Nước Anh, Cambridgeshire, tháng Tám, nhiệt độ cao nhất trong ngày chỉ khoảng hơn mười độ. Nguyễn Vụ đội chiếc beret, vác túi tote đầy sách, tay cầm ly trà sữa nóng, bước nhanh về phía giảng đường.

Chớp mắt đã hai tháng kể từ khi đến Anh, cô không đổi tài khoản mạng xã hội, cũng không cố tình chặn hay xóa ai.

Nguyễn Minh Gia nhờ người tìm chỗ ở cho cô, bà chủ nhà rất tốt, là một phụ nữ Anh hoạt bát. Những ngày đầu, Nguyễn Vụ khép kín bản thân, ngày đêm khóc lóc, căn phòng thường xuyên ngập khói thuốc và mùi rượu.

Sau đó, bà chủ không thể nhìn nổi cảnh cô suy sụp, bèn giới thiệu Nguyễn Vụ làm trợ lý cho em trai mình – một giáo sư tại trường Y. Khi bận rộn, tâm trí cô bị cuốn vào đống tài liệu, luôn chân luôn tay. Người Anh làm gì cũng chỉn chu, không cho phép sơ suất. Lẽ ra sau ngày dài mệt nhoài ở phòng thí nghiệm, cô phải ngủ ngay khi về nhà. Nhưng cô lại bắt đầu mất ngủ triền miên, nửa đêm tỉnh giấc, thường lấy điếu thuốc đã nhét vào vali trước lúc đi, vẫn là loại “Cứng 8 độ”.

Cô ngồi co chân bên cửa sổ, ngón tay trắng muốt kẹp điếu thuốc đã cháy quá nửa. Ánh mắt lạc về con phố vắng ngoài kia, đợi đến khi thuốc gần tàn, cô mới hít một hơi dài, ánh lửa đỏ rực lóe lên trong căn phòng tối om.

Tình trạng suy nhược thần kinh do thiếu ngủ kéo dài cuối cùng cũng bị Nguyễn Minh Gia phát hiện trong một cuộc gọi video. Vị quân nhân ngoài năm mươi, dáng người thẳng tắp trong bộ quân phục nhìn đứa con gái gầy gò đến biến dạng qua màn hình, không kìm được nước mắt.

Nhân viên quân đội không thể tự ý ra nước ngoài, nhưng ông không đành nhìn Nguyễn Vụ hủy hoại bản thân. Vì vậy, trước thềm năm học mới tại Đại học Kinh, Thư Diểu đáp chuyến bay sang Anh, theo địa chỉ Nguyễn Minh Gia đưa mà gõ cửa phòng Nguyễn Vụ.

Khi thấy Nguyễn Vụ mặt mày xanh xao, thần thờ đờ đẫn, Thư Diểu khóc nức nở ngay tại cửa, nước mắt như mưa rơi lên người cô.

Nguyễn Vụ đoán ngay Thư Diểu đến là do Nguyễn Minh Gia không yên tâm, nên đã tiết lộ hành tung của cô.

Hai cô gái tâm sự suốt đêm. Khi thấy tinh thần Nguyễn Vụ khá hơn, cô dẫn Thư Diểu đi khắp các danh lam thắng cảnh quanh Cambridge, xem vài buổi biểu diễn thời trang, rồi an toàn đưa cô ấy lên máy bay về nước. Trước khi chia tay, Nguyễn Vụ dặn dò không được tiết lộ với ai về việc gặp mình.

Thư Diểu nhìn chiếc nhẫn vẫn đeo trên tay cô, nuốt trôi nỗi đắng cay trong lòng, gật đầu nghiêm túc.

Sau khi tiễn Thư Diểu, Nguyễn Vụ bắt đầu điều chỉnh tâm trạng, không còn dựa vào nicotine đắng cay để tỉnh táo. Cô uống thuốc, cố gắng hòa nhập cuộc sống xã hội mới.

Thoắt cái đã năm năm, Nguyễn Vụ tốt nghiệp Cambridge, nhận bằng thạc sĩ. Ngày tốt nghiệp, Thư Diểu ôm bó hoa cát tường phong trần vội vã sang Anh dự lễ.

Những năm ở Anh, Thư Diểu bí mật giữ liên lạc với Nguyễn Vụ, không cho ai biết. Hễ gặp Tần Tri Dự, cô đều tỏ thái độ lạnh nhạt. Lâu dần, mọi người đều hiểu việc Nguyễn Vụ ra đi ít nhiều liên quan đến anh.

