Lần trước đã nói đến việc bà cố của tôi dẫn theo tì nữ của bà là Thanh Liên Nhi rời khỏi trấn lên Bắc Bình tìm ông cố.

Trước khi ra khỏi nhà bà cố đã sai Thanh Liên Nhi đi nghe ngóng kĩ càng, hai người lên một chiếc xe lớn ra khỏi thị trấn, sau đó lại thuê một chiếc xe ngựa đến trạm tàu hoả Dịch Thành, ở Từ Châu cũng có tàu hoả, nhưng từ Từ Châu ngồi tàu hoả cũng phải đi qua Dịch Thành, mà chỗ chúng tôi đến Dịch Thành so với đến Từ Châu cũng không khác là bao. Dịch Thành cũng chính là Tảo Trang bây giờ.

(Tảo Trang thuộc tỉnh Sơn Đông, Trung Quốc)

Người lái xe lớn chính là nô bộc nhà chúng tôi, Thẩm Tiểu Đại. Ý của Thẩm Tiểu Đại là muốn đưa bà cố và Thanh Liên Nhi đến tận Dịch Thành, nhưng bà cương quyết từ chối. Thẩm Tiểu Đại không còn cách nào khác, đành thuê cho bà một chiếc xe ngựa, sau đó mới đánh xe quay trở về. Bà tôi không cho Thẩm Tiểu Đại đi theo thật ra là có lý do, hai chủ tớ họ đi cùng với một nô bộc là nam, sẽ khó tránh khiến người khác hiểu lầm.

Trước khi bà cố và Thanh Liên Nhi lên xe ngựa, họ cố ý tìm một nơi vắng vẻ, mặc lên người một cái áo khoác dài bằng vải thô. Đôi giày gấm thêu hoa cũng được thay bằng một đôi giày vải đen. Thay xong, cả hai còn trét một ít đất lên mặt và rải cát lên đầu nữa.

Xong xuôi mọi chuyện, Thanh Liên Nhi mới nhìn bà cố tôi nói, bây giờ trong cô như một bà già chuyên đi khâu vá quần áo cho người khác vậy. Bà cố cười ha ha nói, còn em thì giống như bà thím cầm chậu tiểu.

Hai người bọn họ phá lên cười một hồi, Thanh Liên Nhi đột nhiên lại rơi nước mắt. Bà cố tôi hỏi cô ấy, sao em lại khóc?

Thanh Liên Nhi nói, từ nhỏ tới lớn em chưa từng rời khỏi Nghi Hà, giờ lại phải cùng cô đi Bắc Bình tìm đàn ông. Tìm đàn ông thì không nói đi, hai người chúng ta lại còn phải trét bụi đất đầy mặt nữa chứ.

Bà cố của tôi biết rõ, trong lòng Thanh Liên Nhi cảm thấy ấm ức. An ủi cô nàng xong, hai người ăn hết một bàn đầy thịt, sau đó lên xe ngựa đến Dịch Thành.

Kẻ đánh xe ngựa là một người mặt đen, roi da trong tay liên tục vang lên tiếng phần phật. Tên mặt đen hỏi bà cố của tôi, hai người các cô đến Dịch Thành làm gì vậy?

Thanh Liên Nhi vừa định mở miệng, bà cố đã nói ngay, anh của tôi làm việc ở Dịch Thành, đến tết cũng không về nhà, trong nhà đã chuẩn bị một ít thức ăn, bảo chúng tôi đến thăm anh ấy.

Tên đánh xe mặt đen hừm một tiếng rồi nói, hiện giờ làm công cho người ta thật không dễ dàng gì, nghe nói Thanh Đảo đã bắt đầu đánh nhau, ở quan ngoại cũng vậy. Tuy rằng bà cố là người thông minh, nhưng không phải tin tức gì cũng được nghe nói đến, ví như bây giờ nghe nói Thanh Đảo có đánh nhau, lại nghe quan ngoại cũng có đánh nhau, bà chỉ biết đến quan ngoại, còn Thanh Đảo ở đâu thì lại không được rõ lắm. Cho nên đối với những lời mà tên đánh xe ngựa này nói, bà chỉ đáp lại một cách qua loa.

