*Chương này có nội dung ảnh, nếu bạn không thấy nội dung chương, vui lòng bật chế độ hiện hình ảnh của trình duyệt để đọc.
Thẩm Thiều Quang đang ở trong bếp làm “ba không dính” cho A Viên.
Cho thêm tương mía và bột súng vào lòng đỏ trứng rồi khuấy đều, cho dầu từ mỡ lợn vào chảo đã làm nóng, sau đó đổ lòng đỏ trứng đã khuấy xong vào đảo liên tục, lại lần lượt thêm mấy lần dầu để đảm bảo trơn bóng, đạt được mục tiêu “không dính”. Chừng không đầy một tuần trà thì dầu và trứng hòa thành một thể, từ màu vàng nhạt ban đầu chuyển thành màu vàng óng xinh đẹp, thế là xong.
Bánh hơi lỏng, vừa mềm lại vừa ngọt vừa bóng, còn hơi dai dai, ăn cực kỳ ngon miệng, hoàn toàn phù hợp với thuyết “Mùi vị ngon nhất trên đời không gì bằng cholesterol” của Thái Lan tiên sinh.
Ngay từ lần đầu Thẩm Thiều Quang làm thì A Viên đã thích mê món này, cứ dư lòng đỏ trứng thì nàng ta sẽ lại xúi bẩy: “Cô nương làm “ba không dính” đi?”
Cân nhắc tới hình thể của nàng ta, mười lần thì Thẩm Thiều Quang cũng chỉ đồng ý vài ba lần, vì vậy mà mỗi lần được ăn thì A Viên đều rất mừng.
Vu Tam thì chẳng phải là “đồ trẻ con” thích ăn mấy thứ ngọt mềm thế này, A Xương cũng không tiện tranh giành với A Viên, chỉ nếm thử một chút cho có, vì vậy hơn phân nửa đều thuộc về A Viên – hôm nay A Viên lại bằng lòng chia cho con mèo tam thể Minh Nô kia một ít.
Thẩm Thiều Quang nhắc nhở nàng ta: “Cho nó ăn ít thôi, ăn nhiều lại không tiêu hóa được, hơn nữa nó cũng không nếm được vị ngọt đâu.”
A Viên trợn tròn mắt: “Làm sao cô nương biết nó không nếm được?”
Thẩm Thiều Quang bị nàng ta hỏi cho ngẩn ra, theo bản năng nhìn về phía Lâm thiếu doãn ở đằng kia, lần đầu tiên tới Lâm phủ nàng còn vặn chuyện “Trang Tử không phải cá*” với hắn đấy. Nghĩ tới dáng vẻ nghiêm túc của hắn khi đó, lại so sánh với hiện giờ…
* Xem chú thích chương 41.
A Viên còn đang chờ cô nương giải thích với nàng ta vấn đề “ta không phải mèo”, Thẩm Thiều Quang thì không thể nào giải thích được, đành phải chọc vào chỗ hiểm: “Món “ba không dính” này để nguội thì ăn không ngon nữa đâu.”
A Viên vội vàng bưng đĩa quay trở lại bếp.
Con mèo kia ngồi trên quầy, chậm rãi ăn hai miếng trứng gà mà A Viên chia cho nó.
Nhìn mèo, lại nhìn Lâm thiếu doãn phía bên kia, Thẩm Thiều Quang lắc đầu, tính toán sổ sách trưa nay.
Hôm nay Lâm thiếu doãn tới sớm, bắt kịp cuối bữa trưa, trên mặt có vẻ phong trần mệt mỏi, chắc hẳn là chưa ăn ở nha môn, Thẩm Thiều Quang tới hỏi thì đúng thật, vì vậy bưng lên cho hắn bữa cơm đàng hoàng đủ bốn món một canh thêm cơm gạo thơm.
Trong đó có một món là gà phù dung, là dùng lòng trắng trứng và thịt gà băm vụn trộn đều, đảo trong chảo dầu nóng, chút lòng đỏ trứng còn lại bị A Viên nhìn thấy mới làm thành món “ba không dính” này.
Con mèo kia ăn trứng xong thì nhìn chằm chằm ngòi bút của Thẩm Thiều Quang, một lúc lâu sau giơ móng vuốt lên bắt chước dáng vẻ của chủ nhân chấm một chút mực nước rồi cũng gắng in lên sổ sách.
