*Tên tiểu thuyết phát hành năm 1985 của nhà văn người Nhật Murakami Haruki. Một tác phẩm khoa học giả tưởng, truyện trinh thám và bản tuyên ngôn của chủ nghĩa hậu hiện đại kết hợp trong cuốn tiểu thuyết dung lượng đồ sộ. Murakami đã hợp nhất Đông – Tây, bi – hài, sự thờ ơ và lòng trắc ẩn, ngôn ngữ lóng thông tục và các tư tưởng triết học siêu hình trong câu chuyện đặc sắc về toán sư 35 tuổi ly hôn trong hành trình đi xuống thế giới ngầm mang màu sắc Kafka dưới lòng Tokyo hiện đại.
Sau khi Hạ Quân Trì về nhà, Trần Nam Nhất ngồi trước bàn đọc sách một lúc, làm vài chuyện quan trọng.
Anh mở máy tính xách tay lên, chỉnh lại bài viết và mấy bức ảnh món ăn mới vừa chụp dạo gần đây, xem bản phác thiết kế quán ăn cho giai đoạn tiếp theo.
Thế nhưng tâm trạng anh cứ lửng lơ không yên, không thể nào tập trung làm việc được. Anh loay hoay một lúc lâu, cuối cùng đành đứng dậy thay quần áo ra ngoài.
Trời về đêm rồi, khách trong quán cũng không còn bao nhiêu. Trần Nam Nhất dạo một vòng, lên tầng tìm thấy Lâm Ngang đang ăn cơm ngoài ban công.
“Tới rồi à, đỡ cảm hơn chút nào chưa?” Lâm Ngang vẫy vẫy tay với anh, “Hôm nay mẹ đây làm canh vịt hầm ngon lắm chứ gì.”
“Tay nghề dì Lâm đương nhiên là ngon rồi.” Trần Nam Nhất mở ghế dựa ra, ngồi xuống cạnh Lâm Ngang.
Tối hôm qua trời mưa, cơn gió đêm nay cũng mát mẻ hơn bình thường. Trần Nam Nhất ủ kín áo khoác len màu sáng của mình, cầm lọ sáp thơm trang trí trên bàn gỗ hồ đào, hỏi: “Sao lại nhờ Trịnh Du đến?”
“Hở, vì Tiểu Sam chưa kịp ra khỏi phòng thí nghiệm đã bị thầy gọi về. Đang định đợi quán ít người rồi tạt sang đưa cho cậu, thế mà trùng hợp anh ấy chở anh Chu đến lấy đồ.” Lâm Ngang lột vỏ tôm, nghịch ngợm nói, “Nhìn người ta muốn thể hiện như thế, tôi chỉ giúp người ta hoàn thành ước nguyện thôi.”
Trần Nam Nhất nở một nụ cười bất lực, khẽ ừ hử một tiếng trong mũi rồi nhích ra phía sau.
“Sao? Tôi biết lần trước cậu nói không muốn liên lạc với người ta, nhưng cũng đâu đến mức ghét bỏ gì đúng không.” Lâm Ngang dừng đũa, không ăn cơm nữa mà quay sang thắc mắc, “Đưa có hộp canh cũng phiền cậu thế à?”
“Không phải…” Mu bàn tay Trần Nam Nhất dán lên trán mình, ngước nhìn bầu trời sâu rộng lấp lánh ánh sao, nhẹ giọng, “Là vấn đề của tôi.”
Lâm Ngang nghĩ ngợi, thử hỏi: “Chẳng lẽ cậu còn nhớ Thiệu Việt?”
Khi ba chữ cuối bật ra, giọng Lâm Ngang cũng nhẹ đi.
Ban công im ắng tầm một hai phút, Trần Nam Nhất vẫn giữ thế ngồi thoải mái ngả lưng ra sau, cánh tay cản trở tầm nhìn khiến Lâm Ngang còn nghi ngờ lẽ nào người này đã ngủ rồi.
“Không liên quan đến Thiệu Việt.” Một lúc sau, Trần Nam Nhất chậm rãi trả lời.
Anh buông thõng tay xuống, bất đắc dĩ nghiêng mặt sang một bên: “Thật đấy, cậu đừng hiểu lầm. Cũng đừng giới thiệu người gần giống anh ấy mãi.”
Bị chọc trúng tim đen, Lâm Ngang lè lưỡi, quay người uống hết chén canh, chậc lưỡi đáp: “Trước đây cậu cứ nói anh ta là loại hình lý tưởng của cậu đấy thôi. Chừng ba mươi tuổi, công việc ổn định, tính cách trưởng thành gì gì đó…”
“Lúc ấy cho rằng người hơn vài tuổi sẽ biết quan tâm chăm sóc người khác hơn, cũng chín chắn trầm ổn hơn, không tiêu pha chơi bời.” Trần Nam Nhất giải thích.