Nói chuyện được một lúc, bà cố hỏi người mặt đen, lão ca, quê của anh ở đâu? Trong nhà còn có những ai? Chỉ vài ba câu thôi thì tên họ, quê quán, nhà có bao nhiêu người, bà cố tôi đều hỏi ra được cả.

Nói chuyện một lát, người đánh xe mặt đen cười hề hề nói, cô nương à, cô không cần phải lo lắng, đều là người làm công với nhau cả, tôi cũng không cần lừa gạt cô làm gì, con đường này mỗi năm tôi đều đi qua rất nhiều lần, yên tâm đi.

Nghe người đó nói vậy, bà cố lúc này mới nhẹ nhõm hơn một chút.

Từ thị trấn chỗ chúng tôi đến Dịch Thành phải đi mất một ngày, sáng sớm xuất phát đến tối có thể tới Dịch Thành nghỉ chân rồi. Lúc qua Đài Nhi Trang cũng đã quá giờ trưa, ba người ngồi cùng nhau gọi một bàn ăn đơn giản, ăn xong lại tiếp tục lên đường.

Đường xá lúc đó không giống đường trải đầy nhựa như bây giờ, lúc nào cũng thấy xe cộ qua lại, đâu đâu cũng có người, khắp nơi đèn đường sáng rực. Thời đó đường xá trải đầy đất vàng, hai bên đường là những cây cổ thụ cao bằng nửa toà nhà, sau những rặng cây là cánh đồng bạt ngàn. Xe ngựa chạy nhanh một chút, có thể kéo theo khói bụi phía sau dâng cao đến 3 thước.

Mặc dù người không nhiều, nhưng bởi vì là tuyến đường công cộng, cũng có vài người tới tới lui lui. Buổi chiều ăn thêm bữa cơm, 3 người bắt đầu nói chuyện với nhau nhiều hơn, bà cố cảm thấy tên đánh xe mặt đen này cũng là một người khá thật thà. Nhưng bà nhớ đến một câu thế này, gặp người lạ chỉ nên nói ba phần, không nên dốc hết lòng dạ ra. Cho nên ngôn hành cử chỉ đều vẫn rất đắn đo cẩn trọng.

Nói chuyện được một lúc, người đánh xe mặt đen mở thoại giáp ra, những chuyện kì lạ khắp trời nam đất bắc hạ bút thành văn, kể cho bà tôi và Thanh Liên Nhi nghe về tuổi thơ lưu lạc của hắn.

Không biết tại sao, người này lại đột nhiên nói đến những gia đình giàu có ở trong vùng. Hắn bắt đầu buông lời bình phẩm phân tích về những gia đình giàu có đó. Tên mặt đen nói với chủ tớ hai người, các cô không biết đâu, đứng đầu trong các gia đình giàu có đó chính là nhà họ Thẩm. Nhà họ mấy ngày trước vừa rước dâu, bày đến hơn 300 bàn tiệc cơ động (ai đến trước thì ăn trước), khách lui tới phải hơn nghìn người. Những nhân vật có máu mặt trong quận đều đến, nghe nói số tiền biếu mà Tam thiếu gia nhà họ Thẩm nhận được lên đến mấy vạn đồng Đông Dương...

Lúc người đánh xe mặt đen nói những lời này, bà cố tôi vẫn tỉnh bơ như không, nhưng Thanh Liên lại cười loạn lên.

Hắn ta dường như không hề chú ý đến vẻ mặt của họ, lại nói năm ngoái Thẩm gia đem sính lễ đến Thạch gia ở Hà Đông, chỉ riêng số vàng thỏi đã lên đến mười mấy cân...Người đánh xe mặt đen nói tới đó, Thanh Liên Nhi lại nhịn không được bụm miệng cười lớn.

Người đánh xe không hiểu chuyện gì, hỏi cô ấy, tôi nói sai gì rồi sao?

Thanh Liên chỉ vào bà cố tôi nói, anh nào có nói gì sai, chỉ là lại không biết mình đang múa đao trước mặt quan công, anh biết tiểu thư nhà chúng tôi là ai không?