Thẩm Thiều Quang vội vàng tóm lấy móng vuốt của nó, lúc đầu Minh Nô nhìn nàng chằm chằm chẳng có vẻ gì là sợ hãi, sau đó chậm rãi rút móng vuốt về như chưa có chuyện gì, cọ lên lông, vô lại không chê đi đâu được.
Thẩm Thiều Quang bất đắc dĩ, lau sạch móng vuốt cho con mèo tổ tông này, ôm nó vào lòng sờ sờ mặt nó, lại sờ sờ đầu, vuốt cằm nó một cái, vò vò sau lưng hai hồi, hầu hạ cho nó thoải mái đến nheo cả mắt lại, phát ra tiếng khò khè nho nhỏ.
Lâm Yến vừa ăn cơm vừa nhìn nàng dỗ mèo, không biết nghĩ tới cái gì mà hơi ngượng ngùng rũ mắt xuống, khóe miệng lại nhếch lên.
Thẩm Thiều Quang chợt nhớ tới một chuyện quan trọng, buông mèo ra, đến tìm Lâm thiếu doãn.
Lâm Yến mỉm cười ngẩng đầu nhìn nàng.
“Gần đây trên phố có vài lời đồn vô căn cứ.” Thẩm Thiều Quang nói cho hắn nghe các loại lời đồn “Cóc nhái chán, thiên hạ phản” và cả “Bính Tuất nắng chang chang, Đinh Hợi lắm gian nan”, lại nói: “Mọi người sợ sang năm thực sự “lắm gian nan”, nghe người ở cửa hàng thóc gạo nói là đã có người tích trữ lương thực rồi.”
Lâm Yến nghiêm mặt gật đầu.
Thẩm Thiều Quang biết phủ Kinh Triệu có bộ phận chuyên phụ trách đời sống dân chúng, chẳng qua chỉ nhắc nhở hắn một câu thế thôi. Không chiến loạn không mất mùa đói kém, được bữa cơm an nhàn là chuyện không dễ gì có được, Thẩm Thiều Quang hy vọng cuộc sống thế này kéo dài được càng lâu càng tốt.
Tẫn hết trách nhiệm của một người dân tốt rồi, Thẩm Thiều Quang muốn đứng dậy rời đi. Hai hôm trước trên đường từ Lâm phủ về, Thẩm Thiều Quang vì sắc đẹp của Lâm thiếu doãn mà đầu óc mụ mị, mặc dù đã nhanh miệng đùa một câu để lấp liếm nhưng thực sự có hơi dao động thật, nhưng tới sáng hôm sau, mặt trời ló lên thì lý trí đã quay trở về, Thẩm Thiều Quang rất vô lại quyết định đổi ý, cũng thấy may mà lúc đó nàng lấp liếm cho qua, nếu như khi ấy nhận lời gì đó hoặc thậm chí là đầu óc mụ mị nổi tính háo sắc sờ soạng tay người ta… May thật, may thật!
Để tỏ rõ thái độ lầm đường lạc lối biết quay đầu, Thẩm Thiều Quang nghĩ tới “sờ tay” còn chẳng dám liếc mắt nhìn bàn tay thon dài đẹp mắt của Lâm thiếu doãn, trên thực tế, hôm nay bà chủ Thẩm không hề đưa mắt nhìn xuống phần dưới cổ Lâm thiếu doãn, thái độ rất nghiêm túc.
“Cô nương thấy chuyện này thế nào?”
Thẩm Thiều Quang dừng bước, ngay ngắn ngồi xuống lần nữa. Nàng là một người phân rõ chuyện quan trọng và chuyện vui đùa, lập tức nghiêm mặt nói: “Lời sấm này có lành mà cũng có dữ, nhưng dù là tốt hay xấu thì chỉ cần có liên quan tới vận mệnh quốc gia thì e là phần lớn đều không phải tự sinh ra trong dân gian mà do có người cố ý dựng nên. Mục đích thực sự là để tạo thế cho bản thân, tỏ vẻ đúng thời đúng thế, vâng mệnh trời; hoặc là để nhiễu loạn lòng người, gây loạn, tiện đục nước béo cò. Xem tình hình lời sấm này có vẻ là cái sau, còn cái trước…”
Thẩm Thiều Quang mỉm cười, cứ mỗi dịp tiết khánh trọng đại thì các nơi đều đủ loại điềm lành như “bạch phượng”, “kỳ lân”, có thể nói là phổ biến không kém gì “Đại Sở hưng, Trần Thắng vương” mà lại còn mang tính đại biểu cao hơn.
