Ngày hôm sau, Dận Tộ lại nhận được tin tức, nói Dận Tự ở trước mặt Khang Hy xung phong nhận việc, phụ trách vấn đề Quán đinh nhập mẫu, sau đó Dận Chân và Dận Tự lại lần lượt đề cử mấy quan viên tham gia việc này, rốt cục cũng coi như thành lập được tổ chức sơ bộ.
Có hai người Dận Chân và Dận Tự ở đó, Dận Tộ còn cái gì không yên lòng? Vậy nên liền không lại hỏi đến việc này. Chuyện quan trọng của y lúc này chính là mặc kệ chính sự, mỗi ngày dạy học viết sách, hôm nay viện nghiên cứu đã đem bút máy Dận Tộ muốn làm ra được, khi viết chữ cũng nhanh hơn trước kia.
Ngoài ra y còn đi dạo viện nghiên cứu vài lần, nhìn sự tiến triển của các bộ môn, thỉnh thoảng tiến cung cùng Khang Hy tâm sự, ăn bữa cơm, sau lại chính là dạo lâm viên.
Lâm viên ngoại ô của Dận Tộ là do vị đại sư vô cùng am hiểu dựng núi dẫn nước giám tạo, Nội vụ phủ bất kể hao tổn tu kiến thành phẩm, độ tinh mỹ có thể tưởng tượng. Vừa có phong tư thanh đạm thoát tục, lịch sự tao nhã của Giang Nam lại có sự nghiêm cẩn đại khí, vẻ đẹp hoành vĩ của phương Bắc, còn thêm thiết kế tinh xảo, quả là mười bước một cảnh khiến người ta không kịp nhìn ngắm, hoàn toàn không kém những lâm viên đại danh của Giang Nam chút nào.
Cái lâm viên này vừa lớn lại đẹp, không cần bỏ tiền lại có thể tùy ý ra vào, hơn nữa còn có thị nữ xinh đẹp hỗ trợ chỉ đường giảng giải, lẽ ra phải là du khách như thoi mới đúng. Chỉ tiếc hiện tại bách tính tầng dưới chót nào có thời gian và nhã hứng dạo lâm viên, có lẽ nên nói dù thật sự có công phu cũng lại không dám đến những nơi ‘xa hoa’ như thế này để giải trí. Mà những người quá có tiền lại cảm thấy dạo vườn cùng bần dân có mất thân phận, vậy nên ‘chuyện làm ăn’ của ‘công viên’ vẫn không tốt như trong tưởng tượng..
Dận Tộ lại không tiếc nuối gì nhiều, nếu người trong lâm viên đông đúc như những điểm du lịch ở đời sau mới là không còn ý tứ.
Dận Tộ mặc thường phục, chiếm một đình nghỉ mát có tầm nhìn khoáng đạt —— tuy rằng nói là trong lâm viên, bất kỳ ai cũng không thể chiếm chỗ, thế nhưng y mang theo mười mấy hạ nhân thị vệ khoanh vùng, dưới chân còn trải thảm mềm cực phẩm, điểm tâm và trái cây bày biện tinh xảo, bình dân bách tính thấy vậy nào dám lại đoạt vị trí?
Dận Tộ ngồi trên nhuyễn tháp, nghiêng người tựa vào lan can dùng tay chống đầu, thoải mái thích ý hóng gió xem phong cảnh, cũng ngắm người xem phong cảnh.
Bên cạnh tòa giả sơn dưới thác nước, hơn hai mươi thư sinh đang chiếm chỗ, còn tự mang theo rượu, đang ngồi trên chiếu ngâm thơ vẽ tranh, phẩm rượu luận văn.
Xa xa nơi mặt hồ có vài tòa thuyền hoa, mơ hồ truyền đến tiếng ti trúc (*nhạc cụ đàn sáo).
Tiểu thư dùng khăn che mặt mang theo nha đầu bà tử ngồi dưới bóng râm, nghỉ chân tại băng ghế xi măng tạo nhìn như một gốc cây.
Lão hán một thân áo vải lam lũ nắm tay tiểu tôn tử hưng phấn ngời ngời, vừa khẩn trương lại sợ hãi nhìn phong cảnh xung quanh.
…
“Chủ tử, ” Vượng Tài ở bên cạnh giúp y ép nước táo, oán giận nói: “Chủ tử nếu đã thích cái vườn này như vậy, vì sao còn để cho người khác tiến vào? Khiến bản thân chủ tử muốn tìm một chiếc thuyền cũng không được.”
“Ta bất quá chỉ nói một câu như vậy, nào nhất định phải ngồi?” Dận Tộ lơ đển nói: “Lâm viên chính là nhân khí vượng một chút mới tốt. Hơn nữa ta hôm nay có tâm tư muốn dạo vườn xem người ngắm cảnh, tâm tình chính là không có chỗ nào tồi tệ —— Vượng Tài này, ngươi không cảm thấy trước mắt đều là người vui vẻ, chính mình cũng sẽ cao hứng hơn sao?”
Vượng Tài một chút cũng không cảm thấy cao hứng, còn đang phiền lòng chuyện thuyền hoa đâu: “Nô tài ngày mai lại bảo bọn họ tạo vài chiếc thuyền mới, mấy thứ thừa lại kia đều đã bị biết bao nhiêu người tam giáo cửu lưu ngồi qua, cũng không biết có sạch sẽ hay không…”
Dận Tộ lặc đầu bật cười, vươn tay cầm sáo, Vượng Tài muốn ngăn cản nhưng khó được một lần thấy chủ tử hăng hái như vậy cũng liền không mở miệng, nào ngờ Dận Tộ chỉ thổi một đoạn ngắn đã tự dừng lại, cúi đầu ho khan.
“Chủ tử!”
“Không ngại,” Dận Tộ phát tay nói: “Chỉ là nhất thời khí hư…”
Lại khẽ thở dài, cái thân thể này quả nhiên đã yếu đến một trình độ khó xử rồi.
Vành mắt Vượng Tài đỏ lên mại mạnh mẽ nhịn xuống, dường như không có việc gì nói: “Chủ tử, chúng ta ra ngoài cũng đã lâu, chỗ này gió lớn, vẫn là trở về thôi!”
Bộ dạng của y như vậy sao có thể gạt được người khác? Dận Tộ lắc đầu, xoay người nhìn đám hài tử đang vui đùa ầm ỹ ở khu nước cạn, trên mặt bất giác cũng lộ ra nụ cười, lại nói: “Vượng Tài, ngươi không cần thương xót ta, ta một chút cũng không đáng thương. Làm người không thể vẫn luôn nghĩ đến bản thân đã đánh mất thứ gì đó. Ví dụ như những người bị mù đôi mắt, cả đời này của hắn là sinh hoạt trong bóng tối vô tận hay sinh hoạt trong thế giới đầy hoa hương điểu ngữ là do hắn tự quyết định.”
“Thượng thiên thương xót, vừa không để ta sinh ra trong gia đình bần cùng, mỗi ngày chết lặng nặng nề làm việc mưu sinh lại cả đời đói khổ; Cũng không để ta trở thành thư sinh vô dụng, đọc đọc đọc, thi thi thi, viết văn bát cổ cả đời đến chết già vẫn là một Đồng sinh; Càng không khiến ta sinh thành tôi tớ, sống chết vinh nhục đều trong một ý niệm của chủ nhân; Không sinh ta trở thành nữ nhân, ở thời đại này chịu hết câu thúc…” Dận Tộ dừng một chút, cười nói: “Cả đời này của ta đã có quá nhiều may mắn, làm người không thể quá tham lam.”