Thanh Liên vừa nói xong, bà cố tôi liền gạt tay cô ấy xuống, Thanh Liên, đừng ăn nói bậy bạ.

Cô nàng lúc này mới nhận ra bản thân đã lỡ lời, đằng hắng hai tiếng. Không nói gì nữa.

Thế nhưng người đánh xe mặt đen lại không để tâm tiếp tục hỏi, ồ, vậy tiểu thư nhà cô là ai?

Bà cố tôi hừ một tiếng nói, làm gì có tiểu thư nào, không có, nhà chúng tôi chỉ là một gia đình nghèo chuyên may vá quần áo cho người khác thôi, có thể kiếm được một miếng ăn cũng không dễ dàng gì rồi, nào dám mơ mộng gì lớn.

Người đánh xe mặt đen cười hề hề nói, cũng phải cũng phải.

Vội vã lên đường, đến một ngã ba, người đánh xe ngựa nói, nếu chúng ta đi thẳng theo con đường chính này, đến Dịch Thành thì trời cũng đã tối rồi, không tiện nghỉ chân. Bên cạnh có con đường nhỏ là đường tắt, nhưng không dễ đi, có điều sẽ nhanh tới nơi hơn. Hai vị xem thế nào?

Thanh Liên nhanh mồm nhanh miệng nói, vậy chúng ta đi đường tắt đi, khó đi một chút thì khó đi một chút, không vấn đề gì.

Vốn dĩ bà cố muốn kêu hắn ta đi đường chính, sau đó nghĩ lại, Thanh Liên đã lên tiếng rồi, bà không cần thiết phải nói lại nữa, hơn nữa bà cảm thấy người đánh xe mặt đen này cũng không có vấn đề gì.

Nhưng khi họ men theo đường nhỏ đi được mấy dặm, bà cố lại phát hiện con đường này càng lúc càng khác thường. Theo lý mà nói, nếu như đây là đường tắt, người đi đường dù không nhiều nhưng chắc chắn cũng không ít, vậy thì đám cỏ dại trên đường này nhất định sẽ không mọc nhiều như vậy. Thế nhưng cỏ dại trên đường càng đi càng thấy nhiều, trong lòng bà cố bắt đầu cảm thấy nghi hoặc.

Đang lúc bà suy nghĩ không biết có nên tìm cách gì không, bỗng lại phát hiện bên đường có thứ gì đó chuyển động. Bà cố vội vàng bảo tên mặt đen dừng xe lại. Hắn ta cũng nhanh chóng dừng lại, hỏi bà cố, có chuyện gì vậy?

Bà cố nhảy xuống xe, đi đến bên đường nhìn thử, chỉ thấy một thứ đồ nhỏ giống như đầu trâu mặt ngựa nằm trong bãi cỏ, chân ở mặt trước và mặt sau mơ hồ đang chảy máu.

Thứ đồ nhỏ đó nhìn bà cố tôi, còn nhe răng nhếch mép kêu hơ hơ. Thanh Liên Nhi thấy bà cố xuống xe cũng nhảy xuống theo, cúi nhìn một cái liền ây dô một tiếng, nói với bà tôi, tiểu thư, đây là hoàng bì tử, chúng ta không thể quản.

(Hoàng bì tử một loài chồn trong truyền thuyết ở vùng Đông Bắc)

Bà cố nói, thứ này bị thương rồi, nếu chúng ta không lo cho nó trời lạnh thế này nó sẽ chết cóng mất.

Thanh Liên nói, thứ này rất có tà tính, nếu như chúng ta cứu nó, nó ghi hận chúng ta thì phải làm sao?

Bà cố cau mày nói, thiên hạ nào có đạo lý đó, ta cứu nó một mạng nó lại còn ghi hận hay sao? Bà cố nói xong câu đó, cúi đầu hỏi hoàng bì tử, ta cứu ngươi rồi ngươi có ghi hận ta hay không, nếu ngươi ghi hận ta thì gật đầu, còn không thì lắc đầu.

