Thái hậu đi qua cùng y sóng vai nhìn, chậm rãi nói, “Chàng mười ba con trai, lúc trước thoái vị lần lựa cân nhắc mãi, cuối cùng người có thể kham trọng trách to lớn chỉ có Đông Tề. Cậu ấy có tài đế vương, có kỹ thuật điều khiển người, mấy năm nay thay chúng ta che gió che mưa, cũng khó cho hắn rồi. Con trai chàng tự chàng biết, giang sơn xã tắc trong tay cậu ấy, ngoài cần chính ra, chưa từng nghe qua cậu ấy có tật xấu mê nữ sắc, ham hưởng thụ gì? Cậu ấy tận tâm tận tụy chấp chưởng thiên hạ, chịu khổ, đều không hề tỏ vẻ cậu ấy đến cả trái tim của người thương cũng không nắm được. Qua năm cậu ấy đã hai mươi chín rồi, thật sự là gần cái độ tuổi 30 con cái đã biết đi, cậu ấy muốn nạp một phi tần, chàng còn phạt quỳ, hết nói nổi rồi. Tố Dĩ diện mạo thế nào không nên quản vào, muốn trách thì trách nam nhân nhà họ Vũ Văn các chàng vận khí không tốt, ba đời gãy tại mặt này.” Thái hậu nói tới đây lườm y một cái, “Chỉ cho châu quan phóng hỏa, không cho dân chúng đốt đèn, chàng cũng quá bá đạo rồi. Ta thấy Tố Dĩ chính là người tốt, cô ta và Đông Tề là thật lòng đấy. Cho dù về sau không tốt, bên trên còn có Hoàng hậu, cô ta cũng không vẩy ra được bọt sóng lớn đâu.”
Hoàng hậu vội lau nước mắt cho Đường Nhĩ Đóa, một mặt đáp, “Ngạch niết nói không sai, Tố Dĩ có chỗ nào không ổn còn có con quản giáo. Con thống lý hậu cung, tuyệt không để cho cô ta làm ra chuyện gì trái lễ pháp, xin a mã yên lòng. Ngài trông gia nhà chúng con đã ra thế kia, con nhìn cũng thấy đáng thương. Cầu xin a mã phát từ bi, thành toàn cho họ đi!”
Thái Thượng Hoàng nhìn Hoàng hậu liếc mắt một cái, “Con cũng quá hiền đức rồi, chồng không tốt, vợ cũng chiếm một nửa sai lầm. Hắn lúc này không khống chế được bản thân, con còn nói thay hắn?”
Hoàng hậu lúng túng nhìn Thái hậu, “Ngạch niết, khó xử của con ngài cũng biết rồi đó.”
Hoàng thái hậu gật gật đầu, “Ừ, cô không cần phải nói, ta đều biết. Cô cũng đừng gấp, Thái Thượng Hoàng nhất thời chưa nghĩ thông, lát nữa suy nghĩ cẩn thận là tốt rồi.”
Đường Nhĩ Đóa ở bên dưới kịp thời ngâm tụng, “Điền Đăng làm quan, kỵ người gọi tên y, kẻ nào phạm lỗi đều bị phạt hèo, thế là bắt cả châu đổi ‘đèn’ thành ‘hỏa’*. A mã là Thái Thượng Hoàng, có cùng sở thích như cái gã quận trưởng kia ư? Nhị ca ca thích cung nữ kia, a mã bắt cung nữ kia làm ni cô, không phải là buộc Nhị ca ca đổi tên đem nàng giấu đi sao?”
* Trích trong tác phẩm “Điền Đăng tác quận” (Điền Đăng làm quan) của thi nhân Lục Du, sáng tác vào niên đại Nam Tống:
Điền Đăng làm quan, hắn kiêng kỵ người khác gọi thẳng tên của hắn (vì chữ “Đăng” [登] đồng âm với “Đăng” [灯] – đèn), ai vi phạm sẽ bị phạt roi, vì thế dân chúng trong châu mới gọi “đèn” là “hỏa”. Ngày tết Nguyên tiêu, trong châu tổ chức lễ hội thả đèn, cho phép mọi người vào châu thưởng ngoạn, thế là quan phủ đăng bản thông báo viết rằng: “Bản châu dựa theo lệ cũ, phóng hỏa ba ngày” (phóng đăng: thả đèn). Vì thế mới có câu thành ngữ: “Chỉ cho châu quan phóng hỏa, không cho dân chúng đốt đèn”
Thái Thượng Hoàng bị con gái nói đến ngượng ngùng, “Đồ quỷ nhỏ nhà con học nhanh mà cũng dùng thật nhanh nhỉ, ý chỉ của a mã là có thể tùy tiện làm trái hay sao?”
Đường Nhĩ Đóa lắc đầu, “A mã chưa từng nghe qua ‘tình nan tự cấm” sao? Nếu có thể làm chủ được chính mình, trên đời sẽ không có nhiều đôi nam nữ si tình như vậy rồi.” (tình nan tự cấm: khó nén nổi tình cảm)
Thái Thượng Hoàng trợn mắt há hốc mồm, quả nhiên giỏi, hổ phụ không sanh khuyển nữ. Mới bây lớn đã biết nhiều như vậy, thật không tệ! Y quay sang nói với nhũ mẫu, “Ôm chủ tử ngươi ra ngoài, lần trước chữ 忠 viết chưa được tốt, bảo bọn họ hầu hạ luyện thêm chút nữa đi.”
Cứ thế thuận lợi đuổi được con nhóc lanh miệng nói nhiều kia đi, Thái Thượng Hoàng chắp tay sau lưng lại gần cửa sổ nhìn, chiều rồi, trời đã đổi, trông âm trầm. Trong vườn là đứa con trai của y đương mặc long bào quỳ dưới đất không dậy. Kỳ thật điều chân chính chọc tức y chính là câu nói không làm Hoàng đế của hắn, người hai mươi chín tuổi rồi, tính tình vẫn bồng bột như vậy. Nếu lúc này hắn không làm Hoàng đế, hôm nay hạ đài, ngày mai sẽ bị người ta hại cho không còn mẩu xương. Người nào từ trên ngự tọa đi xuống mà có thể an nhiên còn sống? Cái đám sói mắt đỏ nhà Tháp Lạt thị kia có thể buông tha hắn mới là lạ! Lại ngẫm nghĩ, bọn họ ở Sướng Xuân Viên, Hoàng đế chung quy cũng không thả lỏng được tay chân. Giống như chuyện ngày hôm nay vậy, một đám người đến cáo trạng Hoàng đế, đến buộc tội Hoàng đế, từ cổ chí kim có mấy người làm vua từng chịu nhục nhã như này? Trong lòng y cũng quặn đau, Đông Tề là đứa con trai y coi trọng nhất, hắn rất có khả năng bồi dưỡng, nhưng có y ở đây, ngược lại trở thành trở ngại lớn nhất đối với hắn.