Từ xưa đến nay, không ít đệ tử Hoàng tộc thậm chí Hoàng đế từng nói qua những câu cùng loại như “Hận sinh tại Đế vương gia”, thế nhưng Dận Tộ lại cảm thấy đời này của y may mắn nhất chẳng ngoài sinh tại Đế vương gia —— tuy rằng y cũng từng có lúc buồn bực không vui, thế nhưng nếu đem bất kỳ thân thế của người nào ở bên cạnh đổi cho y, y đều nhất quyết không đổi.
Dận Tộ vừa dứt lời, phía sau liền truyền đến một thanh âm nhã nhặn mang ý cười: “Lục ca thật tiêu dao mà!”
Dận Tộ quay đầu liền thấy Dận Tự đang bước lên bậc thang, ước chừng là do vừa rồi y đnag nói chuyện nên người xung quanh không dám ngắt lời thông báo, cũng có lẽ vì người tới là Dận Tự mới để hắn không chút tiếng động đến gần… Chỉ sợ những lời giả thông tháu vừa rồi của y cũng đã bị nghe được không sai biết lắm, cong môi cười nói: “Trùng hợp như vậy? Bát đệ hôm nay sao lại nhàn nhã như vậy? Đến đây ngồi.”
Dận Tộ là đang dựa vào lan can, Dận Tự không dám sóng vai cùng y liền ngồi tại ghế đá trong đình, như vậy vừa không quá tiếp cận mà nói chuyện cũng thuận tiện, cười cười: “Nào phải trùng hợp, là đệ đệ đặc biệt đến tìm Lục ca.”
Vượng Tài dâng nước trái cây vừa ép xong lên, Dận Tộ lấy một chén, nói: “Ta vừa gặp nóng liền đổ mồ hôi, nơi này có gió nên không dám dùng trà, nô tài cũng không mang theo, ủy khuất Bát đệ chỉ có thể cùng ta uống nước trái cây.”
Dận Tự lại thoải mái cầm lấy một chén, nói: “Thời tiết như hôm nay, uống nước trái cây cũng là vừa vặn.”
Lại nói: “Đệ đệ hôm nay đến đây là muốn cáo biệt cùng Lục ca.”
“Ừ?”
“Chuyện Quán đinh nhập mẫu trước hết đã định thử tiến hành ở ba tỉnh phụ cận kinh thành, Tứ ca tọa trấn kinh sư, ta đi địa phương giám sát… ngày mai liền khởi hành.”
“Vội vàng như vậy?”
Dận Tự ừ một tiếng, nói: “Tứ ca nói chuyện này hợp nhanh không hợp chậm, quả thực không thể kéo dài, vừa kéo sẽ gây ra thật nhiều biến cố.”
Dận Tộ gật đầu, lại nói: “Thuế đinh đổi thành thuế ruộng, những bách tính không nộp thuế nổi liền ít đi, thuế của triều đình cũng có thể tăng thêm vài phần, chỉ cần cái này liền có thể đem Định lượng bạc hao bù lại. Như vậy bách tính gánh vác nhẹ, thu nhập của triều đình không chỉ không giảm còn có thể tăng.”
Dận Tự cười nói: “Lại còn ít đi rất nhiều đào dân.” Mỗi năm Đại Thanh có không ít người vì không giao nổi thuế đinh mà đào vong khỏi cố thổ.
Tâm tình của hắn không tệ, có thể buông hết đủ loại cố kỵ, chỉ ‘đơn thuần’ làm ra những việc có ích với bách tính lại hợp tâm ý như vậy quả là không tệ.
“Đúng vậy!” Dận Tộ nâng chén lên uống một ngụm, ngón tay vuốt ve miệng chén một chút mới nói: “Thật ra, ta đối với Quán đinh nhập mẫu cũng không phải hoàn toàn tán thành.”
“A?” Dận Tự kinh ngạc, chuyện này tuy do Dận Chân mở dầu, thế nhưng người thúc đẩy nó trên triều đình lại là Dận Tộ, cũng là do y tốn rất nhiều lời lẽ mới có thể ấn định chuyện này, hiện tại chợt nói không tán thành? Quan trọng hơn nữa, ngoại trừ thực thi có chút trắc trở, hắn hoàn toàn không nghĩ ra Quán đinh nhập mẫu sẽ có tệ đoan lớn gì —— vì sao lại phải phản đối?
Dận Tộ cười nói: “Kỳ thực, ta chỉ là không tán thành hoàn toàn hủy bỏ thuế đinh.”
“Vì sao?”
Dận Tự quả thực không hiểu, tính tình của vị huynh trưởng này hắn coi như khá rõ, quyết không thể chỉ là vì bạc, thế nhưng ngoại trừ bạc còn có thể do duyên cớ gì?
Dận Tộ giao chén nước trái cây lại cho thị nữ bên cạnh, nói: “Bát đệ có biết hiện tại kinh thành có bao nhiêu Bát kỳ đinh?”
Dận Tự suy nghĩ một chút, đáp: “Nam đinh ước chừng năm mươi vạn người đi, làm sao vậy?”
Dận Tộ nói: “Vào những năm Thuận Trị, Bát kỳ đinh kinh thành ước chừng không đến ba mươi lăm vạn người.”
Dận Tự hơi ngẩng ra, Dận Tộ nói: “Đương sơ khi Đại Thanh nhập quan, bởi vì bảo chứng chiến lực Bát kỳ đã thi hành chế độ Ân dưỡng. Triều đình phát ra bổng lộc, nghiêm cấm Bát kỳ nhân làm các hành nghiệm nông công thương… Có chút người tổ tiên có quan hàm còn có thể nhận một chức suông, lĩnh vài phần bổng lộc, chỉ là nhân khẩu tăng lên bổng lộc lại không tăng. Mà con cháu Bát kỳ phổ thông ngoại trừ tham gia quân ngũ liền không còn thu nhập nào, hơn nữa Bát kỳ binh hủ bại, người làm quan tham ô quá nhiều quân hưởng, từ ba người lấy một cho tới hiện tại năm người lấy một (*trong ba/năm người Bát kỳ có một người làm lính) có rất nhiều Bát kỳ nhân đã là sinh kế gian nan. Nếu triều đình lại không áp dụng thi thố, cứ tiếp tục để bọn họ nhàn rỗi không chuyện gì làm sinh con chơi đùa, đám người kia rất nhanh sẽ đói bụng.”
“Này…” Dận Tự ngẩn ngơ hồi lâu, nói: “Đích xác, Bát kỳ binh hủ bại đã lâu, triều đình lại nuôi không những người kia như vậy cũng không phải chuyện…” Kinh thành ngày càng có nhiều Bát kỳ nhân không có việc làm, mỗi ngày lang thang trên đường gây chuyện thị phi, hơn nữa ngay cả làm binh cũng không được —— làm kỵ binh phải dũng mãnh thuần thục, thế nhưng bọn họ ngay cả ngựa cũng không biết cưỡi, nuôi đúng là uổng phí cơm gạo, hơn nữa cho dù uổng phí cơm gạo cũng sắp không nuôi sống được rồi… Bất quá chúng ta không phải đang nói chuyện thuế đinh sao?
Hơi trầm ngâm, chợt hiểu Dận Tộ là đang mượn người Bát kỳ nói đến bách tính Đại Thanh, Dận Tự ướm thử: “Lục ca đang nói, sợ sau khi miễn thuế đinh bách tính sẽ sinh con không cố kỵ? Thế nhưng nhân khẩu tăng trưởng không phải chuyện tốt sao?”
