Theo lời kể của phó trưởng khu mỏ Chu Lập Cường, sự náo loạn của các công nhân thợ mỏ hôm nay quả thực là vô cùng bất ngờ. Chỉ vì buổi trưa có một công nhân của hầm mỏ xảy ra tai nạn lao động. Nhưng tai nạn này là do lỗi của chính anh ta, cũng chỉ là bị trật chân một chút mà thôi. Vì lợi ích của tổ, vì lợi ích của công nhân trong hầm mỏ, anh công nhân trẻ đó quyết định chọn cách xin nghỉ phép về thăm nhà mười lăm ngày chứ không báo lên trên.
Nếu báo vụ việc lên cấp trên, tổ của anh ta nhất định sẽ bị trừ tiền thưởng tháng và quý này. Tai nạn lao động ở hầm mỏ nếu nhiều đến một mức nào đó sẽ gây nên tổn thất không hề nhỏ. Cho nên những người thứ ba dù có biết chuyện cũng sẽ không trình báo lên trên, mà để mọi người trong tổ tự giải quyết.
Hôm nay cũng vậy, mới đầu, Chu Lập Cường căn bản không hề biết việc này, mãi cho đến khi xảy ra chuyện, anh ta mới biết từ lời của người đến đòi công bằng. Những người đó đều yêu cầu rất cao, rõ ràng là cố tình bắt bí mà. Chu Lập Cường từ chối ngay lập tức, không ngờ rằng các công nhân mỏ ùn ùn cùng kéo đến như đã lên kế hoạch từ trước, bao vây chặt lấy tổng công ty mỏ quặng Bình Sơn, đồng thời còn chặt đứt các con đường thông tin liên lạc với bên ngoài.
- Hơn năm giờ chiều là bắt đầu?
Đỗ Long hỏi.
Chu Lập Cường gật gật đầu, Đỗ Long nói:
- Hơn chín giờ chúng tôi mới nhận được tin báo, xem ra đây đúng là cuộc náo loạn có kế hoạch từ trước rồi. Chu Lập Cường, anh còn nhớ những người đầu tiên tới tìm anh đòi công bằng là ai không?
Chu Lập Cường nói:
- Tôi nhớ, đương nhiên là nhớ, đó đều là những người trong hội liên hiệp công nhân, nhưng mà…kỳ lạ là những người đứng đầu hội đều không thấy một ai mà chỉ toàn những khuôn mặt xa lạ thôi.
Đỗ Long nói:
- Vậy có liên lạc được với những người lãnh đạo hội này không?
Chu Lệ Kỳ cười khổ nói:
- Thông tin bị cắt đứt, chúng tôi căn bản cũng không đi đâu được, sao còn liên lạc được với bên ngoài nữa chứ? Cục trưởng Đỗ à cục trưởng Đỗ, tình hình bây giờ… cấp trên có chỉ thị gì không?
Đỗ Long nói:
- Chúng tôi nhận được tin báo là tới đây ngay, chưa xin chỉ thị của cấp trên!
Chu Lập Cường há hốc miệng kinh ngạc hỏi:
- Vậy bây giờ phải làm thế nào?
Đỗ Long nói:
- Chuyện này còn phải hỏi sao? Đành cố thủ chờ viện binh tới thôi. Cấp trên cũng nên thay phiên nhau đến nói chuyện với công nhân, giải thích tình hình với họ, an ủi, vỗ về tình cảm với họ, cứ ở đây ngây ngốc ra thì được tích sự gì?
Chu Lập Cường cười khổ:
- Vấn đề là chúng tôi xuất hiện sẽ chỉ làm mâu thuẫn thêm gay gắt, bọn họ hận không thể làm thịt ngay chúng tôi thôi!