Nguyễn Vụ mặc áo cử nhân rộng thùng thình đang trò chuyện với một đồng môn người Nga. Cô chị này nhập học sớm hơn một năm, nhưng vì chia tay bạn trai sau nhiều năm yêu nhau nên đành hoãn tốt nghiệp, năm nay cùng đợt với Nguyễn Vụ.

Cô gái Nga tóc vàng mắt xanh nhiệt tình nắm tay Nguyễn Vụ, nói nhanh như gió, biểu cảm sinh động, vén mái tóc trước ngực để lộ đường cong gợi cảm.

“Rosine, tin chị đi, em sẽ yêu sa mạc mênh mông ở Châu Phi.”

Nguyễn Vụ cười bất lực, “Mia, sa mạc không phải lý do để chị dụ em làm bác sĩ không biên giới.”

“Nhưng đó là tự do em hằng mong ước, phải không?” Mia nhướng mày, ánh nắng chiếu rọi lên làn da trắng trong, cô rút điếu thuốc từ túi, đôi môi đỏ phả làn khói mỏng, “Rosine, em không muốn về Trung Quốc, và em đã từ chối công việc mà giáo sư sắp xếp ở Anh, đúng không?”

“Nỗi buồn trong mắt em, ngay cả Chúa cũng không cứu nổi. Nếu em gia nhập MSF, nơi đó sẽ chữa lành em.”

Nguyễn Vụ lặng lẽ nhìn cô ấy, thuần thục nhận điếu thuốc mảnh Mia đưa, rút chiếc bật lửa đen luôn mang theo bên người. Chiếc bật lửa đầy vết xước, chữ “Y” khắc bên mờ dần theo năm tháng.

Mia cũng nhận ra chiếc bật lửa cũ kỹ này, phả làn khói mỏng vào khuôn mặt thanh tú của Nguyễn Vụ, đuôi mắt đầy duyên, giọng điệu quả quyết, “Em còn chẳng đổi nổi cái bật lửa cũ rích, huống chi là chuyện trong lòng.”

Nghe vậy, Nguyễn Vụ mỉm cười nhẹ, ngón tay kẹp điếu thuốc run nhẹ dưới nắng. Đại học Cambridge danh tiếng toàn cầu, kiến trúc Gothic sừng sững, cây xanh ngút ngàn, trời xanh mây trắng.

Cô trầm ngâm hồi lâu, ngẩng lên nhìn thẳng Mia, thốt lên một chữ.

“Được.”

Cô cũng muốn xem sa mạc Châu Phi có ma lực gì khiến Mia tin rằng nó sẽ chữa lành mình. Đó là nỗi buồn mà ngay cả Chúa Jesus cũng bất lực.

“Mãn Mãn!”

Tiếng Thư Diểu kéo Nguyễn Vụ về thực tại. Cô che giấu sự trống rỗng trong mắt, gắng gượng nở nụ cười như thường ngày.

“Sao cậu lại đến đây?”

Thư Diểu cười toe toét đưa bó hoa cát tường cho Nguyễn Vụ, “Cậu tốt nghiệp về nước, chuyện lớn thế này, sao mình không đến đón được!”

Nguyễn Vụ nhìn bó hoa trắng muốt và tươi thắm, nhưng đẹp mấy cũng không bằng bó hoa anh tặng năm nào.

Cô khẽ ho, ngón tay đan vào nhau, không nỡ ngắt lời Thư Diểu. Đợi đến khi cô bạn nói xong, Nguyễn Vụ mới nhẹ giọng, “Diểu Diểu, mình không định về.”

Thư Diểu sững sờ, như không hiểu ý cô.

Là không về Kinh Cảng, hay không về nước?

“Mình sắp đi Châu Phi rồi. Mia, đồng môn của mình, mời mình gia nhập MSF, điểm đến đầu tiên là Nam Sudan.”

Nghe tin cô muốn làm bác sĩ không biên giới ở Sudan, Thư Diểu bật thốt, “Cậu không về, Nhị ca thì sao?” Rồi vội đổi đề tài, “Mấy hôm trước mình nghe bố nói Sudan đang loạn, khắp nơi là khủng bố, nguy hiểm lắm.”

Nguyễn Vụ lắc đầu, ánh mắt xa xăm, bất ngờ nhắc đến Tần Tri Dự, “Mình không muốn gặp anh ấy. Mỗi lần thấy anh ấy, mình lại nhớ những đêm ba giờ sáng không ngủ được. Cậu đã từng thấy nước Anh phủ đầy sương giá chưa? Cửa sổ đóng băng dày, chạm vào lạnh buốt.”