Dừng lời lại một cách khéo léo như vậy lại thêm điệu cười tinh nghịch, Lâm Yến biết nàng đang muốn nói tới cái gì, muốn nghiêm mặt lên nhưng cuối cùng lại không nghiêm được, bật cười.
Thẩm Thiều Quang khẽ ho một tiếng: “Nếu như quốc thái dân an, mưa thuận gió hòa thì sao, như vậy thì lời sấm dữ cũng không thể dễ dàng truyền đi khắp được, cũng giống như hạt giống được gieo vào trong đất cát, nó sẽ không lớn được.”
Nghĩ tới chuyện người trước mặt mình chính là thiếu doãn phủ Kinh Triệu, Thẩm Thiều Quang bổ sung: “Đương nhiên, hiện giờ đang quốc thái dân an, nhưng mà tình hình mưa gió lại không được thuận hòa lắm, cho nên lời sấm dữ này mới có thể mọc mầm. Người có lòng lại tưới chút nước, bón chút phân, thế là được như bây giờ.”
Lâm Yến không ngại, nhẹ giọng nói: “Dù thế nào thì lòng dân bất an, lời đồn lan khắp suy cho cùng cũng là bọn ta không đúng.”
Thẩm Thiều Quang liếc hắn một cái, không đùn đẩy, không lấy cớ, Lâm thiếu doãn thật là một vị quan có trách nhiệm.
Thái độ như vậy của hắn đáng nhận được sự tôn trọng lớn hơn nữa. Thẩm Thiều Quang nghiêm túc nói: “Năm ngoái trời hạn hán, sau khi miễn trừ thuế vụ xuân thì lòng dân trong thành và vùng lân cận cũng ổn định hơn không ít.” Khúc đại lang bán cá từng nói tới chuyện này.
“Sau đó thì đại xá tù binh, trong cung cắt giảm lương thực, phóng xuất cung nữ, mục đích trái ngược với những lời sấm dữ này, nhưng phương pháp lại tương tự – đều nhằm bình ổn “cuộc chiến dư luận” trong lòng dân chúng.” Thẩm Thiều Quang nhướng mày: “Không biết có phải năm ngoái cũng có lời đồn tương tự?”
Lâm Yến gật đầu.
Điều này càng chứng tỏ lời đồn là do có người cố ý lèo lái: “Thực ra ngoài việc đảo ngược cuộc chiến dư luận này, không biết chư vị đại thần trong triều đã từng nghĩ tới chuyện truyền “lời sấm” cho bách tính, giải thích các loại dị tượng chứ không phải là lấy “sấm lành” để che đậy một lời “sấm dữ” khác chưa.”
Lâm Yến suy tư một lúc, sắc mặt cũng càng ngày càng trang nghiêm: “Xin lắng tai nghe.”
Thẩm Thiều Quang suy cho cùng vẫn luôn mang chút bóng dáng của người hiện đại, nói đơn giản ra thì quan điểm của nàng chính là lấy khoa học bài trừ mê tín, đề cao uy tín của chính quyền, hoàn toàn cải chính tin đồn.
“Tử nói: “Dân khả, sử do chi; bất khả, sử tri chi*.” Chỉ khi dân chúng hiểu rồi thì mới không bị những lời đồn vô căn cứ này quấy nhiễu.” Cuối cùng Thẩm Thiều Quang tìm cho mình một luận cứ.
* Trích “Luận Ngữ” của Khổng Tử, nghĩa là: Nếu dân đồng ý làm theo thì để dân làm, nếu dân chưa hiểu thì phải giải thích cho dân hiểu.
