Phân tích tình hình Cục Bảo mật lúc bấy giờ không khó để hình dung, muốn hoàn thành nhiệm vụ của đồng chí A hoặc người đại diện A giao phó, giúp mẹ cô thâm nhập vào trung tâm Cục Bảo mật thật sự không dễ. Sở dĩ tôi đồng ý không phải vì tôi có điều kiện hoàn thành, mà không có lí do từ chối. Chúng tôi thậm chí không có quyền từ chối cả cái chết, liệu còn từ chối điều gì khác nữa? Tình hình Cục Bảo mật lúc ấy như thế này: Tháng 10 năm 1946, Cục Bảo mật di chuyển về Nam Kinh, do nội bộ Quốc Dân Đảng chống lại Tưởng Giới Thạch và trong Cục Bảo mật chống lại Đới Lạp, Mao Nhân Phượng thân tín của Đới Lạp không nắm được chức Cục trưởng, ngai vàng Cục trưởng rơi vào Trịnh Giới Dân, Mao Nhân Phượng chỉ làm Cục phó, nhưng Mao dựa vào lòng tin của Tưởng và lực lượng hùng hậu của phái Triết Giang trong nội bộ Cục Bảo mật, không coi Trịnh ra gì. Trịnh cảm thấy bị Mao uy hiếp, Cục Bảo mật hình thành hai phái: Mao thuộc phái Triết Giang, Trịnh thuộc phái Quảng Đông, Trịnh - Mao bằng mặt nhưng không bằng lòng, đấu đá ngầm, kéo bè kéo cánh, hạ đòn độc lẫn nhau. Lúc ấy, bọn chúng dùng người trị người đều thận trọng, chỉ chọn người thân thuộc, một người không dây mơ rễ má muốn đột nhập vào trái tim Cục Bảo mật là rất khó khăn. Tôi phải thăm dò mãi, thậm chí có lúc còn gần như tuyệt vọng.
Trong một buổi khiêu vũ, tôi nói với mẹ cô về cách nhìn nhận của tôi và cả những khó khăn, mẹ cô không nói gì, tâm trạng nặng nề, hình như đang chìm vào những suy nghĩ không vui, vẻ mặt đau khổ. Nhưng mẹ cô cũng ý thức được sự luống cuống của mình giữa đám hoa tươi đang nở rộ, liền cầm ly rượu trên mặt bàn uống cạn, rồi cười khanh khách, giống như một đóa hoa độc kiều diễm và đa tình, che khuất sự luống cuống vừa rồi trong tiếng cười. Tôi chợt có cảm giác không yên bởi có một ánh mắt cháy bỏng đâm thẳng vào tôi, đó là ánh mắt ghen tuông của Tần Thời Quang, đồng hương với mẹ cô. Lúc ấy hắn đang khiêu vũ với vợ tôi, nhưng tiếng cười của mẹ cô làm hắn bối rối, không chờ bản nhạc chấm dứt, hắn liền rời khỏi sàn khiêu vũ, đến bên chúng tôi. Mẹ cô nói: “Có thể em phải sử dụng con dao này (chỉ vào Tần Thời Quang), hắn đang thích em”.
Tôi nói: “Hắn là tay sai của Mao Nhân Phượng, cẩn thận đừng làm hắn nổi giận, hắn sẽ cắn cho đấy”.
“Không đâu”. Mẹ cô nói: “Hắn đang mơ, một con chó đang mơ”. Mẹ cô lại cười khanh khách.
Thời Quang đến hỏi chúng tôi cười gì, mẹ cô cười nói: “Chúng tôi đang nói câu chuyện vui về con chó nằm mơ. Ôi, người đồng hương, anh cố tìm cho em một con chó như thế nhé, nó không cắn người, không biết sủa, suốt ngày nằm dưới hiên nhà, mắt nhắm mắt mở mơ một giấc mơ đẹp, không bao giờ đứng dậy, vì không bao giờ đứng dậy nên có một con chim én làm tổ ngay trong lồng ngực nó”.
Thời Quang tỏ ra thông minh, nói: “Một con chó như vậy phải chặt đứt ba cẳng chân, chọc thủng một con mắt, còn phải cắt lưỡi, nhổ răng nó nữa”.
