Editor: Dì Annie
Diệp Mân yên lặng nhìn bóng lưng cao lớn kia dần biến mất trong dòng người. Vừa rồi ngữ điệu của cô không phải là khinh thường mà là có ý thăm dò.
Mặc dù cô là sinh viên kỹ thuật nhưng cũng có sự nhạy cảm bình thường của phái nữ. Rõ ràng cô cảm nhận được mấy ngày qua cách đối xử của Tần Mặc với cô hơi quá giới hạn.
Cô căn bản không nên chất vấn anh vì chuyện vượt quá giới hạn cũng không có gì to tát, cô có thể giả vờ như không biết. Chỉ là vừa rồi cô bị ánh mắt thâm sâu của Triệu Đình kích thích, trong lòng bỗng có ác ý nghi ngờ phải chăng là anh lại quen thói cũ, nghĩ rằng mị lực của mình luôn có thể thuận lợi đi qua hàng ngàn bụi hoa.
Cô biết, dù tình sử của Tần Mặc không trong sạch nhưng anh là người thẳng thắn, thái độ tức giận kia không phải là thẹn quá hóa giận khi bị vạch trần mà là vì bị trách oan.
Vì thế cô tin anh không phải cố ý trêu chọc cô, đó chỉ là bản năng tán tỉnh của chim công đực.
Cô cắn một miếng bánh mì chà bông trong tay, cảm thấy nhạt nhẽo, khóe miệng trầm xuống.
*
Sáng hôm sau cô đến phòng thí nghiệm, vừa đến cửa tòa nhà đã thấy Tần Mặc đẩy cửa bước vào.
Cô hơi bất ngờ, chào hỏi: "Chào buổi sáng!"
Anh lạnh nhạt liếc cô, gật đầu ừ một tiếng sau đó lại nhìn về phía trước, đi đến thang máy, chờ cửa mở ra, tay anh đút trong túi quần đi vào trước.
Đợi Diệp Mân bước vào anh lại chuyển sang tựa lên vách thang máy, giữ khoảng cách giữa hai người, cúi đầu nhìn điện thoại.
Diệp Mân nhìn anh, nói: "... Hôm qua tôi chỉ thuận miệng nói vậy nói, cậu đừng xem là thật."
Rốt cuộc Tần thiếu gia cũng chịu dời mắt nhìn cô, đôi mắt hẹp dài trông lạnh lùng xa cách. Sau đó anh lạnh lùng mở miệng: "Yên tâm đi, sau này tôi sẽ chú ý giữ khoảng cách với cậu để tránh bị hiểu lầm là có ý khác, dù sao thì tôi cũng có cả đống tiền án."
Diệp Mân run run, buồn cười nói: "Sao tôi có cảm giác cậu thẹn quá hóa giận vậy."
Tần Mặc sầm mặt hừ lạnh, quay đầu không nhìn cô nữa.
Bây giờ mới đúng là thẹn quá hóa giận.
Đợi cửa thang máy mở ra, chân dài anh bước đi trước không thèm quay đầu lại.
Diệp Mân nhìn bóng lưng cao lớn kia, thầm hít một hơi.
Dỗ hay là không dỗ đây?
Cô chậm rãi vào phòng thí nghiệm, Tần Mặc đã ngồi xuống. Chỗ của anh vốn cách cô rất gần, chỉ cần hơi vươn tay là có thể đụng vào đối phương, bây giờ anh cố ý dời cái ghế ra nửa mét, vị trí của hai người cách nhau hơn cả mét.
Cô yên lặng đi qua ngồi xuống.
Giang Lâm thấy cô đi đến, trượt ghế đến bên cạnh, vừa vặn lấp vào khoảng trống rộng rãi giữa hai người. Cậu cười hì hì đặt một quả anh đào lên bàn cô: "Cho cậu này."
"Cảm ơn cậu!"
Giang Lâm đang định nói đừng khách sáo, ghế cậu đã bị Tần Mặc đạp về vị trí cũ.
"Lão Tần cậu làm gì vậy?"
Tần Mặc nói: "Nam nữ thụ thụ bất thân, về sau cậu nên chú ý một chút đừng để người ta hiểu lầm."
Cậu cũng nhiệt tình quá nhỉ?
Diệp Mân cười lạnh đáp: "Lâm ca sao có thể làm người ta hiểu lầm được?"
Tần Mặc: "..."
Vì thế Tần thiếu gia im lặng cả buổi trưa.
Thật ra Diệp Mân cũng không muốn đối chọi với anh về vấn đề này, dù là cố ý hay vô ý thì hành vi của anh lúc trước cũng không phải không có khoảng cách, hơn nữa cũng không phải là chuyện gì xấu với mình.
Cô quyết định buổi chiều sẽ nói chuyện với anh để kết thúc vấn đề này, vì cô cũng không thoải mái khi mỗi ngày phải đối diện với khuôn mặt thối lạnh lùng của anh.
Nhưng buổi chiều cô vừa đến tòa thí nghiệm đã nhận được tin nhắn của thầy Vương Tranh Minh gọi đến văn phòng.
Cô tranh thủ giờ nghỉ chạy đến gặp thầy.
"Tới rồi à!" Lâu rồi không gặp, mái đầu Địa Trung Hải của thầy Vương dường như lại hói thêm một chút, thấy cô đến, ông mỉm cười vẫy tay.
Diệp Mân nhìn người đàn ông đang ngồi trên ghế sô pha, đối phương không hề ngẩng đầu, đôi chân cũng quy củ khép lại không hề vi phạm.