“Hừ, anh ta thì chín chắn quá rồi, vẫn còn chưa —— ” Lâm Ngang ngứa miệng muốn chửi bới, cuối cùng vẫn nhịn lại được.
Trần Nam Nhất không kị việc nhắc đến Thiệu Việt, nhưng cũng không thích soi mói bình phẩm những chuyện đã qua. Anh chỉ thuận miệng đáp Lâm Ngang một câu, không nói gì thêm.
Lâm Ngang bình thường không nghĩ ngợi gì, lúc này lại tinh tế thu dọn đồ ăn còn lại, bưng một bình trà sả trái cây đến, rót hai ly rồi đặt bình thủy tinh lên ấm nấu trà cạnh bàn bếp: “Hình mẫu lý tưởng mà, có thay đổi cũng là chuyện rất bình thường. Thế là bây giờ cậu đổi rồi?”
Trần Nam Nhất cảm thấy mình không thể trả lời câu hỏi này, hỏi ngược lại: “Anh Chu là hình mẫu lý tưởng của cậu?”
“Ảnh xa hình mẫu lý tưởng chừng này nè.” Lâm Ngang múa tay múa chân biểu hiện, nói chắc như đinh đóng cột, “Lúc đó ai đâu mà muốn tìm cái người vừa khó hiểu vừa ít nói như thế.”
Trần Nam Nhất nhấp một ngụm trà: “Đúng là vỏ quýt dày có móng tay nhọn, thật ra hai cậu hợp nhau lắm.”
“Chuẩn thế còn gì.” Lâm Ngang đắc ý đáp, “Có lẽ bản thân hình mẫu lý tưởng đã là một vấn đề rất lớn. Ba cái tuổi tác công việc rồi tính tốt tính xấu gì đấy, sao phải có lắm thứ rập khuôn cứng ngắc như thế làm gì.”
Vừa dứt lời, Lâm Ngang gọt vài miếng lê vào ấm trà, miệng ngân nga một bài hát.
Trần Nam Nhất nghe xong, cầm chiếc ly trong suốt khắc đủ hoa văn lên, ngẩn người nhìn chậu tùng hương thảo trước mắt, suy nghĩ thật lâu: “Xu hướng tính dục thì sao? Chẳng hạn như người nọ là trai thẳng.”
Lâm Ngang kinh ngạc đến độ trợn mắt há hốc mồm, đầu óc nghĩ nhanh hơn thường lệ gấp mấy lần, suy thẳng ra kết quả: “Cậu thích trai thẳng?”
Trần Nam Nhất suýt nữa sặc cả trà nóng, vội đặt ly xuống.
“Trai thẳng sao mà được? Nói cong rồi đi nữa yêu đương một hồi rồi cũng thẳng trở lại, xem như một trò mới mẻ mà thôi.” Lâm Ngang quyết đoán giơ phiếu phản đối, lại cực kỳ phấn khởi hỏi: “Hèn chi hôm nay cậu cứ là lạ. Đổ ai rồi? Nói cái coi…”
Đang định tiếp tục truy hỏi đến cùng, đáng tiếc dì Lâm dưới tầng đã gọi vọng lên: “Tiểu Ngang, đừng có nằm dài lười biếng ở trên đó nữa, xuống bếp phụ nhanh lên!”
Lâm Ngang đành chịu thua, đứng dậy xuống dưới. Ban công yên tĩnh đến độ chỉ còn sót lại tiếng còi xe phía xa xa và tiếng ùng ục sôi của bình trà trên bếp.
Trần Nam Nhất tắt bếp đun, rót cho mình một ly trà mới. Lâm Ngang nói đúng, mà cái tên Hạ Quân Trì ấy cũng sẽ không bao giờ bước vào danh sách “hình mẫu hẹn hò lý tưởng của Trần Nam Nhất”.
Anh đau đầu nhìn khu chung cư nằm khuất phía sau những ánh đèn đường dày đặc và dòng xe cộ ngược xuôi. Căn hộ của anh tối tăm tịch mịch, trong khi căn hộ cùng tầng khác lại sáng đèn, trở thành một điểm trắng le lói không đáng chú ý nằm lẫn giữa mảng sáng mênh mông ngoài kia.