Vợ tôi nói: “Như thế ác quá”.
Mẹ của cô nói: “Không, em muốn một con chó như vậy”. Chừng một tháng sau, một buổi chiều chủ nhật, tôi và mẹ cô có cuộc gặp quan trọng, trên núi Thần mà mọi người dựng lên đủ thứ chuyện, ngọn núi giống hình móng ngựa, ai cũng bảo đấy là thiên ấn Ngọc hoàng đại đế đánh rơi xuống trần gian, cho nên gọi đấy là núi Ấn. Ba trăm năm trước, một vị đạo sĩ định xây trên đỉnh núi một pháp trường bất hủ, nhưng ngôi miếu bằng đá vừa xây xong, chỉ trong một đêm đã bị đổ ụp. Hôm chúng tôi đến đấy còn thấy một ngọn tháp nhọn đã cũ và cái nền nhà, hình ảnh cuối cùng về pháp trường đã mất. Chúng tôi ngồi lên bậc đá lịch sử, trên đầu là nắng nóng ba giờ chiều, xung quanh là cỏ dại tháng sáu, không khí tràn ngập mùi đất và hương thơm của cỏ cây. Trong tầm mắt chúng tôi là thành phố tản mạn trong vòng ôm của núi rừng, lộn xộn như đống bát đĩa ngổn ngang trên mặt bàn.
Tôi không nhớ chừng một tháng trước đấy đã xảy ra chuyện gì, có thể không có chuyện gì. Có lúc không xảy ra chuyện gì, nhưng có lúc xảy ra lắm chuyện. Chiều hôm ấy chừng như không có chuyện gì xảy ra, hoặc là chuyện gì cũng có thể xảy ra.
Cô biết đấy, do mâu thuẫn giữa Trịnh Giới Dân và Mao Nhân Phượng, tôi không có cách nào để hoàn thành nhiệm vụ A giao cho là cài mẹ cô vào tim kẻ địch. Chiều hôm ấy mẹ cô bảo với tôi, mẹ cô có được một bí mật quan trọng, vì Tưởng Giới Thạch không tin Trịnh Giới Dân, nên để Trịnh ngồi chơi xơi nước nhưng lại giấu không muốn cho y biết Mao Nhân Phượng và Tưởng Giới Thạch lập riêng một điện đài để bí mật liên lạc. Đấy là bí mật của Cục Bảo mật, trong bí mật lớn có bí mật lớn hơn, cả Cục Bảo mật to lớn mà chỉ có Mao Nhân Phượng và Tần Thời Quang biết, mẹ cô biết tin này qua Thời Quang, tôi hết sức kích động, phấn khởi nói:
“Đúng là một đầu mối, cô có thể từ đấy để leo lên cái cây Trịnh Giới Dân”.
“Đúng vậy”. Mẹ cô nói. “Em cũng nghĩ vậy, nhưng chỉ biết thì không để làm gì, chúng ta phải tìm ra tần số điện đài, mật hiệu, thời gian liên lạc và mật mã, quan trọng là mật mã không có không xong, nếu không, Trịnh Giới Dân không có cách nào để trọng dụng em”.
Tôi nói: “Những thứ đó làm sao lấy được?”.
Mẹ cô nói: “Ăn cắp”.
“Ăn cắp? Mạo hiểm quá” Tôi nói. Mẹ cô đáp: “Em nghĩ rồi, không còn cách nào khác, chỉ có nước mạo hiểm”.
Tôi nói: “Ăn cắp ở đâu?”.
Mẹ cô nói: “Bên cạnh văn phòng của anh, phòng bảo mật của Tần Thời Quang”.
Hôm ấy tôi mới biết Thời Quang suốt ngày chui vào phòng bảo mật không phải để ngủ và viết thư tình như tôi vẫn nghĩ, mọi người đều ghét hắn, chỉ trích hắn, bảo hắn là người thừa, đòi chuyển hắn đi nơi khác, chuyển xuống dưới.