“Không biết Trường Đình ở Vân Nam có khỏe không.” Y thấy trên bệ cửa sổ có một nhúm bụi đất li ti, vươn ngón tay vuốt, trong ngón tay xúc cảm sàn sạt.
Hoàng thái hậu phái người vời Hoàng hậu đến Quan Liên sở nghỉ tạm, trong phòng chỉ còn hai vợ chồng họ, nàng nhấc bước đi qua, từ sau lưng vòng tay ôm hông y, “Lan Chu, ta luôn muốn đi Vân Nam nhìn một cái, ở kinh thành chán rồi, chúng ta ngao du về phía nam đi! Lần trước Trang thân vương nói cậu ấy đã bố trí sẵn một tòa trạch viện lớn rồi, chúng ta qua đó cũng có chỗ ở. Đến chỗ ấy thêm vài nha đầu nữa, nghe nói con gái Vân Nam đều mặc y phục để lộ một đoạn eo, chàng thấy nhất định sẽ thích.”
Thái Thượng Hoàng cười phá lên, “Nói bậy, từ lúc ta theo nàng, đã sớm cải tà quy chính rồi.” Xoay người lại ôm nàng, ôm trọn vào lòng chầm chậm đung đưa, “Ta cũng đã là người con cháu đầy sảnh đường rồi, đâu còn tâm tính kia. Bốn năm ấy nàng oán ta, nỗi canh cánh trong lòng mãi đến bây giờ ta đều biết. Trong lòng ta nhớ nàng, nhưng mà dùng đủ biện pháp nàng cũng không chịu tha thứ ta, ta thật sự là có chút cam chịu rồi… Thôi, chuyện cũ năm xưa không đề cập nữa, giờ có con trai có con gái cả rồi, còn nhớ những chuyện kia làm gì! Nàng nói muốn đến Vân Nam, vậy ngày mai chúng ta sẽ lên đường. Hoằng Tốn thì bảo nó ở lại trong kinh làm việc, mang theo đi ra ngoài sớm muộn gì cũng dưỡng thành một tên quần là áo lụa. Đường Nhĩ Đóa còn nhỏ, không thể bỏ lại. Bảo nhũ mẫu con bé thu thập một chút, ngựa xe nhẹ nhàng thôi, thiếu thứ gì trên đường mua thêm.”
Hoàng thái hậu có chút kinh ngạc, “Ta nói vài lần chàng đều không đáp ứng, hôm nay sao mà…”
Thái Thượng Hoàng nhìn ra ngoài, thì thào, “Trước kia là không an tâm, hiện tại Đông Tề có thể một mình đảm đương một phía rồi, ta tiếp tục lưu lại kinh đô ngược lại trở thành gánh nặng cho nó, để cho cái đám người phản nó kia có chỗ để khiếu nại sao? Vẫn nên đi thôi, đi phải thật xa, nó có thể làm một đế vương sát phạt quyết đoán. Ta ở đây, thủy chung vẫn kìm hãm nó. Vạn sự đều phải đến Sướng Xuân Viên xin chỉ thị, giống như nó nói, cái ngôi Hoàng đế này làm có ý nghĩa gì!”
Thái hậu ừm một tiếng, “Ta lúc trước chỉ nghĩ chàng ngựa nhớ chuồng, hiện tại xem ra, cũng là một tấm lòng cho con.”
Thái Thượng Hoàng thở dài thườn thượt, “Đông Tề đáng thương, mẹ nuôi và mẹ ruột đều mất sớm, một mình nó trơ trọi lớn lên, bị uất ức cũng không có chỗ để kể ra.”
“Nếu biết chỗ khổ của cậu ấy, cũng đừng làm khó cậu ấy nữa. Đời người ngắn ngủi, có một người biết nóng biết lạnh rất không dễ dàng a!” Thái hậu thấy y có thái độ buông lỏng, vội vàng xoay người thông báo Vinh Thọ, “Mắt thấy sắp mưa, mau mời Vạn Tuế Gia vào trong. Nói là Thái Thượng Hoàng không truy cứu nữa, chuyện riêng của cậu ấy cũng không nhúng tay vào, bảo cậu ấy yên tâm đi!”
Vinh Thọ trước còn mặt ủ mày chau, nghe Thái hậu nói vậy, vui sướng vâng một tiếng, nhảy cẫng lên chạy ra ngoài. Trên mặt nền gạch xanh đã có chút ướt, gã chạy hối hả, xuống bậc thang liền quỳ xuống, đầu gối đập xuống đất từ thật xa, loáng cái trượt đến trước mặt Hoàng đế, cười nói, “Chủ tử nghiệp chướng qua rồi, Thái hậu đã khuyên được Thái Thượng Hoàng, bây giờ gọi chủ tử dậy.”
Tố Dĩ gánh nặng trong lòng được giải khai, đi lên vừa nâng hắn dậy vừa hỏi, “Sao rồi? Ngài lâu ngày không quỳ, nửa ngày nay chịu nổi không?”
Hắn liếc nàng một cái, “Công phu trên đùi tốt đáng cho nàng đắc ý thế à? Về sau đầu gối cứng một chút, lại cũng đâu cần phải bắt ai quỳ cùng ai.” Vừa nói vừa tiến vào lâu, tiến lên quét tay áo hành lễ với Thái Thượng Hoàng, “Nhi tử tạ ơn a mã không phạt.”