Trần Nam Nhất nghĩ rằng căn hộ của anh đã biến thành một thế giới khác, một thế giới nơi mà những bông hoa và sự chăm sóc Hạ Quân Trì gửi đến lan ra khắp cùng mọi ngõ ngách, tựa như một giấc mộng mềm mại khiến người ta chìm đắm hãm sâu. Nếu muốn trở về quỹ đạo vốn có, anh buộc phải đứng ở đầu ngọn gió lạnh lẽo rét căm kia, nhưng vẫn không kiềm nén được khát vọng trốn mình vào góc nhỏ ấm áp ấy.
Điện thoại vứt chỏng chơ trên bàn rung lên, thông báo Hạ Quân Trì gửi tin nhắn đến xuất hiện.
Trần Nam Nhất cầm lên xem, chắc Hạ Quân Trì vừa tiễn người bạn kia về, nội dung tin nhắn là hỏi anh vì sao không có nhà.
Trần Nam Nhất gõ câu trả lời, sau đó lại im lặng xóa đi, ép mình ngồi yên trong chốc lát, nhưng cuối cùng vẫn đứng dậy chuẩn bị về nhà.
Trước khi xuống lầu, anh bất chợt nhớ đến một chuyện rất xa xôi thời phổ thông, có lẽ là năm lớp mười, hoặc là năm mười một. Vào một mùa đông nọ, một người bạn tặng anh quyển “Xứ sở diệu kỳ tàn bạo và chốn tận cùng thế giới”.
Ký ức của con người đôi khi thật kỳ lạ, nó sử dụng những cảm xúc nhỏ nhặt để đánh dấu những sự việc cụ thể. Trần Nam Nhất nhớ lại khung cảnh trên sân thượng của ngôi nhà cũ khi mình đọc hết quyển sách nọ. Sàn sưởi trong nhà nóng quá, anh ra ngoài đọc nốt hai trang còn lại.
Đêm nay cũng giống như đêm ấy, bầu trời quang đãng và đầy sao như “cánh rừng” “chốn tận cùng thế giới”. Anh có thể trốn thoát khỏi cánh rừng, nhảy vào đầm nước để trở về hiện thực. Nhưng khi đôi chân nện bước trên con đường dài hắt bóng đầy huyễn hoặc của ánh đèn đường và hàng cây ngô đồng, anh chợt nghĩ đến giai điệu Lâm Ngang vừa vu vơ hát ban nãy.
Chẳng trách lại thấy quen tai, Trần Nam Nhất nhìn về ngọn đèn chỉ đường cho anh kia, khẽ ngân nga.
“Tình yêu phải tin vào trời đất an bài*.”
*Bài hát Thì ra anh cũng ở đây – Lưu Nhược Anh.
Sau khi Hạ Quân Trì về nhà, Trần Nam Nhất ngồi trước bàn đọc sách một lúc, làm vài chuyện quan trọng.
Anh mở máy tính xách tay lên, chỉnh lại bài viết và mấy bức ảnh món ăn mới vừa chụp dạo gần đây, xem bản phác thiết kế quán ăn cho giai đoạn tiếp theo.
Thế nhưng tâm trạng anh cứ lửng lơ không yên, không thể nào tập trung làm việc được. Anh loay hoay một lúc lâu, cuối cùng đành đứng dậy thay quần áo ra ngoài.
Trời về đêm rồi, khách trong quán cũng không còn bao nhiêu. Trần Nam Nhất dạo một vòng, lên tầng tìm thấy Lâm Ngang đang ăn cơm ngoài ban công.
“Tới rồi à, đỡ cảm hơn chút nào chưa?” Lâm Ngang vẫy vẫy tay với anh, “Hôm nay mẹ đây làm canh vịt hầm ngon lắm chứ gì.”
“Tay nghề dì Lâm đương nhiên là ngon rồi.” Trần Nam Nhất mở ghế dựa ra, ngồi xuống cạnh Lâm Ngang.
Tối hôm qua trời mưa, cơn gió đêm nay cũng mát mẻ hơn bình thường. Trần Nam Nhất ủ kín áo khoác len màu sáng của mình, cầm lọ sáp thơm trang trí trên bàn gỗ hồ đào, hỏi: “Sao lại nhờ Trịnh Du đến?”
“Hở, vì Tiểu Sam chưa kịp ra khỏi phòng thí nghiệm đã bị thầy gọi về. Đang định đợi quán ít người rồi tạt sang đưa cho cậu, thế mà trùng hợp anh ấy chở anh Chu đến lấy đồ.” Lâm Ngang lột vỏ tôm, nghịch ngợm nói, “Nhìn người ta muốn thể hiện như thế, tôi chỉ giúp người ta hoàn thành ước nguyện thôi.”