Lâm Yến nhìn Thẩm Thiều Quang chăm chú, từ Hán Ngụy Lưỡng Tấn tới giờ, phần lớn các nhà Nho đều về phe “dân khả sử do chi, bất khả sử tri chi*”, cho rằng “bách tính có thể dùng mà không thể biết**”, dân chúng chỉ cần nghe theo mệnh lệnh mà làm là được, không cần phải cho dân biết mục đích của mệnh lệnh. Lần đầu tiên Lâm Yến nghe Minh Thành tiên sinh trong thư viện nói về cách ngắt giữa câu như thế này đã có cảm giác chấn động bên tai, không ngờ rằng sẽ lại nghe được từ trong miệng một cô nương trẻ tuổi.
* Một cách ngắt dấu khác, nghĩa là: Có thể khiến dân chúng đi theo đường của ta, không thể để dân hiểu vì sao phải như vậy.
* Trích “Chú thích Luận Ngữ” của Hà Yến. [tác giả]
Thẩm Thiều Quang thì mỉm cười, khẽ thở dài một cái: “Đây không phải chuyện mười năm tám năm, thậm chí một triều đại cũng không thể thành công được, sợ là…” Thẩm Thiều Quang nhếch miệng, không nói tiếp nữa. Muốn mở mang dân trí là một quá trình gian nan và dài lâu, mà hoàn cảnh xã hội hiện giờ cũng không cho phép.
Lâm Yến nghĩ ngợi một chút, nghiêm mặt nói: “Nếu không làm thì vĩnh viễn sẽ không có một ngày “sử tri chi”. Chúng ta chỉ cần làm chuyện chúng ta có thể làm là được, đời sau sẽ có người đời sau làm.”
Thẩm Thiều Quang lại hơi cảm động, biết thói đời lại không sợ thói đời, biết rõ gian nan mà không sợ gian nan: “Thiếu doãn thật đúng là đệ tử nho gia xuất sắc.”
Nói xong, Thẩm Thiều Quang mới nhớ tới chuyện hai người từng vặn nhau về “đệ tử Nho gia”, còn cả câu nói “Không làm thì sao biết là không thể?” đầy du dương phía sau kia.
Thẩm Thiều Quang hắng giọng, cúi đầu, muốn tìm một chén trà để che giấu một chút, nhưng lại không có chén trà nào.
Lâm Yến khẽ cười.
Sợ nàng giận, Lâm Yến lại chủ động quay trở lại nói về chuyện lời đồn.
Bàn chuyện chính trị với một nữ lang, với nữ lang mà mình ái mộ trong lòng thật sự là một trải nghiệm mới lạ, Lâm Yến sinh ra chút cảm giác tự hào, đây chính là A Tề của ta, vừa thông minh tháo vát lại vừa thận trọng, tuân theo đại nghĩa mà không câu nệ tiểu tiết, vừa giỏi bếp núc lại có tài kinh doanh, có thể tán dóc cũng có thể luận chính trị…
Con mèo tam thể Minh Nô đi tới, cuộn tròn bên chân Thẩm Thiều Quang, chẳng liếc mắt nhìn vị chủ cũ Lâm thiếu doãn mới chỉ ôm mình mấy lần kia.
Nói xong chuyện chính rồi, Thẩm Thiều Quang ôm lấy nó, lại sờ mặt sờ đầu rồi vuốt lưng, động tác mây trôi nước chảy, Minh Nô nằm trên đùi Thẩm Thiều Quang, liếm liếm tay nàng, rất là cho nàng mặt mũi.
Lâm Yến vốn còn mừng vì Thẩm cô nương đang ôm con mèo có dán nhãn của hắn, nhưng bây giờ lại bắt đầu sinh lòng ghen tị.
Thẩm Thiều Quang cũng cảm giác được hắn muốn ghen tị, nhịn không được hỏi: “Hình như Lâm lang quân không được Minh Nô thích cho lắm? Mới được mấy ngày mà nó đã quên mất lang quân rồi. Chắc là vì lang quân bận rộn chuyện công quá, không có thời gian nuôi dưỡng nó.” Phía sau còn đi kèm một nụ cười đắc ý.
Cười thế này… Lâm Yến chỉ cảm giác như thể trong lòng bị móng vuốt mèo cào một cái: “Cô nương làm đồ ăn ngon, cũng đối tốt với nó, đương nhiên Minh Nô sẽ thiên vị cô nương.”
Đùa giỡn tiện thể khiêu khích, đối phương có bị thu phục?
Thẩm Thiều Quang vô cùng vui vẻ, híp mắt cười rộ lên: “Ta đi xem xem, có một món kem sữa hai lớp, để ta bưng lên cho lang quân dùng thêm.”