Thái Thượng Hoàng hơi gật gật đầu, ra hiệu đuổi mọi người ra ngoài. Nhìn thấy phi lĩnh lông chồn tía khoác trên vai Hoàng đế tích bọt nước, giơ tay phủi cho hắn, “Trẫm cùng Thái hậu đã ra một quyết định, sáng sớm ngày mai sẽ dẫn Đường Nhĩ Đóa xuất kinh, đến Vân Nam tìm tam thúc của con.”
Hoàng đế lắp bắp kinh hãi, trên mặt thiêu cháy, cúi đầu nói, “Là nhi tử bất hiếu, đã khiến a mã thất vọng.”
“Không phải.” Thái Thượng Hoàng đong đưa bước chân thong thả bước, “Chuyện này đã sớm ở trong lòng trẫm, lúc trước không đi, là không bỏ được con. Nay trẫm xem như đã quẳng gánh, giữa đường đem xã tắc giao vào tay con, theo lý là trẫm không xứng đáng với chức vụ. Ban đầu là sợ con không gánh vác nổi, một quốc gia lớn như vậy, vào tay không dễ dàng. Có trẫm ở đây, con xông tới trước, ngộ nhỡ có cái gì không trôi chảy, trẫm cũng tiện giúp con giải quyết hậu quả. Nhưng đến hôm nay nhà ngoại đến quậy, trẫm mới nhìn rõ, con đã trưởng thành là một thế hệ lệnh chủ rồi, rốt cuộc không cần trẫm nhọc tâm thay con nữa.”
Hoàng đế nghẹn ngào trong cổ họng, tự vấn lòng, trước kia đối với Hoàng phụ quả thật có loại kiêng kị không nói ra lời, cũng thầm oán ông đã đem giang sơn giao cho hắn, ngoài miệng nói không để ý tới triều chính, lại không hoàn toàn không đếm xỉa đến. Bản thân mình ngồi cái ngôi Hoàng đế này thập phần ấm ức, mang theo tâm tình chấp chính, xử lý đủ chuyện lớn nhỏ trong triều, ruộng vườn sản xuất may mặc thuỷ lợi thuế má, không có cái nào mà không phải cẩn trọng. Không riêng vì xã tắc, phần nhiều là chứng minh cho Hoàng phụ xem. Thiên gia phụ tử không thân cận, hắn kính yêu phụ thân, nhưng luôn cảm thấy xa cách một tầng, làm thế nào cũng không thân thiết được. Bây giờ nghe ông nói sắp đi xa, hắn lẽ ra thở phào, lẽ ra cao hứng, ai ngờ trong lòng lại sinh ra quyến luyến. Thì ra Hoàng phụ giống như xương sống của hắn, hiện tại sắp đem xương cốt rút đi, khiến hắn đau đến thấu tim.
“Đến Vân Nam đường xá quá xa, trời lại lạnh, a mã vẫn nên cân nhắc kỹ lại!” Hoàng đế nhắm mắt theo đuôi nói, “Nhi tử làm việc, cũng có lúc gặp vấn đề nan giải. Có a mã ở đây, nhi tử biết có cây Định hải thần châm chống đỡ trong lòng, quả thực không phải lo lắng gì. Bây giờ ngài muốn đi, thư giãn gân cốt là chuyện tốt, nhi tử vốn không nên khuyên ngài. Nhưng Vân Nam cách xa kinh thành vạn dặm, chuyện trong triều đình con lại không buông tay được, không thể tự mình hộ tống a mã đến đó, bảo con sao đành lòng, sao yên tâm được chứ!”
Thái Thượng Hoàng quay đầu lại cười, “Biết con có hiếu rồi, con nhìn ta đi, còn chưa tới lúc biết thiên mệnh, nào có chỗ nào giống lão già chứ? Con chấp chưởng càn khôn cho tốt, đối với ta chính là an ủi lớn nhất rồi. Về phần xử trí Tháp Lạt thị, Nghiêu Điển từng có nói, khắc minh tuấn đức, dĩ thân cửu tộc (Ước thúc đạo đức tốt đẹp, gần gũi cửu tộc)*. Đương nhiên đây là cách nói lúc hạ thấp bổn phận, đến cùng là nghiêm trị hay là khoan dung, toàn bộ do con cân nhắc đi.”
* Trong bài mở đầu cuốn “Nghiêu Điển – Thượng Thư” có mô tả Nghiêu Đức như sau: “Duẫn cung khắc nhượng, quang bị tứ biểu, cách vu thượng hạ. Khắc minh tuấn đức, dĩ thân cửu tộc. Bình chương bách tính, hiệp hòa vạn bang.” (Duẫn, cung, khắc, nhượng, được tứ phương ca ngợi, được lòng hết thảy trên dưới. Ước thúc đạo đức tốt đẹp, gần gũi cửu tộc. Bình ổn bách tính, hòa thuận vạn bang)
Hoàng đế khom người nói phải, “Nhi tử cũng suy nghĩ mãi, để con cân nhắc một chút rồi mới quyết định được không!”
Thái Thượng Hoàng cũng không xem trọng lần náo loạn này của đám nhà ngoại, cuối cùng xử lý như thế nào, quyền quyết định ở trong tay Hoàng đế. Y gợi ý một câu, không phải là dùng hết ý tứ. Đám ngoại thích kia cũng làm quá trớn, không để Hoàng đế vào mắt, cái kiểu ngông ngênh như thế là không thể hùa theo được. Thiên tử tự có uy nghi không thể xúc phạm của thiên tử, bọn chúng bất kính với hắn như vậy, dòng họ kiểu này mà muốn tái phát triển, tin tưởng là không thể được.