Mấy năm gần đây vẫn luôn chiến tranh, nhân khẩu và diện tích ruộng cày vẫn luôn kịch liệt giảm sút, chuyện khẩn yếu hiện tại trong mắt mọi người chính là sinh nhiều con khai hoang nhiều ruộng… Thế nhưng trong mắt Dận Tộ, hiện tại nhân khẩu Đại Thanh đã gần hai trăm triệu, coi như vừa vặn đầy đủ, nhiều hơn nữa liền không dễ chơi! Bất quá lời này không tiện nói thẳng, chỉ đành lựa lời: “Trong thời gian ngắn mà xem, sinh sôi nhân khẩu quả là chuyện tốt, thế nhưng phàm chuyện gì cũng nên có hạn độ, nhân khẩu tăng trước quá nhanh từ lâu dài mà xem không phải chuyện tốt gì.”
“Theo hiện trạng lúc này của Đại Thanh, bá tánh tầng dưới chót phải khó khăn lắm mới lấp dầy bụng, nếu diện tích ruộng cày theo không kịp nhân khẩu, bách tính sẽ phải thắt chặt lưng quần mà sống… Hơn nữa thổ địa của Đại Thanh cũng chỉ nhiều được như vậy, tài nguyên hữu hạn, nếu người kín hết chỗ sơn thủy sẽ bị phá hư, hậu quả kia không phải chúng ta có thể thừa nhận.”
Nói đến đây có hơi ngừng lại, ngón tay nhẹ nhàng gõ vài cái, lại nói: “Hôm nay tứ hải thanh bình, những trận nên đánh đều đã đánh xong, cho dù ngày sau lại có gợn sóng —— cũng không phải ta cuồng vọng, thế nhưng chỉ dựa vào súng kíp và đại pháo ta tạo, không cần biết là địch nhân phương nào, binh chủng hỏa khí của Đại Thanh lấy một địch mười đều là nhẹ nhàng, hơn nữa súng kíp muốn tạo cũng không khó… Ngày sau chỉ sợ chiến tranh cũng không cần phải so nhân số nữa.”
Nếu chiến tranh đã không cần so nhân số, như vậy mật độ dân cư quá dày thì có ích lợi gì?
Lại thở dài: Không đánh giặc, sinh hoạt ổn định, hơn nữa có sinh nhiều hài tử cũng không phải đóng thuế đinh. Dưới loại tình huống này, những bách tính nghìn năm nay vẫn luôn tôn sùng người nhiều lực lượng mạnh còn không liều mạng sinh con sao? Nhớ tới hệ quả thảm thiết của việc bùng nổ dân số tại hậu thế, Dận Tộ nhịn không được rùng mình.
Vượng Tài còn tưởng y bị lạnh, tiến lên khoác thêm áo choàng lại bị y cự tuyệt.
Thấy Dận Tự còn đang cau mày khổ tưởng, Dận Tộ biết cái luận điệu này của mình đối với người ở thời đại này mà nói có chút quá mức kỳ lạ, coi như là tiêm thuốc dự phòng đi! Cười nói: “Nguyên bản chỉ là do ta nhàn rỗi không có chuyện gì mới miên man suy nghĩ, Bát đệ không cần để tâm —— nếu ngày sau quả thực xuất hiện loại dấu hiệu này lại thiết pháp cũng không trễ.”
Dận Tự gật đầu, trầm ngâm không nói: Vị ca ca này của hắn từ trước đến giờ đều hay miên man suy nghĩ, chỉ là những việc miên man suy nghĩ kia đến cuối cùng đều thành sự thật, vậy nên hắn không dám không để tâm.
Dận Tộ lại nói: “Vượng Tài, ngươi trước về thành đi mấy phủ đệ một chuyến, nói tối nay ta thiết yến vì Bát đệ tiễn đưa.”
“Lục ca, chớ.” Dận Tự vội nói: “Lần này công sự quá gấp, tối nay đệ đệ còn có rất nhiều việc cần an bày, thực sự không có thời gian… Lục ca không bằng đợi lúc ta hồi kinh lại thay ta tẩy trần.”
“Cũng tốt.” Kỳ thực Dận Tộ lúc này cũng không thích mời khách —— y không thể uống rượu cũng không thể thức đêm, ẩm thực có nhiều cấm kỵ, có hắn ở đây mọi người đều không thể vui vẻ chơi đùa.
Vươn tay lấy thêm một chén nước trái cây, nói: “Ta liền dùng thứ này thay rượu, chúc Bát đệ lên đường bình an.”
Dận Tự nâng chén cùng Dận Tộ một hơi cạn sạch, lại nghiêmmặt nói: “Lần này đệ đệ rời đi chỉ sợ quan ải trùng trùng, còn hy vọng Lục ca chỉ điểm một hai….”
Dận Tộ lắc đầu bật cười, nói: “Ngươi còn cần ta tới chỉ điểm sao?”
“Lục ca…”
Dận Tộ cắt lời hắn, nói: “Trong chư vị huynh đệ, Tứ ca tính tình kiên nghị, trăm ngã chẳng lùi, cho dù sóng gió lớn hơn nữa cũng không thể khiến hắn lui bước. Bát đệ ngươi thông tuệ hơn người, tâm tư tinh tế, bất động thanh sắc là có thể đem mọi mâu thuẫn hóa giải trong vô hình… Ta không nghĩ ra được chuyện mà ngươi và Tứ ca đồng lòng hợp lực đi làm lại vì cái gì không thể thành công.”
Không hiểu sao chợt nhớ tới một câu “Đao kiếm kết hợp, thiên hạ vô địch”, y không nhịn được phì cười, vọi ho một tiếng nhịn xuống: “Vậy nên đừng hỏi ta, nhiều lắm đến lúc không thể chống nổi nữa cứ đem ta ra gánh trách nhiệm thay… Chuyện xấu và gì đó, ta không ngại gánh thêm vài cái.”
Dận Tự đứng dậy, cúi người hành lễ nói: “Đa tạ Lục ca.”
Dận Tộ nghe lời này cũng chỉ coi như vui đùa, lại không ngờ một câu ‘tiền trảm hậu tấu’ kia của Thái tử lại so với bất kỳ thứ gì cũng phải hữu dụng hơn.
Dận Tộ phất phất tay bảo y ngồi xuống, không lại bàn chính sự mà bắt đầu nói nhàn thoại: “Gần đây cái lâm viên này có thật nhiều người đọc sách lui tới.”
Dận Tự cười nói: “Lục ca đã quên sao, năm nay Hoàng a mã mở ân khoa… chỉ đợi tháng sau liền tổ chức thi Hương, người đọc sách trong kinh sao có thể không nhiều lên?”
Dận Tộ cười nói: “Xem cái đầu óc này của ta, ta còn tưởng rằng dạo này người đọc sách thích dạo lâm viên, hóa ra là do mọi người đổ xô về kinh thành.”
Đúng là quá choáng váng rồi, cái ân khoa này còn dùng danh nghĩa của y để cử hành đâu!
“Gia,” Vượng Tài lại một lần nữa khuyên nhủ: “Sắc trời không còn sớm, buổi tối gió lạnh chúng ta vẫn nên về sớm! Liêm Thân vương buổi tối cũng còn có việc đâu!”
“Được, vậy về thôi!” Dận Tộ cũng tận hứng rồi, đỡ lấy lan can đứng dậy.
Vượng Tài đại hỷ, phân phó người đi gọi nhuyễn kiệu, bản thân lại đỡ Dận Tộ ‘hạ sơn’.