Nhìn vẻ đạo đức giả của người này, Đỗ Long có thể tưởng tượng được thường ngày bọn họ đối xử với công nhân như thế nào. Đỗ Long nói:
- Đến lúc nào rồi, cho dù có phải quỳ xuống dập đầu cũng phải đi. Nếu không an ủi tâm tình họ, chuyện lớn lên, thật sự biến thành náo loạn, các anh có gánh vác được trách nhiệm này không?
- Để tôi đi cho!
Một người đàn ông trung niên có chút yếu đuối nhu nhược đứng dậy, ông ta nói:
- Tôi có thể đi an ủi bọn họ một lát, nhưng mà, cục trưởng Đỗ à, phải tìm cách để nhanh chóng liên lạc được với cấp trên đấy!
Đỗ Long nói:
- Tin rằng đám người Bí thư Phùng sắp đến rồi, chúng ta cứ ở đây kiên trì chờ đợi, đừng làm mâu thuẫn thêm gay gắt là được rồi!
Người kia gật gật đầu, nói với Chu Lập Cường:
- Trưởng mỏ Chu, tôi cũng xuống dưới đó đây, xin các anh suy nghĩ lại thật kỹ đề nghị của tôi!
Nói xong người đó xoay người đi xuống dưới, Đỗ Long lập tức đi theo, hỏi:
- Anh tên là gì? Đảm nhiệm chức vụ gì ở mỏ quặng? Đề nghị gì của anh thế?
Người kia nói:
- Tôi tên là Trương Thừa Hạo, là tổng công trình sư của khu mỏ, tôi phụ trách về kỹ thuật, cũng khá thân thiết với những người dưới kia, cho nên tôi ra mặt có lẽ là phù hợp nhất!
Đỗ Long giật mình gật đầu, rồi nói:
- Thật là mỉa mai, phó trưởng khu mỏ chuyên lo về an toàn cho công nhân, khi xảy ra chuyện thì không dám ra mặt đối thoại với công nhân, lại để cho một kiến trúc sư ra mặt thay!
Trương Thừa Hạo thản nhiên nói:
- Đây đã là gì, trong mắt tôi, các xí nghiệp thay đổi cơ chế mới là chuyện hài nhất!
Đỗ Long im lặng không nói gì, tuy tuổi còn trẻ, cũng chưa từng trải qua cái gì gọi là cơn sốt thay đổi chế độ của các doanh nghiệp nhà nước, nhưng hắn cũng rất rõ nó là cái gì. Đó chính là việc bán phá giá tài sản tư hữu cho các quản đốc, hậu quả làm xuất hiện rất nhiều nhà giàu mới nổi.
Trương Thừa Hạo vừa xuất hiện đã gây nên một trận náo động lớn, có người thân thiết gọi hắn là Trương Công, có người còn hét lên rằng “Tên đại lừa đảo họ Trương lại đến rồi!”
Trương Thừa Hạo nhận lấy chiếc loa điện tử từ tay đội trưởng đội bảo vệ khu mỏ, anh ta cầm lấy chiếc loa nói lớn:
- Trương Thừa Hạo tôi xin lỗi mọi người vì đến muộn! Vừa rồi ở trên kia, tôi vẫn luôn cố gắng để liên lạc được với cấp trên, nhưng đáng tiếc, bởi vì tín hiệu không được thông suốt, cho nên đến giờ vẫn chưa liên lạc được với tổng giám đốc Lý…!
Một công nhân mỏ tuổi cũng lớn, lên tiếng mắng:
- Tên tổng giám đốc Lý chó má, hắn chính là tên Lý đểu cáng, lão đây tận mắt nhìn thấy hắn đi vào khu mỏ, tiểu tử chết tiệt kia ngoài việc nịnh hót lãnh đạo thì còn làm cái chó gì nữa đâu!
