người từng gặp cô ấy ở Cambridge nhận xét: đôi mắt khẽ xếch rất có tinh thần, nhưng các bộ phận khác trên ngũ quan lại không như vậy. Nếu là hai năm trước thì còn có thể đánh giá vẻ ngoài xinh đẹp thoát tục, song dáng người có hơi nhỏ con, hơn nữa vì bó chân theo hủ tục nên khi bước đi rất chập chững, yếu ớt mong manh – không những cô ấy không biết nói tiếng Anh, mà còn không thể sinh con được.
Nghe kể thì có vẻ không phải là bạn đời thích hợp.
Phần lớn du học sinh châu Âu đều lập gia đình trước ở trong nước, đến châu Âu thì có người mang theo vợ theo cùng, cũng có người để vợ lại trong nước, nhưng có một điểm chung là khi đặt chân tới đất nước có phong tục cởi mở thì gần như đều trở thành ‘có tiếng không có miếng’.
Mà anh lại là một trường hợp đặc biệt.
Anh không tham dự những buổi gặp gỡ, rất ít nhận lời mời của người khác, cũng không thường ra ngoài đi chơi đó đây. Chuyện anh thường làm nhất chính là ra vào nhà, phòng thí nghiệm và đài thiên văn, thường xuyên ngồi ngẩn ngơ trên núi dưới bầu trời sao đêm hè, dường như không biết sao dời trăng lặn, không biết mệt mỏi.
Có một cô gái mười sau tuổi là con của giáo sư vật lý nào đó không tin anh yêu vợ mình sâu đậm đến thế, cô ta từng làm khách không mời đến ấn chuông nhà trọ của anh, chất vấn vợ anh có điểm nào tốt. Anh không hề chê trách khách đến nhà thất lễ mà còn mời mấy mấy bà hàng xóm cùng vào tham quan nhà anh.
Cô gái nhỏ tò mò với mọi thứ, thậm chí có một giây phút nào đó đã chiến thắng cả sự tò mò về anh.
Cô ấy hỏi: “Đây là cái gì?”
Anh đáp: “Là một loại thêu hoa của Trung Quốc.”
“Ai thêu thế?”
“Vợ của tôi.”
Cô lại hỏi: “Đây là cái gì?”
Anh đáp: “Là nấm đóng hộp, dùng để ăn kèm với cháo.”
“Mua ở đâu thế?”
“Vợ tôi gửi đến.”
Cô trông thấy trên bàn đọc sách của anh có chặn một tờ giấy đã viết một nửa: “Anh viết gì thế?”
“Viết thư cho vợ tôi.”
“Bao lâu viết một lần?”
“Mỗi ngày.”
“… Bao lâu rồi anh chưa gặp cô ấy?”
“Hai năm năm tháng mười ba ngày.”
Rồi cô lại ngửi thấy mùi thảo dược trên người anh – mùi phát ra từ lư hương cổ tinh xảo. Cô lập tức đoán ra ngay lai lịch của nó từng qua tay ai, suýt nữa rơi nước mắt: “Đây cũng là của vợ anh gửi đến phải không?”
Anh mỉm cười: “Đúng vậy, sức khỏe cô ấy không tốt, đây là một vị thảo dược mà cô ấy hay dùng.”
Cô gái dựa vào bàn khóc lớn, khóc đến mức ướt nửa tờ giấy Tuyên Thành dùng để viết thư của anh.
Anh không nói gì, đợi cô khóc xong thì bảo người giúp việc làm cho khách một ly kem dâu, sau đó nhờ mấy bà hàng xóm đưa cô về nhà.
Bạn bè từng khó hiểu hỏi anh: “Nếu như sau này cậu nhận được chiếc nhẫn kim cương được lấy tên từ một ngôi sao, cậu tặng quang phổ cho vợcậu, mà cô ấy thậm chí còn không hiểu được nó có nghĩa là gì thì thế nào?”
Anh nhẹ nhàng trả lời: “Để duy trì sự vận chuyển của thế giới này có đôi khi không cần phải phức tạp như thế, vệ tinh quay quay hành tinh, hành tinh quay quanh hằng tinh, hằng tinh, tinh vân và bụi vũ trụ cấu tạo thành một hệ hằng tinh. Tất cả đều trông như có vẻ theo quy luật, nhưng vũ trụ bí ẩn lại không hề đơn giản như thế. Trong khoa học cổ điển của thuyết duy vật, giả thuyết mọi tiền đề là nằm ở chỗ thừa nhận có một khẳng định tức thời; nhưng lý thuyết mới nhất lại phủ nhận cái tức thời đó… Tại thời điểm giả định không tồn tại, thì vẫn có thể giả định rằng có một lực hấp dẫn tuyến tính duy nhất được duy trì giữa hai vật thể. Thế thì sao phải cố tìm hiểu? Trên đời này có rất nhiều điều không biết, điều biết lại quá ít. Không biết mới kích thích hứng thú, hứng thú tạo người ta tập trung, tập rung rồi thì sẽ hiểu mọi thứ đều có thể đơn giản quá…”
Dường như không ai không hy vọng được hiểu rõ, mà chỉ có anh lại không.