Cô yên lặng ngồi xuống vị trí bên cạnh.
Thầy Vương Tranh Minh mở báo cáo giới thiệu đề tài ra nói với Tần Mặc: "Thầy đã xem qua, phần báo cáo giới thiệu đề tài này không có vấn đề gì, để thầy xem kỹ hơn, nếu có chỗ nào cần sửa thầy sẽ gửi mail. Thứ sáu tuần sau giới thiệu đề tài, em chuẩn bị cẩn thận một chút, đừng để thầy mất mặt với mấy giáo sư khác."
Tần Mặc thỏa mãn cười nói: "Thầy Vương cứ yên tâm, em sẽ chuẩn bị cẩn thận."
Thầy Vương Tranh Minh cười: "Ừ, vậy thì cứ thế đi."
"Vâng."
Thầy Vương cất phần báo cáo giới thiệu đề tài vào tập văn kiện, xoay người thấy người vẫn còn ngồi đó, ông híp mắt cười nhìn anh.
Tần Mặc nhìn ông, cũng cười gật đầu.
Thầy Vương Tranh Minh: "Cứ như thế đi."
Tần thiếu gia vẫn ngồi lù lù trên ghế sô pha: "Vâng."
Thầy Vương Tranh Minh: "... Ý của thầy là em có thể đi được rồi, thầy có việc muốn trao đổi với Diệp Mân."
"Vâng, vậy hẹn gặp lại thầy Vương ạ." Lúc này Tần Mặc mới ngượng ngùng đứng lên, chậm rãi rời khỏi văn phòng.
Đợi người ra ngoài rồi, nụ cười của thầy Vương cũng nhạt dần, thầy nhìn Diệp Mân đang ngồi trên ghế sô pha, mím môi, dường như chuyện sắp nói hơi khó mở lời.
Diệp Mân nhìn ra sự do dự của ông, thăm dò hỏi: "Thầy Vương, sao vậy ạ?"
"Là thế này..." Vương Tranh Minh dừng một chút, "Học bổng tài năng khoa học kỹ thuật quốc gia lần này của ngành chúng ta được trao cho Trình Lương."
"Sao ạ?" Diệp Mân có chút không phản ứng kịp.
Vương Tranh Minh nói: "Thầy cũng mới biết hôm nay, lúc đầu thầy vẫn chắc chắn là trao cho em, nhưng trường nói là em đã nhận giải quốc gia rồi nên trao cho Trình Lương." Nói đến đây ông thở dài, bất đắc dĩ bổ sung, "Là tại thầy không có năng lực."
Dù Diệp Mân chưa bước chân vào xã hội nhưng cũng là nghiên cứu sinh hai mươi mấy tuổi, không phải là trẻ con ngây thơ. Nói đến đây thì cô đã hiểu ra ý của thầy.
Học bổng tài năng khoa học kỹ thuật quốc gia là học bổng có giá trị cao nhất dành cho nghiên cứu sinh ngành kỹ thuật, hàng năm sẽ xét thành tích các thạc sĩ, tiến sĩ năm hai, mỗi chuyên ngành chỉ có một chỉ tiêu, nói cách khác là mỗi người chỉ có một cơ hội.
Học bổng ba vạn tệ, cao hơn giải quốc gia nhiều.
Đương nhiên, dù Diệp Mân không có nhiều tiền nhưng học bổng của trường đã bao gồm học phí và chi phí sinh hoạt, mỗi tháng còn được trợ cấp thêm mấy trăm, cộng thêm giải quốc gia và vài học bổng khác cũng đủ cho cô an tâm học hành mà không cần đi làm thêm, không có ba vạn tệ này không đến mức ảnh hưởng đến học tập và sinh hoạt của cô.
Nhưng học bổng này đại diện cho sinh viên ưu tú nhất ngành, là sự công nhận năng lực học tập và nghiên cứu của sinh viên, cũng là giấy thông hành cho việc tiếp tục học lên cao hay sự nghiệp sau này của bọn họ.
Không có gì để nghi ngờ, cô là sinh viên ưu tú nhất chuyên ngành, học bổng này vốn nằm trong tay cô, vì muốn người khác tâm phục khẩu phục, cô còn đăng tải bản tiếng Anh cho bài viết trên SCI* và hai luận văn trên EI*. Vì thế cô chưa từng nghĩ rằng trường sẽ trao học bổng cho người khác.
*SCI (science citation index) và EI (engineering index) là các hệ thống truy xuất tài liệu khoa học và công nghệ lớn nổi tiếng thế giới.
Trình Lương cũng là một sinh viên ưu tú, nhưng theo cô biết, dù là thành tích học tập hay thành tích nghiên cứu khoa học thì hẳn anh ta cũng không bằng cô.
Cô tin rằng cái lí do cô đã được giải quốc gia nên nhường học bổng cho người khác chỉ là lí do thoái thác. Vì học bổng này trước giờ chỉ lựa chọn những sinh viên ưu tú có năng lực nhất ngành.
Vậy tại sao lại trao cho Trình Lương?
Lời thầy Vương Tranh Minh mập mờ, áy náy đã nói lên tất cả.
Vì giáo sư của Trình Lương là viện trưởng.
Nghiên cứu sinh không đơn giản như hồi đại học, mỗi giáo sư đều sẽ có suy nghĩ cho lợi ích bản thân đối với sinh viên của mình. Tất nhiên thầy Vương Tranh Minh cũng có, mặc dù thầy là lão làng trong ngành nhưng lại không có chức vụ hành chính trong trường, trong những chuyện này, tiếng nói của thầy dĩ nhiên không có uy bằng viện trưởng.
