Trương Bình được phong chức quan này khiến Trần Trù vô cùng sửng sốt.
Vốn là gã đã giấu giếm Trương Bình lén đặt mấy bàn tiệc rượu ở tửu lâu, chuẩn bị đợi sau khi Trương Bình được phong quan thì chúc mừng hắn một trận, cũng xem như trả ân tình cứu giúp của Trương Bình. Nhưng đường đường mang thân phận Tiến sĩ, thế mà chỉ được phong làm Huyện thừa tòng thất phẩm, không cả bằng Tri huyện. Mấy bàn tiệc rượu này xem ra có phần hơi gượng gạo rồi.
Trần Trù chỉ đành huỷ bữa tiệc này đi, may mà ông chủ tửu lâu biết rõ nguyên cớ, rất thông cảm với Trương Bình, chỉ lấy của Trần Trù sáu mươi văn tiền đặt cọc. Từ đầu đến cuối Trần Trù giấu không dám cho Trương Bình biết, chỉ có thể ngậm đắng nuốt cay vào lòng.
Thực sự là đau lòng đến mức nhịn không nổi nữa, gã mới dè dặt nói với Trương Bình: “Lan Thị lang… Đào Thượng thư… không phải đều là các vị quan lớn hay sao, sao lại…”
Trương Bình nói: “Ừ.”
Thế là Trần Trù không dám hỏi tiếp nữa.
Trước khi Trương Bình đi nhậm chức, Đào Châu Phong kêu hắn đến phủ một chuyến, cổ vũ khuyến khích hắn một trận, nói, ban cho chức quan này chính là cho thấy ân huệ và sự coi trọng của hoàng thượng và triều đình đối với Trương Bình. Đã là quan rồi thì phải lấy dân làm gốc, làm quan vùng xa, bản thân xuất phát từ chức quan thấp nhất là tiểu huyện thừa mới có thể quan sát trọn vẹn đời sống dân tình, mới hiểu biết được dân sinh.
Rồi ông lại từ chỗ nọ xọ chỗ kia phân tích một lượt, đến mức chức Huyện thừa cỏn con cũng trở thành chức quan có tiền đồ vô hạn nhất trong bản triều, ngầm chỉ triều đình muốn bồi đắp Trương Bình trở thành trụ cột quốc gia.
Cứ động viên mãi, bản thân Đào Châu Phong cũng sôi trào nhiệt huyết, đến mức gần như đã tin là thật.
Trương Bình cứng đơ cúi người nói: “Học trò nhất định ghi nhớ lời dạy của ân sư.” Lời nói nghiêm túc khiến Đào Châu Phong vui mừng nở nụ cười rạng rỡ.
Thật ra Đào Châu Phong rất đau lòng, ông vốn muốn để Trương Bình vào Hình bộ. Tiểu hoàng đế bổ sung Trương Bình vào danh sách tiến sĩ, lại để hắn thành môn sinh của ông, cho nên Đào Châu Phong cứ nghĩ hoàng thượng cũng có ý này.
Ông biết Trương Bình đỗ bảng thế này tất chức quan sẽ không quá cao, cứ cho là làm một Tiểu lại thấp nhất trong Hình bộ rồi từng bước leo lên, tiền đồ cũng không đến nỗi nào.
Trong tay mà có hai người Vương Nghiên và Trương Bình… Đào Châu Phong dường như đã nhìn thấy ánh sáng lấp lánh trên tấm biển Hình bộ rồi, còn lấn át cả hào quang của Đại lý tự.
Phong hắn làm Huyện thừa tòng thất phẩm, Đào Châu Phong cảm thấy thật mông lung.
Chẳng lẽ hoàng thượng định để Trương Bình đi từ dưới lên, đến một huyện nhỏ làm quan để tích luỹ thành tích? Mặc dù Đào Châu Phong cho rằng, vì nước vì dân thì không cần phải tính toán so đo chức quan cao hay thấp, nhưng một Huyện thừa nhỏ nhoi, trên còn có một Tri huyện, chỉ sợ rằng đến việc thăng đường thẩm án cũng không đến lượt hắn. Muốn làm nên công trạng ư, quả thực…
Đào Châu Phong cảm thấy thánh chỉ quả là khó dò.
Trong triều nổi lên một tin đồn, nói là từ mấy lời tán nhảm của lũ thái giám trong cung mà ra… Lúc tham gia ngự yến, Trương Bình đã vô cùng bất kính dám nhiều lần liếc mắt nhìn chân của Hoài Vương, phạm đến giao nhan mới nhận phải kết cục này.
Đào Châu Phong không muốn nghĩ như thế.
Vào chiều hôm nay, Vương Nghiên báo cáo xong công việc, giống như vô tình mà nói một câu: “Đại nhân, hạ quan nghe nói, tên Trương Bình kia đã là học trò của ngài rồi, sao lại đi đến Huyện nhỏ làm quan, hình như cũng không phải làm Tri huyện.”
Vết thương lòng của Đào Châu Phong lại bị sát thêm muối, cười hai tiếng nói: “Vẫn còn trẻ quá, phải học hỏi thêm kinh nghiệm, đây chính là nỗi khổ tâm bồi dưỡng nhân tài của hoàng thượng và triều đình.”
Vương Nghiên mỉm cười.
Đào Châu Phong giữ Trương Bình ở lại ăn bữa cơm tối, nói một câu xuất phát từ tận đáy lòng của mình: “Làm quan cho tốt, con có được thành tích rồi thì triều đình sẽ không thể không nhìn thấy được. Thầy chờ con mau chóng quay lại Kinh Thành.”