“Diểu Diểu, trong lòng mình có một cái hố.”

“Mình không vượt qua được.”

Giọng cô đơn độc và xa vắng. Thoáng chốc, Thư Diểu như thấy Nguyễn Vụ của những ngày đầu đến Anh, mặt mày xanh xao, linh hồn như bị rút cạn, ngây dại nhìn vô định, gượng gạo sống như một người bình thường.

Như một con rối.

Thư Diểu chợt hiểu ra, hóa ra bao năm nay, cô chưa từng vui. Mỗi lần cô ấy đến, Nguyễn Vụ đều gồng mình chịu đựng, nói rằng mình ổn.

Cô một mình rời Kinh Cảng, một mình ở xứ người, giờ lại một mình đến Châu Phi.

Hai người đi bên dòng sông Cambridge, nước chảy róc rách. Thư Diểu ngoảnh nhìn cô, hai mắt đẫm lệ.

“Lần này mình sẽ tiễn cậu đi.” Tiễn một đoạn, hay một chặng đường, mình không muốn thấy cậu lại một mình bước vào hành trình không lối về.

“Ừ.”

Lễ tốt nghiệp của Nguyễn Vụ được tổ chức long trọng. Các đồng môn biết tin cô và Mia sắp đi Châu Phi, liền tổ chức một buổi tiễn đưa náo nhiệt.

Thư Diểu đích thân đưa Nguyễn Vụ đến Châu Phi, sau đó mới quay về nước.

Khi máy bay hạ cánh xuống Kinh Cảng, Phó Thanh Doãn đích thân đến đón Thư Diểu. Phía sau còn có Tần Tri Dự và Trương Nam.

Trương Nam lướt điện thoại xem thông tin chuyến bay hôm nay, chỉ có một chuyến đáp xuống đúng giờ Thư Diểu báo, bèn thắc mắc, “Sao Diểu Diểu lại từ Châu Phi về?”

Phó Thanh Doãn khẽ cười, tay nắm vô lăng nổi gân xanh, vẻ mặt kiêu ngạo lười biếng.

“Chỉ cần nhìn tần suất cô ấy ra nước ngoài mấy năm nay là đoán được, cô ấy vẫn liên lạc với Mãn Mãn.”

Cái tên lâu không nhắc bỗng vang lên trong khoang xe yên tĩnh. Trương Nam phản xạ nhìn sang người đàn ông lạnh lùng. Bộ vest tối màu cắt may chuẩn xác, cà vạt buông lỏng quấn quanh cổ tay, tóc ngắn gọn gàng, quai hàm sắc lạnh, cô độc và u ám.

Tần Tri Dự như không nghe thấy cái tên đó, tự nhiên hỏi Phó Thanh Doãn, “Khi nào cậu đi?”

“Cuối tháng.”

Sau khi Phó Thanh Doãn tốt nghiệp, lão Phó đưa anh xuống cơ sở rèn luyện một năm, rồi yêu cầu sang Mỹ học tiếp bằng tài chính, mở rộng thị trường nước ngoài.

“Được, lát nữa qua Viện kiểm sát thả tôi xuống, có vụ án.”

Trương Nam bất mãn nhìn hai người, “Hai cậu vậy là sao? Tôi mới về không lâu, một đứa đi nước ngoài, một đứa suốt ngày ở Viện kiểm sát, không chơi với tôi à? Không ai quan tâm cảm xúc của tôi sao?”

Tần Tri Dự lạnh nhạt, “Cậu biết Thư Diểu không ưa tôi mà, tôi ở đây chỉ thêm chướng mắt.”

Vừa dứt lời, Thư Diểu gõ cửa kéo vali đến. Phó Thanh Doãn xuống xe cất hành lý. Khi mở cửa ghế phụ, cô bắt gặp ánh mắt Tần Tri Dự, liền trợn mắt lạnh lùng, dây xích túi xách đập bôm bốp lên bảng điều khiển.

Phó Thanh Doãn nhìn chuỗi hành động giận dữ của cô, mắt ánh lên nụ cười, lười biếng nói, “Sao thế? Tiếc nuối khi anh đi à?”

Cô trừng mắt, “Im đi!”

“Im miệng thì ngày mai có thể đến nhà cầu hôn không?”