Trần Nam Nhất nở một nụ cười bất lực, khẽ ừ hử một tiếng trong mũi rồi nhích ra phía sau.
“Sao? Tôi biết lần trước cậu nói không muốn liên lạc với người ta, nhưng cũng đâu đến mức ghét bỏ gì đúng không.” Lâm Ngang dừng đũa, không ăn cơm nữa mà quay sang thắc mắc, “Đưa có hộp canh cũng phiền cậu thế à?”
“Không phải…” Mu bàn tay Trần Nam Nhất dán lên trán mình, ngước nhìn bầu trời sâu rộng lấp lánh ánh sao, nhẹ giọng, “Là vấn đề của tôi.”
Lâm Ngang nghĩ ngợi, thử hỏi: “Chẳng lẽ cậu còn nhớ Thiệu Việt?”
Khi ba chữ cuối bật ra, giọng Lâm Ngang cũng nhẹ đi.
Ban công im ắng tầm một hai phút, Trần Nam Nhất vẫn giữ thế ngồi thoải mái ngả lưng ra sau, cánh tay cản trở tầm nhìn khiến Lâm Ngang còn nghi ngờ lẽ nào người này đã ngủ rồi.
“Không liên quan đến Thiệu Việt.” Một lúc sau, Trần Nam Nhất chậm rãi trả lời.
Anh buông thõng tay xuống, bất đắc dĩ nghiêng mặt sang một bên: “Thật đấy, cậu đừng hiểu lầm. Cũng đừng giới thiệu người gần giống anh ấy mãi.”
Bị chọc trúng tim đen, Lâm Ngang lè lưỡi, quay người uống hết chén canh, chậc lưỡi đáp: “Trước đây cậu cứ nói anh ta là loại hình lý tưởng của cậu đấy thôi. Chừng ba mươi tuổi, công việc ổn định, tính cách trưởng thành gì gì đó…”
“Lúc ấy cho rằng người hơn vài tuổi sẽ biết quan tâm chăm sóc người khác hơn, cũng chín chắn trầm ổn hơn, không tiêu pha chơi bời.” Trần Nam Nhất giải thích.
“Hừ, anh ta thì chín chắn quá rồi, vẫn còn chưa —— ” Lâm Ngang ngứa miệng muốn chửi bới, cuối cùng vẫn nhịn lại được.
Trần Nam Nhất không kị việc nhắc đến Thiệu Việt, nhưng cũng không thích soi mói bình phẩm những chuyện đã qua. Anh chỉ thuận miệng đáp Lâm Ngang một câu, không nói gì thêm.
Lâm Ngang bình thường không nghĩ ngợi gì, lúc này lại tinh tế thu dọn đồ ăn còn lại, bưng một bình trà sả trái cây đến, rót hai ly rồi đặt bình thủy tinh lên ấm nấu trà cạnh bàn bếp: “Hình mẫu lý tưởng mà, có thay đổi cũng là chuyện rất bình thường. Thế là bây giờ cậu đổi rồi?”
Trần Nam Nhất cảm thấy mình không thể trả lời câu hỏi này, hỏi ngược lại: “Anh Chu là hình mẫu lý tưởng của cậu?”
“Ảnh xa hình mẫu lý tưởng chừng này nè.” Lâm Ngang múa tay múa chân biểu hiện, nói chắc như đinh đóng cột, “Lúc đó ai đâu mà muốn tìm cái người vừa khó hiểu vừa ít nói như thế.”
Trần Nam Nhất nhấp một ngụm trà: “Đúng là vỏ quýt dày có móng tay nhọn, thật ra hai cậu hợp nhau lắm.”
“Chuẩn thế còn gì.” Lâm Ngang đắc ý đáp, “Có lẽ bản thân hình mẫu lý tưởng đã là một vấn đề rất lớn. Ba cái tuổi tác công việc rồi tính tốt tính xấu gì đấy, sao phải có lắm thứ rập khuôn cứng ngắc như thế làm gì.”
Vừa dứt lời, Lâm Ngang gọt vài miếng lê vào ấm trà, miệng ngân nga một bài hát.
Trần Nam Nhất nghe xong, cầm chiếc ly trong suốt khắc đủ hoa văn lên, ngẩn người nhìn chậu tùng hương thảo trước mắt, suy nghĩ thật lâu: “Xu hướng tính dục thì sao? Chẳng hạn như người nọ là trai thẳng.”