Trương Bình thu dọn xong đồ đạc, đến đầu tháng Chín sẽ đến Huyện nha Nghi Bình nhậm chức. Trước khi đi, hắn lại đến Lan phủ cáo từ lần cuối.
Đối với chức quan này của Trương Bình, Lan Giác cũng có đôi chút bất ngờ. Mấy lời đồn kia y cũng có nghe qua, nhưng đối với thái độ của tiểu hoàng thượng dành cho Trương Bình, y vẫn cảm thấy chức quan này chừng như còn có dụng ý khác.
Nhưng y vẫn không thể quá chắc chắn nên chỉ đành nói qua loa: “Chức quan Huyện thừa này đúng là cũng nhỏ thật, nhưng hiện giờ ngươi cứ cọ xát mài giũa đi, đến ngày trở về triều tất đã có nhiều kinh nghiệm.”
Trương Bình nói: “Tôi cảm thấy rất tốt mà.” Hắn đi thi vốn cũng chẳng nghĩ sẽ làm quan to hay xây dựng sự nghiệp chấn động thiên hạ gì.
Hắn tự biết bản thân không giỏi nói chuyện, cũng chẳng giỏi giao thiệp với người khác, mà ở trong triều, hai yếu tố này rất quan trọng.
Hắn rất ngưỡng mộ những người như Lan Giác, đối với mọi chuyện đều có thể ứng phó khéo léo, từ tốn lại nhã nhặn. Nhưng hắn biết bản thân mình không thể trở thành người như thế được.
Giống như lúc ăn mì vậy. Hắn bội phục việc đến cả húp nước mì mà cũng không gây ra một tiếng động nào, cử chỉ tao nhã như đang thưởng trà thơm cực phẩm. Nhưng khi ăn mì bản thân hắn vẫn thích vừa húp vừa ăn, xì xụp rột rột húp nước mì, rồi lại ăn thêm miếng tỏi, giòn giòn ngon ngon, rất chi là thơm.
Có thể ăn no bụng, đông có nhà ấm, hè có chiếu mát, nhận bổng lộc đủ sống qua ngày, thỉnh thoảng có vài vụ án để lao vào mới chính là cuộc sống mà Trương Bình hằng mơ ước đến.
Cho nên chức quan Huyện thừa này rất hợp ý hắn.
Thế nhưng mọi người cứ vì chức quan này mà cảm thương cho hắn, an ủi hắn. Hắn chỉ có thể ngậm miệng lại, âm thầm hài lòng.
Hai mươi tháng Tám, Trương Bình ôm bọc hành lý nhỏ rời khỏi Kinh Thành.
Chức Huyện thừa này thật sự là quá nhỏ rồi, đến kiệu xe mà triều đình cũng không cấp cho, càng chẳng có tuỳ tùng đi theo, chỉ có một mình Trương Bình đi nhậm chức.
Trương Bình và Trần Trù cùng đi. Gã dự định ba năm sau thi lại. Kinh Thành giá cả đắt đỏ, Huyện Nghi Bình cách Kinh Thành cũng không quá xa, tuy chức quan của Trương Bình nhỏ nhưng nơi ở so với căn phòng tồi tàn trong ngõ Tiểu Hao Tử khẳng định vẫn tốt hơn nhiều.
Lúc Trương Bình ngỏ ý mời gã đi cùng, Trần Trù khách sáo một bận rồi mới vui vẻ đồng ý.
“Cũng đúng, Trương huynh lần đầu đi đến nơi đó, con người cuộc sống đều không quen, sai khiến kẻ khác cũng không bằng sai người quen thuộc, tôi sẽ chạy việc vặt cho huynh, có văn thư sự vụ gì huynh chỉ cần đưa tôi làm thôi.”
Lan Giác vốn muốn chuẩn bị xe ngựa cho Trương Bình nhưng Trương Bình lại từ chối, cho nên y cũng không muốn miễn cưỡng làm gì.
Trương Bình và Trần Trù thuê một cái xe lừa, một lão phu xe tuổi chừng lục tuần đánh xe. Trần Trù lại đưa cho đứa cháu của lão phu xe vừa tròn mười tuổi, tên gọi Tam Oa hai mươi văn tiền, kêu nó làm tiểu hầu trong xe, nâng giá trị của Trương Bình lên.
Đứa trẻ Tam Oa đó bị bệnh nấm chân, lại thêm đầu có chấy, trên đường đi cứ gãi mãi không yên. Trương Bình có đem mấy bao nhỏ để lương khô, Tam Oa lén lấy bánh nhân củ cải ăn, đánh rắm kêu một cái bụp. Lão phu xe rầy la nó mấy câu, nó liền tủi thân khóc lóc, nước mũi nhỏ tách tách, tay áo nó bị nước mũi làm cho cứng còng từ lâu. Nó lau nước mũi, lén chà chà lên bọc quần áo của Trương Bình và Trần Trù.
Huyện Nghi Bình cách Kinh Thành quả thật quá gần, xe lừa xiêu xiêu vẹo vẹo đi hai ba ngày cuối cùng cũng tiến vào địa giới của Quận Mộc Thiên, gần đến huyện thành Nghi Bình.
Cửa sổ xe lừa đã bị hư, cảnh vật bên ngoài nhìn qua một cái không sót thứ gì, chỉ thấy một vùng đồng hoang, một dãy núi xa, vài con quạ đậu trên chạc cây bên đường lộ kêu quát quát. Trần Trù nói: “Quái thật, bên đường lộ có đất hoang lớn thế này sao lại không gặp thôn xóm ruộng vườn gì cả, đến một bóng người cũng chẳng có?”
