Edit: Nhạn.
Phu thê Tề Hanh cùng Tề Thiếu Du ba người tới phòng khách thì thật sự thấy phu thê Hàn đại nhân cùng phu nhân đã ngồi nơi đó.
Hàn đại nhân mặc một thân trường bào màu xanh lá, mắt sắng ngời, vóc người cao lớn, khí vũ hiên ngang, nhìn qua vô cùng tuấn lãng, thế nhưng từ trước đến giờ trên gương mặt hắn đều treo nụ cười ôn hoà thế nhưng lúc này đã không còn nữa, chỉ còn lại có chăng chỉ là lạnh lùng khiến cho cả người hắn thêm mấy phần uy nghi, làm cho người ta lúc này mới nhớ lại, người trước mắt này không chỉ là một kẻ thư sinh càng thêm là một người có địa vị cao.
Nhìn lại Hàn phu nhân cùng với phu nhân, cũng là mắt nhìn thẳng, thế nhưng gương mặt lại lạnh lùng.
Chén trà trước mặt ba người đều không hề có dấu hiệu được động qua.
Trong lòng Ninh phu nhân không nhịn được ‘lộp bộp’ một tiếng, cảm thấy trong chuyện này còn có một con đường sống cũng chỉ là do nàng ta si tâm vọng tưởng mà thôi.
Ninh phu nhân đờ đẫn run sợ, Tề Hanh đã mấy bước tiến lên ôm quyền làm lễ với Hàn đại nhân: “Bá quân huynh đại giá quang lâm, tiểu đệ không có đón tiếp từ xa, thật sự là quá thất lễ, quá thất lễ!”
“Tây Trữ hầu khách khí, hạ quan đảm đương không nổi!” Đúng là Hàn đại nhân vừa mở miệng lập tức không lưu tình chút nào, “Kính xin Hầu Gia kêu hạ quan Hàn tế tửu hoặc là Hàn đại nhân là được, tên tự của hạ quan đều do thân bằng cùng người trong gia quyến gọi, không đảm đương nổi Hầu gia cũng gọi như vậy!”d/d/léquy5don
Thật là đảm đương không nổi à...... Trên mặt Tề Hanh không khỏi thoáng qua một tia ngượng ngập, nhưng ngay sau đó lập tức khôi phục lại cười nói: “Nếu Hàn đại nhân đã kiên trì như vậy, vậy Bản Hầu cung kính không bằng tuân mệnh! Hàn đại nhân, mời ngồi!”
Lại quát nha hoàn đang đứng bên cạnh một tiếng: “Còn không mau mang trà nóng lên cho khách!”
“Dạ, Hầu Gia......” Nha hoàn sợ hãi đang muốn lui ra bên ngoài, Hàn đại nhân đã lạnh nhạt nói: “Hôm nay hạ quan tới bái phỏng Hầu gia, là vì chính sự mà đến chứ không phải là vì dùng trà mà đến, sau khi hạ quan nói xong chính sự sẽ rời đi ngay, Hầu gia không cần phải khách khí!”
Nói xong không để Tề Hanh tiếp lời, lại nói: “Hôm nay hạ quan đến đây, là vì thu hồi thiếp canh của tiểu nữ, huỷ bỏ hôn ước giữa tiểu nữ và lệnh công tử. Hôm nay thiếp canh của lệnh công tử đã đưa tới đây rồi, kính xin Hầu gia cũng trả lại thiếp canh của tiểu nữ!”
Lúc Hàn đại nhân nói chuyện, phu nhân ngồi đối diện với Hàn phu nhân đã nâng một tấm thiếp canh màu đỏ ánh vàng lên, đưa đến trước mặt Ninh phu nhân.
Ninh phu nhân thấy chuyện đã không còn đường vãn hồi, chỉ đành phải đứng dậy tiếp nhận thiếp canh của Tề Thiếu Du, l/q/d chỉ là đến cuối cùng vẫn chưa từ bỏ ý định, nhịn lại nhịn, cuối cùng vẫn là không nhịn được hỏi Hàn phu nhân: “ Nhã….Hàn phu nhân, giao hảo giữa hai nhà Tề Hàn xưa nay rất tốt, Thiếu Du hắn cũng đã hiểu rõ chỗ sai rồi, chuyện này thật sự không còn đường nào để thương lượng nữa hay sao?”