Một thợ mỏ già tức giận mắng to:
- Vốn mỏ Bình Sơn chúng ta hàng năm lãi vài chục triệu, vừa mới thay đổi chế độ doanh nghiệp nhà nước liền biến thành nợ kinh doanh, bán ngay cho Lý Phôi Thủy (Lý xấu xa). Hắn làm sao có được mấy trăm triệu? còn không phải do trước đó thanh lý tài sản quốc gia qua đi đổi lại sao? Tất cả đều là từng tí từng tí mà người Bình Sơn chúng ta khổ cực tích góp từ sau giải phóng tới giờ đó! Vì cái gì mà để cho Lý Phôi Thủy ngầm chiếm hết rồi?
- Đúng vậy!
Mọi người đồng thanh phụ họa. Đối với tổng giám đốc khu mỏ Bình Sơn Lý Thành Long này, bọn họ không do dự mà phê phán một cách vô tình.
Trương Thừa Hạo cũng lớn tiếng nói lại:
- Mọi người xin yên lặng, xin nghe tôi nói…
Mọi người đang bừng bừng kích động, căn bản không có ai thèm để ý đến Trường Thừa Hạo. Trong lòng Trương Thừa Hạo vô cùng đau lòng, rồi đột nhiên anh ta khuỵu hai chân quỳ xuống, hành động này làm cho mọi người ngạc nhiên mà giật mình, đến cả lão công nhân già mới vừa rồi còn mắng Lý Thành Long, giờ cũng vội vàng nói:
- Trương Công, anh đang làm cái gì vậy? Chúng tôi là đang mắng tên Lý chết tiệt kia chứ không phải mắng anh!
Trường Thừa Hạo nói:
- Tôi có lỗi với mọi người, tôi đã không thực hiện được những lời hứa đã hứa với mọi người, cho nên cho dù mọi người không mắng tôi, tôi cũng không dám có ý kiến gì. Nhưng mà chuyện hôm nay tôi hy vọng mọi người bình tĩnh lại đã, nghĩ kỹ lại đã, tại sao một tai nạn lao động nho nhỏ lại có thể làm sự việc náo loạn tới mức này?
Chợt có người trông khá kỳ lạ lên tiếng:
- Cái này còn phải hỏi sao? Mọi người bị đám tư sản chúng mày hại nhiều rồi, giờ chỉ là không muốn bị hại thêm nữa mà thôi! Cho nên mới phối hợp với nhau, đánh đổ đám tư bản hút máu người dã man chúng mày!
Trương Thừa Hạo cười khổ nói:
- Tôi là nhà tư bản? Chú cũng coi trọng tôi quá, chú Vương à. Chú đức cao vọng trọng, tại đây tôi cũng muốn hỏi chú mấy câu, chú nghĩ kỹ sẽ hiểu được sự kỳ lạ của sự việc ngày hôm nay. Mọi người đến đây ngày hôm nay đều là vì muốn đòi công bằng cho việc Mạnh Bằng bị trật chân đúng không? Chuyện có lớn đến mấy, riêng tôi cũng có đủ khả năng cho anh ta được trị thương ở bệnh viện tốt nhất, có cần làm náo loạn tới mức này không? Mọi người tụ tập gây náo loạn như vậy có thể bị ngồi tù đấy!
Người kia lại tiếp tục nói năng loạn bậy:
- Chuyện vấn đề không phải lớn hay nhỏ, hôm nay không trả lại công bằng cho bọn họ, sau này xảy ra chuyện lớn mọi người sẽ càng không có chỗ để nói nữa!
Trương Thừa Hạo nói:
- Được, cho dù mọi người muốn đòi công bằng, vậy Mạnh Bằng đâu? Anh ta chỉ bị trật chân thôi, tại sao không thấy xuất hiện? Lần trước Phó Lịch Trình chết, mọi người có khiêng cũng phải khiêng anh ta đến cơ mà?
Có người nói:
- Mãnh Bằng lo bản thân bị lừa, cho nên mới nhờ đến hội liên hiệp qua giúp đỡ, nhưng lại bị các người từ chối!