Thẩm Thiều Quang đang ở trong bếp làm “ba không dính” cho A Viên.
Cho thêm tương mía và bột súng vào lòng đỏ trứng rồi khuấy đều, cho dầu từ mỡ lợn vào chảo đã làm nóng, sau đó đổ lòng đỏ trứng đã khuấy xong vào đảo liên tục, lại lần lượt thêm mấy lần dầu để đảm bảo trơn bóng, đạt được mục tiêu “không dính”. Chừng không đầy một tuần trà thì dầu và trứng hòa thành một thể, từ màu vàng nhạt ban đầu chuyển thành màu vàng óng xinh đẹp, thế là xong.
Bánh hơi lỏng, vừa mềm lại vừa ngọt vừa bóng, còn hơi dai dai, ăn cực kỳ ngon miệng, hoàn toàn phù hợp với thuyết “Mùi vị ngon nhất trên đời không gì bằng cholesterol” của Thái Lan tiên sinh.
Ngay từ lần đầu Thẩm Thiều Quang làm thì A Viên đã thích mê món này, cứ dư lòng đỏ trứng thì nàng ta sẽ lại xúi bẩy: “Cô nương làm “ba không dính” đi?”
Cân nhắc tới hình thể của nàng ta, mười lần thì Thẩm Thiều Quang cũng chỉ đồng ý vài ba lần, vì vậy mà mỗi lần được ăn thì A Viên đều rất mừng.
Vu Tam thì chẳng phải là “đồ trẻ con” thích ăn mấy thứ ngọt mềm thế này, A Xương cũng không tiện tranh giành với A Viên, chỉ nếm thử một chút cho có, vì vậy hơn phân nửa đều thuộc về A Viên – hôm nay A Viên lại bằng lòng chia cho con mèo tam thể Minh Nô kia một ít.
Thẩm Thiều Quang nhắc nhở nàng ta: “Cho nó ăn ít thôi, ăn nhiều lại không tiêu hóa được, hơn nữa nó cũng không nếm được vị ngọt đâu.”
A Viên trợn tròn mắt: “Làm sao cô nương biết nó không nếm được?”
Thẩm Thiều Quang bị nàng ta hỏi cho ngẩn ra, theo bản năng nhìn về phía Lâm thiếu doãn ở đằng kia, lần đầu tiên tới Lâm phủ nàng còn vặn chuyện “Trang Tử không phải cá*” với hắn đấy. Nghĩ tới dáng vẻ nghiêm túc của hắn khi đó, lại so sánh với hiện giờ…
* Xem chú thích chương 41.
A Viên còn đang chờ cô nương giải thích với nàng ta vấn đề “ta không phải mèo”, Thẩm Thiều Quang thì không thể nào giải thích được, đành phải chọc vào chỗ hiểm: “Món “ba không dính” này để nguội thì ăn không ngon nữa đâu.”
A Viên vội vàng bưng đĩa quay trở lại bếp.
Con mèo kia ngồi trên quầy, chậm rãi ăn hai miếng trứng gà mà A Viên chia cho nó.
Nhìn mèo, lại nhìn Lâm thiếu doãn phía bên kia, Thẩm Thiều Quang lắc đầu, tính toán sổ sách trưa nay.
Hôm nay Lâm thiếu doãn tới sớm, bắt kịp cuối bữa trưa, trên mặt có vẻ phong trần mệt mỏi, chắc hẳn là chưa ăn ở nha môn, Thẩm Thiều Quang tới hỏi thì đúng thật, vì vậy bưng lên cho hắn bữa cơm đàng hoàng đủ bốn món một canh thêm cơm gạo thơm.
Trong đó có một món là gà phù dung, là dùng lòng trắng trứng và thịt gà băm vụn trộn đều, đảo trong chảo dầu nóng, chút lòng đỏ trứng còn lại bị A Viên nhìn thấy mới làm thành món “ba không dính” này.
Con mèo kia ăn trứng xong thì nhìn chằm chằm ngòi bút của Thẩm Thiều Quang, một lúc lâu sau giơ móng vuốt lên bắt chước dáng vẻ của chủ nhân chấm một chút mực nước rồi cũng gắng in lên sổ sách.