Trương Nam bật cười. Người còn chưa theo đuổi được, đã nghĩ đến cầu hôn.

Xe phóng nhanh đến cổng Viện kiểm sát. Tần Tri Dự cầm cà vạt lười nhạt đóng cửa xe, bước vào trong.

Thư Diểu nhìn dáng vẻ tiều tụy của anh, lại nghĩ đến Nguyễn Vụ cô độc nơi Châu Phi, giận không kìm được.

“Anh ta sống sượng thế để cho ai xem?”

Hai người phía sau im lặng, sợ hớ một lời là lửa cháy đến mình. Mấy năm nay tính khí Thư Diểu ngày càng nóng, dám mắng cả Tần Tri Dự, thường xuyên chỉ thẳng mặt mắng ba người họ, tất cả đều vì chuyện cá cược năm xưa, bất bình thay cho Nguyễn Vụ.

Trương Nam áy náy, vì chuyện cá cược do anh khơi mào; Phó Thanh Doãn cũng không thoải mái, lúc đó ở phòng bida, chính anh là người buông lời khiến Nguyễn Vụ nghe được.

Trước khi Phó Thanh Doãn đi, mọi người tổ chức tiễn anh tại khu viện phía bắc. Không chọn nơi xa hoa, mọi người dựng một bếp nướng khổng lồ giữa sân, Trương Nam dựa vào kinh nghiệm tập huấn dã ngoại, còn mang về một đống tôm cua từ Khúc Hải. Các gia đình xung quanh đều biết Phó Thanh Doãn sắp đi du học Mỹ, bảo con cái mang đồ ăn đến tiễn.

Nhà này một đĩa, nhà kia một món, chiếc bàn nhỏ chật ních. Trần Dịch Đông lại mượn thêm vài chiếc từ quán ăn đầu ngõ. Không khí dần lên cao, Hà Minh Hi vì mình đã vào đại học, tự tin dắt bạn trai đến tiễn Phó Thanh Doãn, còn sưu tầm một đống đèn nhấp nháy từ cửa hàng 2 tệ, hái mấy bông hoa nhà họ Phó do bà Tống trồng, đầy lưu luyến trao cho anh.

“Anh Thanh Doãn, anh đi rồi, em thật sự sẽ nhớ.” Giọng điệu chân thành, thậm chí nghẹn ngào.

Dĩ nhiên, nếu bỏ qua bó hoa cúc trong tay cô thì sẽ tốt hơn.

Những đóa cúc đủ màu bị nhét vào tay Phó Thanh Doãn, cành còn dính đất ẩm ướt. Anh nhìn xuống, thấy số hoa mẹ mình vất vả trồng bị cô bé này phá hoại, rồi còn được dùng để “tiễn biệt” thì bật cười.

“Cầm một bó cúc đến tiễn anh? Em tiễn biệt hay đi viếng đây? Anh đi nước ngoài, không phải chết.”

Giọng điệu lạnh lùng rơi xuống sân vườn thơm mùi nướng.

Hà Minh Hi đỏ mặt, sợ Phó Thanh Doãn trước khi đi còn đánh mình, trốn sau bạn trai cao một mét chín, ấp úng, “Em thấy hoa cẩm tú cầu của dì Tống đẹp quá, định tặng anh, ai ngờ là hoa cúc.”

Hà Minh Hiên từ lâu đã không ưa cô bé và bạn trai cao kều này, nhân lúc này nói thêm, “Nghe nói số hoa này do lão Phó nhập khẩu về tặng dì Tống. Nếu dì biết em bẻ hết hoa bà trồng thì sao nhỉ? Ai đó gây họa lớn rồi.”

Mẹ Phó Thanh Doãn, nhân vật không thể lay chuyển trong sân vườn phía bắc, biệt danh bà Tống. Năm xưa bà từng tham gia kháng chiến, giờ về hưu, bằng tài ăn nói đảm đương vị trí quan trọng ở Bộ Y tế. Mấy năm trước Bộ Y tế sáp nhập với Ủy ban Kế hoạch hóa gia đình, địa vị của bộ trưởng Tống càng thêm vững. Gặp đứa trẻ nào cũng hỏi nhà đã thêm em bé chưa.

Không thể diễn tả hết sự lợi hại của bộ trưởng Tống, nhưng mỗi lần Phó Thanh Doãn bị đánh, bọn họ cũng không thoát đòn, như một cơn ác mộng.