Vậy là không đúng. Bây giờ tôi biết hắn còn quan trọng hơn, vất vả hơn bất cứ ai, một mình ôm lấy điện đài, vừa làm người phát tín hiệu, vừa làm người dịch điện, công việc rất cực nhọc. Ai cũng hiểu nhầm và xem thường hắn ta.
Trước khi chia tay, mẹ cô đưa cho tôi mười bốn chiếc chìa khóa làm bằng thép mới tinh và một cái máy ảnh hiệu Listh của Mĩ, nói:
“Em mời hắn tối nay đến làm khách ở nhà em, mong anh thành công”.
Tối hôm ấy với tôi thật đáng quý và rất kinh khủng. Cô biết không, mỗi hành động của chúng tôi đều có thể là cuối cùng, hành động lần này của tôi rất nguy hiểm khiến cái “cuối cùng” trở thành khả năng cực lớn. Tôi phải đụng vào trái tim của Mao Nhân Phượng, ai biết trong đó có những bí mật gì, biết đâu chìa khóa mô phỏng vừa tra vào lỗ khóa, phòng ngủ của Mao Nhân Phượng sẽ có tiếng còi báo động hú vang. Mười bốn cái chìa khóa là quá nhiều, cũng quá mới, có thể không phải chìa khóa của mỗi phòng Tần Thời Quang, cũng có thể là chìa khóa địa ngục của tôi. Mạo hiểm làm việc này chả khác gì đánh bạc, bất cứ hành động hoặc suy tính nào cũng không thể nói trước thành bại, thành bại chỉ có thể trông chờ ở hai chữ may mắn.
Nhưng tối hôm ấy Thượng đế giơ cánh tay nhân từ ra cho tôi, tôi gặp may, không có chìa khóa nào (hai chìa khóa cửa, ba chìa khóa két sắt, cộng lại năm chìa) trong số mười bốn chìa khóa mới tinh khiến tôi phải sợ hãi và chờ quá lâu, không một động tác nào của tôi để lại dấu vết, không ai trông thấy, cũng không ai nghe thấy tôi bấm máy ảnh nhiều lần. Tôi cảm thấy tiếng bấm máy ảnh tanh tách như tiếng súng chói tai. Khi mẹ cô gọi điện thoại báo cho tôi biết Thời Quang đã ra về, tôi vô cùng vui sướng báo tin cho mẹ cô biết, một phút trước tôi đã ghi tất cả, kể cả dấu chấm to như giọt nước mắt, vào ống kính của mẹ cô rồi.
Sau đấy là một việc không thể tưởng tượng nổi, mẹ cô “bám đuôi” Mao Nhân Phượng để “dựa” vào Cục trưởng Trịnh Giới Dân, được y điều lên làm việc bên cạnh, bề ngoài là thư kí, thực tế là con mắt thứ ba của y, là “Tần Thời Quang” của y, nhiệm vụ hàng ngày là nghe Tưởng - Mao nói gì. Lúc ấy thân phận của mẹ cô đã thay đổi thần kì, là cánh tay “thân ái” của Trịnh Giới Dân, và là “cái đuôi” độc ác của Mao Nhân Phượng, xung quanh mẹ cô là thị giác và xúc giác. Vậy là hai thế giới của Cục Bảo mật bị mẹ cô xâu chuỗi thành một khối, không có một âm thanh nào của Cục Bảo mật không lọt qua chúng tôi, không một hành động nào chúng tôi không biết. Tôi đã nói, bất cứ việc gì cũng có thể phát sinh trong một thời gian, cũng như vậy, bất cứ sự việc nào cũng có thể xảy ra ở một con người, mẹ cô là người như thế, những sự việc tưởng như không thể mẹ cô vẫn làm được, mẹ cô xòe bàn tay là có thể dựng cả thế giới ngầm trong Cục Bảo mật, thế giới ngầm ấy không ngừng lớn mạnh. Hoạt động của chúng tôi rất thuận lợi, không bị hạn chế, không bị bưng bít và mạo hiểm. Chúng tôi vươn thẳng, vừa trông thấy kì quan bên ngoài bầu trời, trông thấy cả dưới biển sâu, những diệu kì trong lòng đất. Mẹ cô như tấm gương khổng lồ, mọi chi tiết nhỏ nhặt đều hiện rõ trong đó.