Cho nên thầy mới nói "Là tại thầy không có năng lực."
Vương Tranh Minh thấy cô im lặng một lúc lâu, ngượng ngùng nói: "Dù thế nào đi nữa thì trong mắt thầy em vẫn là người ưu tú nhất. Em đừng buồn quá, sau này có cơ hội khác, thầy sẽ giúp em đấu tranh."
Diệp Mân hoàn hồn, cười nói: "Thầy Vương, em không sao đâu ạ, trường có tiêu chuẩn lựa chọn, nếu lần này là Trình Lương thì đúng là bạn ấy phù hợp ạ."
Vương Tranh Minh mím môi, biết rõ là bất công nhưng cũng không thể nào nói được, nghiên cứu sinh không giống đại học, đại học có thể nhìn vào thành tích qua các cuộc thi, nhưng nghiên cứu sinh gần như không có thi cử, hầu như là luận văn, báo cáo và nghiên cứu, bảng điểm không rõ ràng. Nói cách khác là nhìn vào năng lực nghiên cứu khoa học.
Mà năng lực nghiên cứu khoa học được đánh giá dựa trên luận văn. Mặc dù luận văn của Trình Lương chỉ được đăng trên tạp chí không mấy nổi tiếng, hơn nữa đa số là bỏ tiền ra đăng, nhưng xét về số lượng thì đúng là nhiều hơn Diệp Mân hai bài, ông cũng không có cách nào đem cái lí do này đi tranh luận với viện trưởng.
Huống chi người ta là lãnh đạo, đã chỉ định học trò của mình thì ông còn có thể làm gì khác?
Cũng không thể vì học bổng của học trò mình mà vạch mặt lãnh đạo – mặc dù ông cũng có nghĩ tới điều này.
Ông thở dài, gật đầu: "Được rồi, thầy không còn việc gì nữa, em chuẩn bị giới thiệu đề tài cho cẩn thận. Dự án xin ngân sách quốc gia của các em có vấn đề gì thì cứ nói với thầy."
Diệp Mân gật đầu: "Vâng, em cảm ơn thầy Vương."
Cô đứng dậy chào thầy, đi tới cửa, nhịn không được hít sâu một cái, đè cảm xúc hỗn loạn xuống rồi mới cầm tay nắm cửa mở ra.
Ai ngờ vừa mở cửa đã thấy một bóng người lén lén lút lút vội vã lùi lại.
Cô đi ra, xoay người đóng cửa lại, nghiêm mặt nhìn người đứng cạnh cửa.
Tần Mặc giả bộ lắc tay: "Tôi... Hình như tôi làm rơi đồ ở văn phòng của thầy Vương."
Diệp Mân thu ánh mắt, yên lặng đi về phía thang máy.
Tần Mặc sờ mũi, vội vã đi theo, thấp giọng nói: "Vừa nãy tôi nghe được chuyện học bổng tài năng khoa học kỹ thuật rồi."
Diệp Mân lãnh đạm gật đầu: "Ừ."
"Cậu không sao chứ?"
Diệp Mân nói: "Không sao." Cô quay đầu nhìn anh khó hiểu, "Cậu hết giận rồi hả?"
Tần Mặc cười lạnh: "Cậu mà dùng bản lĩnh của tôi lên những chuyện khác thì đã không dễ bị bắt nạt như vậy rồi."
Diệp Mân lơ đễnh nói: "Cái gì mà bắt nạt? Chỉ là một cái học bổng thôi, đâu phải chuyện gì tốt cũng đến lượt tôi?"
"Cái này còn không phải bắt nạt à? Đâu phải tôi không biết Trình Lương, tôi học cùng lớp đại học với hắn ta này, năng lực chuyên môn của hắn kém hơn cậu nhiều."
Diệp Mân giả vờ kinh ngạc: "Cậu mà cũng đi học nữa hả?"
Tần Mặc nói: "Đùa gì vậy, hồi đại học tần suất đi học của tôi cũng gần năm mươi phần trăm."
"Ồ wow, cao ghê á!"
"..."
Tần Mặc quyết định không so đo với cô, đến tầng một, hai người một trước một sau ra khỏi thang máy, anh yên lặng nhìn bóng lưng cô đơn nhỏ bé của cô gái, đứng tại chỗ, tay đút trong túi quần, cao giọng hỏi: "Cậu không có chyện gì thật chứ?"
Diệp Mân không quay đầu lại đáp: "Không có gì."
Không có gì mới là lạ đó.
Cô có thể không quan tâm cái học bổng này, coi như ba vạn tệ đổ sông đổ biển đi. Nhưng cô không thể không quan tâm ý nghĩa của chuyện này.
Tử nhỏ đến lớn, con đường học tập của cô thuận buồm xuôi gió, thành tích tốt nên cô luôn được ưu đãi, vì thế nên cô cảm thấy chỉ cần đủ thông minh đủ cố gắng thì nhất định có thể đạt được.
Đây là lần đầu tiên cô đối diện với sự không công bằng, xem như là một lần diễn tập trước khi bước chân vào xã hội.
Dù chưa từng thật sự trải qua, nhưng cô biết xã hội của người trưởng thành là thế.
Thất vọng thì đúng là rất thất vọng, nhưng cũng không đến mức thất bại đau khổ.
Điều bây giờ cô suy nghĩ là, nếu đây là một lần diễn tập trước khi bước vào xã hội thì cô nên ứng phó thế nào đây?