Con mắt của Hàn phu nhân không nhìn lấy nàng ta một cái, cũng không thay đổi sắc mặt trả lời: “Lão gia nhà ta nói chuyện, làm sao ta có thể chen miệng vào? Nếu Tề phu nhân có lời gì muốn nói, không ngại thì trực tiếp nói với lão gia nhà ta!”
Ninh phu nhân bị đâm cho cứng họng, lại tiếp thu được ánh mắt cảnh cáo của Tề Hanh quét tới, chỉ đành phải cười mỉa nói một câu: “Là ta thất lễ!” Sau đó oán hận cúi đầu thấp xuống.
Lúc này Tề Hanh mới nhìn Hàn đại nhân, cười khổ một tiếng nói: “Chuyện lần này, là do nhà chúng ta đuối lý trước, Hàn đại nhân có cái quyết định này, ta cũng không còn lời nào để nói, cũng không thể thêm mất thể diện mà xin Hàn đại nhân thu hồi quyết định đã đưa ra. Ta cũng không phải là bao che, nhưng chuyện lần này, đúng là khuyển tử Thiếu Du rất vô tội, muốn ôm trọng tôn tử (chắt trai) cùng tôn tử đều là mong muốn của gia mẫu cùng phu thê già như bọn ta, muốn hương khói của Tề gia có người nối nghiệp cũng là do mấy người già chúng ta mà ra, Hàn đại nhân cũng biết tình hình của nhà chúng ta, tình hình của đại khuyển tử, lại còn có cái tiểu nhi tử kia về mặt thân phận lại kém một chút, có thể nói hương khói của Tề gia đều đặt lên lưng của hài tử Thiếu Du này, thật đúng là ‘bất hiếu hữu tam, vô vi hậu đại’, gia mẫu lại lớn tuổi như vậy rồi……”
Mấp máy môi, lại lộ vẻ mặt bất đắc dĩ: “Nói không dễ nghe thì chính là ai biết ngày mai sẽ như thế nào? Nghĩ muốn mau chóng nhìn thấy hậu nhân đời thứ tư, cũng là thói đời của con người……Ta thân là nhi tử, chỉ một cái nguyện vọng cuối cùng của lão mẫu thân cũng không có khả năng thoả mãn cho người, vậy ta còn có mặt mũi nào mà sống trên đời này nữa? Hàn đại nhân cùng phu nhân có muốn trách, thì trách một mình ta thôi, ngàn vạn lần đừng trách Thiếu Du, hắn là một lòng tôn kính cùng kính yêu hai vị thân sinh phụ mẫu, tối hôm qua hắn cả đêm cũng chưa từng chợp mắt, nói rằng cô phụ tấm lòng yêu thương của hai vị nhiều năm như vậy, muôn lần chết cũng khó trả lại lỗi lầm này! Hôm nay ta thân là nhi tử của người cũng khó, thân là phụ thân cũng khó, thân là Nhất gia chi chủ (trụ cột của gia đình) lại càng khó hơn, kính xin hai vị ngàn vạn lần thông cảm một hai, chính ta tại nơi này, chịu tội trước mặt hai vị!” d/d/l/q/d
Vừa nói lại vừa đứng dậy, cung cung kính kính khom lưng với Hàn đại nhân cùng Hàn phu nhân.
Tuy là Tề gia đuối lý trước, nhưng Tề Hầu gia đường đường là Nhất phẩm Hầu gia, lại là một nhi tử ăn nói khép nép như vậy, mọi người cũng đều là vì nhi tử của phụ mẫu….Lập tức nét mặt của Hàn phu nhân cùng phu nhân cũng giãn ra, nhất là phu nhân, nàng ta vốn xem chuyện lần này là không có gì lớn cả, dù sao đi nữa cũng sẽ không phát triển đến mức từ hôn, Hàn gia cũng không tránh khỏi quá sủng ái nữ nhi, thử hỏi nếu thật sự lui của hôn sự này với Tề gia, vậy nhà ai còn muốn cưới một tức phụ được nuông chìu như vậy vào cửa? Cũng không phải là cưới một vị Bồ Tát vào mà cung phụng!
Cho nên nàng ta lập tức mở miệng hoà giải, dầu gì cũng nên làm cho viên mãn, dù sao người xưa cũng có câu ‘thà phá mười ngôi miếu, cũng không huỷ một mối hôn nhân’!