Lâm Ngang kinh ngạc đến độ trợn mắt há hốc mồm, đầu óc nghĩ nhanh hơn thường lệ gấp mấy lần, suy thẳng ra kết quả: “Cậu thích trai thẳng?”
Trần Nam Nhất suýt nữa sặc cả trà nóng, vội đặt ly xuống.
“Trai thẳng sao mà được? Nói cong rồi đi nữa yêu đương một hồi rồi cũng thẳng trở lại, xem như một trò mới mẻ mà thôi.” Lâm Ngang quyết đoán giơ phiếu phản đối, lại cực kỳ phấn khởi hỏi: “Hèn chi hôm nay cậu cứ là lạ. Đổ ai rồi? Nói cái coi…”
Đang định tiếp tục truy hỏi đến cùng, đáng tiếc dì Lâm dưới tầng đã gọi vọng lên: “Tiểu Ngang, đừng có nằm dài lười biếng ở trên đó nữa, xuống bếp phụ nhanh lên!”
Lâm Ngang đành chịu thua, đứng dậy xuống dưới. Ban công yên tĩnh đến độ chỉ còn sót lại tiếng còi xe phía xa xa và tiếng ùng ục sôi của bình trà trên bếp.
Trần Nam Nhất tắt bếp đun, rót cho mình một ly trà mới. Lâm Ngang nói đúng, mà cái tên Hạ Quân Trì ấy cũng sẽ không bao giờ bước vào danh sách “hình mẫu hẹn hò lý tưởng của Trần Nam Nhất”.
Anh đau đầu nhìn khu chung cư nằm khuất phía sau những ánh đèn đường dày đặc và dòng xe cộ ngược xuôi. Căn hộ của anh tối tăm tịch mịch, trong khi căn hộ cùng tầng khác lại sáng đèn, trở thành một điểm trắng le lói không đáng chú ý nằm lẫn giữa mảng sáng mênh mông ngoài kia.
Trần Nam Nhất nghĩ rằng căn hộ của anh đã biến thành một thế giới khác, một thế giới nơi mà những bông hoa và sự chăm sóc Hạ Quân Trì gửi đến lan ra khắp cùng mọi ngõ ngách, tựa như một giấc mộng mềm mại khiến người ta chìm đắm hãm sâu. Nếu muốn trở về quỹ đạo vốn có, anh buộc phải đứng ở đầu ngọn gió lạnh lẽo rét căm kia, nhưng vẫn không kiềm nén được khát vọng trốn mình vào góc nhỏ ấm áp ấy.
Điện thoại vứt chỏng chơ trên bàn rung lên, thông báo Hạ Quân Trì gửi tin nhắn đến xuất hiện.
Trần Nam Nhất cầm lên xem, chắc Hạ Quân Trì vừa tiễn người bạn kia về, nội dung tin nhắn là hỏi anh vì sao không có nhà.
Trần Nam Nhất gõ câu trả lời, sau đó lại im lặng xóa đi, ép mình ngồi yên trong chốc lát, nhưng cuối cùng vẫn đứng dậy chuẩn bị về nhà.
Trước khi xuống lầu, anh bất chợt nhớ đến một chuyện rất xa xôi thời phổ thông, có lẽ là năm lớp mười, hoặc là năm mười một. Vào một mùa đông nọ, một người bạn tặng anh quyển “Xứ sở diệu kỳ tàn bạo và chốn tận cùng thế giới”.
Ký ức của con người đôi khi thật kỳ lạ, nó sử dụng những cảm xúc nhỏ nhặt để đánh dấu những sự việc cụ thể. Trần Nam Nhất nhớ lại khung cảnh trên sân thượng của ngôi nhà cũ khi mình đọc hết quyển sách nọ. Sàn sưởi trong nhà nóng quá, anh ra ngoài đọc nốt hai trang còn lại.
Đêm nay cũng giống như đêm ấy, bầu trời quang đãng và đầy sao như “cánh rừng” “chốn tận cùng thế giới”. Anh có thể trốn thoát khỏi cánh rừng, nhảy vào đầm nước để trở về hiện thực. Nhưng khi đôi chân nện bước trên con đường dài hắt bóng đầy huyễn hoặc của ánh đèn đường và hàng cây ngô đồng, anh chợt nghĩ đến giai điệu Lâm Ngang vừa vu vơ hát ban nãy.
Chẳng trách lại thấy quen tai, Trần Nam Nhất nhìn về ngọn đèn chỉ đường cho anh kia, khẽ ngân nga.
“Tình yêu phải tin vào trời đất an bài*.”
*Bài hát Thì ra anh cũng ở đây – Lưu Nhược Anh.