Đến nơi đất bằng, Dận Tộ tránh khỏi tay của Vượng Tài, vừa đi vài bước chợt nghe được từ đằng xa truyền đến thanh âm chua ngoa: “Ngươi… ngươi nói cái gì? Quả thực buồn cười!”
Dận Tộ quay đầu nhìn lại, chính là nhóm thư sinh vừa nãy đã thấy, không biết vì sao nảy ra xung đột với người trong vườn, một quản sự đang dẫn theo mấy hạ nhân giằng co cùng bọn họ.
Một nha đầu hừ lạnh, giễu cợt nói: “Đã bảo các ngươi lau sạch! Một đám nhìn cũng nhân mô…”
“Câm miệng!” Quản sự nọ cắt đứt lời khó nghe của nha đầu, nói: “Chư vị công tử đều là người đọc sách, quy củ của lâm viên đã viết ngoài cửa, chư vị hẳn cũng xem qua. Trong lân viên này không được loạn ném rác rưởi càng không được vẽ loạn lên tường…”
“Cái gì vẽ loạn lên tường!” Thư sinh kia giận dữ: “Đây là tâm huyết chi tác của ta, viết ở trên vách đá này là vinh hạnh của nó…”
Quản sự không kiêu ngạo không siểm nịnh nói: “Vị công tử này, tiểu nhân chỉ là một hạ nhân, thật sự không hiểu thưởng thức thơ từ. Là tâm huyết chi tác hay ngoan đồng vẽ xấu tiểu nhân nhận không ra, chỉ có thể ấn theo phân phó của chủ tử mà làm, phải bảo đảm hoàn cảnh sạch sẽ. Chư vị xin thứ cho tiểu nhân nói thẳng, đề thơ là nhã sự, hái hoa cũng là nhã sự, thế nhưng nếu mỗi người đến lâm viên này đều muốn hái mấy đóa hoa đem về, nơi này còn có thể xem sao?
Nếu chư vị quả thực có thi từ tốt có thể đến mặt đông lâm viên, nơi đó có một bức tường trắng chuyên dùng để đề thơ, bút mực đều là miễn phí.” Quản sự thoại phong chợt chuyển: “Thế nhưng, nơi này lại là không được. Chư vị công tử là muốn tự mình lau sạch hay là dùng một lượng bạc để tiểu nhân phái người đến lau dọn?”
Thư sinh kia còn muốn tranh chấp, đồng bạn bên cạnh lại kéo gã trở về, lấy một lượng bạc ra, nói: “Làm phiền!”
“Không dám.” Quản sự tự mình tiến lên nhận bạc, nói: “Chư vị công tử thỉnh tự tiện, tiểu nhân đợi đến khi lâm viên đóng cửa mới phái người đến dọn, sẽ không ảnh hưởng hứng thú của chư vị… Cáo từ, cáo từ.”
Dận Tự nói khẽ với Dận Tộ nói: “Vị quản sự này của Lục ca, đúng là không tệ.”
Dận Tộ lắc đầu bật cười, nói: “Chúng ta đang ở chỗ này đâu, hắn dám làm ‘thật tệ’ sao? Bất quá, đích xác rất biết cách ăn nói.”
Tuy rằng nói là không quấy rầy hứng thú của bọn họ, thế nhưng nhóm thư sinh này nào còn tâm tình du ngoạn, thu xọn đồ đạc chuẩn bị rời đi. Thư sinh to tiếng vừa rồi vẫn không thể nguôi giận, nói: “Nói thật dễ nghe, cái gì tùy tiện để người đi dạo? Chỗ này đòi tiền chỗ kia cũng đòi tiền, viết vài chữ cũng phải phạt tiền! Ngay cả sơn sơn thủy thủy cũng dính vào ý vị bạc trắng, đúng là khiến người ghê tởm!”
Bên cạnh lại có người nói: “Theo ngu đệ thấy, lâm viên lớn như vậy, muốn giữ gìn cũng tiêu phí không ít bạc, ở một chút địa phương thích hợp thu tiền cũng là có thể… Huống chi dù không dùng tiền cũng có cảnh trí để nhìn, có hý khúc để nghe…”
Người nọ ngắt lời: “Có thể xây khu lâm viên lớn như vậy còn có thể thiếu chút tiền kia? Rõ ràng chính là…”
“Vương huynh!” Người vừa nói lại cắt lời của gã: “Nói năng cẩn thận!”
Dận Tộ kéo Vượng Tài đang siết chặt nắm tay muốn xông lên đánh người trở lại: “Đỡ gia lên kiệu thôi!”
Vượng Tài phẫn nộ bước đến đỡ Dận Tộ, tức giận nói: “Ăn cháo kẻ khác bố thí còn ngại không có thịt… Sách đều đọc vào bụng chó hết rồi!”
Dận Tộ lắc đầu bật cười, nói: “Người như vậy trên đời có rất nhiều, một mình ngươi so đo nổi sao?”
Vượng Tài đang muốn kháng nghị lại nghe Dận Tộ phân phó: “Phái người tra một chút xem gã là ai, sau đó nói với quan chủ khảo, cho dù văn chương của gã viết có bao nhiêu hoa đoàn cẩm thốc cũng không thể cho đậu.”
Vượng Tài vui mừng đáp ứng, lại kinh ngạc hỏi: “Chủ tử ngài không phải không muốn tính toán với gã sao?”
Dận Tự cười nói: “Lục ca nào tính toán cùng gã, chỉ là không cần gã mà thôi… Người bực này, sợ cũng không ai dám dùng.”
Lại nói: “Việc lâm viên này là của Lục ca, tuy rằng bách tính phổ thông không rõ ràng lắm thế nhưng cũng không tận lực gạt người, những kẻ đọc sách kia hẳn là cũng nghe ngóng được. Vị kia… ước chừng là do nhân duyên quá kém.” Càng có thể bị người mưu hại, bằng không từ lúc bắt đầu xung đột cũng nên có người nhắc nhở hắn.
Vượng Tài nghe không ra ý tứ mờ mịt của Dận Tự, liên tục gật đầu: “Người như vậy, nhân duyên nhất định không tốt!”
Rời khỏi lâm viên, Dận Tộ ngồi cùng xe với Dận Tự về thành, sau khi tiễn người đến phủ Dận Tộ mới trở về Thái tử phủ. Vừa về đến nơi đã có kinh hỷ chờ đợi —— qua hơn nửa năm, đám người nghiên cứu cao su kia rốt cục có tiến triển, tìm được phối phương kháng oxi hóa, đồng thời cũng làm ra không ít loại cao su mềm cứng đa dạng.
Dận Tộ chờ thứ này thật sự đã chờ đến quá lâu, vội vàng vẽ vài bản vẽ đưa đến viện nghiên cứu, chờ lúc ăn cơm tối xong lại an vị trên ghế ngựa vỗ vỗ bóng cao su chơi đùa.
Thấy y hăng hái vui vẻ, Vượng Tài muốn khuyên lại không đành lòng, lại nói: “Thứ này nếu tặng cho Đại a ca phủ Ung Thân vương, ngài ấy khẳng định thích.”
Dận Tộ ừ một tiếng, nói: “Chờ gia ngoạn chơi chán lại đưa qua.”
Vượng Tài cười phì một tiếng, nói: “Gia, người cần đến mức như vậy sao? Nếu thực sự luyến tiếc liền bảo bọn họ làm thêm mấy cái không phải được rồi?”