Về sau, mẹ cô làm việc trong tòa nhà của Trịnh Giới Dân, hàng ngày đi làm hoặc tan giờ làm việc đều đi qua con đường rải đá bên cửa sổ phòng tôi. Ngoài những buổi liên lạc thường kì trong vũ hội, có lúc chúng tôi liên hệ khẩn cấp với nhau, ví dụ những lúc mẹ cô đi qua, cửa sổ phòng tôi bỗng mở cửa, hoặc mẹ cô đến trước cửa sổ của tôi vờ trang điểm, đấy là những mật hiệu thông báo chúng tôi có tin khẩn cấp. Tôi nhớ có một lần vào buổi chiều, mẹ cô đứng lại trước cửa sổ phòng tôi, lấy gương ra soi và tô lại son môi, động tác cố tình rất lâu, ngay tối hôm ấy, lần đầu tiên tôi nghe được cái tên Dương Phong Mậu.
Trong một buổi khiêu vũ, tôi nói với mẹ cô về cách nhìn nhận của tôi và cả những khó khăn, mẹ cô không nói gì, tâm trạng nặng nề, hình như đang chìm vào những suy nghĩ không vui, vẻ mặt đau khổ. Nhưng mẹ cô cũng ý thức được sự luống cuống của mình giữa đám hoa tươi đang nở rộ, liền cầm ly rượu trên mặt bàn uống cạn, rồi cười khanh khách, giống như một đóa hoa độc kiều diễm và đa tình, che khuất sự luống cuống vừa rồi trong tiếng cười. Tôi chợt có cảm giác không yên bởi có một ánh mắt cháy bỏng đâm thẳng vào tôi, đó là ánh mắt ghen tuông của Tần Thời Quang, đồng hương với mẹ cô. Lúc ấy hắn đang khiêu vũ với vợ tôi, nhưng tiếng cười của mẹ cô làm hắn bối rối, không chờ bản nhạc chấm dứt, hắn liền rời khỏi sàn khiêu vũ, đến bên chúng tôi. Mẹ cô nói: “Có thể em phải sử dụng con dao này (chỉ vào Tần Thời Quang), hắn đang thích em”.
Tôi nói: “Hắn là tay sai của Mao Nhân Phượng, cẩn thận đừng làm hắn nổi giận, hắn sẽ cắn cho đấy”.
“Không đâu”. Mẹ cô nói: “Hắn đang mơ, một con chó đang mơ”. Mẹ cô lại cười khanh khách.
Thời Quang đến hỏi chúng tôi cười gì, mẹ cô cười nói: “Chúng tôi đang nói câu chuyện vui về con chó nằm mơ. Ôi, người đồng hương, anh cố tìm cho em một con chó như thế nhé, nó không cắn người, không biết sủa, suốt ngày nằm dưới hiên nhà, mắt nhắm mắt mở mơ một giấc mơ đẹp, không bao giờ đứng dậy, vì không bao giờ đứng dậy nên có một con chim én làm tổ ngay trong lồng ngực nó”.
Thời Quang tỏ ra thông minh, nói: “Một con chó như vậy phải chặt đứt ba cẳng chân, chọc thủng một con mắt, còn phải cắt lưỡi, nhổ răng nó nữa”.
Vợ tôi nói: “Như thế ác quá”.
Mẹ của cô nói: “Không, em muốn một con chó như vậy”. Chừng một tháng sau, một buổi chiều chủ nhật, tôi và mẹ cô có cuộc gặp quan trọng, trên núi Thần mà mọi người dựng lên đủ thứ chuyện, ngọn núi giống hình móng ngựa, ai cũng bảo đấy là thiên ấn Ngọc hoàng đại đế đánh rơi xuống trần gian, cho nên gọi đấy là núi Ấn. Ba trăm năm trước, một vị đạo sĩ định xây trên đỉnh núi một pháp trường bất hủ, nhưng ngôi miếu bằng đá vừa xây xong, chỉ trong một đêm đã bị đổ ụp. Hôm chúng tôi đến đấy còn thấy một ngọn tháp nhọn đã cũ và cái nền nhà, hình ảnh cuối cùng về pháp trường đã mất. Chúng tôi ngồi lên bậc đá lịch sử, trên đầu là nắng nóng ba giờ chiều, xung quanh là cỏ dại tháng sáu, không khí tràn ngập mùi đất và hương thơm của cỏ cây. Trong tầm mắt chúng tôi là thành phố tản mạn trong vòng ôm của núi rừng, lộn xộn như đống bát đĩa ngổn ngang trên mặt bàn.