Lão phu xe chậm rãi nói: “Vốn đã từng có người.”
Trương Bình hỏi: “Tại sao bây giờ lại không có?”
Lão phu xe đáp: “Đều không còn cả rồi.” Ông vung roi một cái, con lừa chạy nhanh vài bước, “Trương đại nhân, ngài cứ yên tâm, trước khi trời tối nhất định sẽ đến Nghi Bình.”
Quận Mộc Thiên giáp kề Kinh triệu phủ, xưa vốn là một phần của Kinh triệu phủ nhưng có thần tử khuyên can Thái tổ hoàng đế nói, Kinh triệu phủ quá rộng, không dễ quản lý. Thế là cắt ra một phần, trở thành một châu quận độc lập, sau đó phái một viên quan vốn sẽ làm Kinh triệu doãn đến làm Tri phủ. Tri phủ nghĩ bản thân vốn là Kinh triệu doãn, bách tính trong Quận cũng cho rằng gốc gác mình là người của Kinh triệu phủ, nên trong lòng vô cùng ấm ức. Tri phủ dâng tấu lên triều đình, uất ức đổi tên Quận thành Quận Mộc Thiên, nghĩa là, không thể là Kinh triệu phủ, nhưng cũng có thể tắm trong thiên ân.
Huyện Nghi Bình là một huyện của Quận Mộc Thiên nằm kề Kinh triệu phủ, tuy đã nhỏ lại còn nghèo nhưng người trong huyện luôn tự cho mình là cao quý. Năm đó viên quan vẽ quận giới lỡ mà run tay một cái, nói không chừng giờ họ đều là người gốc hoàng thành hết cả. Người dân Huyện Nghi Bình luôn tin chắc rằng, ước mơ một ngày nào đó quay trở về Kinh triệu phủ sẽ trở thành sự thật.
Tri huyện của Huyện Nghi Bình họ Thiệu, tên Chí Thông, đã hơn tứ tuần, nhậm chức ở Huyện Nghi Bình đã được sáu năm.
Thiệu Tri huyện cũng không phải xuất thân từ thi cử gì, quan hệ cũng chẳng tốt. Đột nhiên triều đình lại giáng xuống một Tiến sĩ huyện thừa khiến cho ông cảm thấy bị đe doạ, thập phần lo âu.
Thuộc hạ Thủ bộ khuyên ông: “Đại nhân không cần phải lo lắng, nghe nói vị Tiến sĩ này không giống với mấy vị khác. Trong lần yết bảng đầu tiên có một người đã chết, lại đương lúc diễn ra hỉ sự là đại hôn của Hoài Vương điện hạ, hoàng thượng sợ không may mắn nên bù y vào. Trong ngự yến, người này không biết phải trái lại cứ dán mắt vào cái chân tật của Hoài Vương điện hạ cho nên mới bị điều đi.”
Nhưng nỗi lo của Thiệu Tri huyện vẫn không tiêu tan, ông nghe nói Trương Bình biết phá án, thầy hắn là Hình bộ Thượng thư Đào Châu Phong. Chính là nhờ thế lực tiến cử của Đào Châu Phong nên hắn mới có thể ngồi vào chức Tiến sĩ này, hậu phương rất vững chắc. Trương Bình đắc tội với Hoài Vương điện hạ nhưng triều đình vẫn không thể cứ thế mà để một vị Tiến sĩ làm Huyện thừa, ít nhất cũng phải thăng từng cấp một, vụ thăng từng cấp này… không phải bước đầu tiên chính là thăng lên chức Tri huyện chứ?
Đương lúc Thiệu Tri huyện băn khoăn bứt rứt thì lần lượt nhận được một phần lễ vật và một bức thư.
Phần lễ này không đắt tiền, chỉ là mấy loại trái cây, một cái nghiên mực cổ. Người đến tặng quà là một nô bộc ăn mặc giản đơn, nói là người nhà của bà con xa của Trương Bình, nhận sự uỷ thác của Trương Bình, do mấy ngày này phải lên đường nhậm chức, nên thay hắn vấn an Thiệu Tri huyện.
Phần lễ vật này kỳ thực là do Lan Giác kêu người đem đến. Lần đầu tiên Trương Bình đi nhậm chức, nhất định phải biểu lộ chút tâm ý với Tri huyện đại nhân, và cũng là người cai quản trực tiếp hắn. Nhưng một người thiếu hiểu biết như Trương Bình, cho dù có nhắc nhở hắn sợ rằng hắn cũng sẽ không tặng quà cáp gì, hoặc cũng tặng không nổi. Cứ cho là mua nổi đi, tặng người ta rồi, sợ rằng cũng chẳng tặng đúng quà.
Thế là Lan Giác đành tuỳ tiện chọn vài món, bảo tổng quản lựa một nô tài chững chạc, ăn mặc đơn giản thôi, trực tiếp dùng danh nghĩa Trương Bình đến tặng quà.
Thiệu Tri huyện cầm mấy món đồ này, quả nhiên có chút vui vẻ. Tên Tiến sĩ này ít ra cũng khá hiểu chuyện, biết ý, việc này không hợp với lũ cổ hũ nghèo kiết xác.
Thế nhưng thuộc hạ của Lan đại nhân dù đã ăn vận áo quần giản dị nhưng cử chỉ khí chất lại không tầm thường. Thiệu Tri huyện nhìn thấy, cảm giác tên Trương Bình này quả thực không bình thường.