Thẩm Thiều Quang vội vàng tóm lấy móng vuốt của nó, lúc đầu Minh Nô nhìn nàng chằm chằm chẳng có vẻ gì là sợ hãi, sau đó chậm rãi rút móng vuốt về như chưa có chuyện gì, cọ lên lông, vô lại không chê đi đâu được.
Thẩm Thiều Quang bất đắc dĩ, lau sạch móng vuốt cho con mèo tổ tông này, ôm nó vào lòng sờ sờ mặt nó, lại sờ sờ đầu, vuốt cằm nó một cái, vò vò sau lưng hai hồi, hầu hạ cho nó thoải mái đến nheo cả mắt lại, phát ra tiếng khò khè nho nhỏ.
Lâm Yến vừa ăn cơm vừa nhìn nàng dỗ mèo, không biết nghĩ tới cái gì mà hơi ngượng ngùng rũ mắt xuống, khóe miệng lại nhếch lên.
Thẩm Thiều Quang chợt nhớ tới một chuyện quan trọng, buông mèo ra, đến tìm Lâm thiếu doãn.
Lâm Yến mỉm cười ngẩng đầu nhìn nàng.
“Gần đây trên phố có vài lời đồn vô căn cứ.” Thẩm Thiều Quang nói cho hắn nghe các loại lời đồn “Cóc nhái chán, thiên hạ phản” và cả “Bính Tuất nắng chang chang, Đinh Hợi lắm gian nan”, lại nói: “Mọi người sợ sang năm thực sự “lắm gian nan”, nghe người ở cửa hàng thóc gạo nói là đã có người tích trữ lương thực rồi.”
Lâm Yến nghiêm mặt gật đầu.
Thẩm Thiều Quang biết phủ Kinh Triệu có bộ phận chuyên phụ trách đời sống dân chúng, chẳng qua chỉ nhắc nhở hắn một câu thế thôi. Không chiến loạn không mất mùa đói kém, được bữa cơm an nhàn là chuyện không dễ gì có được, Thẩm Thiều Quang hy vọng cuộc sống thế này kéo dài được càng lâu càng tốt.
Tẫn hết trách nhiệm của một người dân tốt rồi, Thẩm Thiều Quang muốn đứng dậy rời đi. Hai hôm trước trên đường từ Lâm phủ về, Thẩm Thiều Quang vì sắc đẹp của Lâm thiếu doãn mà đầu óc mụ mị, mặc dù đã nhanh miệng đùa một câu để lấp liếm nhưng thực sự có hơi dao động thật, nhưng tới sáng hôm sau, mặt trời ló lên thì lý trí đã quay trở về, Thẩm Thiều Quang rất vô lại quyết định đổi ý, cũng thấy may mà lúc đó nàng lấp liếm cho qua, nếu như khi ấy nhận lời gì đó hoặc thậm chí là đầu óc mụ mị nổi tính háo sắc sờ soạng tay người ta… May thật, may thật!
Để tỏ rõ thái độ lầm đường lạc lối biết quay đầu, Thẩm Thiều Quang nghĩ tới “sờ tay” còn chẳng dám liếc mắt nhìn bàn tay thon dài đẹp mắt của Lâm thiếu doãn, trên thực tế, hôm nay bà chủ Thẩm không hề đưa mắt nhìn xuống phần dưới cổ Lâm thiếu doãn, thái độ rất nghiêm túc.
“Cô nương thấy chuyện này thế nào?”
Thẩm Thiều Quang dừng bước, ngay ngắn ngồi xuống lần nữa. Nàng là một người phân rõ chuyện quan trọng và chuyện vui đùa, lập tức nghiêm mặt nói: “Lời sấm này có lành mà cũng có dữ, nhưng dù là tốt hay xấu thì chỉ cần có liên quan tới vận mệnh quốc gia thì e là phần lớn đều không phải tự sinh ra trong dân gian mà do có người cố ý dựng nên. Mục đích thực sự là để tạo thế cho bản thân, tỏ vẻ đúng thời đúng thế, vâng mệnh trời; hoặc là để nhiễu loạn lòng người, gây loạn, tiện đục nước béo cò. Xem tình hình lời sấm này có vẻ là cái sau, còn cái trước…”
Thẩm Thiều Quang mỉm cười, cứ mỗi dịp tiết khánh trọng đại thì các nơi đều đủ loại điềm lành như “bạch phượng”, “kỳ lân”, có thể nói là phổ biến không kém gì “Đại Sở hưng, Trần Thắng vương” mà lại còn mang tính đại biểu cao hơn.