Trương Thừa Hạo nói:
- Tự mình không cẩn thận làm bị trật chân, vậy mà đòi bồi thường mười vạn nhân dân tệ, như vậy có phải là quá đáng lắm không? Mạnh Bằng mời vị lãnh đạo nào của công đoàn ra mặt thay? Mấy vị đồng chí mới vừa rồi lớn tiếng chất vấn giờ có thể đứng dậy cho mọi người xem mặt được không?
Nếu báo vụ việc lên cấp trên, tổ của anh ta nhất định sẽ bị trừ tiền thưởng tháng và quý này. Tai nạn lao động ở hầm mỏ nếu nhiều đến một mức nào đó sẽ gây nên tổn thất không hề nhỏ. Cho nên những người thứ ba dù có biết chuyện cũng sẽ không trình báo lên trên, mà để mọi người trong tổ tự giải quyết.
Hôm nay cũng vậy, mới đầu, Chu Lập Cường căn bản không hề biết việc này, mãi cho đến khi xảy ra chuyện, anh ta mới biết từ lời của người đến đòi công bằng. Những người đó đều yêu cầu rất cao, rõ ràng là cố tình bắt bí mà. Chu Lập Cường từ chối ngay lập tức, không ngờ rằng các công nhân mỏ ùn ùn cùng kéo đến như đã lên kế hoạch từ trước, bao vây chặt lấy tổng công ty mỏ quặng Bình Sơn, đồng thời còn chặt đứt các con đường thông tin liên lạc với bên ngoài.
- Hơn năm giờ chiều là bắt đầu?
Đỗ Long hỏi.
Chu Lập Cường gật gật đầu, Đỗ Long nói:
- Hơn chín giờ chúng tôi mới nhận được tin báo, xem ra đây đúng là cuộc náo loạn có kế hoạch từ trước rồi. Chu Lập Cường, anh còn nhớ những người đầu tiên tới tìm anh đòi công bằng là ai không?
Chu Lập Cường nói:
- Tôi nhớ, đương nhiên là nhớ, đó đều là những người trong hội liên hiệp công nhân, nhưng mà…kỳ lạ là những người đứng đầu hội đều không thấy một ai mà chỉ toàn những khuôn mặt xa lạ thôi.
Đỗ Long nói:
- Vậy có liên lạc được với những người lãnh đạo hội này không?
Chu Lệ Kỳ cười khổ nói:
- Thông tin bị cắt đứt, chúng tôi căn bản cũng không đi đâu được, sao còn liên lạc được với bên ngoài nữa chứ? Cục trưởng Đỗ à cục trưởng Đỗ, tình hình bây giờ… cấp trên có chỉ thị gì không?
Đỗ Long nói:
- Chúng tôi nhận được tin báo là tới đây ngay, chưa xin chỉ thị của cấp trên!
Chu Lập Cường há hốc miệng kinh ngạc hỏi:
- Vậy bây giờ phải làm thế nào?
Đỗ Long nói:
- Chuyện này còn phải hỏi sao? Đành cố thủ chờ viện binh tới thôi. Cấp trên cũng nên thay phiên nhau đến nói chuyện với công nhân, giải thích tình hình với họ, an ủi, vỗ về tình cảm với họ, cứ ở đây ngây ngốc ra thì được tích sự gì?
Chu Lập Cường cười khổ:
- Vấn đề là chúng tôi xuất hiện sẽ chỉ làm mâu thuẫn thêm gay gắt, bọn họ hận không thể làm thịt ngay chúng tôi thôi!
Nhìn vẻ đạo đức giả của người này, Đỗ Long có thể tưởng tượng được thường ngày bọn họ đối xử với công nhân như thế nào. Đỗ Long nói:
- Đến lúc nào rồi, cho dù có phải quỳ xuống dập đầu cũng phải đi. Nếu không an ủi tâm tình họ, chuyện lớn lên, thật sự biến thành náo loạn, các anh có gánh vác được trách nhiệm này không?
- Để tôi đi cho!