Buổi chiều Thiệu Tri huyện vừa nhận quà cáp xong thì một bức thư lại đến.
Bức thư này làm Thiệu Tri huyện run lẩy bẩy, là thư do Đào Châu Phong viết. Ông nghĩ đi nghĩ lại, vẫn cảm thấy bản thân nên làm điều gì đó cho đứa học trò Trương Bình này, ít nhất có thể khiến hắn làm Huyện thừa một cách êm thấm thuận lợi đi. Thế là trong suốt cuộc đời làm quan mấy chục năm của mình, Đào Châu Phong đã làm một chuyện không theo lẽ thường tình.
Ông đích thân chấp bút viết một bức thư cho Thiệu Tri huyện, khẩn thiết nhờ vả y chỉ dạy nhiều hơn đến học trò của mình là Trương Bình.
Thiệu Tri huyện đang cầm phần quà, tay túm lấy bức thư, gan ruột lộn hết cả. Đúng lúc này, thuộc hạ vào bẩm báo, tân Huyện thừa Trương Bình đã đến.
Thiệu Tri huyện đích thân đến cửa nha môn nghênh tiếp, nhìn thấy Trương Bình và Trần Trù ôm lấy túi đồ từ xe lừa rách đi xuống. Tim gan lẩy bẩy của Thiệu tri huyện bất giác trào dâng một ngọn lửa u ám.
Người nhà không tầm thường như thế, bức thư lại do đích thân Thượng thư đại nhân chấp bút viết, thế mà lại ngồi trên một cái xe lừa rách đến nhậm chức!
Mẹ ơi, đang cho thấy mình bần hàn à? Đừng có làm thế này được không? Ngươi đang biến bản huyện thành tên ngốc ư?
Thiệu Tri huyện mặt mày hớn hở tiến lên chào đón, nhiệt tình đỡ lấy cánh tay của Trương Bình đang khom lưng hành lễ: “Hà hà, Trương Huyện thừa, bản huyện cũng vừa mong ngươi đến đấy!”
Thiệu Tri huyện đã chuẩn bị một bữa tiệc rửa trần vô cùng lớn. Hai người Trương Bình Trần Trù lâu này chưa gặp qua mấy thứ dầu mỡ, trên mặt nổi lên mấy mụn cơm to tổ chảng, liền chạy vào nhà xí.
Nơi ở của Trương Bình là một tiểu viện nằm phía sau Huyện nha, kề sát với chỗ ở của Tri huyện đại nhân. Hai người ra ra vào vào, viện cũng không to lắm, được dọn dẹp vô cùng sạch sẽ trang nhã. Trong nhà có tôi tớ hầu hạ, nhà bếp có chỗ nấu cơm, hậu viện có bà bác phụ trách giặt giũ may vá. Thiệu Tri huyện còn tặng hai a hoàn xinh xắn lanh lợi, tuổi hơn mười tám do đích thân phu nhân ông dạy bảo để ngày đêm hầu hạ hắn nhưng đã bị Trương Bình từ chối.
Trần Trù chui ra khỏi nhà xí, vuốt vuốt cái bụng trống rỗng của mình, đứng dưới giàn nho trong nội viện, đảo mắt nhìn quanh bốn phía, gương mặt cảm động nhìn Trương Bình đang đi vào nhà xí: “Trương huynh, nơi này thật sự rất tốt.”
Trương Bình gật đầu. Trong phòng lẫn nhà xí đều có đốt hương vòng tạo mùi thơm, Trương Bình cảm thấy quá lãng phí nên định ngày mai sẽ bỏ đi.
Lý Chủ bộ hỏi Thiệu Tri huyện: “Đại nhân dự tính sẽ để Trương Huyện thừa quản việc gì?”
Thiệu Tri huyện thở dài một cái: “Thượng thư đại nhân đã đích thân viết thư rồi, bản huyện thực sự không thể không chiếu cố Trương Huyện thừa.”
Cái gọi là chiếu cố chẳng qua chính là, để hắn ở nơi tốt nhất, ăn thứ ngon nhất, làm ít việc nhất.
Ngày hôm sau, Trương Bình đến nha môn chính thức nhậm chức. Thiệu Tri huyện mời các đồng liêu đến, giới thiệu công việc ở nha huyện với hắn, cuối cùng nói: “…Vụ thu bận bịu, mấy việc canh nông thuỷ lợi đều đã sắp xếp cho các hương. Xây dựng, thuế má, binh đinh, Trương Huyện thừa nếu muốn biết có thể hỏi Lý chủ bộ. Bản huyện trước giờ chỉ biết lười biếng, mấy chuyện đó đều để bọn họ làm rồi sau đó bẩm báo lại cho bản huyện. Cũng chính là nếu có gặp phải mấy vụ án kiện tụng gì đều do bản huyện đích thân thăng đường thẩm tra. Trương Huyện thừa lần đầu đến Nghi Bình, vẫn còn đang tìm hiểu công việc của Tri huyện. Bản huyện có một việc muốn nhờ ngài làm.”
Trương Bình cúi người nói: “Xin đại nhân cứ dặn dò.”
Thiệu Tri huyện cười híp mắt nói: “Trương Huyện thừa và bản huyện cùng quản Nghi Bình, tốt xấu thế nào cũng không cần phải câu nệ như vậy đâu. Ngài vốn xuất thân Tiến sĩ, học vấn tốt, kể từ hôm nay, tạp chí địa phương về bản huyện sẽ để ngài biên soạn nhé.”