Dừng lời lại một cách khéo léo như vậy lại thêm điệu cười tinh nghịch, Lâm Yến biết nàng đang muốn nói tới cái gì, muốn nghiêm mặt lên nhưng cuối cùng lại không nghiêm được, bật cười.
Thẩm Thiều Quang khẽ ho một tiếng: “Nếu như quốc thái dân an, mưa thuận gió hòa thì sao, như vậy thì lời sấm dữ cũng không thể dễ dàng truyền đi khắp được, cũng giống như hạt giống được gieo vào trong đất cát, nó sẽ không lớn được.”
Nghĩ tới chuyện người trước mặt mình chính là thiếu doãn phủ Kinh Triệu, Thẩm Thiều Quang bổ sung: “Đương nhiên, hiện giờ đang quốc thái dân an, nhưng mà tình hình mưa gió lại không được thuận hòa lắm, cho nên lời sấm dữ này mới có thể mọc mầm. Người có lòng lại tưới chút nước, bón chút phân, thế là được như bây giờ.”
Lâm Yến không ngại, nhẹ giọng nói: “Dù thế nào thì lòng dân bất an, lời đồn lan khắp suy cho cùng cũng là bọn ta không đúng.”
Thẩm Thiều Quang liếc hắn một cái, không đùn đẩy, không lấy cớ, Lâm thiếu doãn thật là một vị quan có trách nhiệm.
Thái độ như vậy của hắn đáng nhận được sự tôn trọng lớn hơn nữa. Thẩm Thiều Quang nghiêm túc nói: “Năm ngoái trời hạn hán, sau khi miễn trừ thuế vụ xuân thì lòng dân trong thành và vùng lân cận cũng ổn định hơn không ít.” Khúc đại lang bán cá từng nói tới chuyện này.
“Sau đó thì đại xá tù binh, trong cung cắt giảm lương thực, phóng xuất cung nữ, mục đích trái ngược với những lời sấm dữ này, nhưng phương pháp lại tương tự – đều nhằm bình ổn “cuộc chiến dư luận” trong lòng dân chúng.” Thẩm Thiều Quang nhướng mày: “Không biết có phải năm ngoái cũng có lời đồn tương tự?”
Lâm Yến gật đầu.
Điều này càng chứng tỏ lời đồn là do có người cố ý lèo lái: “Thực ra ngoài việc đảo ngược cuộc chiến dư luận này, không biết chư vị đại thần trong triều đã từng nghĩ tới chuyện truyền “lời sấm” cho bách tính, giải thích các loại dị tượng chứ không phải là lấy “sấm lành” để che đậy một lời “sấm dữ” khác chưa.”
Lâm Yến suy tư một lúc, sắc mặt cũng càng ngày càng trang nghiêm: “Xin lắng tai nghe.”
Thẩm Thiều Quang suy cho cùng vẫn luôn mang chút bóng dáng của người hiện đại, nói đơn giản ra thì quan điểm của nàng chính là lấy khoa học bài trừ mê tín, đề cao uy tín của chính quyền, hoàn toàn cải chính tin đồn.
“Tử nói: “Dân khả, sử do chi; bất khả, sử tri chi*.” Chỉ khi dân chúng hiểu rồi thì mới không bị những lời đồn vô căn cứ này quấy nhiễu.” Cuối cùng Thẩm Thiều Quang tìm cho mình một luận cứ.
* Trích “Luận Ngữ” của Khổng Tử, nghĩa là: Nếu dân đồng ý làm theo thì để dân làm, nếu dân chưa hiểu thì phải giải thích cho dân hiểu.
Lâm Yến nhìn Thẩm Thiều Quang chăm chú, từ Hán Ngụy Lưỡng Tấn tới giờ, phần lớn các nhà Nho đều về phe “dân khả sử do chi, bất khả sử tri chi*”, cho rằng “bách tính có thể dùng mà không thể biết**”, dân chúng chỉ cần nghe theo mệnh lệnh mà làm là được, không cần phải cho dân biết mục đích của mệnh lệnh. Lần đầu tiên Lâm Yến nghe Minh Thành tiên sinh trong thư viện nói về cách ngắt giữa câu như thế này đã có cảm giác chấn động bên tai, không ngờ rằng sẽ lại nghe được từ trong miệng một cô nương trẻ tuổi.