Nên đi tranh luận với mấy vị lãnh đạo trong trường, hay là nên sớm học được quy luật khéo đưa đẩy thiết yếu trong thế giới của người trưởng thành?
Không ngờ vấn đề nan giải đầu tiên trong đời lại là chuyện này.
Hôm sau, vì cô không tập trung nên hiệu suất công việc tất nhiên không như ý muốn.
Buổi tối đi ngủ mà trong lòng vẫn còn rối rắm.
Trong đầu có một con người nhỏ phất tay nói quên đi, lại có một nắm đấm khác nhảy dựng nói nhất định phải đấu tranh.
Hai con người nhỏ đánh nhau cả một đêm mà vẫn bất phân thắng bại.
Sáng hôm sau cô mệt mỏi đang chuẩn bị ra ngoài thì bị Tiêu Vũ ầm ĩ gọi lại: "Diệp Mân! Có chuyện gì vậy? Sao học bổng tài năng khoa học kỹ thuật lại được trao cho Trình Lương?"
Diệp Mân quay đầu, nhìn thấy trang chủ trang web trường trên màn hình máy tính cô ấy, cô liền hiểu ra trường đã công bố danh sách nhận học bổng của học kì này."
Cô gật đầu, lãnh đạm nói: "Ừ, đúng vậy!"
"Cậu biết rồi hả?" Tiêu Vũ không thể tin được phải nhìn cô, "Không phải chứ, dựa vào cái gì mà trao cho cậu ta? Có phương diện nào của cậu ta tốt hơn cậu đâu?"
Đại khái là giáo sư của cậu ta có tiếng nói hơn giáo sư của cô?
Tiêu Vũ căm phẫn: "Chỉ dựa vào chuyện giáo sư của cậu ta là viện trưởng hả? Thật là xấu xa mà."
"Thôi bỏ đi."
Tiêu Vũ vẫn tức giận: "Thật là xấu xa mà!", cô ấy thở dài, "Nhưng mà không còn cách nào khác, ai bảo chúng ta chỉ là sinh viên chứ! Cậu nghĩ thoáng một chút, dù sao cũng nhận giải quốc gia rồi, bọn mình còn cái gì mà không có đâu!"
Cậu nhìn đi, thỏa hiệp mới là lẽ thường tình của con người.
Diệp Mân cười, yên lặng đi ra ngoài.
Ai ngờ vừa nói chuyện với Tiêu Vũ xong, đến phòng thí nghiệm Lâm Khải Phong nhìn thấy cô lại nói tới chủ đề này: "Diệp Mân, tôi vừa thấy tin của trường, học bổng tài năng khoa học kỹ thuật của ngành chúng ta sao lại trao cho Trình Lương, không phải là cậu sao? Sao lại thế này?"
Diệp Mân hít sâu: "Đây là đánh giá dựa trên điểm, chắc là điểm cậu ấy cao hơn tôi!"
"Điểm của cậu ta sao mà cao hơn cậu được chứ? Cậu ta mới được đăng có một bài luận văn chính, mấy bài khác toàn là bỏ tiền ra cho tạp chí đăng. Mà cái bài luận văn chính kia cũng là bỏ tiền ra, tôi còn biết cả giá đấy, 5000!"
Diệp Mân: "Trường lại không nhìn vào chuyện có phải cậu bỏ tiền đăng hay là không, miễn có là được."
Lâm Khải Phong: "Vậy thì cũng phải xét cấp độ với chất lượng của luận văn chứ." Cậu dừng một chút, cẩn thận nhìn cô, nhỏ giọng làu bàu, "Còn không phải vì cậu ta là sinh viên của viện trưởng à. Phóng thủy* rõ ràng ghê đó!"
*phóng thủy trong các cuộc thi có nghĩa là không công bằng, thiên vị
Diệp Mân cố đè nén lửa giận trong lòng nhưng không có hiệu quả mấy đành phải lảng sang chuyện khác: "Tần Mặc đâu rồi, sao lại không đến?"
"Không biết nữa." Lâm Khải Phong lắc đầu.
Diệp Mân ngồi xuống, nghi ngờ nhìn chỗ trống bên cạnh, không hiểu sao trong lòng có một cảm giác kì lạ.
Buổi sáng nay Tần Mặc không xuất hiện trong phòng thí nghiệm.
Mà ngọn lửa trong lòng Diệp Mân cũng ngày càng mãnh liệt, làm việc gì cũng không xong.
Đến chiều, nắm đấm chiến thắng con người nhỏ trong đầu, cuối cùng cũng áp đảo khiến cho con người nhỏ kia đầu hàng.
Cô tìm tài liệu lúc trước xin học bổng trong hòm thư, quyết định đến văn phòng sinh viên trường đòi công bằng.
Ngay khi cô chuẩn bị ra cửa, Lâm Khải Phong bỗng than nhẹ một tiếng: "Trời, giáo sư hướng dẫn của tôi nói Tần Mặc chạy tới hội nghị thường kỳ của giáo viên nói cậu ấy không đồng ý với quyết định trao học bổng tài năng khoa học kỹ thuật lần này, yêu cầu công khai tiêu chuẩn xét học bổng và điểm hạng mục của các ứng viên, một lần nữa xét lại kết quả. Hội nghị thường kỳ năm nay có cả lãnh đạo đến dự, bây giờ các giáo sư có mặt phải xem xét lại lần nữa. Mẹ nó, lão Tần dũng cảm quá đi, cũng chỉ có cậu ấy mới làm vậy được!"
*
Tác giả có lời muốn nói:
Tần cẩu: Đúng là không thể nào không tức được!