Bà cố vừa nói xong, Thanh Liên Nhi đã cười khì khì nói, nó chỉ là một con vật, làm sao có thể nghe hiểu lời người nói chứ?

Ai ngờ Thanh Liên Nhi vừa dứt lời, hoàng bì tử đó mở mắt nhìn bà cố tôi, sau đó khẽ lắc đầu.

Bà cố chỉ vào nó nói với Thanh Liên, em xem em xem, nó lắc đầu với ta kìa.

Thanh Liên cúi nhìn, quả nhiên con chồn nhỏ ấy đang lắc đầu nhìn họ. Thanh Liên không khỏi kinh ngạc.

Bà cố lấy một chiếc khăn tay ra, quấn vật nhỏ đó vào trong chiếc khăn, kiểm tra hết một lượt, mới phát hiện móng vuốt trước và sau của nó đều bị trói lại bằng dây thừng. Nó vì muốn cắn đứt dây thừng, mới cắn chân trước và chân sau của mình đến rỉ máu như vậy. Bà cố nói với nó, đừng cử động, ta giúp ngươi tháo dây thừng ra.

Bà cố không chỉ cởi trói giúp nó, mà còn dùng khăn tay băng bó chân trước và chân sau cho nó nữa. Trong lúc băng bó, bà chú ý thấy hình như chân sau của nó đã bị gãy, còn cố ý lấy một cây gậy học theo bác sĩ người Tây phương nẹp vào chân cho nó. Băng bó xong xuôi, bà mới đặt thứ đó nằm xuống, sau đó mới cùng Thanh Liên lên xe.

Lúc lên xe, bà cố mới đem nghi vấn trong lòng mình ra hỏi tên đánh xe mặt đen, tại sao chúng ta càng đi thì trên đường càng xuất hiện nhiều cỏ dại vậy?

Tên mặt đen ho một tiếng, nói, con đường này trước mặt còn có một ngã 3, mọi người đều cho rằng con đường này dẫn đến Đằng Châu, nhưng không ai biết rằng chỉ cần rẽ vào khúc ngoặt này là có thể đến được Dịch Thành.

Hắn ta càng nói bà cố lại càng thêm nghi ngờ. Bà nói với tên mặt đen rằng, đại ca, anh có chỗ nào khó khăn có thể nói ra, chị em chúng ta mặc dù không có nhiều tiền, nhưng vẫn tích góp được một chút. Nói xong câu này, bà liền móc từ trong vạt áo ra 5 đồng Đông Dương nhét vào tay của tên mặt đen.

Tên mặt đen nhìn tiền trong tay, cười hề hề nói, ầy, tôi cần tiền của hai người làm gì? Tôi cũng không có khó khăn gì cả, các người đừng sợ, chúng ta chỉ là đi đường tắt thôi mà, tôi có thể lừa hai người được sao? Tên mặt đen nói câu này xong, đem 5 đồng tiền đưa lại cho bà cố tôi.

Bà tôi và tên mặt đen đùn đẩy nhau mấy lần, cuối cùng hắn cũng nhận lấy 5 đồng đó, quay đầu nói với bà, tôi thật sự không hề có ý gì, hai người yên tâm đi, tôi nhất định sẽ đưa hai người đến nơi bình an.

Nghe tên mặt đen nói câu này, bà cố tôi cũng nhẹ nhõm phần nào.

Thế nhưng sắc trời càng tối, đường đi phía trước càng lúc càng hoang vu, càng đi càng gập ghềnh. Bà cố cảm thấy việc xảy ra tối nay có vẻ không phải là chuyện lành, bèn hỏi tên mặt đen, đại ca, có phải anh đi nhầm đường rồi không?

Tên mặt đen quay đầu cười hì hì nói, sao có thể? Phía trước là tới rồi.

Tên mặt đen nói xong, giật dây cương, hô một tiếng. Chiếc xe ngựa lại tiếp tục chạy băng băng trên con đường nhỏ, khiến bà cố và Thanh Liên liên tục kêu khổ.