Vốn là gã đã giấu giếm Trương Bình lén đặt mấy bàn tiệc rượu ở tửu lâu, chuẩn bị đợi sau khi Trương Bình được phong quan thì chúc mừng hắn một trận, cũng xem như trả ân tình cứu giúp của Trương Bình. Nhưng đường đường mang thân phận Tiến sĩ, thế mà chỉ được phong làm Huyện thừa tòng thất phẩm, không cả bằng Tri huyện. Mấy bàn tiệc rượu này xem ra có phần hơi gượng gạo rồi.
Trần Trù chỉ đành huỷ bữa tiệc này đi, may mà ông chủ tửu lâu biết rõ nguyên cớ, rất thông cảm với Trương Bình, chỉ lấy của Trần Trù sáu mươi văn tiền đặt cọc. Từ đầu đến cuối Trần Trù giấu không dám cho Trương Bình biết, chỉ có thể ngậm đắng nuốt cay vào lòng.
Thực sự là đau lòng đến mức nhịn không nổi nữa, gã mới dè dặt nói với Trương Bình: “Lan Thị lang… Đào Thượng thư… không phải đều là các vị quan lớn hay sao, sao lại…”
Trương Bình nói: “Ừ.”
Thế là Trần Trù không dám hỏi tiếp nữa.
Trước khi Trương Bình đi nhậm chức, Đào Châu Phong kêu hắn đến phủ một chuyến, cổ vũ khuyến khích hắn một trận, nói, ban cho chức quan này chính là cho thấy ân huệ và sự coi trọng của hoàng thượng và triều đình đối với Trương Bình. Đã là quan rồi thì phải lấy dân làm gốc, làm quan vùng xa, bản thân xuất phát từ chức quan thấp nhất là tiểu huyện thừa mới có thể quan sát trọn vẹn đời sống dân tình, mới hiểu biết được dân sinh.
Rồi ông lại từ chỗ nọ xọ chỗ kia phân tích một lượt, đến mức chức Huyện thừa cỏn con cũng trở thành chức quan có tiền đồ vô hạn nhất trong bản triều, ngầm chỉ triều đình muốn bồi đắp Trương Bình trở thành trụ cột quốc gia.
Cứ động viên mãi, bản thân Đào Châu Phong cũng sôi trào nhiệt huyết, đến mức gần như đã tin là thật.
Trương Bình cứng đơ cúi người nói: “Học trò nhất định ghi nhớ lời dạy của ân sư.” Lời nói nghiêm túc khiến Đào Châu Phong vui mừng nở nụ cười rạng rỡ.
Thật ra Đào Châu Phong rất đau lòng, ông vốn muốn để Trương Bình vào Hình bộ. Tiểu hoàng đế bổ sung Trương Bình vào danh sách tiến sĩ, lại để hắn thành môn sinh của ông, cho nên Đào Châu Phong cứ nghĩ hoàng thượng cũng có ý này.
Ông biết Trương Bình đỗ bảng thế này tất chức quan sẽ không quá cao, cứ cho là làm một Tiểu lại thấp nhất trong Hình bộ rồi từng bước leo lên, tiền đồ cũng không đến nỗi nào.
Trong tay mà có hai người Vương Nghiên và Trương Bình… Đào Châu Phong dường như đã nhìn thấy ánh sáng lấp lánh trên tấm biển Hình bộ rồi, còn lấn át cả hào quang của Đại lý tự.
Phong hắn làm Huyện thừa tòng thất phẩm, Đào Châu Phong cảm thấy thật mông lung.
Chẳng lẽ hoàng thượng định để Trương Bình đi từ dưới lên, đến một huyện nhỏ làm quan để tích luỹ thành tích? Mặc dù Đào Châu Phong cho rằng, vì nước vì dân thì không cần phải tính toán so đo chức quan cao hay thấp, nhưng một Huyện thừa nhỏ nhoi, trên còn có một Tri huyện, chỉ sợ rằng đến việc thăng đường thẩm án cũng không đến lượt hắn. Muốn làm nên công trạng ư, quả thực…
Đào Châu Phong cảm thấy thánh chỉ quả là khó dò.
Trong triều nổi lên một tin đồn, nói là từ mấy lời tán nhảm của lũ thái giám trong cung mà ra… Lúc tham gia ngự yến, Trương Bình đã vô cùng bất kính dám nhiều lần liếc mắt nhìn chân của Hoài Vương, phạm đến giao nhan mới nhận phải kết cục này.
Đào Châu Phong không muốn nghĩ như thế.
Vào chiều hôm nay, Vương Nghiên báo cáo xong công việc, giống như vô tình mà nói một câu: “Đại nhân, hạ quan nghe nói, tên Trương Bình kia đã là học trò của ngài rồi, sao lại đi đến Huyện nhỏ làm quan, hình như cũng không phải làm Tri huyện.”
Vết thương lòng của Đào Châu Phong lại bị sát thêm muối, cười hai tiếng nói: “Vẫn còn trẻ quá, phải học hỏi thêm kinh nghiệm, đây chính là nỗi khổ tâm bồi dưỡng nhân tài của hoàng thượng và triều đình.”
Vương Nghiên mỉm cười.
Đào Châu Phong giữ Trương Bình ở lại ăn bữa cơm tối, nói một câu xuất phát từ tận đáy lòng của mình: “Làm quan cho tốt, con có được thành tích rồi thì triều đình sẽ không thể không nhìn thấy được. Thầy chờ con mau chóng quay lại Kinh Thành.”