Diệp Mân yên lặng nhìn bóng lưng cao lớn kia dần biến mất trong dòng người. Vừa rồi ngữ điệu của cô không phải là khinh thường mà là có ý thăm dò.
Mặc dù cô là sinh viên kỹ thuật nhưng cũng có sự nhạy cảm bình thường của phái nữ. Rõ ràng cô cảm nhận được mấy ngày qua cách đối xử của Tần Mặc với cô hơi quá giới hạn.
Cô căn bản không nên chất vấn anh vì chuyện vượt quá giới hạn cũng không có gì to tát, cô có thể giả vờ như không biết. Chỉ là vừa rồi cô bị ánh mắt thâm sâu của Triệu Đình kích thích, trong lòng bỗng có ác ý nghi ngờ phải chăng là anh lại quen thói cũ, nghĩ rằng mị lực của mình luôn có thể thuận lợi đi qua hàng ngàn bụi hoa.
Cô biết, dù tình sử của Tần Mặc không trong sạch nhưng anh là người thẳng thắn, thái độ tức giận kia không phải là thẹn quá hóa giận khi bị vạch trần mà là vì bị trách oan.
Vì thế cô tin anh không phải cố ý trêu chọc cô, đó chỉ là bản năng tán tỉnh của chim công đực.
Cô cắn một miếng bánh mì chà bông trong tay, cảm thấy nhạt nhẽo, khóe miệng trầm xuống.
*
Sáng hôm sau cô đến phòng thí nghiệm, vừa đến cửa tòa nhà đã thấy Tần Mặc đẩy cửa bước vào.
Cô hơi bất ngờ, chào hỏi: "Chào buổi sáng!"
Anh lạnh nhạt liếc cô, gật đầu ừ một tiếng sau đó lại nhìn về phía trước, đi đến thang máy, chờ cửa mở ra, tay anh đút trong túi quần đi vào trước.
Đợi Diệp Mân bước vào anh lại chuyển sang tựa lên vách thang máy, giữ khoảng cách giữa hai người, cúi đầu nhìn điện thoại.
Diệp Mân nhìn anh, nói: "... Hôm qua tôi chỉ thuận miệng nói vậy nói, cậu đừng xem là thật."
Rốt cuộc Tần thiếu gia cũng chịu dời mắt nhìn cô, đôi mắt hẹp dài trông lạnh lùng xa cách. Sau đó anh lạnh lùng mở miệng: "Yên tâm đi, sau này tôi sẽ chú ý giữ khoảng cách với cậu để tránh bị hiểu lầm là có ý khác, dù sao thì tôi cũng có cả đống tiền án."
Diệp Mân run run, buồn cười nói: "Sao tôi có cảm giác cậu thẹn quá hóa giận vậy."
Tần Mặc sầm mặt hừ lạnh, quay đầu không nhìn cô nữa.
Bây giờ mới đúng là thẹn quá hóa giận.
Đợi cửa thang máy mở ra, chân dài anh bước đi trước không thèm quay đầu lại.
Diệp Mân nhìn bóng lưng cao lớn kia, thầm hít một hơi.
Dỗ hay là không dỗ đây?
Cô chậm rãi vào phòng thí nghiệm, Tần Mặc đã ngồi xuống. Chỗ của anh vốn cách cô rất gần, chỉ cần hơi vươn tay là có thể đụng vào đối phương, bây giờ anh cố ý dời cái ghế ra nửa mét, vị trí của hai người cách nhau hơn cả mét.
Cô yên lặng đi qua ngồi xuống.
Giang Lâm thấy cô đi đến, trượt ghế đến bên cạnh, vừa vặn lấp vào khoảng trống rộng rãi giữa hai người. Cậu cười hì hì đặt một quả anh đào lên bàn cô: "Cho cậu này."
"Cảm ơn cậu!"
Giang Lâm đang định nói đừng khách sáo, ghế cậu đã bị Tần Mặc đạp về vị trí cũ.
"Lão Tần cậu làm gì vậy?"
Tần Mặc nói: "Nam nữ thụ thụ bất thân, về sau cậu nên chú ý một chút đừng để người ta hiểu lầm."
Cậu cũng nhiệt tình quá nhỉ?
Diệp Mân cười lạnh đáp: "Lâm ca sao có thể làm người ta hiểu lầm được?"
Tần Mặc: "..."
Vì thế Tần thiếu gia im lặng cả buổi trưa.
Thật ra Diệp Mân cũng không muốn đối chọi với anh về vấn đề này, dù là cố ý hay vô ý thì hành vi của anh lúc trước cũng không phải không có khoảng cách, hơn nữa cũng không phải là chuyện gì xấu với mình.
Cô quyết định buổi chiều sẽ nói chuyện với anh để kết thúc vấn đề này, vì cô cũng không thoải mái khi mỗi ngày phải đối diện với khuôn mặt thối lạnh lùng của anh.
Nhưng buổi chiều cô vừa đến tòa thí nghiệm đã nhận được tin nhắn của thầy Vương Tranh Minh gọi đến văn phòng.
Cô tranh thủ giờ nghỉ chạy đến gặp thầy.
"Tới rồi à!" Lâu rồi không gặp, mái đầu Địa Trung Hải của thầy Vương dường như lại hói thêm một chút, thấy cô đến, ông mỉm cười vẫy tay.
Diệp Mân nhìn người đàn ông đang ngồi trên ghế sô pha, đối phương không hề ngẩng đầu, đôi chân cũng quy củ khép lại không hề vi phạm.