“À, Hoằng Tốn đã phong làm thân vương, trước mắt tuổi cũng không xem là nhỏ. Chúng ta đến Vân Nam, thằng bé vẫn để lại học việc thì tốt hơn. Với cái tính khí du thủ du thực kia của nó, huynh đệ các con thân thiết, phí nhiều tâm tư quản giáo nó chút.” Thái Thượng Hoàng nhất nhất dặn, “Còn có nha đầu tên Tố Dĩ kia nữa, Thái hậu nói cả một xe lời tốt, theo ta thấy thì vẫn có cố kỵ. Con muốn tấn vị cho nó, nếu lưỡng tình tương duyệt cũng là lẽ thường tình. Chỉ có một điểm con phải nhớ kỹ, có đắc ý hơn nữa, yêu sâu đến mấy, tất cả đều giữa tại trong lòng. Chuyện trên triều đình đừng mang theo vào hậu cung, đây là tổ chế. Ta và hoàng thái hậu từng oanh oanh liệt liệt như vậy, cuối cùng vẫn là giết phụ thân của Thạc Tắc. Nàng vì chuyện này mà bốn năm không để ý tới ta, ta biết nàng hận, nhưng mà ta không hối hận. ‘Kẻ làm vua, đen tối hay thanh bạch, thiếu một thứ cũng không được. Nếu gặp lúc hắc quân cũng hắc, lòng mang thiên hạ, tiến hành kế hoạch lâu dài, đại hắc cũng bạch.’ * những lời này là danh ngôn chí lý, làm Hoàng đế chung quy không giống với người thường, con đã nhớ chưa?”
* Trích trong mục nói về “Hắc bạch nhân sinh” của “Vi quân chi đạo” (đạo làm vua):
Đại tượng vô hình, đại gian tự trung. Vật cực tất phản. Hắc hậu, thanh bạch, khuyết nhất bất khả. Thức thì vụ giả vi tuấn kiệt. Nhược ngộ hắc thì quân diệc hắc, hung hoài thiên hạ, hành trường viễn chi kế, đại hắc dã bạch.
Ý nói: tượng quá lớn cũng như vô hình, quá gian trá cũng tựa như trung. Vật cực tất phản. Đen và trắng, thiếu một cái cũng không được. Kẻ thức thời mới là trang tuấn kiệt. Gặp lúc hắc thì quân cũng hắc, lòng mang thiên hạ, tiến hành kế hoạch lâu dài, đại hắc cũng chính là bạch.
Hoàng đế thở dài, “Nhi tử cẩn tuân lời Hoàng a mã dạy bảo, Đế Phạm Đế Yếu*sẽ ghi nhớ trong lòng, không dám có nửa điểm lơi lỏng.”
* là một bộ văn hiến (tài liệu lịch sử) chính trị luận về đạo làm vua do chính Đường Thái Tông Lý Thế Dân soạn
Thái Thượng Hoàng gật đầu, quay đầu nhìn Hoàng đế, khí vũ hiên ngang, rất có phong thái làm vua. Vỗ vai hắn, “Con trai ngoan, cứ làm hết sức đi! Chỉ đừng quá lao lực, nhọc ắt sinh oán, lời này là Hoàng thái thái con thường dặn dò ta đấy. Thời gian trôi qua thực nhanh, chớp mắt một cái đã đến phiên ta dặn dò con rồi.”
Hoàng đế trong lòng nao nao, trừ bỏ đáp ứng cũng không biết nói gì cho phải. Thái Thượng Hoàng trên mặt rất khoan khoái, bộ dạng đã cởi bỏ được trọng trách, hai tay bắt chéo sau lưng, bình bình thản thản bước ra bậc cửa. Ngoài trời mưa tầm tã, Lý Ngọc Quý bung dù đi lên, bị y phất tay kêu lùi lại. Cùng Thái hậu hai người tay nắm tay, chậm rãi bước đi trên bờ đê nơi xa xa.
Đến tận đây hắn mới tính là chân chính chưởng quản thiên hạ, Hoàng đế đứng giữa điện đường rộng rãi, có vui mừng cũng có mất mát. Thảng như duyên phận cha con mấy chục năm bỗng chốc bị cắt đứt vậy, bên cạnh hắn không còn nữa người thân có thể dựa vào, đã trở thành cô gia quả nhân đứng trên đỉnh tháp.
May thay còn có Tố Dĩ! Hắn thấy nàng rũ tay tiến vào, tròng mắt nhanh như chớp đảo quanh, không có người. Lên tiếng gọi Vạn Tuế Gia, hắn tựa tiếu phi tiếu nhìn nàng. Nàng lấy lực xông tới, tung lên trên một cái, như con hồ lô vắt trên người hắn. Hắn bị nàng đâm sầm vào lảo đảo một cái, ôm chặt lấy nàng nói, “Bảo bối, chúng ta thủ đắc mây tan rồi.”
Nàng hít mạnh hơi, “Nô tỳ rất vui, ngài có thể che chở nô tỳ như vậy, thực khiến nô tỳ không ngờ tới.”
“Chuyện nàng không ngờ tới còn nhiều lắm! Hôm nay không hồi cung, nghỉ ngơi ở Sướng Xuân Viên đi. Sáng mai Thái Thượng Hoàng cùng Thái hậu muốn đến Vân Nam, ta muốn tiễn họ ra khỏi thành.” Hoàng đế cười đến trăm hoa đua nở, “Nàng ngàn vạn lần chọn thời điểm quay về nhà một chuyến, thứ nhất trấn an cha mẹ nàng, thứ hai gặp ông nội nàng một chút.”
Tố Dĩ ngạc nhiên, “Ông nội nô tỳ chẳng phải đang ở Ô Lan Mộc Thông sao?”
Hoàng đế sờ sờ mũi, “Triều đình xây dựng quân doanh trên thảo nguyên rồi, mảnh đất kia được tính vào Hoàng trang, ông nội nàng đành phải vào kinh. Sau này nàng không cần phải nhớ nhung Ô Lan Mộc Thông nữa, nàng xem ông nội nàng không có ở đó, nàng đến đó cũng chẳng có chỗ nương tựa đúng không? Vẫn nên ở lại trong kinh đi, đi theo ta, ta cho nàng được ăn sung mặc sướng.”
Tố Dĩ thừ người, giấc mộng của nàng thế là tan tành rồi, đến cả quê nhà cũng bị hắn chiếm trọn, xem ra chỉ có thể ở trong Tứ Cửu Thành phí thời gian thôi. Trong lòng nàng vỡ lẽ, đây là thủ đoạn giữ người của hắn. Trận này lăn lộn đến là dữ dội, thực làm hắn vất vả. Trải qua nhiều trắc trở như vậy, phải chăng nên có một kết cục đẹp? Nếu muốn ở bên nhau, nhất định nàng phải buông bỏ một ít gì đó. Ô Lan Mộc Thông không còn, vậy Đông Pha Tố Nhục thì sao? Nàng hẵng còn cố gắng giãy dụa, “Tiệm thịt khô của nô tỳ dù sao cũng phải mở chứ, đừng bỏ phí cái tên tiệm hay như vậy mà.”