Thế nhưng Hàn đại nhân đã giành mở miệng trước nàng ta: “Tuy cổ ngữ có nói ‘bất hiếu hữu tam, vô vi hậu đại’, nhưng cổ ngữ cũng có nói ‘nhân vô tín tắc bất lập’(1), nếu Hầu gia có tâm vì lệnh công tử mà chịu tội, vậy hạ quan cũng không nói gì được nữa, cũng chỉ có thể ưỡn nghiêm mặt mà nhìn!”
Hừ, nói dễ hơn nghe, ‘là do nhà chúng ta đuối lý trước’, đã biết là mình đuối lý trước vậy làm sao ngay sau đó lại mang đạo lý lớn hơn là ‘bất hiều hữu tam, vô vi hậu đại’? Là chỉ trích nhà bọn họ không sớm gả nữ nhi tới đây vì Tề gia nối dõi tông đường sao, lại không nên ngăn cản nữ nhân khác vì Tề gia nối dõi tông đường sao? Đây là thái độ của người đuối lý sao? Ban đầu lúc đính hôn, chẳng lẽ lại không biết nữ nhi của bọn họ còn nhỏ tuổi sao, phải chờ Tề Thiếu Du tròn hai mươi hai tuổi mới có thể qua cửa sao? Nếu biết điểm này vậy mà còn kiên trì yêu cầu đính hôn, vậy thì cần phải hết lòng mà tuân thủ lời hứa của mình mới phải, một cái ứng xử cơ bản nhất là ‘tín’ mà cũng không làm được thì không phải là nam nhân, hắn mới khinh thường gả nữ nhi yêu thương của hắn tới!
Tề Hanh có chủ ý là lấy thái độ lập lờ nước đôi, hết sức hoà khí bỏ qua chuyện này, vì vậy hắn không tiếc hành lễ với Hàn đại nhân cùng Hàn phu nhân, chính là muốn lấy bi thương làm kế sách để đạt được mục đích từ hôn, lại để cho hai nhà không quá mức tổn thương hoà khí.
(2): Nhân vô tín tắc bất lập:
CHỮ TÍN
I.CÁI ĐỈNH
Nước Lỗ có một cái đỉnh rất quý. Nước Tề bắt phải đem dâng. Vua Lỗ tiếc lắm, cho làm một cái đỉnh giả đưa sang.
Vua Tề bảo: Phải có Nhạc Chính Tử đem đỉnh sang nói, thì ta mới tin.
Vua Lỗ cho gọi Nhạc Chính Tử đến, bảo đi.
Nhạc Tử Chính hỏi: Sao không đưa đỉnh thật?
Vua Lỗ nói: Ta quý cái đỉnh ấy lắm.
Nhạc Tử Chính thưa: Nhà vua quý cái đỉnh ấy thế nào thì tôi quý cái đức “Tín” của tôi như thế.
Sau đó vua Lỗ phải đưa đỉnh thật Nhạc Chính Tử mới chịu đi.
II. THANH GƯƠM
Quý Trát là con vua nước Ngô đi du lịch các nước. Khi qua nước Từ vào thăm vua Từ. Vua Từ thấy Quý Trát có thanh gươm báu, muốn xin mà chưa dám nói, Quý Trát trong bụng cũng định cho mà chưa dâng được, vì cuộc du lịch chưa xong. Khi ở nước Tần về, thì vua Từ đã mất rồi. Quý Trát không biết làm thế nào, đành phải đem gươm đến treo chỗ gốc cây bên mộ vua Từ, rồi trở về
GIẢI NGHĨA
Nhạc Chính Tử: người nước Lỗ thời Xuân Thu học trò thầy Tăng Tử
Quý Trát: con út vua Ngô, một bậc danh nhân thời Xuân Thu
LỜI BÀN
Nhạc Chính Tử không chịu đem cái đỉnh giả. Quý Trát không chịu về không cho gươm, đều là những người biết trọng chữ “Tín” cả. Giá không nói là thật đã quý, mới hứa trong bụng mà cố làm cho được lại quý hơn nữa. Ôi! Xưa nay chữ tín có giá biết ngần nào! Chữ tín liệt rõ trong ngũ thường, người ở đời giao thiệp cốt lấy chữ tín làm chủ. Cho nên cổ nhân có những câu như: “Nhân vô tín tắc bất lập”(Khổng Tử) nghĩa là không có tín thì không đứng được ở đời. “Tín vi quốc chi bảo”(Tấn Văn Công) nghĩa là tín là cái báu của cả nước.