Trương Bình thu dọn xong đồ đạc, đến đầu tháng Chín sẽ đến Huyện nha Nghi Bình nhậm chức. Trước khi đi, hắn lại đến Lan phủ cáo từ lần cuối.
Đối với chức quan này của Trương Bình, Lan Giác cũng có đôi chút bất ngờ. Mấy lời đồn kia y cũng có nghe qua, nhưng đối với thái độ của tiểu hoàng thượng dành cho Trương Bình, y vẫn cảm thấy chức quan này chừng như còn có dụng ý khác.
Nhưng y vẫn không thể quá chắc chắn nên chỉ đành nói qua loa: “Chức quan Huyện thừa này đúng là cũng nhỏ thật, nhưng hiện giờ ngươi cứ cọ xát mài giũa đi, đến ngày trở về triều tất đã có nhiều kinh nghiệm.”
Trương Bình nói: “Tôi cảm thấy rất tốt mà.” Hắn đi thi vốn cũng chẳng nghĩ sẽ làm quan to hay xây dựng sự nghiệp chấn động thiên hạ gì.
Hắn tự biết bản thân không giỏi nói chuyện, cũng chẳng giỏi giao thiệp với người khác, mà ở trong triều, hai yếu tố này rất quan trọng.
Hắn rất ngưỡng mộ những người như Lan Giác, đối với mọi chuyện đều có thể ứng phó khéo léo, từ tốn lại nhã nhặn. Nhưng hắn biết bản thân mình không thể trở thành người như thế được.
Giống như lúc ăn mì vậy. Hắn bội phục việc đến cả húp nước mì mà cũng không gây ra một tiếng động nào, cử chỉ tao nhã như đang thưởng trà thơm cực phẩm. Nhưng khi ăn mì bản thân hắn vẫn thích vừa húp vừa ăn, xì xụp rột rột húp nước mì, rồi lại ăn thêm miếng tỏi, giòn giòn ngon ngon, rất chi là thơm.
Có thể ăn no bụng, đông có nhà ấm, hè có chiếu mát, nhận bổng lộc đủ sống qua ngày, thỉnh thoảng có vài vụ án để lao vào mới chính là cuộc sống mà Trương Bình hằng mơ ước đến.
Cho nên chức quan Huyện thừa này rất hợp ý hắn.
Thế nhưng mọi người cứ vì chức quan này mà cảm thương cho hắn, an ủi hắn. Hắn chỉ có thể ngậm miệng lại, âm thầm hài lòng.
Hai mươi tháng Tám, Trương Bình ôm bọc hành lý nhỏ rời khỏi Kinh Thành.
Chức Huyện thừa này thật sự là quá nhỏ rồi, đến kiệu xe mà triều đình cũng không cấp cho, càng chẳng có tuỳ tùng đi theo, chỉ có một mình Trương Bình đi nhậm chức.
Trương Bình và Trần Trù cùng đi. Gã dự định ba năm sau thi lại. Kinh Thành giá cả đắt đỏ, Huyện Nghi Bình cách Kinh Thành cũng không quá xa, tuy chức quan của Trương Bình nhỏ nhưng nơi ở so với căn phòng tồi tàn trong ngõ Tiểu Hao Tử khẳng định vẫn tốt hơn nhiều.
Lúc Trương Bình ngỏ ý mời gã đi cùng, Trần Trù khách sáo một bận rồi mới vui vẻ đồng ý.
“Cũng đúng, Trương huynh lần đầu đi đến nơi đó, con người cuộc sống đều không quen, sai khiến kẻ khác cũng không bằng sai người quen thuộc, tôi sẽ chạy việc vặt cho huynh, có văn thư sự vụ gì huynh chỉ cần đưa tôi làm thôi.”
Lan Giác vốn muốn chuẩn bị xe ngựa cho Trương Bình nhưng Trương Bình lại từ chối, cho nên y cũng không muốn miễn cưỡng làm gì.
Trương Bình và Trần Trù thuê một cái xe lừa, một lão phu xe tuổi chừng lục tuần đánh xe. Trần Trù lại đưa cho đứa cháu của lão phu xe vừa tròn mười tuổi, tên gọi Tam Oa hai mươi văn tiền, kêu nó làm tiểu hầu trong xe, nâng giá trị của Trương Bình lên.
Đứa trẻ Tam Oa đó bị bệnh nấm chân, lại thêm đầu có chấy, trên đường đi cứ gãi mãi không yên. Trương Bình có đem mấy bao nhỏ để lương khô, Tam Oa lén lấy bánh nhân củ cải ăn, đánh rắm kêu một cái bụp. Lão phu xe rầy la nó mấy câu, nó liền tủi thân khóc lóc, nước mũi nhỏ tách tách, tay áo nó bị nước mũi làm cho cứng còng từ lâu. Nó lau nước mũi, lén chà chà lên bọc quần áo của Trương Bình và Trần Trù.
Huyện Nghi Bình cách Kinh Thành quả thật quá gần, xe lừa xiêu xiêu vẹo vẹo đi hai ba ngày cuối cùng cũng tiến vào địa giới của Quận Mộc Thiên, gần đến huyện thành Nghi Bình.
Cửa sổ xe lừa đã bị hư, cảnh vật bên ngoài nhìn qua một cái không sót thứ gì, chỉ thấy một vùng đồng hoang, một dãy núi xa, vài con quạ đậu trên chạc cây bên đường lộ kêu quát quát. Trần Trù nói: “Quái thật, bên đường lộ có đất hoang lớn thế này sao lại không gặp thôn xóm ruộng vườn gì cả, đến một bóng người cũng chẳng có?”