Dận Tộ lắc đầu: “Thứ này, có thể trọng dụng nha”
Tuy rằng y đã phái người thu gom, thế nhưng chỗ kia quá xa, một chuyến đi thuyền cũng chỉ có thể mang về chút ít như vậy, thật sự không nỡ lãng phí.
Có hai người Dận Chân và Dận Tự ở đó, Dận Tộ còn cái gì không yên lòng? Vậy nên liền không lại hỏi đến việc này. Chuyện quan trọng của y lúc này chính là mặc kệ chính sự, mỗi ngày dạy học viết sách, hôm nay viện nghiên cứu đã đem bút máy Dận Tộ muốn làm ra được, khi viết chữ cũng nhanh hơn trước kia.
Ngoài ra y còn đi dạo viện nghiên cứu vài lần, nhìn sự tiến triển của các bộ môn, thỉnh thoảng tiến cung cùng Khang Hy tâm sự, ăn bữa cơm, sau lại chính là dạo lâm viên.
Lâm viên ngoại ô của Dận Tộ là do vị đại sư vô cùng am hiểu dựng núi dẫn nước giám tạo, Nội vụ phủ bất kể hao tổn tu kiến thành phẩm, độ tinh mỹ có thể tưởng tượng. Vừa có phong tư thanh đạm thoát tục, lịch sự tao nhã của Giang Nam lại có sự nghiêm cẩn đại khí, vẻ đẹp hoành vĩ của phương Bắc, còn thêm thiết kế tinh xảo, quả là mười bước một cảnh khiến người ta không kịp nhìn ngắm, hoàn toàn không kém những lâm viên đại danh của Giang Nam chút nào.
Cái lâm viên này vừa lớn lại đẹp, không cần bỏ tiền lại có thể tùy ý ra vào, hơn nữa còn có thị nữ xinh đẹp hỗ trợ chỉ đường giảng giải, lẽ ra phải là du khách như thoi mới đúng. Chỉ tiếc hiện tại bách tính tầng dưới chót nào có thời gian và nhã hứng dạo lâm viên, có lẽ nên nói dù thật sự có công phu cũng lại không dám đến những nơi ‘xa hoa’ như thế này để giải trí. Mà những người quá có tiền lại cảm thấy dạo vườn cùng bần dân có mất thân phận, vậy nên ‘chuyện làm ăn’ của ‘công viên’ vẫn không tốt như trong tưởng tượng..
Dận Tộ lại không tiếc nuối gì nhiều, nếu người trong lâm viên đông đúc như những điểm du lịch ở đời sau mới là không còn ý tứ.
Dận Tộ mặc thường phục, chiếm một đình nghỉ mát có tầm nhìn khoáng đạt —— tuy rằng nói là trong lâm viên, bất kỳ ai cũng không thể chiếm chỗ, thế nhưng y mang theo mười mấy hạ nhân thị vệ khoanh vùng, dưới chân còn trải thảm mềm cực phẩm, điểm tâm và trái cây bày biện tinh xảo, bình dân bách tính thấy vậy nào dám lại đoạt vị trí?
Dận Tộ ngồi trên nhuyễn tháp, nghiêng người tựa vào lan can dùng tay chống đầu, thoải mái thích ý hóng gió xem phong cảnh, cũng ngắm người xem phong cảnh.
Bên cạnh tòa giả sơn dưới thác nước, hơn hai mươi thư sinh đang chiếm chỗ, còn tự mang theo rượu, đang ngồi trên chiếu ngâm thơ vẽ tranh, phẩm rượu luận văn.
Xa xa nơi mặt hồ có vài tòa thuyền hoa, mơ hồ truyền đến tiếng ti trúc (*nhạc cụ đàn sáo).
Tiểu thư dùng khăn che mặt mang theo nha đầu bà tử ngồi dưới bóng râm, nghỉ chân tại băng ghế xi măng tạo nhìn như một gốc cây.
Lão hán một thân áo vải lam lũ nắm tay tiểu tôn tử hưng phấn ngời ngời, vừa khẩn trương lại sợ hãi nhìn phong cảnh xung quanh.
…
“Chủ tử, ” Vượng Tài ở bên cạnh giúp y ép nước táo, oán giận nói: “Chủ tử nếu đã thích cái vườn này như vậy, vì sao còn để cho người khác tiến vào? Khiến bản thân chủ tử muốn tìm một chiếc thuyền cũng không được.”
“Ta bất quá chỉ nói một câu như vậy, nào nhất định phải ngồi?” Dận Tộ lơ đển nói: “Lâm viên chính là nhân khí vượng một chút mới tốt. Hơn nữa ta hôm nay có tâm tư muốn dạo vườn xem người ngắm cảnh, tâm tình chính là không có chỗ nào tồi tệ —— Vượng Tài này, ngươi không cảm thấy trước mắt đều là người vui vẻ, chính mình cũng sẽ cao hứng hơn sao?”
Vượng Tài một chút cũng không cảm thấy cao hứng, còn đang phiền lòng chuyện thuyền hoa đâu: “Nô tài ngày mai lại bảo bọn họ tạo vài chiếc thuyền mới, mấy thứ thừa lại kia đều đã bị biết bao nhiêu người tam giáo cửu lưu ngồi qua, cũng không biết có sạch sẽ hay không…”
Dận Tộ lặc đầu bật cười, vươn tay cầm sáo, Vượng Tài muốn ngăn cản nhưng khó được một lần thấy chủ tử hăng hái như vậy cũng liền không mở miệng, nào ngờ Dận Tộ chỉ thổi một đoạn ngắn đã tự dừng lại, cúi đầu ho khan.
“Chủ tử!”
“Không ngại,” Dận Tộ phát tay nói: “Chỉ là nhất thời khí hư…”
Lại khẽ thở dài, cái thân thể này quả nhiên đã yếu đến một trình độ khó xử rồi.
Vành mắt Vượng Tài đỏ lên mại mạnh mẽ nhịn xuống, dường như không có việc gì nói: “Chủ tử, chúng ta ra ngoài cũng đã lâu, chỗ này gió lớn, vẫn là trở về thôi!”
Bộ dạng của y như vậy sao có thể gạt được người khác? Dận Tộ lắc đầu, xoay người nhìn đám hài tử đang vui đùa ầm ỹ ở khu nước cạn, trên mặt bất giác cũng lộ ra nụ cười, lại nói: “Vượng Tài, ngươi không cần thương xót ta, ta một chút cũng không đáng thương. Làm người không thể vẫn luôn nghĩ đến bản thân đã đánh mất thứ gì đó. Ví dụ như những người bị mù đôi mắt, cả đời này của hắn là sinh hoạt trong bóng tối vô tận hay sinh hoạt trong thế giới đầy hoa hương điểu ngữ là do hắn tự quyết định.”
“Thượng thiên thương xót, vừa không để ta sinh ra trong gia đình bần cùng, mỗi ngày chết lặng nặng nề làm việc mưu sinh lại cả đời đói khổ; Cũng không để ta trở thành thư sinh vô dụng, đọc đọc đọc, thi thi thi, viết văn bát cổ cả đời đến chết già vẫn là một Đồng sinh; Càng không khiến ta sinh thành tôi tớ, sống chết vinh nhục đều trong một ý niệm của chủ nhân; Không sinh ta trở thành nữ nhân, ở thời đại này chịu hết câu thúc…” Dận Tộ dừng một chút, cười nói: “Cả đời này của ta đã có quá nhiều may mắn, làm người không thể quá tham lam.”