Hoàng đế làm mặt hùm, “Đợi hồi cung liền tấn vị, dung túng nàng không biên giới rồi! Nàng dài dòng nữa thử xem, lập tức hành quyết nàng ngay tại chỗ!”
Tố Dĩ đỏ mặt lên, “Ngài không thể nghĩ tới cái khác sao?”
Nghĩ cái khác? Đoán thử hôm nay trên cái yếm nàng mặc thêu hoa gì à? Hoàng đế chép miệng cân nhắc, nên bảo Hoàng hậu ra ý chỉ rồi, đến lúc rồi.
Hoàng hậu vội lau nước mắt cho Đường Nhĩ Đóa, một mặt đáp, “Ngạch niết nói không sai, Tố Dĩ có chỗ nào không ổn còn có con quản giáo. Con thống lý hậu cung, tuyệt không để cho cô ta làm ra chuyện gì trái lễ pháp, xin a mã yên lòng. Ngài trông gia nhà chúng con đã ra thế kia, con nhìn cũng thấy đáng thương. Cầu xin a mã phát từ bi, thành toàn cho họ đi!”
Thái Thượng Hoàng nhìn Hoàng hậu liếc mắt một cái, “Con cũng quá hiền đức rồi, chồng không tốt, vợ cũng chiếm một nửa sai lầm. Hắn lúc này không khống chế được bản thân, con còn nói thay hắn?”
Hoàng hậu lúng túng nhìn Thái hậu, “Ngạch niết, khó xử của con ngài cũng biết rồi đó.”
Hoàng thái hậu gật gật đầu, “Ừ, cô không cần phải nói, ta đều biết. Cô cũng đừng gấp, Thái Thượng Hoàng nhất thời chưa nghĩ thông, lát nữa suy nghĩ cẩn thận là tốt rồi.”
Đường Nhĩ Đóa ở bên dưới kịp thời ngâm tụng, “Điền Đăng làm quan, kỵ người gọi tên y, kẻ nào phạm lỗi đều bị phạt hèo, thế là bắt cả châu đổi ‘đèn’ thành ‘hỏa’*. A mã là Thái Thượng Hoàng, có cùng sở thích như cái gã quận trưởng kia ư? Nhị ca ca thích cung nữ kia, a mã bắt cung nữ kia làm ni cô, không phải là buộc Nhị ca ca đổi tên đem nàng giấu đi sao?”
* Trích trong tác phẩm “Điền Đăng tác quận” (Điền Đăng làm quan) của thi nhân Lục Du, sáng tác vào niên đại Nam Tống:
Điền Đăng làm quan, hắn kiêng kỵ người khác gọi thẳng tên của hắn (vì chữ “Đăng” [登] đồng âm với “Đăng” [灯] – đèn), ai vi phạm sẽ bị phạt roi, vì thế dân chúng trong châu mới gọi “đèn” là “hỏa”. Ngày tết Nguyên tiêu, trong châu tổ chức lễ hội thả đèn, cho phép mọi người vào châu thưởng ngoạn, thế là quan phủ đăng bản thông báo viết rằng: “Bản châu dựa theo lệ cũ, phóng hỏa ba ngày” (phóng đăng: thả đèn). Vì thế mới có câu thành ngữ: “Chỉ cho châu quan phóng hỏa, không cho dân chúng đốt đèn”
Thái Thượng Hoàng bị con gái nói đến ngượng ngùng, “Đồ quỷ nhỏ nhà con học nhanh mà cũng dùng thật nhanh nhỉ, ý chỉ của a mã là có thể tùy tiện làm trái hay sao?”
Đường Nhĩ Đóa lắc đầu, “A mã chưa từng nghe qua ‘tình nan tự cấm” sao? Nếu có thể làm chủ được chính mình, trên đời sẽ không có nhiều đôi nam nữ si tình như vậy rồi.” (tình nan tự cấm: khó nén nổi tình cảm)
Thái Thượng Hoàng trợn mắt há hốc mồm, quả nhiên giỏi, hổ phụ không sanh khuyển nữ. Mới bây lớn đã biết nhiều như vậy, thật không tệ! Y quay sang nói với nhũ mẫu, “Ôm chủ tử ngươi ra ngoài, lần trước chữ 忠 viết chưa được tốt, bảo bọn họ hầu hạ luyện thêm chút nữa đi.”
Cứ thế thuận lợi đuổi được con nhóc lanh miệng nói nhiều kia đi, Thái Thượng Hoàng chắp tay sau lưng lại gần cửa sổ nhìn, chiều rồi, trời đã đổi, trông âm trầm. Trong vườn là đứa con trai của y đương mặc long bào quỳ dưới đất không dậy. Kỳ thật điều chân chính chọc tức y chính là câu nói không làm Hoàng đế của hắn, người hai mươi chín tuổi rồi, tính tình vẫn bồng bột như vậy. Nếu lúc này hắn không làm Hoàng đế, hôm nay hạ đài, ngày mai sẽ bị người ta hại cho không còn mẩu xương. Người nào từ trên ngự tọa đi xuống mà có thể an nhiên còn sống? Cái đám sói mắt đỏ nhà Tháp Lạt thị kia có thể buông tha hắn mới là lạ! Lại ngẫm nghĩ, bọn họ ở Sướng Xuân Viên, Hoàng đế chung quy cũng không thả lỏng được tay chân. Giống như chuyện ngày hôm nay vậy, một đám người đến cáo trạng Hoàng đế, đến buộc tội Hoàng đế, từ cổ chí kim có mấy người làm vua từng chịu nhục nhã như này? Trong lòng y cũng quặn đau, Đông Tề là đứa con trai y coi trọng nhất, hắn rất có khả năng bồi dưỡng, nhưng có y ở đây, ngược lại trở thành trở ngại lớn nhất đối với hắn.
“Không biết Trường Đình ở Vân Nam có khỏe không.” Y thấy trên bệ cửa sổ có một nhúm bụi đất li ti, vươn ngón tay vuốt, trong ngón tay xúc cảm sàn sạt.