Một người đàn ông trung niên có chút yếu đuối nhu nhược đứng dậy, ông ta nói:
- Tôi có thể đi an ủi bọn họ một lát, nhưng mà, cục trưởng Đỗ à, phải tìm cách để nhanh chóng liên lạc được với cấp trên đấy!
Đỗ Long nói:
- Tin rằng đám người Bí thư Phùng sắp đến rồi, chúng ta cứ ở đây kiên trì chờ đợi, đừng làm mâu thuẫn thêm gay gắt là được rồi!
Người kia gật gật đầu, nói với Chu Lập Cường:
- Trưởng mỏ Chu, tôi cũng xuống dưới đó đây, xin các anh suy nghĩ lại thật kỹ đề nghị của tôi!
Nói xong người đó xoay người đi xuống dưới, Đỗ Long lập tức đi theo, hỏi:
- Anh tên là gì? Đảm nhiệm chức vụ gì ở mỏ quặng? Đề nghị gì của anh thế?
Người kia nói:
- Tôi tên là Trương Thừa Hạo, là tổng công trình sư của khu mỏ, tôi phụ trách về kỹ thuật, cũng khá thân thiết với những người dưới kia, cho nên tôi ra mặt có lẽ là phù hợp nhất!
Đỗ Long giật mình gật đầu, rồi nói:
- Thật là mỉa mai, phó trưởng khu mỏ chuyên lo về an toàn cho công nhân, khi xảy ra chuyện thì không dám ra mặt đối thoại với công nhân, lại để cho một kiến trúc sư ra mặt thay!
Trương Thừa Hạo thản nhiên nói:
- Đây đã là gì, trong mắt tôi, các xí nghiệp thay đổi cơ chế mới là chuyện hài nhất!
Đỗ Long im lặng không nói gì, tuy tuổi còn trẻ, cũng chưa từng trải qua cái gì gọi là cơn sốt thay đổi chế độ của các doanh nghiệp nhà nước, nhưng hắn cũng rất rõ nó là cái gì. Đó chính là việc bán phá giá tài sản tư hữu cho các quản đốc, hậu quả làm xuất hiện rất nhiều nhà giàu mới nổi.
Trương Thừa Hạo vừa xuất hiện đã gây nên một trận náo động lớn, có người thân thiết gọi hắn là Trương Công, có người còn hét lên rằng “Tên đại lừa đảo họ Trương lại đến rồi!”
Trương Thừa Hạo nhận lấy chiếc loa điện tử từ tay đội trưởng đội bảo vệ khu mỏ, anh ta cầm lấy chiếc loa nói lớn:
- Trương Thừa Hạo tôi xin lỗi mọi người vì đến muộn! Vừa rồi ở trên kia, tôi vẫn luôn cố gắng để liên lạc được với cấp trên, nhưng đáng tiếc, bởi vì tín hiệu không được thông suốt, cho nên đến giờ vẫn chưa liên lạc được với tổng giám đốc Lý…!
Một công nhân mỏ tuổi cũng lớn, lên tiếng mắng:
- Tên tổng giám đốc Lý chó má, hắn chính là tên Lý đểu cáng, lão đây tận mắt nhìn thấy hắn đi vào khu mỏ, tiểu tử chết tiệt kia ngoài việc nịnh hót lãnh đạo thì còn làm cái chó gì nữa đâu!
Một thợ mỏ già tức giận mắng to:
- Vốn mỏ Bình Sơn chúng ta hàng năm lãi vài chục triệu, vừa mới thay đổi chế độ doanh nghiệp nhà nước liền biến thành nợ kinh doanh, bán ngay cho Lý Phôi Thủy (Lý xấu xa). Hắn làm sao có được mấy trăm triệu? còn không phải do trước đó thanh lý tài sản quốc gia qua đi đổi lại sao? Tất cả đều là từng tí từng tí mà người Bình Sơn chúng ta khổ cực tích góp từ sau giải phóng tới giờ đó! Vì cái gì mà để cho Lý Phôi Thủy ngầm chiếm hết rồi?