Từ xưa đến nay, không ít đệ tử Hoàng tộc thậm chí Hoàng đế từng nói qua những câu cùng loại như “Hận sinh tại Đế vương gia”, thế nhưng Dận Tộ lại cảm thấy đời này của y may mắn nhất chẳng ngoài sinh tại Đế vương gia —— tuy rằng y cũng từng có lúc buồn bực không vui, thế nhưng nếu đem bất kỳ thân thế của người nào ở bên cạnh đổi cho y, y đều nhất quyết không đổi.
Dận Tộ vừa dứt lời, phía sau liền truyền đến một thanh âm nhã nhặn mang ý cười: “Lục ca thật tiêu dao mà!”
Dận Tộ quay đầu liền thấy Dận Tự đang bước lên bậc thang, ước chừng là do vừa rồi y đnag nói chuyện nên người xung quanh không dám ngắt lời thông báo, cũng có lẽ vì người tới là Dận Tự mới để hắn không chút tiếng động đến gần… Chỉ sợ những lời giả thông tháu vừa rồi của y cũng đã bị nghe được không sai biết lắm, cong môi cười nói: “Trùng hợp như vậy? Bát đệ hôm nay sao lại nhàn nhã như vậy? Đến đây ngồi.”
Dận Tộ là đang dựa vào lan can, Dận Tự không dám sóng vai cùng y liền ngồi tại ghế đá trong đình, như vậy vừa không quá tiếp cận mà nói chuyện cũng thuận tiện, cười cười: “Nào phải trùng hợp, là đệ đệ đặc biệt đến tìm Lục ca.”
Vượng Tài dâng nước trái cây vừa ép xong lên, Dận Tộ lấy một chén, nói: “Ta vừa gặp nóng liền đổ mồ hôi, nơi này có gió nên không dám dùng trà, nô tài cũng không mang theo, ủy khuất Bát đệ chỉ có thể cùng ta uống nước trái cây.”
Dận Tự lại thoải mái cầm lấy một chén, nói: “Thời tiết như hôm nay, uống nước trái cây cũng là vừa vặn.”
Lại nói: “Đệ đệ hôm nay đến đây là muốn cáo biệt cùng Lục ca.”
“Ừ?”
“Chuyện Quán đinh nhập mẫu trước hết đã định thử tiến hành ở ba tỉnh phụ cận kinh thành, Tứ ca tọa trấn kinh sư, ta đi địa phương giám sát… ngày mai liền khởi hành.”
“Vội vàng như vậy?”
Dận Tự ừ một tiếng, nói: “Tứ ca nói chuyện này hợp nhanh không hợp chậm, quả thực không thể kéo dài, vừa kéo sẽ gây ra thật nhiều biến cố.”
Dận Tộ gật đầu, lại nói: “Thuế đinh đổi thành thuế ruộng, những bách tính không nộp thuế nổi liền ít đi, thuế của triều đình cũng có thể tăng thêm vài phần, chỉ cần cái này liền có thể đem Định lượng bạc hao bù lại. Như vậy bách tính gánh vác nhẹ, thu nhập của triều đình không chỉ không giảm còn có thể tăng.”
Dận Tự cười nói: “Lại còn ít đi rất nhiều đào dân.” Mỗi năm Đại Thanh có không ít người vì không giao nổi thuế đinh mà đào vong khỏi cố thổ.
Tâm tình của hắn không tệ, có thể buông hết đủ loại cố kỵ, chỉ ‘đơn thuần’ làm ra những việc có ích với bách tính lại hợp tâm ý như vậy quả là không tệ.
“Đúng vậy!” Dận Tộ nâng chén lên uống một ngụm, ngón tay vuốt ve miệng chén một chút mới nói: “Thật ra, ta đối với Quán đinh nhập mẫu cũng không phải hoàn toàn tán thành.”
“A?” Dận Tự kinh ngạc, chuyện này tuy do Dận Chân mở dầu, thế nhưng người thúc đẩy nó trên triều đình lại là Dận Tộ, cũng là do y tốn rất nhiều lời lẽ mới có thể ấn định chuyện này, hiện tại chợt nói không tán thành? Quan trọng hơn nữa, ngoại trừ thực thi có chút trắc trở, hắn hoàn toàn không nghĩ ra Quán đinh nhập mẫu sẽ có tệ đoan lớn gì —— vì sao lại phải phản đối?
Dận Tộ cười nói: “Kỳ thực, ta chỉ là không tán thành hoàn toàn hủy bỏ thuế đinh.”
“Vì sao?”
Dận Tự quả thực không hiểu, tính tình của vị huynh trưởng này hắn coi như khá rõ, quyết không thể chỉ là vì bạc, thế nhưng ngoại trừ bạc còn có thể do duyên cớ gì?
Dận Tộ giao chén nước trái cây lại cho thị nữ bên cạnh, nói: “Bát đệ có biết hiện tại kinh thành có bao nhiêu Bát kỳ đinh?”
Dận Tự suy nghĩ một chút, đáp: “Nam đinh ước chừng năm mươi vạn người đi, làm sao vậy?”
Dận Tộ nói: “Vào những năm Thuận Trị, Bát kỳ đinh kinh thành ước chừng không đến ba mươi lăm vạn người.”
Dận Tự hơi ngẩng ra, Dận Tộ nói: “Đương sơ khi Đại Thanh nhập quan, bởi vì bảo chứng chiến lực Bát kỳ đã thi hành chế độ Ân dưỡng. Triều đình phát ra bổng lộc, nghiêm cấm Bát kỳ nhân làm các hành nghiệm nông công thương… Có chút người tổ tiên có quan hàm còn có thể nhận một chức suông, lĩnh vài phần bổng lộc, chỉ là nhân khẩu tăng lên bổng lộc lại không tăng. Mà con cháu Bát kỳ phổ thông ngoại trừ tham gia quân ngũ liền không còn thu nhập nào, hơn nữa Bát kỳ binh hủ bại, người làm quan tham ô quá nhiều quân hưởng, từ ba người lấy một cho tới hiện tại năm người lấy một (*trong ba/năm người Bát kỳ có một người làm lính) có rất nhiều Bát kỳ nhân đã là sinh kế gian nan. Nếu triều đình lại không áp dụng thi thố, cứ tiếp tục để bọn họ nhàn rỗi không chuyện gì làm sinh con chơi đùa, đám người kia rất nhanh sẽ đói bụng.”
“Này…” Dận Tự ngẩn ngơ hồi lâu, nói: “Đích xác, Bát kỳ binh hủ bại đã lâu, triều đình lại nuôi không những người kia như vậy cũng không phải chuyện…” Kinh thành ngày càng có nhiều Bát kỳ nhân không có việc làm, mỗi ngày lang thang trên đường gây chuyện thị phi, hơn nữa ngay cả làm binh cũng không được —— làm kỵ binh phải dũng mãnh thuần thục, thế nhưng bọn họ ngay cả ngựa cũng không biết cưỡi, nuôi đúng là uổng phí cơm gạo, hơn nữa cho dù uổng phí cơm gạo cũng sắp không nuôi sống được rồi… Bất quá chúng ta không phải đang nói chuyện thuế đinh sao?
Hơi trầm ngâm, chợt hiểu Dận Tộ là đang mượn người Bát kỳ nói đến bách tính Đại Thanh, Dận Tự ướm thử: “Lục ca đang nói, sợ sau khi miễn thuế đinh bách tính sẽ sinh con không cố kỵ? Thế nhưng nhân khẩu tăng trưởng không phải chuyện tốt sao?”