Có điều chạy được một lúc, đến một khúc ngoặt, tên đánh xe mặt đen cũng ghìm dây cương cho ngựa dừng lại. Bà cố nghiêng đầu nhìn ra ngoài, nơi mà chiếc xe ngựa này dừng lại, vậy mà lại là một khu rừng rậm dưới chân núi. Trong đầu bà cố nổ ầm một tiếng, thầm nghĩ hỏng rồi, lần này gặp phải "ngựa vang" (cướp đường) rồi.

Loại cướp này, ở Hà Nam gọi là tướng cướp, ở Vân Nam, Quý Châu, Tứ Xuyên gọi là sơn tặc, ở Đông Bắc gọi là thổ phỉ, thời bây giờ thì gọi là xã hội đen, ở Sơn Đông gọi là "ngựa vang".

Từ "ngựa vang" này xuất hiện vô cùng sớm, dựa theo ghi chép lâu đời nhất ở Đông Hán. Tên gọi này có hai cách giải thích, thứ nhất là khi bọn họ dẫn ngựa đi cướp bóc trên đường, sẽ treo trên cổ những con ngựa này một cái lục lạc, lúc hành động sẽ phát ra tiếng kêu ting ting, vì thế được gọi là ngựa vang. Lí giải thứ hai là những tên mã phỉ này khi hành động sẽ phóng ra những mũi tên tạo ra tiếng rít gào trong gió, nên gọi là "ngựa vang."

Trong ghi chép lịch sử lưu lại hai từ "ngựa vang" này tương đối sớm là bởi vì Tần Quỳnh, Tần Thúc Bảo của trại Ngoã Cương. Tên cướp đường nổi danh thời đó là Tôn Dương Dao, ngay cả hàng hoá và người ngoại quốc hắn cũng dám cướp, cuối cùng nhờ vào kế sách của Hoàng Kinh Vinh, chiêu hàng được Tôn Dương Dao, giải cứu những người ngoại quốc ra ngoài.

(*Tần Quỳnh, tự Thúc Bảo là danh tướng nhà Đường dưới Triều Đường Thái Tông. Ông là một trong 24 công thần được vẽ chân dung trên Lăng Yên Các)

Sau khi Tôn Dương Dao tự đầu hàng, vùng Sơn Đông không còn xuất hiện băng nhóm cướp đường quy mô lớn nào nữa, thế nhưng những băng cướp nhỏ trước nay vẫn chưa hề dừng lại.

Những tên cướp này đến đi như gió, không có gì là không cướp, cướp lương thực, cướp tiền, còn cuớp cả người nữa.

Sau này khi cuộc chiến kháng Nhật giành được thắng lợi, anh cả của ông cố tôi trở thành cục trưởng cục công an ở huyện Thương Sơn, cũng bắt được một tên cướp đường nổi danh là chạy nhanh như gió.

Thời đó trong số những băng cướp nhỏ này, nổi danh nhất chính là Tiểu Phan An Lưu Kim Bình. Sở dĩ tên này nổi danh là bởi vì một vài mẫu truyện sau. Đầu tiên là công phu trên lưng ngựa, nghe nói con ngựa này chạy rất nhanh, nhưng Lưu Kim Bình này lại có thể đứng được trên lưng nó, hơn nữa còn có thể ẩn thân trên lưng ngựa.

Thứ hai là dựa vào khả năng thiện xạ, có người nói trong tay Lưu Kim Bình chỉ có một khẩu súng, cho dù là một con ruồi ở cách xa trăm bước cũng có thể bị hắn bắn chết. Không chỉ bắn chết con ruồi này, Lưu Kim Bình còn nói hắn đã bắn vào cánh trái của nó, không phải bắn vào cánh phải.

Thứ 3 là dựa vào tướng mạo, nếu không làm sao có thể gọi là Tiểu Phan An chứ? Năm 1923 khi Tôn Dương Dao bắt cóc người ngoại quốc, nghe nói Tiểu Phan An cũng có mặt. Có điều lúc đó hắn ta chỉ mới là một chàng trai 15, 16 tuổi, phụ trách trông coi những người bị bắt. Lúc đó có hai cô gái người ngoại quốc đem lòng cảm mến Tiểu Phan An, thả họ ra, kêu họ đi, họ đều không chịu, nhất quyết muốn ở lại cùng cậu ta không rời. Điều này thật sự đã khiến Tôn Dương Dao rất phiền lòng.