Phu thê Tề Hanh cùng Tề Thiếu Du ba người tới phòng khách thì thật sự thấy phu thê Hàn đại nhân cùng phu nhân đã ngồi nơi đó.
Hàn đại nhân mặc một thân trường bào màu xanh lá, mắt sắng ngời, vóc người cao lớn, khí vũ hiên ngang, nhìn qua vô cùng tuấn lãng, thế nhưng từ trước đến giờ trên gương mặt hắn đều treo nụ cười ôn hoà thế nhưng lúc này đã không còn nữa, chỉ còn lại có chăng chỉ là lạnh lùng khiến cho cả người hắn thêm mấy phần uy nghi, làm cho người ta lúc này mới nhớ lại, người trước mắt này không chỉ là một kẻ thư sinh càng thêm là một người có địa vị cao.
Nhìn lại Hàn phu nhân cùng với phu nhân, cũng là mắt nhìn thẳng, thế nhưng gương mặt lại lạnh lùng.
Chén trà trước mặt ba người đều không hề có dấu hiệu được động qua.
Trong lòng Ninh phu nhân không nhịn được ‘lộp bộp’ một tiếng, cảm thấy trong chuyện này còn có một con đường sống cũng chỉ là do nàng ta si tâm vọng tưởng mà thôi.
Ninh phu nhân đờ đẫn run sợ, Tề Hanh đã mấy bước tiến lên ôm quyền làm lễ với Hàn đại nhân: “Bá quân huynh đại giá quang lâm, tiểu đệ không có đón tiếp từ xa, thật sự là quá thất lễ, quá thất lễ!”
“Tây Trữ hầu khách khí, hạ quan đảm đương không nổi!” Đúng là Hàn đại nhân vừa mở miệng lập tức không lưu tình chút nào, “Kính xin Hầu Gia kêu hạ quan Hàn tế tửu hoặc là Hàn đại nhân là được, tên tự của hạ quan đều do thân bằng cùng người trong gia quyến gọi, không đảm đương nổi Hầu gia cũng gọi như vậy!”d/d/léquy5don
Thật là đảm đương không nổi à...... Trên mặt Tề Hanh không khỏi thoáng qua một tia ngượng ngập, nhưng ngay sau đó lập tức khôi phục lại cười nói: “Nếu Hàn đại nhân đã kiên trì như vậy, vậy Bản Hầu cung kính không bằng tuân mệnh! Hàn đại nhân, mời ngồi!”
Lại quát nha hoàn đang đứng bên cạnh một tiếng: “Còn không mau mang trà nóng lên cho khách!”
“Dạ, Hầu Gia......” Nha hoàn sợ hãi đang muốn lui ra bên ngoài, Hàn đại nhân đã lạnh nhạt nói: “Hôm nay hạ quan tới bái phỏng Hầu gia, là vì chính sự mà đến chứ không phải là vì dùng trà mà đến, sau khi hạ quan nói xong chính sự sẽ rời đi ngay, Hầu gia không cần phải khách khí!”
Nói xong không để Tề Hanh tiếp lời, lại nói: “Hôm nay hạ quan đến đây, là vì thu hồi thiếp canh của tiểu nữ, huỷ bỏ hôn ước giữa tiểu nữ và lệnh công tử. Hôm nay thiếp canh của lệnh công tử đã đưa tới đây rồi, kính xin Hầu gia cũng trả lại thiếp canh của tiểu nữ!”
Lúc Hàn đại nhân nói chuyện, phu nhân ngồi đối diện với Hàn phu nhân đã nâng một tấm thiếp canh màu đỏ ánh vàng lên, đưa đến trước mặt Ninh phu nhân.
Ninh phu nhân thấy chuyện đã không còn đường vãn hồi, chỉ đành phải đứng dậy tiếp nhận thiếp canh của Tề Thiếu Du, l/q/d chỉ là đến cuối cùng vẫn chưa từ bỏ ý định, nhịn lại nhịn, cuối cùng vẫn là không nhịn được hỏi Hàn phu nhân: “ Nhã….Hàn phu nhân, giao hảo giữa hai nhà Tề Hàn xưa nay rất tốt, Thiếu Du hắn cũng đã hiểu rõ chỗ sai rồi, chuyện này thật sự không còn đường nào để thương lượng nữa hay sao?”