Mấy năm gần đây vẫn luôn chiến tranh, nhân khẩu và diện tích ruộng cày vẫn luôn kịch liệt giảm sút, chuyện khẩn yếu hiện tại trong mắt mọi người chính là sinh nhiều con khai hoang nhiều ruộng… Thế nhưng trong mắt Dận Tộ, hiện tại nhân khẩu Đại Thanh đã gần hai trăm triệu, coi như vừa vặn đầy đủ, nhiều hơn nữa liền không dễ chơi! Bất quá lời này không tiện nói thẳng, chỉ đành lựa lời: “Trong thời gian ngắn mà xem, sinh sôi nhân khẩu quả là chuyện tốt, thế nhưng phàm chuyện gì cũng nên có hạn độ, nhân khẩu tăng trước quá nhanh từ lâu dài mà xem không phải chuyện tốt gì.”
“Theo hiện trạng lúc này của Đại Thanh, bá tánh tầng dưới chót phải khó khăn lắm mới lấp dầy bụng, nếu diện tích ruộng cày theo không kịp nhân khẩu, bách tính sẽ phải thắt chặt lưng quần mà sống… Hơn nữa thổ địa của Đại Thanh cũng chỉ nhiều được như vậy, tài nguyên hữu hạn, nếu người kín hết chỗ sơn thủy sẽ bị phá hư, hậu quả kia không phải chúng ta có thể thừa nhận.”
Nói đến đây có hơi ngừng lại, ngón tay nhẹ nhàng gõ vài cái, lại nói: “Hôm nay tứ hải thanh bình, những trận nên đánh đều đã đánh xong, cho dù ngày sau lại có gợn sóng —— cũng không phải ta cuồng vọng, thế nhưng chỉ dựa vào súng kíp và đại pháo ta tạo, không cần biết là địch nhân phương nào, binh chủng hỏa khí của Đại Thanh lấy một địch mười đều là nhẹ nhàng, hơn nữa súng kíp muốn tạo cũng không khó… Ngày sau chỉ sợ chiến tranh cũng không cần phải so nhân số nữa.”
Nếu chiến tranh đã không cần so nhân số, như vậy mật độ dân cư quá dày thì có ích lợi gì?
Lại thở dài: Không đánh giặc, sinh hoạt ổn định, hơn nữa có sinh nhiều hài tử cũng không phải đóng thuế đinh. Dưới loại tình huống này, những bách tính nghìn năm nay vẫn luôn tôn sùng người nhiều lực lượng mạnh còn không liều mạng sinh con sao? Nhớ tới hệ quả thảm thiết của việc bùng nổ dân số tại hậu thế, Dận Tộ nhịn không được rùng mình.
Vượng Tài còn tưởng y bị lạnh, tiến lên khoác thêm áo choàng lại bị y cự tuyệt.
Thấy Dận Tự còn đang cau mày khổ tưởng, Dận Tộ biết cái luận điệu này của mình đối với người ở thời đại này mà nói có chút quá mức kỳ lạ, coi như là tiêm thuốc dự phòng đi! Cười nói: “Nguyên bản chỉ là do ta nhàn rỗi không có chuyện gì mới miên man suy nghĩ, Bát đệ không cần để tâm —— nếu ngày sau quả thực xuất hiện loại dấu hiệu này lại thiết pháp cũng không trễ.”
Dận Tự gật đầu, trầm ngâm không nói: Vị ca ca này của hắn từ trước đến giờ đều hay miên man suy nghĩ, chỉ là những việc miên man suy nghĩ kia đến cuối cùng đều thành sự thật, vậy nên hắn không dám không để tâm.
Dận Tộ lại nói: “Vượng Tài, ngươi trước về thành đi mấy phủ đệ một chuyến, nói tối nay ta thiết yến vì Bát đệ tiễn đưa.”
“Lục ca, chớ.” Dận Tự vội nói: “Lần này công sự quá gấp, tối nay đệ đệ còn có rất nhiều việc cần an bày, thực sự không có thời gian… Lục ca không bằng đợi lúc ta hồi kinh lại thay ta tẩy trần.”
“Cũng tốt.” Kỳ thực Dận Tộ lúc này cũng không thích mời khách —— y không thể uống rượu cũng không thể thức đêm, ẩm thực có nhiều cấm kỵ, có hắn ở đây mọi người đều không thể vui vẻ chơi đùa.
Vươn tay lấy thêm một chén nước trái cây, nói: “Ta liền dùng thứ này thay rượu, chúc Bát đệ lên đường bình an.”
Dận Tự nâng chén cùng Dận Tộ một hơi cạn sạch, lại nghiêmmặt nói: “Lần này đệ đệ rời đi chỉ sợ quan ải trùng trùng, còn hy vọng Lục ca chỉ điểm một hai….”
Dận Tộ lắc đầu bật cười, nói: “Ngươi còn cần ta tới chỉ điểm sao?”
“Lục ca…”
Dận Tộ cắt lời hắn, nói: “Trong chư vị huynh đệ, Tứ ca tính tình kiên nghị, trăm ngã chẳng lùi, cho dù sóng gió lớn hơn nữa cũng không thể khiến hắn lui bước. Bát đệ ngươi thông tuệ hơn người, tâm tư tinh tế, bất động thanh sắc là có thể đem mọi mâu thuẫn hóa giải trong vô hình… Ta không nghĩ ra được chuyện mà ngươi và Tứ ca đồng lòng hợp lực đi làm lại vì cái gì không thể thành công.”
Không hiểu sao chợt nhớ tới một câu “Đao kiếm kết hợp, thiên hạ vô địch”, y không nhịn được phì cười, vọi ho một tiếng nhịn xuống: “Vậy nên đừng hỏi ta, nhiều lắm đến lúc không thể chống nổi nữa cứ đem ta ra gánh trách nhiệm thay… Chuyện xấu và gì đó, ta không ngại gánh thêm vài cái.”
Dận Tự đứng dậy, cúi người hành lễ nói: “Đa tạ Lục ca.”
Dận Tộ nghe lời này cũng chỉ coi như vui đùa, lại không ngờ một câu ‘tiền trảm hậu tấu’ kia của Thái tử lại so với bất kỳ thứ gì cũng phải hữu dụng hơn.
Dận Tộ phất phất tay bảo y ngồi xuống, không lại bàn chính sự mà bắt đầu nói nhàn thoại: “Gần đây cái lâm viên này có thật nhiều người đọc sách lui tới.”
Dận Tự cười nói: “Lục ca đã quên sao, năm nay Hoàng a mã mở ân khoa… chỉ đợi tháng sau liền tổ chức thi Hương, người đọc sách trong kinh sao có thể không nhiều lên?”
Dận Tộ cười nói: “Xem cái đầu óc này của ta, ta còn tưởng rằng dạo này người đọc sách thích dạo lâm viên, hóa ra là do mọi người đổ xô về kinh thành.”
Đúng là quá choáng váng rồi, cái ân khoa này còn dùng danh nghĩa của y để cử hành đâu!
“Gia,” Vượng Tài lại một lần nữa khuyên nhủ: “Sắc trời không còn sớm, buổi tối gió lạnh chúng ta vẫn nên về sớm! Liêm Thân vương buổi tối cũng còn có việc đâu!”
“Được, vậy về thôi!” Dận Tộ cũng tận hứng rồi, đỡ lấy lan can đứng dậy.
Vượng Tài đại hỷ, phân phó người đi gọi nhuyễn kiệu, bản thân lại đỡ Dận Tộ ‘hạ sơn’.
Đến nơi đất bằng, Dận Tộ tránh khỏi tay của Vượng Tài, vừa đi vài bước chợt nghe được từ đằng xa truyền đến thanh âm chua ngoa: “Ngươi… ngươi nói cái gì? Quả thực buồn cười!”