Anh luôn duy trì khoảng cách với tất cả phái nữ ở bên ngoài, cẩn thận kết bạn, bao nhiêu năm rồi mà chỉ có vài người bạn tri âm. Anh là một người rất biết lắng nghe, có thể tỉnh táo phân tích, đối mặt với bất cứ chuyện gì anh cũng bình tĩnh, có cái nhìn độc đạo. Anh cứ như là người trên mặt trăng, luôn luôn lẻ loi độc hành, thờ ơ với những chuyện yêu hận trên địa cầu.
Các phòng thí nghiệm lớn nhỏ ở châu Âu thường truyền tai nhau một câu: “Nếu đạt được Gold crown của giới thiên văn học thì sẽ có được một ngôi sao của riêng mình trong vũ trụ bao la. Rồi trước tuổi ba mươi, dùng chiếc nhẫn cùng quang phổ của sao alpha mà nó đại diện để cầu hôn người mình yêu thì cũng giống như việc trao cho người đó sự tận tâm và học thuất suốt đời của mình.”
Khoa học thế kỷ 18 và thế kỷ 19 được đưa vào thơ ca chủ nghĩa lãng mạn và triết học khoa học theo chủ nghĩa du vật ở Anh; đến những năm cuối cùng của thế kỷ 19, chủ nghĩa lãng mạn dần dần suy yếu, thiên văn học lại trở thành một nhánh của chủ nghĩa lãng mạn.
Phòng thí nghiệm Cavendish chưa bao giờ thiếu giải Nobel, đặc biệt là trong lĩnh vực Vật lý hạt nhân.
Có rất nhiều người ở phòng thí nghiệm vẫn không bao giờ quên cái ngày mà Rutherford cầm luận văn của một sinh viên Trung Quốc bước vào phòng thí nghiệm, tuyên bố với mọi người rằng: “Trong tương lai ắt người này sẽ thành công trong lĩnh vực cơ học lượng tử, nhất định không thể coi thường.”
Hai tháng sau, chàng thanh niên người Trung mặc áo sơ mi trắng mộc mạc bước vào phòng thí nghiệm, anh ta chọn học song song vật lý thiên văn và vật lý hạt nhân.
Anh ta chỉ khoảng hơn hai mươi, vóc người cao lớn, về ngoài nho nhã, dịu dàng tựa mặt nước giữa biển sâu, dù vậy vẫn không che giấu được sự cuồng ngạo và cô độc ẩn trong khí chất của mình.
Tuổi hai mươi của anh dường như khác hẳn với mọi người.
Đây là độ tuổi ham chơi nhất.
Người khác vẫn còn ngây ngô với mọi thứ xung quanh, thích ba hoa chích chòe, thích đi chơi đó đây; còn anh lại như đã rửa sạch phấn hoa.
Không phải du học sinh Trung Quốc nào lập gia đình sớm cũng thế. Anh được dạy dỗ tử tế, nói chuyện vui vẻ, thích xem việc giúp người là niềm vui, đã vậy lại còn biết khiêm tốn, quần áo luôn được là ủi thẳng nếp, trên người bao giờ cũng thoang thoảng hương xà phòng và mùi thảo dược nhàn nhạt khiến người ta cảm thấy thân thiết. Không phải anh là người không biết giao tiếp, không giống người đã từng chịu gian khổ, càng không giống người xuất thân nghèo khó.
Nhưng tất cả những điều đó lại khiến anh vô tình nhận được cảm tình của đông đảo nữ sinh, là con rể vàng tuổi trẻ tài cao trong mắt các quý phu nhân phú thương Hoa kiều.
Nhưng chỉ cần bọn họ chịu khó tìm hiểu một chút thì sẽ thất vọng từ bỏ —— bởi vì anh đã có vợ ở Quảng Đông quê mình.
Có người từng gặp cô ấy ở Cambridge nhận xét: đôi mắt khẽ xếch rất có tinh thần, nhưng các bộ phận khác trên ngũ quan lại không như vậy. Nếu là hai năm trước thì còn có thể đánh giá vẻ ngoài xinh đẹp thoát tục, song dáng người có hơi nhỏ con, hơn nữa vì bó chân theo hủ tục nên khi bước đi rất chập chững, yếu ớt mong manh – không những cô ấy không biết nói tiếng Anh, mà còn không thể sinh con được.
Nghe kể thì có vẻ không phải là bạn đời thích hợp.
Phần lớn du học sinh châu Âu đều lập gia đình trước ở trong nước, đến châu Âu thì có người mang theo vợ theo cùng, cũng có người để vợ lại trong nước, nhưng có một điểm chung là khi đặt chân tới đất nước có phong tục cởi mở thì gần như đều trở thành ‘có tiếng không có miếng’.