Hà Minh Hi bị anh trai dọa đến mếu máo, sợ Phó Thanh Doãn mách mẹ, đang định nói gì đó thì anh đã phất tay bảo cô tránh xa.

Sau ba vòng rượu, cả đám người đều lảo đảo say, những chiếc đèn treo lủng lẳng trên cành cây vẫn sáng rực, ngũ sắc rực rỡ. Cuối hạ, gió bắt đầu mang theo chút se lạnh, cơn gió lùa qua sân khiến chiếc áo mỏng khẽ phồng lên.

Tần Tri Dự chậm rãi đưa ly rượu lên môi. Từng ly từng ly rượu ướp lạnh trôi xuống cổ họng, mang đến cảm giác khoái cảm gần như hành xác.

Thư Diểu là người uống nhiều nhất, ánh mắt không ngừng nhìn về phía Tần Tri Dự. Bên cạnh cô chất đầy vỏ chai rượu rỗng, nghiêng ngả hỗn loạn. Cô vịn vào mép bàn lảo đảo đứng dậy, tay vô tình hất văng một chiếc chén sứ trắng, rơi xuống đất vỡ tan.

Mọi ánh mắt liền đổ dồn về phía Thư Diểu theo âm thanh đó.

Thư Diểu lê từng bước chân chông chênh, không ngừng lau những giọt nước mắt đang tràn ra khóe mắt, bước thẳng đến trước mặt Tần Tri Dự, bật cười thành tiếng, tiếng cười trong trẻo mang theo nỗi bi thương lan tỏa trong đám đông đang lặng câm.

Cô nói: “Nhị ca, anh có biết không, cô ấy nói sẽ không quay về nữa.”

“Cô ấy đã đến châu Phi, gia nhập tổ chức Bác sĩ Không Biên Giới MSF, chính em đưa cô ấy đi. Anh có biết Nam Sudan là nơi nào không? Sốt rét hoành hành, chiến tranh loạn lạc, các quốc gia xung quanh như hổ rình mồi, không biết ngày nào sẽ nổ ra chiến sự.”

Mọi người trên bàn đều im lặng. Ai nấy đều nghĩ rằng sau khi tốt nghiệp, Nguyễn Vụ sẽ quay về, ai cũng trông mong A Dự sẽ đưa cô ấy trở lại. Nhưng giờ thấy Thư Diểu chỉ vào mặt Tần Tri Dự, khóc không thành tiếng, nói ra những lời như dao cắt lòng, ai nấy đều cảm thấy khó chịu trong lòng.

Những người có mặt đều là con cháu của thế hệ đỏ thứ hai, thứ ba, đều hiểu rất rõ hai chữ “Nam Sudan” có nghĩa là gì.

Một quốc gia nghèo đói nhất, loạn lạc nhất trên vùng đất cằn cỗi đầy sa mạc của châu Phi. Ngoài chiến tranh, người tị nạn, nghèo đói và nạn đói, chẳng có gì cả.

Xung đột vũ trang, đảo chính quân sự, khủng bố, xung đột tôn giáo, mâu thuẫn giữa các bộ tộc – tất cả đều có thể nổ ra bất cứ lúc nào.

Dường như những năm qua, tất cả mọi người đều đang nhìn về phía trước, bước tiếp, chỉ có cô và anh mãi mãi bị mắc kẹt trong mùa hè oi ả ngột ngạt năm đó.

Con đường đầy bùn lầy khó đi như thế, Nguyễn Vụ vẫn không nói lời nào mà bước vào, liều lĩnh tiến về phía trước như muốn phá tan mọi xiềng xích.

Kinh Cảng – từ gốc rễ trở thành nguồn gốc của mọi đau khổ.

Cô chẳng còn muốn điều gì nữa.

Khoảnh khắc cô đặt chân đến Nam Sudan, tất cả đã trở thành ván cờ chết.

Tần Tri Dự bật cười khẽ, đứng dậy, nắm lấy tay Thư Diểu đặt lên ngực mình. Trong đôi mắt nâu sẫm ánh lên nụ cười, nhưng lại đong đầy nước mắt.

Giọng nói khản đặc, bi thương: “Vậy còn anh thì sao? Lẽ nào anh đáng phải trở thành một quân cờ bị bỏ rơi mà cô ấy có thể dễ dàng buông tay sao?”

Một cuộc chia ly kéo dài năm năm, tất cả oán giận, yêu thương không thể thốt thành lời đều hóa thành nỗi oán trách bị bỏ rơi.