* Một cách ngắt dấu khác, nghĩa là: Có thể khiến dân chúng đi theo đường của ta, không thể để dân hiểu vì sao phải như vậy.
* Trích “Chú thích Luận Ngữ” của Hà Yến. [tác giả]
Thẩm Thiều Quang thì mỉm cười, khẽ thở dài một cái: “Đây không phải chuyện mười năm tám năm, thậm chí một triều đại cũng không thể thành công được, sợ là…” Thẩm Thiều Quang nhếch miệng, không nói tiếp nữa. Muốn mở mang dân trí là một quá trình gian nan và dài lâu, mà hoàn cảnh xã hội hiện giờ cũng không cho phép.
Lâm Yến nghĩ ngợi một chút, nghiêm mặt nói: “Nếu không làm thì vĩnh viễn sẽ không có một ngày “sử tri chi”. Chúng ta chỉ cần làm chuyện chúng ta có thể làm là được, đời sau sẽ có người đời sau làm.”
Thẩm Thiều Quang lại hơi cảm động, biết thói đời lại không sợ thói đời, biết rõ gian nan mà không sợ gian nan: “Thiếu doãn thật đúng là đệ tử nho gia xuất sắc.”
Nói xong, Thẩm Thiều Quang mới nhớ tới chuyện hai người từng vặn nhau về “đệ tử Nho gia”, còn cả câu nói “Không làm thì sao biết là không thể?” đầy du dương phía sau kia.
Thẩm Thiều Quang hắng giọng, cúi đầu, muốn tìm một chén trà để che giấu một chút, nhưng lại không có chén trà nào.
Lâm Yến khẽ cười.
Sợ nàng giận, Lâm Yến lại chủ động quay trở lại nói về chuyện lời đồn.
Bàn chuyện chính trị với một nữ lang, với nữ lang mà mình ái mộ trong lòng thật sự là một trải nghiệm mới lạ, Lâm Yến sinh ra chút cảm giác tự hào, đây chính là A Tề của ta, vừa thông minh tháo vát lại vừa thận trọng, tuân theo đại nghĩa mà không câu nệ tiểu tiết, vừa giỏi bếp núc lại có tài kinh doanh, có thể tán dóc cũng có thể luận chính trị…
Con mèo tam thể Minh Nô đi tới, cuộn tròn bên chân Thẩm Thiều Quang, chẳng liếc mắt nhìn vị chủ cũ Lâm thiếu doãn mới chỉ ôm mình mấy lần kia.
Nói xong chuyện chính rồi, Thẩm Thiều Quang ôm lấy nó, lại sờ mặt sờ đầu rồi vuốt lưng, động tác mây trôi nước chảy, Minh Nô nằm trên đùi Thẩm Thiều Quang, liếm liếm tay nàng, rất là cho nàng mặt mũi.
Lâm Yến vốn còn mừng vì Thẩm cô nương đang ôm con mèo có dán nhãn của hắn, nhưng bây giờ lại bắt đầu sinh lòng ghen tị.
Thẩm Thiều Quang cũng cảm giác được hắn muốn ghen tị, nhịn không được hỏi: “Hình như Lâm lang quân không được Minh Nô thích cho lắm? Mới được mấy ngày mà nó đã quên mất lang quân rồi. Chắc là vì lang quân bận rộn chuyện công quá, không có thời gian nuôi dưỡng nó.” Phía sau còn đi kèm một nụ cười đắc ý.
Cười thế này… Lâm Yến chỉ cảm giác như thể trong lòng bị móng vuốt mèo cào một cái: “Cô nương làm đồ ăn ngon, cũng đối tốt với nó, đương nhiên Minh Nô sẽ thiên vị cô nương.”
Đùa giỡn tiện thể khiêu khích, đối phương có bị thu phục?
Thẩm Thiều Quang vô cùng vui vẻ, híp mắt cười rộ lên: “Ta đi xem xem, có một món kem sữa hai lớp, để ta bưng lên cho lang quân dùng thêm.”
