Phút chạnh lòng… khi đọc những dòng chữ trong lá thư, hướng về quê nhà thân thương, còn cha mẹ già, hai em gái nhỏ chưa đến tuổi lao động… những khó khăn chồng chất trong đời sống hằng ngày, một tấn muối bán cho thương nghiệp được ba mươi lăm đồng, và nhà nước bán lại cho 13 kg gạo/ tấn muối với giá bốn hào/ kg... hai mí mắt cả ngày không gặp nhau bây giờ là lúc chúng nó tâm sự, tôi chìm vào giấc ngủ vô tư mặc cho sự đời, ngày mai rồi hãy tính…
Ngày mai… rồi ngày mai… ngày 22/ 12/ 1978 đã đến…
Sáng hôm ấy, tôi theo bộ phận tham mưu của f đi thăm d9 e29 chốt trên một cứ điểm phía bắc đường 19, cách điểm cao 312 không xa lắm, mục đích của chuyến đi tôi không được biết, (sau này, trên đường dẫn e95 vòng sang phía bắc đường 19 đánh thọc sâu, làm mũi hỗ trợ cho e812 và e31 của f309, đánh tấn công chính diện trên trục đường 19 vào ngày 28/ 12) nghe tiếng pháo đề pa tôi hiểu f đã đưa trận địa pháo về đây, táo bạo và quá bất ngờ khi pháo cùng bộ binh cùng hành tiến…
Nhìn anh em e29 đóng chốt ai mà không chạnh lòng… Quân áo anh em lúc này gần như tả tơi, chịu sao nổi với những trận đánh bò lên, lăn xuống khắp các trận địa, với những tấm lưng oằn gùi đạn, gạo lên chốt, không đủ nước để uống lấy đâu ra để tắm, vì mò xuống suối là bị chúng tỉa, chúng phục… râu ria nó cũng chán, vì mọc ra các bố nhà ta có chịu cạo đâu, mà bảo nó mọc thêm nữa… những gương mặt hốc hác, mắt trắng xác,vì trường kì những đêm không ngủ, với chế độ ngủ bù… trong thấp thỏm, lơ là là nó cắt cổ…
Thấy anh em như vậy, Thủ trưởng Cường Tham mưu Sư đoàn mặt tối sầm lại (tôi không hiểu vì sao) ông hỏi bộ phận hậu cần về khả năng của Sư đoàn... Ông điện ngay cho Chính ủy Lung (vì Tư lệnh F đi họp ở Pleiku), và đưa ra quyết định tại chỗ là cấp đủ quân áo, giày, nilon đi mưa cho toàn bộ chốt 29 ngay lập tức... anh em ai cũng phấn khởi ra mặt… nhưng đi bên ông, tôi hiểu ông còn một cái gì đó rất áy náy…
Và đây là cái điều thằng lính chốt thích nhất, thích hơn mọi cái trên đời… thuốc lào. Anh em nào có qua cảnh này mới thấy, còn không thì bảo là nói dóc cũng đúng, đang “đói” chứ không phải là thiếu thuốc, mà có ai đó chỉ cho một điếu thuốc lào chính hãng “Hải Phòng,” trong gói nhỏ bằng giấy rơm 50 gam, ngồi ung dung trên mỏm đá, xoe tròn vành vạnh nhúm thuốc… nhét vào nỏ… châm lửa… và kéo cho tụt… quần… luôn... đừng nhả khói vội… hãy từ từ… nuốt vào… thưởng thức... ngẩng mặt nhìn trời thả ra từ… từ… làn khói trắng đưa anh vào chốn thần tiên... tuyệt cú mèo. Tôi thấy thủ trưởng lấy trong túi mìn Claymore ra chỉ trên dưới mười gói, mà chia cho hơn trăm người thì cũng chẳng thấm vào đâu, nhưng lính nhà ta khoái phải biết, (thuốc này Thủ trưởng “chôm” ở đâu chứ bộ đội ai mà cấp thuốc lào.) Ông nhanh chóng đến hầm của BCH, đi kiểm tra cách phòng ngự, nắm sơ đồ chốt… về hầm BCH, thủ trưởng tổ chúc cuộc họp quán triệt một số nhiệm vụ, cũng như đánh giá tình hình phòng thủ, đưa ra những ý kiến… tôi ngồi một mình buồn quá… dựa lưng vào cây bằng lăng trước hầm BCH Tiểu đoàn, lấy thư Đắc Đoa ra đọc… “… Anh ra đi… em nhìn thấy anh vẫy tay chào, em đã mất đi một cái gì đó thiêng liêng lắm, muốn chạy theo để nắm lấy bàn tay anh, em chưa kịp nhận ra hơi ấm của nó, để nhìn lại gương mặt anh, mang hơi thở của cuộc sống, để áp vào lồng ngực anh…
Chiều hôm đó, sau giờ cơm, em thẩn thơ trước hàng hiên, nơi anh và em ngồi… ghế trước hàng hiên phòng em… nhà để xe của nông trường, nơi cơn mưa cuối mùa đã tặng cho em sự sống, từ đôi môi nồng cháy của anh... trong sự trinh trắng vô ngần, bừng cháy trong em nỗi niềm đa cảm.