Lão phu xe chậm rãi nói: “Vốn đã từng có người.”
Trương Bình hỏi: “Tại sao bây giờ lại không có?”
Lão phu xe đáp: “Đều không còn cả rồi.” Ông vung roi một cái, con lừa chạy nhanh vài bước, “Trương đại nhân, ngài cứ yên tâm, trước khi trời tối nhất định sẽ đến Nghi Bình.”
Quận Mộc Thiên giáp kề Kinh triệu phủ, xưa vốn là một phần của Kinh triệu phủ nhưng có thần tử khuyên can Thái tổ hoàng đế nói, Kinh triệu phủ quá rộng, không dễ quản lý. Thế là cắt ra một phần, trở thành một châu quận độc lập, sau đó phái một viên quan vốn sẽ làm Kinh triệu doãn đến làm Tri phủ. Tri phủ nghĩ bản thân vốn là Kinh triệu doãn, bách tính trong Quận cũng cho rằng gốc gác mình là người của Kinh triệu phủ, nên trong lòng vô cùng ấm ức. Tri phủ dâng tấu lên triều đình, uất ức đổi tên Quận thành Quận Mộc Thiên, nghĩa là, không thể là Kinh triệu phủ, nhưng cũng có thể tắm trong thiên ân.
Huyện Nghi Bình là một huyện của Quận Mộc Thiên nằm kề Kinh triệu phủ, tuy đã nhỏ lại còn nghèo nhưng người trong huyện luôn tự cho mình là cao quý. Năm đó viên quan vẽ quận giới lỡ mà run tay một cái, nói không chừng giờ họ đều là người gốc hoàng thành hết cả. Người dân Huyện Nghi Bình luôn tin chắc rằng, ước mơ một ngày nào đó quay trở về Kinh triệu phủ sẽ trở thành sự thật.
Tri huyện của Huyện Nghi Bình họ Thiệu, tên Chí Thông, đã hơn tứ tuần, nhậm chức ở Huyện Nghi Bình đã được sáu năm.
Thiệu Tri huyện cũng không phải xuất thân từ thi cử gì, quan hệ cũng chẳng tốt. Đột nhiên triều đình lại giáng xuống một Tiến sĩ huyện thừa khiến cho ông cảm thấy bị đe doạ, thập phần lo âu.
Thuộc hạ Thủ bộ khuyên ông: “Đại nhân không cần phải lo lắng, nghe nói vị Tiến sĩ này không giống với mấy vị khác. Trong lần yết bảng đầu tiên có một người đã chết, lại đương lúc diễn ra hỉ sự là đại hôn của Hoài Vương điện hạ, hoàng thượng sợ không may mắn nên bù y vào. Trong ngự yến, người này không biết phải trái lại cứ dán mắt vào cái chân tật của Hoài Vương điện hạ cho nên mới bị điều đi.”
Nhưng nỗi lo của Thiệu Tri huyện vẫn không tiêu tan, ông nghe nói Trương Bình biết phá án, thầy hắn là Hình bộ Thượng thư Đào Châu Phong. Chính là nhờ thế lực tiến cử của Đào Châu Phong nên hắn mới có thể ngồi vào chức Tiến sĩ này, hậu phương rất vững chắc. Trương Bình đắc tội với Hoài Vương điện hạ nhưng triều đình vẫn không thể cứ thế mà để một vị Tiến sĩ làm Huyện thừa, ít nhất cũng phải thăng từng cấp một, vụ thăng từng cấp này… không phải bước đầu tiên chính là thăng lên chức Tri huyện chứ?
Đương lúc Thiệu Tri huyện băn khoăn bứt rứt thì lần lượt nhận được một phần lễ vật và một bức thư.
Phần lễ này không đắt tiền, chỉ là mấy loại trái cây, một cái nghiên mực cổ. Người đến tặng quà là một nô bộc ăn mặc giản đơn, nói là người nhà của bà con xa của Trương Bình, nhận sự uỷ thác của Trương Bình, do mấy ngày này phải lên đường nhậm chức, nên thay hắn vấn an Thiệu Tri huyện.
Phần lễ vật này kỳ thực là do Lan Giác kêu người đem đến. Lần đầu tiên Trương Bình đi nhậm chức, nhất định phải biểu lộ chút tâm ý với Tri huyện đại nhân, và cũng là người cai quản trực tiếp hắn. Nhưng một người thiếu hiểu biết như Trương Bình, cho dù có nhắc nhở hắn sợ rằng hắn cũng sẽ không tặng quà cáp gì, hoặc cũng tặng không nổi. Cứ cho là mua nổi đi, tặng người ta rồi, sợ rằng cũng chẳng tặng đúng quà.
Thế là Lan Giác đành tuỳ tiện chọn vài món, bảo tổng quản lựa một nô tài chững chạc, ăn mặc đơn giản thôi, trực tiếp dùng danh nghĩa Trương Bình đến tặng quà.
Thiệu Tri huyện cầm mấy món đồ này, quả nhiên có chút vui vẻ. Tên Tiến sĩ này ít ra cũng khá hiểu chuyện, biết ý, việc này không hợp với lũ cổ hũ nghèo kiết xác.
Thế nhưng thuộc hạ của Lan đại nhân dù đã ăn vận áo quần giản dị nhưng cử chỉ khí chất lại không tầm thường. Thiệu Tri huyện nhìn thấy, cảm giác tên Trương Bình này quả thực không bình thường.