- Đúng vậy!
Mọi người đồng thanh phụ họa. Đối với tổng giám đốc khu mỏ Bình Sơn Lý Thành Long này, bọn họ không do dự mà phê phán một cách vô tình.
Trương Thừa Hạo cũng lớn tiếng nói lại:
- Mọi người xin yên lặng, xin nghe tôi nói…
Mọi người đang bừng bừng kích động, căn bản không có ai thèm để ý đến Trường Thừa Hạo. Trong lòng Trương Thừa Hạo vô cùng đau lòng, rồi đột nhiên anh ta khuỵu hai chân quỳ xuống, hành động này làm cho mọi người ngạc nhiên mà giật mình, đến cả lão công nhân già mới vừa rồi còn mắng Lý Thành Long, giờ cũng vội vàng nói:
- Trương Công, anh đang làm cái gì vậy? Chúng tôi là đang mắng tên Lý chết tiệt kia chứ không phải mắng anh!
Trường Thừa Hạo nói:
- Tôi có lỗi với mọi người, tôi đã không thực hiện được những lời hứa đã hứa với mọi người, cho nên cho dù mọi người không mắng tôi, tôi cũng không dám có ý kiến gì. Nhưng mà chuyện hôm nay tôi hy vọng mọi người bình tĩnh lại đã, nghĩ kỹ lại đã, tại sao một tai nạn lao động nho nhỏ lại có thể làm sự việc náo loạn tới mức này?
Chợt có người trông khá kỳ lạ lên tiếng:
- Cái này còn phải hỏi sao? Mọi người bị đám tư sản chúng mày hại nhiều rồi, giờ chỉ là không muốn bị hại thêm nữa mà thôi! Cho nên mới phối hợp với nhau, đánh đổ đám tư bản hút máu người dã man chúng mày!
Trương Thừa Hạo cười khổ nói:
- Tôi là nhà tư bản? Chú cũng coi trọng tôi quá, chú Vương à. Chú đức cao vọng trọng, tại đây tôi cũng muốn hỏi chú mấy câu, chú nghĩ kỹ sẽ hiểu được sự kỳ lạ của sự việc ngày hôm nay. Mọi người đến đây ngày hôm nay đều là vì muốn đòi công bằng cho việc Mạnh Bằng bị trật chân đúng không? Chuyện có lớn đến mấy, riêng tôi cũng có đủ khả năng cho anh ta được trị thương ở bệnh viện tốt nhất, có cần làm náo loạn tới mức này không? Mọi người tụ tập gây náo loạn như vậy có thể bị ngồi tù đấy!
Người kia lại tiếp tục nói năng loạn bậy:
- Chuyện vấn đề không phải lớn hay nhỏ, hôm nay không trả lại công bằng cho bọn họ, sau này xảy ra chuyện lớn mọi người sẽ càng không có chỗ để nói nữa!
Trương Thừa Hạo nói:
- Được, cho dù mọi người muốn đòi công bằng, vậy Mạnh Bằng đâu? Anh ta chỉ bị trật chân thôi, tại sao không thấy xuất hiện? Lần trước Phó Lịch Trình chết, mọi người có khiêng cũng phải khiêng anh ta đến cơ mà?
Có người nói:
- Mãnh Bằng lo bản thân bị lừa, cho nên mới nhờ đến hội liên hiệp qua giúp đỡ, nhưng lại bị các người từ chối!
Trương Thừa Hạo nói:
- Tự mình không cẩn thận làm bị trật chân, vậy mà đòi bồi thường mười vạn nhân dân tệ, như vậy có phải là quá đáng lắm không? Mạnh Bằng mời vị lãnh đạo nào của công đoàn ra mặt thay? Mấy vị đồng chí mới vừa rồi lớn tiếng chất vấn giờ có thể đứng dậy cho mọi người xem mặt được không?