Mà anh lại là một trường hợp đặc biệt.
Anh không tham dự những buổi gặp gỡ, rất ít nhận lời mời của người khác, cũng không thường ra ngoài đi chơi đó đây. Chuyện anh thường làm nhất chính là ra vào nhà, phòng thí nghiệm và đài thiên văn, thường xuyên ngồi ngẩn ngơ trên núi dưới bầu trời sao đêm hè, dường như không biết sao dời trăng lặn, không biết mệt mỏi.
Có một cô gái mười sau tuổi là con của giáo sư vật lý nào đó không tin anh yêu vợ mình sâu đậm đến thế, cô ta từng làm khách không mời đến ấn chuông nhà trọ của anh, chất vấn vợ anh có điểm nào tốt. Anh không hề chê trách khách đến nhà thất lễ mà còn mời mấy mấy bà hàng xóm cùng vào tham quan nhà anh.
Cô gái nhỏ tò mò với mọi thứ, thậm chí có một giây phút nào đó đã chiến thắng cả sự tò mò về anh.
Cô ấy hỏi: “Đây là cái gì?”
Anh đáp: “Là một loại thêu hoa của Trung Quốc.”
“Ai thêu thế?”
“Vợ của tôi.”
Cô lại hỏi: “Đây là cái gì?”
Anh đáp: “Là nấm đóng hộp, dùng để ăn kèm với cháo.”
“Mua ở đâu thế?”
“Vợ tôi gửi đến.”
Cô trông thấy trên bàn đọc sách của anh có chặn một tờ giấy đã viết một nửa: “Anh viết gì thế?”
“Viết thư cho vợ tôi.”
“Bao lâu viết một lần?”
“Mỗi ngày.”
“… Bao lâu rồi anh chưa gặp cô ấy?”
“Hai năm năm tháng mười ba ngày.”
Rồi cô lại ngửi thấy mùi thảo dược trên người anh – mùi phát ra từ lư hương cổ tinh xảo. Cô lập tức đoán ra ngay lai lịch của nó từng qua tay ai, suýt nữa rơi nước mắt: “Đây cũng là của vợ anh gửi đến phải không?”
Anh mỉm cười: “Đúng vậy, sức khỏe cô ấy không tốt, đây là một vị thảo dược mà cô ấy hay dùng.”
Cô gái dựa vào bàn khóc lớn, khóc đến mức ướt nửa tờ giấy Tuyên Thành dùng để viết thư của anh.
Anh không nói gì, đợi cô khóc xong thì bảo người giúp việc làm cho khách một ly kem dâu, sau đó nhờ mấy bà hàng xóm đưa cô về nhà.
Bạn bè từng khó hiểu hỏi anh: “Nếu như sau này cậu nhận được chiếc nhẫn kim cương được lấy tên từ một ngôi sao, cậu tặng quang phổ cho vợcậu, mà cô ấy thậm chí còn không hiểu được nó có nghĩa là gì thì thế nào?”
Anh nhẹ nhàng trả lời: “Để duy trì sự vận chuyển của thế giới này có đôi khi không cần phải phức tạp như thế, vệ tinh quay quay hành tinh, hành tinh quay quanh hằng tinh, hằng tinh, tinh vân và bụi vũ trụ cấu tạo thành một hệ hằng tinh. Tất cả đều trông như có vẻ theo quy luật, nhưng vũ trụ bí ẩn lại không hề đơn giản như thế. Trong khoa học cổ điển của thuyết duy vật, giả thuyết mọi tiền đề là nằm ở chỗ thừa nhận có một khẳng định tức thời; nhưng lý thuyết mới nhất lại phủ nhận cái tức thời đó… Tại thời điểm giả định không tồn tại, thì vẫn có thể giả định rằng có một lực hấp dẫn tuyến tính duy nhất được duy trì giữa hai vật thể. Thế thì sao phải cố tìm hiểu? Trên đời này có rất nhiều điều không biết, điều biết lại quá ít. Không biết mới kích thích hứng thú, hứng thú tạo người ta tập trung, tập rung rồi thì sẽ hiểu mọi thứ đều có thể đơn giản quá…”
Dường như không ai không hy vọng được hiểu rõ, mà chỉ có anh lại không.
Anh luôn duy trì khoảng cách với tất cả phái nữ ở bên ngoài, cẩn thận kết bạn, bao nhiêu năm rồi mà chỉ có vài người bạn tri âm. Anh là một người rất biết lắng nghe, có thể tỉnh táo phân tích, đối mặt với bất cứ chuyện gì anh cũng bình tĩnh, có cái nhìn độc đạo. Anh cứ như là người trên mặt trăng, luôn luôn lẻ loi độc hành, thờ ơ với những chuyện yêu hận trên địa cầu.