Hoàng thái hậu phái người vời Hoàng hậu đến Quan Liên sở nghỉ tạm, trong phòng chỉ còn hai vợ chồng họ, nàng nhấc bước đi qua, từ sau lưng vòng tay ôm hông y, “Lan Chu, ta luôn muốn đi Vân Nam nhìn một cái, ở kinh thành chán rồi, chúng ta ngao du về phía nam đi! Lần trước Trang thân vương nói cậu ấy đã bố trí sẵn một tòa trạch viện lớn rồi, chúng ta qua đó cũng có chỗ ở. Đến chỗ ấy thêm vài nha đầu nữa, nghe nói con gái Vân Nam đều mặc y phục để lộ một đoạn eo, chàng thấy nhất định sẽ thích.”
Thái Thượng Hoàng cười phá lên, “Nói bậy, từ lúc ta theo nàng, đã sớm cải tà quy chính rồi.” Xoay người lại ôm nàng, ôm trọn vào lòng chầm chậm đung đưa, “Ta cũng đã là người con cháu đầy sảnh đường rồi, đâu còn tâm tính kia. Bốn năm ấy nàng oán ta, nỗi canh cánh trong lòng mãi đến bây giờ ta đều biết. Trong lòng ta nhớ nàng, nhưng mà dùng đủ biện pháp nàng cũng không chịu tha thứ ta, ta thật sự là có chút cam chịu rồi… Thôi, chuyện cũ năm xưa không đề cập nữa, giờ có con trai có con gái cả rồi, còn nhớ những chuyện kia làm gì! Nàng nói muốn đến Vân Nam, vậy ngày mai chúng ta sẽ lên đường. Hoằng Tốn thì bảo nó ở lại trong kinh làm việc, mang theo đi ra ngoài sớm muộn gì cũng dưỡng thành một tên quần là áo lụa. Đường Nhĩ Đóa còn nhỏ, không thể bỏ lại. Bảo nhũ mẫu con bé thu thập một chút, ngựa xe nhẹ nhàng thôi, thiếu thứ gì trên đường mua thêm.”
Hoàng thái hậu có chút kinh ngạc, “Ta nói vài lần chàng đều không đáp ứng, hôm nay sao mà…”
Thái Thượng Hoàng nhìn ra ngoài, thì thào, “Trước kia là không an tâm, hiện tại Đông Tề có thể một mình đảm đương một phía rồi, ta tiếp tục lưu lại kinh đô ngược lại trở thành gánh nặng cho nó, để cho cái đám người phản nó kia có chỗ để khiếu nại sao? Vẫn nên đi thôi, đi phải thật xa, nó có thể làm một đế vương sát phạt quyết đoán. Ta ở đây, thủy chung vẫn kìm hãm nó. Vạn sự đều phải đến Sướng Xuân Viên xin chỉ thị, giống như nó nói, cái ngôi Hoàng đế này làm có ý nghĩa gì!”
Thái hậu ừm một tiếng, “Ta lúc trước chỉ nghĩ chàng ngựa nhớ chuồng, hiện tại xem ra, cũng là một tấm lòng cho con.”
Thái Thượng Hoàng thở dài thườn thượt, “Đông Tề đáng thương, mẹ nuôi và mẹ ruột đều mất sớm, một mình nó trơ trọi lớn lên, bị uất ức cũng không có chỗ để kể ra.”
“Nếu biết chỗ khổ của cậu ấy, cũng đừng làm khó cậu ấy nữa. Đời người ngắn ngủi, có một người biết nóng biết lạnh rất không dễ dàng a!” Thái hậu thấy y có thái độ buông lỏng, vội vàng xoay người thông báo Vinh Thọ, “Mắt thấy sắp mưa, mau mời Vạn Tuế Gia vào trong. Nói là Thái Thượng Hoàng không truy cứu nữa, chuyện riêng của cậu ấy cũng không nhúng tay vào, bảo cậu ấy yên tâm đi!”
Vinh Thọ trước còn mặt ủ mày chau, nghe Thái hậu nói vậy, vui sướng vâng một tiếng, nhảy cẫng lên chạy ra ngoài. Trên mặt nền gạch xanh đã có chút ướt, gã chạy hối hả, xuống bậc thang liền quỳ xuống, đầu gối đập xuống đất từ thật xa, loáng cái trượt đến trước mặt Hoàng đế, cười nói, “Chủ tử nghiệp chướng qua rồi, Thái hậu đã khuyên được Thái Thượng Hoàng, bây giờ gọi chủ tử dậy.”
Tố Dĩ gánh nặng trong lòng được giải khai, đi lên vừa nâng hắn dậy vừa hỏi, “Sao rồi? Ngài lâu ngày không quỳ, nửa ngày nay chịu nổi không?”
Hắn liếc nàng một cái, “Công phu trên đùi tốt đáng cho nàng đắc ý thế à? Về sau đầu gối cứng một chút, lại cũng đâu cần phải bắt ai quỳ cùng ai.” Vừa nói vừa tiến vào lâu, tiến lên quét tay áo hành lễ với Thái Thượng Hoàng, “Nhi tử tạ ơn a mã không phạt.”
Thái Thượng Hoàng hơi gật gật đầu, ra hiệu đuổi mọi người ra ngoài. Nhìn thấy phi lĩnh lông chồn tía khoác trên vai Hoàng đế tích bọt nước, giơ tay phủi cho hắn, “Trẫm cùng Thái hậu đã ra một quyết định, sáng sớm ngày mai sẽ dẫn Đường Nhĩ Đóa xuất kinh, đến Vân Nam tìm tam thúc của con.”
Hoàng đế lắp bắp kinh hãi, trên mặt thiêu cháy, cúi đầu nói, “Là nhi tử bất hiếu, đã khiến a mã thất vọng.”