Sau đó Tôn Dương Dao chiêu hàng, Tiểu Phan An đã cùng với Tôn Dương Dao ẩn cư trong một vùng núi rộng lớn. Mấy năm sau, một vùng đất mênh mông ở Dịch Thành đã làm nên tên tuổi của Tiểu Phan An.

Không chỉ có thuật cưỡi ngựa điêu luyện, khả năng thiện xạ tuyệt đối, gương mặt đẹp, mà cậu ta còn có một thứ, đó là lòng nhân nghĩa.

Quy tắc của Tiểu Phan An có 4 không, không giết người già, không giết trẻ nhỏ, không giết phụ nữ, không giết người nghèo. Cho nên ở vùng đó, cậu ta rất được lòng dân. Chỉ cần có quan binh đến trấn áp, người dân ở đó sẽ lập tức báo cho Tiểu Phan An. Cho nên qua vài năm, danh tiếng của cậu ta càng ngày càng lan xa, mặc dù thế lực không lớn, nhưng người ngựa cường tráng, binh khí tinh xảo, là một người không thể xem nhẹ.

Bà cố tôi dĩ nhiên cũng từng nghe nói đến danh tiếng của Tiểu Phan An, có điều xem dáng vẻ hôm nay, hắn ta tuyệt đối sẽ không bắt họ đến cho Tiểu Phan An đâu.

Sau khi xe ngựa dừng hẳn, tên đánh xe mặt đen nhảy khỏi xe, phạm vi xung quanh xe ngựa bỗng xuất hiện mười mấy người. Những người này nam có nữ có, già có trẻ có, trong tay người nào người nấy đều cầm theo một khẩu súng, chĩa vào xe ngựa, bắt những người trong xe ra ngoài.

Bà cố thầm nghĩ trong lòng, đã gặp đại nạn thế này, cùng lắm là chết thôi, không thể để mất khí phách được. An ủi Thanh Liên đang hoảng sợ tột độ xong, bà cố liền ngẩng cao đầu bước xuống xe ngựa. Sau khi xuống xe, bà quay người lại dìu Thanh Liên xuống, chủ tớ hai người bị đám người đó xô xô đẩy đẩy, đi lên núi.

Càng lên trên núi, cây cối càng rậm rạp, rẽ vào hai chỗ ngoặt, bà tôi đã ngã nhào hai lần, cuối cùng cũng đến được một sơn động. Bà tôi bị đám người đó đẩy vào bên trong, nghe thấy trong sơn động phát ra mấy tiếng lách cách như âm thanh kéo nồng súng, có tiếng hô, là khẩu lệnh.

Mười mấy người này bắt đầu hô hào, ngựa trắng huýt gió về tây.

Bên trong có người nói, vào đi.

Đám người này lập tức đẩy bà cố và Thanh Liên vào sơn động. Bà cố vốn cho rằng sào huyệt của tên đứng đầu trong băng cướp này nằm ở bên trong, ai ngờ, hai người đã đi vào trong rất lâu, khó khăn lắm mới đi đến cuối, mới phát hiện trước mắt có một bậc thềm nghiêng hướng lên trên. Hai người họ bị đám người này đẩy lên bậc thềm, đi được một lúc, bà cố nhìn thấy phía trước có ánh sáng, một khoảng sân hiện ra. Ở cuối khoảng sân đó lại là một cái sơn động khác.

Bên trong sơn động này đèn đuốc sáng rực, một đám người thô tục vây quanh chàng trai trẻ khoảng chừng 17, 18 tuổi, mọi người ngồi dưới đống lửa, chơi trò đố số uống rượu.

(*hai người cùng giơ ngón tay ra một lúc rồi đoán số, ai nói đúng là được, nói sai bị phạt uống rượu, cả hai người đều nói sai thi hoà)

Bà cố tôi vừa nhìn thấy người này, nước mắt liền rơi xuống---oan gia, sao lại có thể tìm thấy ngươi ở đây?

Xem thêm...