Cô yên lặng ngồi xuống vị trí bên cạnh.
Thầy Vương Tranh Minh mở báo cáo giới thiệu đề tài ra nói với Tần Mặc: "Thầy đã xem qua, phần báo cáo giới thiệu đề tài này không có vấn đề gì, để thầy xem kỹ hơn, nếu có chỗ nào cần sửa thầy sẽ gửi mail. Thứ sáu tuần sau giới thiệu đề tài, em chuẩn bị cẩn thận một chút, đừng để thầy mất mặt với mấy giáo sư khác."
Tần Mặc thỏa mãn cười nói: "Thầy Vương cứ yên tâm, em sẽ chuẩn bị cẩn thận."
Thầy Vương Tranh Minh cười: "Ừ, vậy thì cứ thế đi."
"Vâng."
Thầy Vương cất phần báo cáo giới thiệu đề tài vào tập văn kiện, xoay người thấy người vẫn còn ngồi đó, ông híp mắt cười nhìn anh.
Tần Mặc nhìn ông, cũng cười gật đầu.
Thầy Vương Tranh Minh: "Cứ như thế đi."
Tần thiếu gia vẫn ngồi lù lù trên ghế sô pha: "Vâng."
Thầy Vương Tranh Minh: "... Ý của thầy là em có thể đi được rồi, thầy có việc muốn trao đổi với Diệp Mân."
"Vâng, vậy hẹn gặp lại thầy Vương ạ." Lúc này Tần Mặc mới ngượng ngùng đứng lên, chậm rãi rời khỏi văn phòng.
Đợi người ra ngoài rồi, nụ cười của thầy Vương cũng nhạt dần, thầy nhìn Diệp Mân đang ngồi trên ghế sô pha, mím môi, dường như chuyện sắp nói hơi khó mở lời.
Diệp Mân nhìn ra sự do dự của ông, thăm dò hỏi: "Thầy Vương, sao vậy ạ?"
"Là thế này..." Vương Tranh Minh dừng một chút, "Học bổng tài năng khoa học kỹ thuật quốc gia lần này của ngành chúng ta được trao cho Trình Lương."
"Sao ạ?" Diệp Mân có chút không phản ứng kịp.
Vương Tranh Minh nói: "Thầy cũng mới biết hôm nay, lúc đầu thầy vẫn chắc chắn là trao cho em, nhưng trường nói là em đã nhận giải quốc gia rồi nên trao cho Trình Lương." Nói đến đây ông thở dài, bất đắc dĩ bổ sung, "Là tại thầy không có năng lực."
Dù Diệp Mân chưa bước chân vào xã hội nhưng cũng là nghiên cứu sinh hai mươi mấy tuổi, không phải là trẻ con ngây thơ. Nói đến đây thì cô đã hiểu ra ý của thầy.
Học bổng tài năng khoa học kỹ thuật quốc gia là học bổng có giá trị cao nhất dành cho nghiên cứu sinh ngành kỹ thuật, hàng năm sẽ xét thành tích các thạc sĩ, tiến sĩ năm hai, mỗi chuyên ngành chỉ có một chỉ tiêu, nói cách khác là mỗi người chỉ có một cơ hội.
Học bổng ba vạn tệ, cao hơn giải quốc gia nhiều.
Đương nhiên, dù Diệp Mân không có nhiều tiền nhưng học bổng của trường đã bao gồm học phí và chi phí sinh hoạt, mỗi tháng còn được trợ cấp thêm mấy trăm, cộng thêm giải quốc gia và vài học bổng khác cũng đủ cho cô an tâm học hành mà không cần đi làm thêm, không có ba vạn tệ này không đến mức ảnh hưởng đến học tập và sinh hoạt của cô.
Nhưng học bổng này đại diện cho sinh viên ưu tú nhất ngành, là sự công nhận năng lực học tập và nghiên cứu của sinh viên, cũng là giấy thông hành cho việc tiếp tục học lên cao hay sự nghiệp sau này của bọn họ.
Không có gì để nghi ngờ, cô là sinh viên ưu tú nhất chuyên ngành, học bổng này vốn nằm trong tay cô, vì muốn người khác tâm phục khẩu phục, cô còn đăng tải bản tiếng Anh cho bài viết trên SCI* và hai luận văn trên EI*. Vì thế cô chưa từng nghĩ rằng trường sẽ trao học bổng cho người khác.
*SCI (science citation index) và EI (engineering index) là các hệ thống truy xuất tài liệu khoa học và công nghệ lớn nổi tiếng thế giới.
Trình Lương cũng là một sinh viên ưu tú, nhưng theo cô biết, dù là thành tích học tập hay thành tích nghiên cứu khoa học thì hẳn anh ta cũng không bằng cô.
Cô tin rằng cái lí do cô đã được giải quốc gia nên nhường học bổng cho người khác chỉ là lí do thoái thác. Vì học bổng này trước giờ chỉ lựa chọn những sinh viên ưu tú có năng lực nhất ngành.
Vậy tại sao lại trao cho Trình Lương?
Lời thầy Vương Tranh Minh mập mờ, áy náy đã nói lên tất cả.
Vì giáo sư của Trình Lương là viện trưởng.
Nghiên cứu sinh không đơn giản như hồi đại học, mỗi giáo sư đều sẽ có suy nghĩ cho lợi ích bản thân đối với sinh viên của mình. Tất nhiên thầy Vương Tranh Minh cũng có, mặc dù thầy là lão làng trong ngành nhưng lại không có chức vụ hành chính trong trường, trong những chuyện này, tiếng nói của thầy dĩ nhiên không có uy bằng viện trưởng.