“Không phải.” Thái Thượng Hoàng đong đưa bước chân thong thả bước, “Chuyện này đã sớm ở trong lòng trẫm, lúc trước không đi, là không bỏ được con. Nay trẫm xem như đã quẳng gánh, giữa đường đem xã tắc giao vào tay con, theo lý là trẫm không xứng đáng với chức vụ. Ban đầu là sợ con không gánh vác nổi, một quốc gia lớn như vậy, vào tay không dễ dàng. Có trẫm ở đây, con xông tới trước, ngộ nhỡ có cái gì không trôi chảy, trẫm cũng tiện giúp con giải quyết hậu quả. Nhưng đến hôm nay nhà ngoại đến quậy, trẫm mới nhìn rõ, con đã trưởng thành là một thế hệ lệnh chủ rồi, rốt cuộc không cần trẫm nhọc tâm thay con nữa.”
Hoàng đế nghẹn ngào trong cổ họng, tự vấn lòng, trước kia đối với Hoàng phụ quả thật có loại kiêng kị không nói ra lời, cũng thầm oán ông đã đem giang sơn giao cho hắn, ngoài miệng nói không để ý tới triều chính, lại không hoàn toàn không đếm xỉa đến. Bản thân mình ngồi cái ngôi Hoàng đế này thập phần ấm ức, mang theo tâm tình chấp chính, xử lý đủ chuyện lớn nhỏ trong triều, ruộng vườn sản xuất may mặc thuỷ lợi thuế má, không có cái nào mà không phải cẩn trọng. Không riêng vì xã tắc, phần nhiều là chứng minh cho Hoàng phụ xem. Thiên gia phụ tử không thân cận, hắn kính yêu phụ thân, nhưng luôn cảm thấy xa cách một tầng, làm thế nào cũng không thân thiết được. Bây giờ nghe ông nói sắp đi xa, hắn lẽ ra thở phào, lẽ ra cao hứng, ai ngờ trong lòng lại sinh ra quyến luyến. Thì ra Hoàng phụ giống như xương sống của hắn, hiện tại sắp đem xương cốt rút đi, khiến hắn đau đến thấu tim.
“Đến Vân Nam đường xá quá xa, trời lại lạnh, a mã vẫn nên cân nhắc kỹ lại!” Hoàng đế nhắm mắt theo đuôi nói, “Nhi tử làm việc, cũng có lúc gặp vấn đề nan giải. Có a mã ở đây, nhi tử biết có cây Định hải thần châm chống đỡ trong lòng, quả thực không phải lo lắng gì. Bây giờ ngài muốn đi, thư giãn gân cốt là chuyện tốt, nhi tử vốn không nên khuyên ngài. Nhưng Vân Nam cách xa kinh thành vạn dặm, chuyện trong triều đình con lại không buông tay được, không thể tự mình hộ tống a mã đến đó, bảo con sao đành lòng, sao yên tâm được chứ!”
Thái Thượng Hoàng quay đầu lại cười, “Biết con có hiếu rồi, con nhìn ta đi, còn chưa tới lúc biết thiên mệnh, nào có chỗ nào giống lão già chứ? Con chấp chưởng càn khôn cho tốt, đối với ta chính là an ủi lớn nhất rồi. Về phần xử trí Tháp Lạt thị, Nghiêu Điển từng có nói, khắc minh tuấn đức, dĩ thân cửu tộc (Ước thúc đạo đức tốt đẹp, gần gũi cửu tộc)*. Đương nhiên đây là cách nói lúc hạ thấp bổn phận, đến cùng là nghiêm trị hay là khoan dung, toàn bộ do con cân nhắc đi.”
* Trong bài mở đầu cuốn “Nghiêu Điển – Thượng Thư” có mô tả Nghiêu Đức như sau: “Duẫn cung khắc nhượng, quang bị tứ biểu, cách vu thượng hạ. Khắc minh tuấn đức, dĩ thân cửu tộc. Bình chương bách tính, hiệp hòa vạn bang.” (Duẫn, cung, khắc, nhượng, được tứ phương ca ngợi, được lòng hết thảy trên dưới. Ước thúc đạo đức tốt đẹp, gần gũi cửu tộc. Bình ổn bách tính, hòa thuận vạn bang)
Hoàng đế khom người nói phải, “Nhi tử cũng suy nghĩ mãi, để con cân nhắc một chút rồi mới quyết định được không!”
Thái Thượng Hoàng cũng không xem trọng lần náo loạn này của đám nhà ngoại, cuối cùng xử lý như thế nào, quyền quyết định ở trong tay Hoàng đế. Y gợi ý một câu, không phải là dùng hết ý tứ. Đám ngoại thích kia cũng làm quá trớn, không để Hoàng đế vào mắt, cái kiểu ngông ngênh như thế là không thể hùa theo được. Thiên tử tự có uy nghi không thể xúc phạm của thiên tử, bọn chúng bất kính với hắn như vậy, dòng họ kiểu này mà muốn tái phát triển, tin tưởng là không thể được.
“À, Hoằng Tốn đã phong làm thân vương, trước mắt tuổi cũng không xem là nhỏ. Chúng ta đến Vân Nam, thằng bé vẫn để lại học việc thì tốt hơn. Với cái tính khí du thủ du thực kia của nó, huynh đệ các con thân thiết, phí nhiều tâm tư quản giáo nó chút.” Thái Thượng Hoàng nhất nhất dặn, “Còn có nha đầu tên Tố Dĩ kia nữa, Thái hậu nói cả một xe lời tốt, theo ta thấy thì vẫn có cố kỵ. Con muốn tấn vị cho nó, nếu lưỡng tình tương duyệt cũng là lẽ thường tình. Chỉ có một điểm con phải nhớ kỹ, có đắc ý hơn nữa, yêu sâu đến mấy, tất cả đều giữa tại trong lòng. Chuyện trên triều đình đừng mang theo vào hậu cung, đây là tổ chế. Ta và hoàng thái hậu từng oanh oanh liệt liệt như vậy, cuối cùng vẫn là giết phụ thân của Thạc Tắc. Nàng vì chuyện này mà bốn năm không để ý tới ta, ta biết nàng hận, nhưng mà ta không hối hận. ‘Kẻ làm vua, đen tối hay thanh bạch, thiếu một thứ cũng không được. Nếu gặp lúc hắc quân cũng hắc, lòng mang thiên hạ, tiến hành kế hoạch lâu dài, đại hắc cũng bạch.’ * những lời này là danh ngôn chí lý, làm Hoàng đế chung quy không giống với người thường, con đã nhớ chưa?”