Tôi không nhớ chừng một tháng trước đấy đã xảy ra chuyện gì, có thể không có chuyện gì. Có lúc không xảy ra chuyện gì, nhưng có lúc xảy ra lắm chuyện. Chiều hôm ấy chừng như không có chuyện gì xảy ra, hoặc là chuyện gì cũng có thể xảy ra.
Cô biết đấy, do mâu thuẫn giữa Trịnh Giới Dân và Mao Nhân Phượng, tôi không có cách nào để hoàn thành nhiệm vụ A giao cho là cài mẹ cô vào tim kẻ địch. Chiều hôm ấy mẹ cô bảo với tôi, mẹ cô có được một bí mật quan trọng, vì Tưởng Giới Thạch không tin Trịnh Giới Dân, nên để Trịnh ngồi chơi xơi nước nhưng lại giấu không muốn cho y biết Mao Nhân Phượng và Tưởng Giới Thạch lập riêng một điện đài để bí mật liên lạc. Đấy là bí mật của Cục Bảo mật, trong bí mật lớn có bí mật lớn hơn, cả Cục Bảo mật to lớn mà chỉ có Mao Nhân Phượng và Tần Thời Quang biết, mẹ cô biết tin này qua Thời Quang, tôi hết sức kích động, phấn khởi nói:
“Đúng là một đầu mối, cô có thể từ đấy để leo lên cái cây Trịnh Giới Dân”.
“Đúng vậy”. Mẹ cô nói. “Em cũng nghĩ vậy, nhưng chỉ biết thì không để làm gì, chúng ta phải tìm ra tần số điện đài, mật hiệu, thời gian liên lạc và mật mã, quan trọng là mật mã không có không xong, nếu không, Trịnh Giới Dân không có cách nào để trọng dụng em”.
Tôi nói: “Những thứ đó làm sao lấy được?”.
Mẹ cô nói: “Ăn cắp”.
“Ăn cắp? Mạo hiểm quá” Tôi nói. Mẹ cô đáp: “Em nghĩ rồi, không còn cách nào khác, chỉ có nước mạo hiểm”.
Tôi nói: “Ăn cắp ở đâu?”.
Mẹ cô nói: “Bên cạnh văn phòng của anh, phòng bảo mật của Tần Thời Quang”.
Hôm ấy tôi mới biết Thời Quang suốt ngày chui vào phòng bảo mật không phải để ngủ và viết thư tình như tôi vẫn nghĩ, mọi người đều ghét hắn, chỉ trích hắn, bảo hắn là người thừa, đòi chuyển hắn đi nơi khác, chuyển xuống dưới.
Vậy là không đúng. Bây giờ tôi biết hắn còn quan trọng hơn, vất vả hơn bất cứ ai, một mình ôm lấy điện đài, vừa làm người phát tín hiệu, vừa làm người dịch điện, công việc rất cực nhọc. Ai cũng hiểu nhầm và xem thường hắn ta.
Trước khi chia tay, mẹ cô đưa cho tôi mười bốn chiếc chìa khóa làm bằng thép mới tinh và một cái máy ảnh hiệu Listh của Mĩ, nói:
“Em mời hắn tối nay đến làm khách ở nhà em, mong anh thành công”.