Con mắt của Hàn phu nhân không nhìn lấy nàng ta một cái, cũng không thay đổi sắc mặt trả lời: “Lão gia nhà ta nói chuyện, làm sao ta có thể chen miệng vào? Nếu Tề phu nhân có lời gì muốn nói, không ngại thì trực tiếp nói với lão gia nhà ta!”
Ninh phu nhân bị đâm cho cứng họng, lại tiếp thu được ánh mắt cảnh cáo của Tề Hanh quét tới, chỉ đành phải cười mỉa nói một câu: “Là ta thất lễ!” Sau đó oán hận cúi đầu thấp xuống.
Lúc này Tề Hanh mới nhìn Hàn đại nhân, cười khổ một tiếng nói: “Chuyện lần này, là do nhà chúng ta đuối lý trước, Hàn đại nhân có cái quyết định này, ta cũng không còn lời nào để nói, cũng không thể thêm mất thể diện mà xin Hàn đại nhân thu hồi quyết định đã đưa ra. Ta cũng không phải là bao che, nhưng chuyện lần này, đúng là khuyển tử Thiếu Du rất vô tội, muốn ôm trọng tôn tử (chắt trai) cùng tôn tử đều là mong muốn của gia mẫu cùng phu thê già như bọn ta, muốn hương khói của Tề gia có người nối nghiệp cũng là do mấy người già chúng ta mà ra, Hàn đại nhân cũng biết tình hình của nhà chúng ta, tình hình của đại khuyển tử, lại còn có cái tiểu nhi tử kia về mặt thân phận lại kém một chút, có thể nói hương khói của Tề gia đều đặt lên lưng của hài tử Thiếu Du này, thật đúng là ‘bất hiếu hữu tam, vô vi hậu đại’, gia mẫu lại lớn tuổi như vậy rồi……”
Mấp máy môi, lại lộ vẻ mặt bất đắc dĩ: “Nói không dễ nghe thì chính là ai biết ngày mai sẽ như thế nào? Nghĩ muốn mau chóng nhìn thấy hậu nhân đời thứ tư, cũng là thói đời của con người……Ta thân là nhi tử, chỉ một cái nguyện vọng cuối cùng của lão mẫu thân cũng không có khả năng thoả mãn cho người, vậy ta còn có mặt mũi nào mà sống trên đời này nữa? Hàn đại nhân cùng phu nhân có muốn trách, thì trách một mình ta thôi, ngàn vạn lần đừng trách Thiếu Du, hắn là một lòng tôn kính cùng kính yêu hai vị thân sinh phụ mẫu, tối hôm qua hắn cả đêm cũng chưa từng chợp mắt, nói rằng cô phụ tấm lòng yêu thương của hai vị nhiều năm như vậy, muôn lần chết cũng khó trả lại lỗi lầm này! Hôm nay ta thân là nhi tử của người cũng khó, thân là phụ thân cũng khó, thân là Nhất gia chi chủ (trụ cột của gia đình) lại càng khó hơn, kính xin hai vị ngàn vạn lần thông cảm một hai, chính ta tại nơi này, chịu tội trước mặt hai vị!” d/d/l/q/d
Vừa nói lại vừa đứng dậy, cung cung kính kính khom lưng với Hàn đại nhân cùng Hàn phu nhân.
Tuy là Tề gia đuối lý trước, nhưng Tề Hầu gia đường đường là Nhất phẩm Hầu gia, lại là một nhi tử ăn nói khép nép như vậy, mọi người cũng đều là vì nhi tử của phụ mẫu….Lập tức nét mặt của Hàn phu nhân cùng phu nhân cũng giãn ra, nhất là phu nhân, nàng ta vốn xem chuyện lần này là không có gì lớn cả, dù sao đi nữa cũng sẽ không phát triển đến mức từ hôn, Hàn gia cũng không tránh khỏi quá sủng ái nữ nhi, thử hỏi nếu thật sự lui của hôn sự này với Tề gia, vậy nhà ai còn muốn cưới một tức phụ được nuông chìu như vậy vào cửa? Cũng không phải là cưới một vị Bồ Tát vào mà cung phụng!
Cho nên nàng ta lập tức mở miệng hoà giải, dầu gì cũng nên làm cho viên mãn, dù sao người xưa cũng có câu ‘thà phá mười ngôi miếu, cũng không huỷ một mối hôn nhân’!