Dận Tộ quay đầu nhìn lại, chính là nhóm thư sinh vừa nãy đã thấy, không biết vì sao nảy ra xung đột với người trong vườn, một quản sự đang dẫn theo mấy hạ nhân giằng co cùng bọn họ.
Một nha đầu hừ lạnh, giễu cợt nói: “Đã bảo các ngươi lau sạch! Một đám nhìn cũng nhân mô…”
“Câm miệng!” Quản sự nọ cắt đứt lời khó nghe của nha đầu, nói: “Chư vị công tử đều là người đọc sách, quy củ của lâm viên đã viết ngoài cửa, chư vị hẳn cũng xem qua. Trong lân viên này không được loạn ném rác rưởi càng không được vẽ loạn lên tường…”
“Cái gì vẽ loạn lên tường!” Thư sinh kia giận dữ: “Đây là tâm huyết chi tác của ta, viết ở trên vách đá này là vinh hạnh của nó…”
Quản sự không kiêu ngạo không siểm nịnh nói: “Vị công tử này, tiểu nhân chỉ là một hạ nhân, thật sự không hiểu thưởng thức thơ từ. Là tâm huyết chi tác hay ngoan đồng vẽ xấu tiểu nhân nhận không ra, chỉ có thể ấn theo phân phó của chủ tử mà làm, phải bảo đảm hoàn cảnh sạch sẽ. Chư vị xin thứ cho tiểu nhân nói thẳng, đề thơ là nhã sự, hái hoa cũng là nhã sự, thế nhưng nếu mỗi người đến lâm viên này đều muốn hái mấy đóa hoa đem về, nơi này còn có thể xem sao?
Nếu chư vị quả thực có thi từ tốt có thể đến mặt đông lâm viên, nơi đó có một bức tường trắng chuyên dùng để đề thơ, bút mực đều là miễn phí.” Quản sự thoại phong chợt chuyển: “Thế nhưng, nơi này lại là không được. Chư vị công tử là muốn tự mình lau sạch hay là dùng một lượng bạc để tiểu nhân phái người đến lau dọn?”
Thư sinh kia còn muốn tranh chấp, đồng bạn bên cạnh lại kéo gã trở về, lấy một lượng bạc ra, nói: “Làm phiền!”
“Không dám.” Quản sự tự mình tiến lên nhận bạc, nói: “Chư vị công tử thỉnh tự tiện, tiểu nhân đợi đến khi lâm viên đóng cửa mới phái người đến dọn, sẽ không ảnh hưởng hứng thú của chư vị… Cáo từ, cáo từ.”
Dận Tự nói khẽ với Dận Tộ nói: “Vị quản sự này của Lục ca, đúng là không tệ.”
Dận Tộ lắc đầu bật cười, nói: “Chúng ta đang ở chỗ này đâu, hắn dám làm ‘thật tệ’ sao? Bất quá, đích xác rất biết cách ăn nói.”
Tuy rằng nói là không quấy rầy hứng thú của bọn họ, thế nhưng nhóm thư sinh này nào còn tâm tình du ngoạn, thu xọn đồ đạc chuẩn bị rời đi. Thư sinh to tiếng vừa rồi vẫn không thể nguôi giận, nói: “Nói thật dễ nghe, cái gì tùy tiện để người đi dạo? Chỗ này đòi tiền chỗ kia cũng đòi tiền, viết vài chữ cũng phải phạt tiền! Ngay cả sơn sơn thủy thủy cũng dính vào ý vị bạc trắng, đúng là khiến người ghê tởm!”
Bên cạnh lại có người nói: “Theo ngu đệ thấy, lâm viên lớn như vậy, muốn giữ gìn cũng tiêu phí không ít bạc, ở một chút địa phương thích hợp thu tiền cũng là có thể… Huống chi dù không dùng tiền cũng có cảnh trí để nhìn, có hý khúc để nghe…”
Người nọ ngắt lời: “Có thể xây khu lâm viên lớn như vậy còn có thể thiếu chút tiền kia? Rõ ràng chính là…”
“Vương huynh!” Người vừa nói lại cắt lời của gã: “Nói năng cẩn thận!”
Dận Tộ kéo Vượng Tài đang siết chặt nắm tay muốn xông lên đánh người trở lại: “Đỡ gia lên kiệu thôi!”
Vượng Tài phẫn nộ bước đến đỡ Dận Tộ, tức giận nói: “Ăn cháo kẻ khác bố thí còn ngại không có thịt… Sách đều đọc vào bụng chó hết rồi!”
Dận Tộ lắc đầu bật cười, nói: “Người như vậy trên đời có rất nhiều, một mình ngươi so đo nổi sao?”
Vượng Tài đang muốn kháng nghị lại nghe Dận Tộ phân phó: “Phái người tra một chút xem gã là ai, sau đó nói với quan chủ khảo, cho dù văn chương của gã viết có bao nhiêu hoa đoàn cẩm thốc cũng không thể cho đậu.”
Vượng Tài vui mừng đáp ứng, lại kinh ngạc hỏi: “Chủ tử ngài không phải không muốn tính toán với gã sao?”
Dận Tự cười nói: “Lục ca nào tính toán cùng gã, chỉ là không cần gã mà thôi… Người bực này, sợ cũng không ai dám dùng.”
Lại nói: “Việc lâm viên này là của Lục ca, tuy rằng bách tính phổ thông không rõ ràng lắm thế nhưng cũng không tận lực gạt người, những kẻ đọc sách kia hẳn là cũng nghe ngóng được. Vị kia… ước chừng là do nhân duyên quá kém.” Càng có thể bị người mưu hại, bằng không từ lúc bắt đầu xung đột cũng nên có người nhắc nhở hắn.
Vượng Tài nghe không ra ý tứ mờ mịt của Dận Tự, liên tục gật đầu: “Người như vậy, nhân duyên nhất định không tốt!”
Rời khỏi lâm viên, Dận Tộ ngồi cùng xe với Dận Tự về thành, sau khi tiễn người đến phủ Dận Tộ mới trở về Thái tử phủ. Vừa về đến nơi đã có kinh hỷ chờ đợi —— qua hơn nửa năm, đám người nghiên cứu cao su kia rốt cục có tiến triển, tìm được phối phương kháng oxi hóa, đồng thời cũng làm ra không ít loại cao su mềm cứng đa dạng.
Dận Tộ chờ thứ này thật sự đã chờ đến quá lâu, vội vàng vẽ vài bản vẽ đưa đến viện nghiên cứu, chờ lúc ăn cơm tối xong lại an vị trên ghế ngựa vỗ vỗ bóng cao su chơi đùa.
Thấy y hăng hái vui vẻ, Vượng Tài muốn khuyên lại không đành lòng, lại nói: “Thứ này nếu tặng cho Đại a ca phủ Ung Thân vương, ngài ấy khẳng định thích.”
Dận Tộ ừ một tiếng, nói: “Chờ gia ngoạn chơi chán lại đưa qua.”
Vượng Tài cười phì một tiếng, nói: “Gia, người cần đến mức như vậy sao? Nếu thực sự luyến tiếc liền bảo bọn họ làm thêm mấy cái không phải được rồi?”
Dận Tộ lắc đầu: “Thứ này, có thể trọng dụng nha”
Tuy rằng y đã phái người thu gom, thế nhưng chỗ kia quá xa, một chuyến đi thuyền cũng chỉ có thể mang về chút ít như vậy, thật sự không nỡ lãng phí.