Tối hôm ấy với tôi thật đáng quý và rất kinh khủng. Cô biết không, mỗi hành động của chúng tôi đều có thể là cuối cùng, hành động lần này của tôi rất nguy hiểm khiến cái “cuối cùng” trở thành khả năng cực lớn. Tôi phải đụng vào trái tim của Mao Nhân Phượng, ai biết trong đó có những bí mật gì, biết đâu chìa khóa mô phỏng vừa tra vào lỗ khóa, phòng ngủ của Mao Nhân Phượng sẽ có tiếng còi báo động hú vang. Mười bốn cái chìa khóa là quá nhiều, cũng quá mới, có thể không phải chìa khóa của mỗi phòng Tần Thời Quang, cũng có thể là chìa khóa địa ngục của tôi. Mạo hiểm làm việc này chả khác gì đánh bạc, bất cứ hành động hoặc suy tính nào cũng không thể nói trước thành bại, thành bại chỉ có thể trông chờ ở hai chữ may mắn.
Nhưng tối hôm ấy Thượng đế giơ cánh tay nhân từ ra cho tôi, tôi gặp may, không có chìa khóa nào (hai chìa khóa cửa, ba chìa khóa két sắt, cộng lại năm chìa) trong số mười bốn chìa khóa mới tinh khiến tôi phải sợ hãi và chờ quá lâu, không một động tác nào của tôi để lại dấu vết, không ai trông thấy, cũng không ai nghe thấy tôi bấm máy ảnh nhiều lần. Tôi cảm thấy tiếng bấm máy ảnh tanh tách như tiếng súng chói tai. Khi mẹ cô gọi điện thoại báo cho tôi biết Thời Quang đã ra về, tôi vô cùng vui sướng báo tin cho mẹ cô biết, một phút trước tôi đã ghi tất cả, kể cả dấu chấm to như giọt nước mắt, vào ống kính của mẹ cô rồi.
Sau đấy là một việc không thể tưởng tượng nổi, mẹ cô “bám đuôi” Mao Nhân Phượng để “dựa” vào Cục trưởng Trịnh Giới Dân, được y điều lên làm việc bên cạnh, bề ngoài là thư kí, thực tế là con mắt thứ ba của y, là “Tần Thời Quang” của y, nhiệm vụ hàng ngày là nghe Tưởng - Mao nói gì. Lúc ấy thân phận của mẹ cô đã thay đổi thần kì, là cánh tay “thân ái” của Trịnh Giới Dân, và là “cái đuôi” độc ác của Mao Nhân Phượng, xung quanh mẹ cô là thị giác và xúc giác. Vậy là hai thế giới của Cục Bảo mật bị mẹ cô xâu chuỗi thành một khối, không có một âm thanh nào của Cục Bảo mật không lọt qua chúng tôi, không một hành động nào chúng tôi không biết. Tôi đã nói, bất cứ việc gì cũng có thể phát sinh trong một thời gian, cũng như vậy, bất cứ sự việc nào cũng có thể xảy ra ở một con người, mẹ cô là người như thế, những sự việc tưởng như không thể mẹ cô vẫn làm được, mẹ cô xòe bàn tay là có thể dựng cả thế giới ngầm trong Cục Bảo mật, thế giới ngầm ấy không ngừng lớn mạnh. Hoạt động của chúng tôi rất thuận lợi, không bị hạn chế, không bị bưng bít và mạo hiểm. Chúng tôi vươn thẳng, vừa trông thấy kì quan bên ngoài bầu trời, trông thấy cả dưới biển sâu, những diệu kì trong lòng đất. Mẹ cô như tấm gương khổng lồ, mọi chi tiết nhỏ nhặt đều hiện rõ trong đó.
Về sau, mẹ cô làm việc trong tòa nhà của Trịnh Giới Dân, hàng ngày đi làm hoặc tan giờ làm việc đều đi qua con đường rải đá bên cửa sổ phòng tôi. Ngoài những buổi liên lạc thường kì trong vũ hội, có lúc chúng tôi liên hệ khẩn cấp với nhau, ví dụ những lúc mẹ cô đi qua, cửa sổ phòng tôi bỗng mở cửa, hoặc mẹ cô đến trước cửa sổ của tôi vờ trang điểm, đấy là những mật hiệu thông báo chúng tôi có tin khẩn cấp. Tôi nhớ có một lần vào buổi chiều, mẹ cô đứng lại trước cửa sổ phòng tôi, lấy gương ra soi và tô lại son môi, động tác cố tình rất lâu, ngay tối hôm ấy, lần đầu tiên tôi nghe được cái tên Dương Phong Mậu.