Cho nên thầy mới nói "Là tại thầy không có năng lực."
Vương Tranh Minh thấy cô im lặng một lúc lâu, ngượng ngùng nói: "Dù thế nào đi nữa thì trong mắt thầy em vẫn là người ưu tú nhất. Em đừng buồn quá, sau này có cơ hội khác, thầy sẽ giúp em đấu tranh."
Diệp Mân hoàn hồn, cười nói: "Thầy Vương, em không sao đâu ạ, trường có tiêu chuẩn lựa chọn, nếu lần này là Trình Lương thì đúng là bạn ấy phù hợp ạ."
Vương Tranh Minh mím môi, biết rõ là bất công nhưng cũng không thể nào nói được, nghiên cứu sinh không giống đại học, đại học có thể nhìn vào thành tích qua các cuộc thi, nhưng nghiên cứu sinh gần như không có thi cử, hầu như là luận văn, báo cáo và nghiên cứu, bảng điểm không rõ ràng. Nói cách khác là nhìn vào năng lực nghiên cứu khoa học.
Mà năng lực nghiên cứu khoa học được đánh giá dựa trên luận văn. Mặc dù luận văn của Trình Lương chỉ được đăng trên tạp chí không mấy nổi tiếng, hơn nữa đa số là bỏ tiền ra đăng, nhưng xét về số lượng thì đúng là nhiều hơn Diệp Mân hai bài, ông cũng không có cách nào đem cái lí do này đi tranh luận với viện trưởng.
Huống chi người ta là lãnh đạo, đã chỉ định học trò của mình thì ông còn có thể làm gì khác?
Cũng không thể vì học bổng của học trò mình mà vạch mặt lãnh đạo – mặc dù ông cũng có nghĩ tới điều này.
Ông thở dài, gật đầu: "Được rồi, thầy không còn việc gì nữa, em chuẩn bị giới thiệu đề tài cho cẩn thận. Dự án xin ngân sách quốc gia của các em có vấn đề gì thì cứ nói với thầy."
Diệp Mân gật đầu: "Vâng, em cảm ơn thầy Vương."
Cô đứng dậy chào thầy, đi tới cửa, nhịn không được hít sâu một cái, đè cảm xúc hỗn loạn xuống rồi mới cầm tay nắm cửa mở ra.
Ai ngờ vừa mở cửa đã thấy một bóng người lén lén lút lút vội vã lùi lại.
Cô đi ra, xoay người đóng cửa lại, nghiêm mặt nhìn người đứng cạnh cửa.
Tần Mặc giả bộ lắc tay: "Tôi... Hình như tôi làm rơi đồ ở văn phòng của thầy Vương."
Diệp Mân thu ánh mắt, yên lặng đi về phía thang máy.
Tần Mặc sờ mũi, vội vã đi theo, thấp giọng nói: "Vừa nãy tôi nghe được chuyện học bổng tài năng khoa học kỹ thuật rồi."
Diệp Mân lãnh đạm gật đầu: "Ừ."
"Cậu không sao chứ?"
Diệp Mân nói: "Không sao." Cô quay đầu nhìn anh khó hiểu, "Cậu hết giận rồi hả?"
Tần Mặc cười lạnh: "Cậu mà dùng bản lĩnh của tôi lên những chuyện khác thì đã không dễ bị bắt nạt như vậy rồi."
Diệp Mân lơ đễnh nói: "Cái gì mà bắt nạt? Chỉ là một cái học bổng thôi, đâu phải chuyện gì tốt cũng đến lượt tôi?"
"Cái này còn không phải bắt nạt à? Đâu phải tôi không biết Trình Lương, tôi học cùng lớp đại học với hắn ta này, năng lực chuyên môn của hắn kém hơn cậu nhiều."
Diệp Mân giả vờ kinh ngạc: "Cậu mà cũng đi học nữa hả?"
Tần Mặc nói: "Đùa gì vậy, hồi đại học tần suất đi học của tôi cũng gần năm mươi phần trăm."
"Ồ wow, cao ghê á!"
"..."
Tần Mặc quyết định không so đo với cô, đến tầng một, hai người một trước một sau ra khỏi thang máy, anh yên lặng nhìn bóng lưng cô đơn nhỏ bé của cô gái, đứng tại chỗ, tay đút trong túi quần, cao giọng hỏi: "Cậu không có chyện gì thật chứ?"
Diệp Mân không quay đầu lại đáp: "Không có gì."
Không có gì mới là lạ đó.
Cô có thể không quan tâm cái học bổng này, coi như ba vạn tệ đổ sông đổ biển đi. Nhưng cô không thể không quan tâm ý nghĩa của chuyện này.
Tử nhỏ đến lớn, con đường học tập của cô thuận buồm xuôi gió, thành tích tốt nên cô luôn được ưu đãi, vì thế nên cô cảm thấy chỉ cần đủ thông minh đủ cố gắng thì nhất định có thể đạt được.
Đây là lần đầu tiên cô đối diện với sự không công bằng, xem như là một lần diễn tập trước khi bước chân vào xã hội.
Dù chưa từng thật sự trải qua, nhưng cô biết xã hội của người trưởng thành là thế.
Thất vọng thì đúng là rất thất vọng, nhưng cũng không đến mức thất bại đau khổ.
Điều bây giờ cô suy nghĩ là, nếu đây là một lần diễn tập trước khi bước vào xã hội thì cô nên ứng phó thế nào đây?