Chị em trong phòng cũng hiểu nỗi lòng em, chia sẻ và chúc mừng em… những dòng toán anh giải trong vở vẫn còn đó...
Anh ơi! Thời gian là phần còn lại của nỗi đau, khao khát vẫn còn đó của một thời hoa phượng, mùa hoa cau tiếc nuối giữa tay người, biết bao giờ gặp lại hả anh!
Bên kia biên giới là cuộc đời anh, là những trận chiến triền miên, là những ngày trinh sát đầy mạo hiểm… giữa cái sống và cái chết.
Bên đây là cuộc đời em, là niềm day dứt xa anh không nguôi, vẫn đồng vọng mãi lời chia tay thầm lặng, trong cái vẫy tay ngày anh ra đi, gió mùa đông đã chớm lạnh se lòng, Đắc Đoa đất lạ một mùa cau…
Cũng là một người lính, em chúc anh đi bình yên… em sẽ quay về tìm lại dòng sông, tìm lại xác thân phiêu bồng một thuở… để có mãi bóng hình anh một nơi nào đó. Mùa đông Đắc Đoa mùa đông của cuộc đời, mùa đông khi em tròn mười chín tuổi…”
Sau cuộc họp, thủ trưởng và anh em trinh sát chúng tôi lên mỏm đá cao nhất, ông phải mặc áo giáp vì sợ chúng bắn tỉa, chúng tôi cảnh giới bốn hướng đề phòng bất trắc, ông dùng ống nhòm quan sát địa hình, nhìn bản đồ, nhẩm tính, giao hội các điểm…
Trên đường về, chúng tôi gặp anh em vận tải của f và của e29 đang chuyển hàng lên chốt… đi bên ông, không thấy ông nói gì… có vẻ trầm ngâm lắm. Về đến f bộ Thủ trưởng mời anh em trinh sát vào hầm nổi của ông, cho mỗi anh em gói Tam Đảo, gửi cho cả C một chai rượu, để anh em liên hoan vào chiều nay theo phân công của f (giờ giấc liên hoan do ban TM của f sắp xếp).
Về đến đơn vị, tôi thấy nhiều anh em cả cũ lẫn mới, vẫn còn thiếu b3, vì đang phối hợp cùng trinh sát f309, xây dựng tọa độ cho các đơn vị đánh hiệp đồng binh chủng.
Khi anh em về đủ, mọi thứ đều được mang ra, lính cũ và lính mới gặp nhau vui vẻ, những câu chuyện trong hơn tháng qua giờ mới đem ra kể, cả đơn vị có ba chai rượu, mỗi người chỉ được một li nhỏ, kỉ niệm ngày sinh nhật của người lính... các anh em bên đơn vị quanh f bộ, cũng sang cùng vui với đơn vị.
Lần đầu tiên tôi thấy anh em đủ mặt, tối hôm đó chúng tôi xuống hầm tâm sự không ngủ, và không biết rằng trên Ban Tham Mưu Sư đoàn, đang vạch những mũi tên của các cánh quân, chuẩn bị đánh sâu vào nội địa Campuchia.
“Trong mơ, tôi thấy bóng hồng nơi quê nhà... khóc!... Giọt nước mắt sẽ tan thành hoài niệm của thời gian, sẽ thành muối mặn, thành vô tư sóng biển quê mình, để vơi đầy năm tháng cũng vì nhau! Em hãy đợi anh về như bao người tình của lính trong chiến tranh!”
Tiếng pháo bắn cầm canh vào buổi sáng sớm, đã đánh thức chúng tôi dậy, chui ra khỏi hầm, đã nhìn thấy các anh em gác ca chót, đang ngồi uống nước trà cùng BCH. Trên tay C trưởng là tấm bản đồ màu xanh mới tinh, một ngày mới bắt đầu… những ngày cuối tháng 12/ 1978.