Buổi chiều Thiệu Tri huyện vừa nhận quà cáp xong thì một bức thư lại đến.
Bức thư này làm Thiệu Tri huyện run lẩy bẩy, là thư do Đào Châu Phong viết. Ông nghĩ đi nghĩ lại, vẫn cảm thấy bản thân nên làm điều gì đó cho đứa học trò Trương Bình này, ít nhất có thể khiến hắn làm Huyện thừa một cách êm thấm thuận lợi đi. Thế là trong suốt cuộc đời làm quan mấy chục năm của mình, Đào Châu Phong đã làm một chuyện không theo lẽ thường tình.
Ông đích thân chấp bút viết một bức thư cho Thiệu Tri huyện, khẩn thiết nhờ vả y chỉ dạy nhiều hơn đến học trò của mình là Trương Bình.
Thiệu Tri huyện đang cầm phần quà, tay túm lấy bức thư, gan ruột lộn hết cả. Đúng lúc này, thuộc hạ vào bẩm báo, tân Huyện thừa Trương Bình đã đến.
Thiệu Tri huyện đích thân đến cửa nha môn nghênh tiếp, nhìn thấy Trương Bình và Trần Trù ôm lấy túi đồ từ xe lừa rách đi xuống. Tim gan lẩy bẩy của Thiệu tri huyện bất giác trào dâng một ngọn lửa u ám.
Người nhà không tầm thường như thế, bức thư lại do đích thân Thượng thư đại nhân chấp bút viết, thế mà lại ngồi trên một cái xe lừa rách đến nhậm chức!
Mẹ ơi, đang cho thấy mình bần hàn à? Đừng có làm thế này được không? Ngươi đang biến bản huyện thành tên ngốc ư?
Thiệu Tri huyện mặt mày hớn hở tiến lên chào đón, nhiệt tình đỡ lấy cánh tay của Trương Bình đang khom lưng hành lễ: “Hà hà, Trương Huyện thừa, bản huyện cũng vừa mong ngươi đến đấy!”
Thiệu Tri huyện đã chuẩn bị một bữa tiệc rửa trần vô cùng lớn. Hai người Trương Bình Trần Trù lâu này chưa gặp qua mấy thứ dầu mỡ, trên mặt nổi lên mấy mụn cơm to tổ chảng, liền chạy vào nhà xí.
Nơi ở của Trương Bình là một tiểu viện nằm phía sau Huyện nha, kề sát với chỗ ở của Tri huyện đại nhân. Hai người ra ra vào vào, viện cũng không to lắm, được dọn dẹp vô cùng sạch sẽ trang nhã. Trong nhà có tôi tớ hầu hạ, nhà bếp có chỗ nấu cơm, hậu viện có bà bác phụ trách giặt giũ may vá. Thiệu Tri huyện còn tặng hai a hoàn xinh xắn lanh lợi, tuổi hơn mười tám do đích thân phu nhân ông dạy bảo để ngày đêm hầu hạ hắn nhưng đã bị Trương Bình từ chối.
Trần Trù chui ra khỏi nhà xí, vuốt vuốt cái bụng trống rỗng của mình, đứng dưới giàn nho trong nội viện, đảo mắt nhìn quanh bốn phía, gương mặt cảm động nhìn Trương Bình đang đi vào nhà xí: “Trương huynh, nơi này thật sự rất tốt.”
Trương Bình gật đầu. Trong phòng lẫn nhà xí đều có đốt hương vòng tạo mùi thơm, Trương Bình cảm thấy quá lãng phí nên định ngày mai sẽ bỏ đi.
Lý Chủ bộ hỏi Thiệu Tri huyện: “Đại nhân dự tính sẽ để Trương Huyện thừa quản việc gì?”
Thiệu Tri huyện thở dài một cái: “Thượng thư đại nhân đã đích thân viết thư rồi, bản huyện thực sự không thể không chiếu cố Trương Huyện thừa.”
Cái gọi là chiếu cố chẳng qua chính là, để hắn ở nơi tốt nhất, ăn thứ ngon nhất, làm ít việc nhất.
Ngày hôm sau, Trương Bình đến nha môn chính thức nhậm chức. Thiệu Tri huyện mời các đồng liêu đến, giới thiệu công việc ở nha huyện với hắn, cuối cùng nói: “…Vụ thu bận bịu, mấy việc canh nông thuỷ lợi đều đã sắp xếp cho các hương. Xây dựng, thuế má, binh đinh, Trương Huyện thừa nếu muốn biết có thể hỏi Lý chủ bộ. Bản huyện trước giờ chỉ biết lười biếng, mấy chuyện đó đều để bọn họ làm rồi sau đó bẩm báo lại cho bản huyện. Cũng chính là nếu có gặp phải mấy vụ án kiện tụng gì đều do bản huyện đích thân thăng đường thẩm tra. Trương Huyện thừa lần đầu đến Nghi Bình, vẫn còn đang tìm hiểu công việc của Tri huyện. Bản huyện có một việc muốn nhờ ngài làm.”
Trương Bình cúi người nói: “Xin đại nhân cứ dặn dò.”
Thiệu Tri huyện cười híp mắt nói: “Trương Huyện thừa và bản huyện cùng quản Nghi Bình, tốt xấu thế nào cũng không cần phải câu nệ như vậy đâu. Ngài vốn xuất thân Tiến sĩ, học vấn tốt, kể từ hôm nay, tạp chí địa phương về bản huyện sẽ để ngài biên soạn nhé.”