Nên đi tranh luận với mấy vị lãnh đạo trong trường, hay là nên sớm học được quy luật khéo đưa đẩy thiết yếu trong thế giới của người trưởng thành?
Không ngờ vấn đề nan giải đầu tiên trong đời lại là chuyện này.
Hôm sau, vì cô không tập trung nên hiệu suất công việc tất nhiên không như ý muốn.
Buổi tối đi ngủ mà trong lòng vẫn còn rối rắm.
Trong đầu có một con người nhỏ phất tay nói quên đi, lại có một nắm đấm khác nhảy dựng nói nhất định phải đấu tranh.
Hai con người nhỏ đánh nhau cả một đêm mà vẫn bất phân thắng bại.
Sáng hôm sau cô mệt mỏi đang chuẩn bị ra ngoài thì bị Tiêu Vũ ầm ĩ gọi lại: "Diệp Mân! Có chuyện gì vậy? Sao học bổng tài năng khoa học kỹ thuật lại được trao cho Trình Lương?"
Diệp Mân quay đầu, nhìn thấy trang chủ trang web trường trên màn hình máy tính cô ấy, cô liền hiểu ra trường đã công bố danh sách nhận học bổng của học kì này."
Cô gật đầu, lãnh đạm nói: "Ừ, đúng vậy!"
"Cậu biết rồi hả?" Tiêu Vũ không thể tin được phải nhìn cô, "Không phải chứ, dựa vào cái gì mà trao cho cậu ta? Có phương diện nào của cậu ta tốt hơn cậu đâu?"
Đại khái là giáo sư của cậu ta có tiếng nói hơn giáo sư của cô?
Tiêu Vũ căm phẫn: "Chỉ dựa vào chuyện giáo sư của cậu ta là viện trưởng hả? Thật là xấu xa mà."
"Thôi bỏ đi."
Tiêu Vũ vẫn tức giận: "Thật là xấu xa mà!", cô ấy thở dài, "Nhưng mà không còn cách nào khác, ai bảo chúng ta chỉ là sinh viên chứ! Cậu nghĩ thoáng một chút, dù sao cũng nhận giải quốc gia rồi, bọn mình còn cái gì mà không có đâu!"
Cậu nhìn đi, thỏa hiệp mới là lẽ thường tình của con người.
Diệp Mân cười, yên lặng đi ra ngoài.
Ai ngờ vừa nói chuyện với Tiêu Vũ xong, đến phòng thí nghiệm Lâm Khải Phong nhìn thấy cô lại nói tới chủ đề này: "Diệp Mân, tôi vừa thấy tin của trường, học bổng tài năng khoa học kỹ thuật của ngành chúng ta sao lại trao cho Trình Lương, không phải là cậu sao? Sao lại thế này?"
Diệp Mân hít sâu: "Đây là đánh giá dựa trên điểm, chắc là điểm cậu ấy cao hơn tôi!"
"Điểm của cậu ta sao mà cao hơn cậu được chứ? Cậu ta mới được đăng có một bài luận văn chính, mấy bài khác toàn là bỏ tiền ra cho tạp chí đăng. Mà cái bài luận văn chính kia cũng là bỏ tiền ra, tôi còn biết cả giá đấy, 5000!"
Diệp Mân: "Trường lại không nhìn vào chuyện có phải cậu bỏ tiền đăng hay là không, miễn có là được."
Lâm Khải Phong: "Vậy thì cũng phải xét cấp độ với chất lượng của luận văn chứ." Cậu dừng một chút, cẩn thận nhìn cô, nhỏ giọng làu bàu, "Còn không phải vì cậu ta là sinh viên của viện trưởng à. Phóng thủy* rõ ràng ghê đó!"
*phóng thủy trong các cuộc thi có nghĩa là không công bằng, thiên vị
Diệp Mân cố đè nén lửa giận trong lòng nhưng không có hiệu quả mấy đành phải lảng sang chuyện khác: "Tần Mặc đâu rồi, sao lại không đến?"
"Không biết nữa." Lâm Khải Phong lắc đầu.
Diệp Mân ngồi xuống, nghi ngờ nhìn chỗ trống bên cạnh, không hiểu sao trong lòng có một cảm giác kì lạ.
Buổi sáng nay Tần Mặc không xuất hiện trong phòng thí nghiệm.
Mà ngọn lửa trong lòng Diệp Mân cũng ngày càng mãnh liệt, làm việc gì cũng không xong.
Đến chiều, nắm đấm chiến thắng con người nhỏ trong đầu, cuối cùng cũng áp đảo khiến cho con người nhỏ kia đầu hàng.
Cô tìm tài liệu lúc trước xin học bổng trong hòm thư, quyết định đến văn phòng sinh viên trường đòi công bằng.
Ngay khi cô chuẩn bị ra cửa, Lâm Khải Phong bỗng than nhẹ một tiếng: "Trời, giáo sư hướng dẫn của tôi nói Tần Mặc chạy tới hội nghị thường kỳ của giáo viên nói cậu ấy không đồng ý với quyết định trao học bổng tài năng khoa học kỹ thuật lần này, yêu cầu công khai tiêu chuẩn xét học bổng và điểm hạng mục của các ứng viên, một lần nữa xét lại kết quả. Hội nghị thường kỳ năm nay có cả lãnh đạo đến dự, bây giờ các giáo sư có mặt phải xem xét lại lần nữa. Mẹ nó, lão Tần dũng cảm quá đi, cũng chỉ có cậu ấy mới làm vậy được!"
*
Tác giả có lời muốn nói:
Tần cẩu: Đúng là không thể nào không tức được!