* Trích trong mục nói về “Hắc bạch nhân sinh” của “Vi quân chi đạo” (đạo làm vua):
Đại tượng vô hình, đại gian tự trung. Vật cực tất phản. Hắc hậu, thanh bạch, khuyết nhất bất khả. Thức thì vụ giả vi tuấn kiệt. Nhược ngộ hắc thì quân diệc hắc, hung hoài thiên hạ, hành trường viễn chi kế, đại hắc dã bạch.
Ý nói: tượng quá lớn cũng như vô hình, quá gian trá cũng tựa như trung. Vật cực tất phản. Đen và trắng, thiếu một cái cũng không được. Kẻ thức thời mới là trang tuấn kiệt. Gặp lúc hắc thì quân cũng hắc, lòng mang thiên hạ, tiến hành kế hoạch lâu dài, đại hắc cũng chính là bạch.
Hoàng đế thở dài, “Nhi tử cẩn tuân lời Hoàng a mã dạy bảo, Đế Phạm Đế Yếu*sẽ ghi nhớ trong lòng, không dám có nửa điểm lơi lỏng.”
* là một bộ văn hiến (tài liệu lịch sử) chính trị luận về đạo làm vua do chính Đường Thái Tông Lý Thế Dân soạn
Thái Thượng Hoàng gật đầu, quay đầu nhìn Hoàng đế, khí vũ hiên ngang, rất có phong thái làm vua. Vỗ vai hắn, “Con trai ngoan, cứ làm hết sức đi! Chỉ đừng quá lao lực, nhọc ắt sinh oán, lời này là Hoàng thái thái con thường dặn dò ta đấy. Thời gian trôi qua thực nhanh, chớp mắt một cái đã đến phiên ta dặn dò con rồi.”
Hoàng đế trong lòng nao nao, trừ bỏ đáp ứng cũng không biết nói gì cho phải. Thái Thượng Hoàng trên mặt rất khoan khoái, bộ dạng đã cởi bỏ được trọng trách, hai tay bắt chéo sau lưng, bình bình thản thản bước ra bậc cửa. Ngoài trời mưa tầm tã, Lý Ngọc Quý bung dù đi lên, bị y phất tay kêu lùi lại. Cùng Thái hậu hai người tay nắm tay, chậm rãi bước đi trên bờ đê nơi xa xa.
Đến tận đây hắn mới tính là chân chính chưởng quản thiên hạ, Hoàng đế đứng giữa điện đường rộng rãi, có vui mừng cũng có mất mát. Thảng như duyên phận cha con mấy chục năm bỗng chốc bị cắt đứt vậy, bên cạnh hắn không còn nữa người thân có thể dựa vào, đã trở thành cô gia quả nhân đứng trên đỉnh tháp.
May thay còn có Tố Dĩ! Hắn thấy nàng rũ tay tiến vào, tròng mắt nhanh như chớp đảo quanh, không có người. Lên tiếng gọi Vạn Tuế Gia, hắn tựa tiếu phi tiếu nhìn nàng. Nàng lấy lực xông tới, tung lên trên một cái, như con hồ lô vắt trên người hắn. Hắn bị nàng đâm sầm vào lảo đảo một cái, ôm chặt lấy nàng nói, “Bảo bối, chúng ta thủ đắc mây tan rồi.”
Nàng hít mạnh hơi, “Nô tỳ rất vui, ngài có thể che chở nô tỳ như vậy, thực khiến nô tỳ không ngờ tới.”
“Chuyện nàng không ngờ tới còn nhiều lắm! Hôm nay không hồi cung, nghỉ ngơi ở Sướng Xuân Viên đi. Sáng mai Thái Thượng Hoàng cùng Thái hậu muốn đến Vân Nam, ta muốn tiễn họ ra khỏi thành.” Hoàng đế cười đến trăm hoa đua nở, “Nàng ngàn vạn lần chọn thời điểm quay về nhà một chuyến, thứ nhất trấn an cha mẹ nàng, thứ hai gặp ông nội nàng một chút.”
Tố Dĩ ngạc nhiên, “Ông nội nô tỳ chẳng phải đang ở Ô Lan Mộc Thông sao?”
Hoàng đế sờ sờ mũi, “Triều đình xây dựng quân doanh trên thảo nguyên rồi, mảnh đất kia được tính vào Hoàng trang, ông nội nàng đành phải vào kinh. Sau này nàng không cần phải nhớ nhung Ô Lan Mộc Thông nữa, nàng xem ông nội nàng không có ở đó, nàng đến đó cũng chẳng có chỗ nương tựa đúng không? Vẫn nên ở lại trong kinh đi, đi theo ta, ta cho nàng được ăn sung mặc sướng.”
Tố Dĩ thừ người, giấc mộng của nàng thế là tan tành rồi, đến cả quê nhà cũng bị hắn chiếm trọn, xem ra chỉ có thể ở trong Tứ Cửu Thành phí thời gian thôi. Trong lòng nàng vỡ lẽ, đây là thủ đoạn giữ người của hắn. Trận này lăn lộn đến là dữ dội, thực làm hắn vất vả. Trải qua nhiều trắc trở như vậy, phải chăng nên có một kết cục đẹp? Nếu muốn ở bên nhau, nhất định nàng phải buông bỏ một ít gì đó. Ô Lan Mộc Thông không còn, vậy Đông Pha Tố Nhục thì sao? Nàng hẵng còn cố gắng giãy dụa, “Tiệm thịt khô của nô tỳ dù sao cũng phải mở chứ, đừng bỏ phí cái tên tiệm hay như vậy mà.”
Hoàng đế làm mặt hùm, “Đợi hồi cung liền tấn vị, dung túng nàng không biên giới rồi! Nàng dài dòng nữa thử xem, lập tức hành quyết nàng ngay tại chỗ!”
Tố Dĩ đỏ mặt lên, “Ngài không thể nghĩ tới cái khác sao?”
Nghĩ cái khác? Đoán thử hôm nay trên cái yếm nàng mặc thêu hoa gì à? Hoàng đế chép miệng cân nhắc, nên bảo Hoàng hậu ra ý chỉ rồi, đến lúc rồi.