Thế nhưng Hàn đại nhân đã giành mở miệng trước nàng ta: “Tuy cổ ngữ có nói ‘bất hiếu hữu tam, vô vi hậu đại’, nhưng cổ ngữ cũng có nói ‘nhân vô tín tắc bất lập’(1), nếu Hầu gia có tâm vì lệnh công tử mà chịu tội, vậy hạ quan cũng không nói gì được nữa, cũng chỉ có thể ưỡn nghiêm mặt mà nhìn!”
Hừ, nói dễ hơn nghe, ‘là do nhà chúng ta đuối lý trước’, đã biết là mình đuối lý trước vậy làm sao ngay sau đó lại mang đạo lý lớn hơn là ‘bất hiều hữu tam, vô vi hậu đại’? Là chỉ trích nhà bọn họ không sớm gả nữ nhi tới đây vì Tề gia nối dõi tông đường sao, lại không nên ngăn cản nữ nhân khác vì Tề gia nối dõi tông đường sao? Đây là thái độ của người đuối lý sao? Ban đầu lúc đính hôn, chẳng lẽ lại không biết nữ nhi của bọn họ còn nhỏ tuổi sao, phải chờ Tề Thiếu Du tròn hai mươi hai tuổi mới có thể qua cửa sao? Nếu biết điểm này vậy mà còn kiên trì yêu cầu đính hôn, vậy thì cần phải hết lòng mà tuân thủ lời hứa của mình mới phải, một cái ứng xử cơ bản nhất là ‘tín’ mà cũng không làm được thì không phải là nam nhân, hắn mới khinh thường gả nữ nhi yêu thương của hắn tới!
Tề Hanh có chủ ý là lấy thái độ lập lờ nước đôi, hết sức hoà khí bỏ qua chuyện này, vì vậy hắn không tiếc hành lễ với Hàn đại nhân cùng Hàn phu nhân, chính là muốn lấy bi thương làm kế sách để đạt được mục đích từ hôn, lại để cho hai nhà không quá mức tổn thương hoà khí.
(2): Nhân vô tín tắc bất lập:
CHỮ TÍN
I.CÁI ĐỈNH
Nước Lỗ có một cái đỉnh rất quý. Nước Tề bắt phải đem dâng. Vua Lỗ tiếc lắm, cho làm một cái đỉnh giả đưa sang.
Vua Tề bảo: Phải có Nhạc Chính Tử đem đỉnh sang nói, thì ta mới tin.
Vua Lỗ cho gọi Nhạc Chính Tử đến, bảo đi.
Nhạc Tử Chính hỏi: Sao không đưa đỉnh thật?
Vua Lỗ nói: Ta quý cái đỉnh ấy lắm.
Nhạc Tử Chính thưa: Nhà vua quý cái đỉnh ấy thế nào thì tôi quý cái đức “Tín” của tôi như thế.
Sau đó vua Lỗ phải đưa đỉnh thật Nhạc Chính Tử mới chịu đi.
II. THANH GƯƠM
Quý Trát là con vua nước Ngô đi du lịch các nước. Khi qua nước Từ vào thăm vua Từ. Vua Từ thấy Quý Trát có thanh gươm báu, muốn xin mà chưa dám nói, Quý Trát trong bụng cũng định cho mà chưa dâng được, vì cuộc du lịch chưa xong. Khi ở nước Tần về, thì vua Từ đã mất rồi. Quý Trát không biết làm thế nào, đành phải đem gươm đến treo chỗ gốc cây bên mộ vua Từ, rồi trở về
GIẢI NGHĨA
Nhạc Chính Tử: người nước Lỗ thời Xuân Thu học trò thầy Tăng Tử
Quý Trát: con út vua Ngô, một bậc danh nhân thời Xuân Thu
LỜI BÀN
Nhạc Chính Tử không chịu đem cái đỉnh giả. Quý Trát không chịu về không cho gươm, đều là những người biết trọng chữ “Tín” cả. Giá không nói là thật đã quý, mới hứa trong bụng mà cố làm cho được lại quý hơn nữa. Ôi! Xưa nay chữ tín có giá biết ngần nào! Chữ tín liệt rõ trong ngũ thường, người ở đời giao thiệp cốt lấy chữ tín làm chủ. Cho nên cổ nhân có những câu như: “Nhân vô tín tắc bất lập”(Khổng Tử) nghĩa là không có tín thì không đứng được ở đời. “Tín vi quốc chi bảo”(Tấn Văn Công) nghĩa là tín là cái báu của cả nước.