Anh oán cô ra đi không một lời, oán cô dấn thân vào vùng đất chiến tranh mà không nói một câu, oán bản thân suốt những năm qua chẳng thể tìm thấy cô. Lại càng oán hơn nữa, là đến tận bây giờ, câu “công không uổng phí” như một lưỡi dao sắc nhọn, qua chiếc nhẫn đó đâm sâu vào vết thương đã mưng mủ trong tim anh.

Huống chi, đến giờ phút này, anh vẫn còn yêu cô.

Tất cả mọi người im lặng nhìn Tần Tri Dự – người sau năm năm lại một lần nữa bật khóc đến phát điên – cả nhóm vừa cười vừa khóc, ai nấy đều cảm thấy xót xa.

Anh tự giam mình suốt năm năm, sống như một cái xác không hồn năm năm, mắc kẹt trong nhà họ Nguyễn ở Kinh Cảng suốt năm năm.

*

Tiễn Phó Thanh Doãn đi rồi, Tần Tri Dự một mình đến Tứ Xuyên – Tây Tạng một chuyến, cùng Trương Nam lái xe theo lại tuyến đường năm đó họ đã đi.

Sau khi trở về, con người vốn khô cằn của anh bắt đầu dần dần có sức sống trở lại, như một cái cây héo úa bên bờ vực cái chết bỗng nhiên đâm chồi, chậm rãi nhưng kiên định hồi sinh. Dưới dòng chữ “công không uổng phí” nơi Nguyễn Vụ từng ký tên năm năm trước, anh cầm bút viết thêm bốn chữ: Ngọc nhữ ư thành.

Một tháng sau khi nhận được tin tức về Nguyễn Vụ, Trương Nam nộp đơn xin cấp trên, từ bỏ tiền đồ sáng lạn, chọn gia nhập lực lượng gìn giữ hòa bình ở Nam Sudan.

Trước ngày lên đường, Tần Tri Dự ngậm điếu thuốc, đặt sợi chỉ đỏ còn mới tinh vào tay Trương Nam. Anh nói: “Nếu gặp được cô ấy, đưa giúp tôi, nói là cậu xin giúp cô ấy.”

Anh đặt cược toàn bộ bình an của mình lên người cô, mong các vị thần linh có thể phù hộ cô trong vùng đất chiến tranh loạn lạc.

Cậu thiếu niên non nớt mang đầy tội lỗi năm đó sau khi tận mắt chứng kiến cái chết của Trần Du Tây và mẹ đã chọn trở thành một người lính bảo vệ Tổ quốc. Nay, người lính sắt thép ấy với ánh mắt kiên nghị, gia nhập đội gìn giữ hòa bình, chỉ để mang theo một tia hy vọng mong manh, tìm lại người em gái mình muốn đưa về nhà, giữa 197 quốc gia và 1,4 tỷ người.

Kể từ ngày Trương Nam lên đường, những bức tường từng giam cầm họ cuối cùng cũng xuất hiện vết nứt, mặt băng lâu nay cũng bắt đầu tan chảy, như bầu trời u ám bỗng nhiên trong trẻo trở lại.

Từ ngày đó trở đi, mỗi khi đi qua một vùng đất chiến tranh, Trương Nam đều cầm bức ảnh chụp cả năm người họ, dùng tiếng địa phương khó khăn hỏi khắp nơi Nguyễn Vụ có từng đến đây không – chỉ tay vào cô gái tươi cười rạng rỡ trong ảnh.

Không ai biết rằng trong chiếc ba lô Trương Nam luôn mang theo bên mình có một món đồ chơi yêu thích khi còn nhỏ của Trần Du Tây, cùng một hộp kẹo trái cây đã quá hạn – loại mà Nguyễn Vụ thích ăn nhất.

Tác giả có lời muốn nói:

Ngọc nhữ ư thành (玉汝于成): Trong điều kiện gian khổ, giống như ngọc cần được mài giũa, chỉ có khắc khổ rèn luyện mới có thể thành tựu.

Tần Tri Dự thay đổi là bởi vì, sau năm năm, anh một lần nữa nhận được tin về cô. Và lựa chọn tiếp tục kiên định chờ đợi trong vô vọng.

Tại sao anh không đi tìm cô?

Bởi vì, khi cô lựa chọn đặt chân vào Nam Sudan, anh đã hiểu – trong lòng cô còn có khúc mắc, cô mang theo quyết tâm gần như là chết để vượt qua cái thứ nghẹn nơi ngực đó.