Từ Thiếu Khiêm nhận lấy giấy viết thư và bút máy, nhanh chóng viết một dòng tiếng Anh, sau đó ngẩng đầu đưa thư cho cô xem.
Hàng tiếng Anh là: “Dear Prof. Rutherford.”
Anh giơ tờ giấy lên, “Người có thể hiểu được sự được mất trong lý luận này, sẽ cân nhắc quyền lợi từ mọi góc nhìn; lại có khả năng đánh động nhiều nhà khoa học đáng tin, cũng có tư cách để thỉnh cầu hoàng gia điều động binh lực, như vậy tôi nghĩ chỉ có một người. Mà phẩm hạnh người này, tôi có thể dùng tính mạng để bảo đảm.”
Cô sửng sốt, hỏi ngược lại: “Rutherford này, chính là…”
“Ernest Rutherford, là ân sư của tôi ở Cambridge.”
Rutherford ở Cambridge chính là Rutherford có học trò khắp thiên hạ, trong số họ có đến gần mười người nhận được giải thưởng Nobel vật lý, ông cũng là trưởng khoa phòng thí nghiệm Cavendish và là hội trưởng hội Hoàng gia Luân Đôn.
Ông chính là cây cổ thụ trong ngành vật lý ở thời đại này. Đồng thời cũng là ân sư của hơn mười cây cổ thụ khác trong ngành vật lý trong 10 năm nữa.
Thì ra Từ Thiếu Khiêm cũng là một trong các học trò của ông.
Thán phục xong, chuyện đầu tiên Sở Vọng nghĩ đến chính là: dù là ai phát hiện ra sự tồn tại của Nơtron, thì trên đời này cũng chỉ có một Rutherford, dẫu sao cũng không thiệt thòi!
Phản ứng thứ hai chính là quay sang hỏi Từ Thiếu Khiêm: “Vì sao em không nghe thấy thầy nhắc đến?”
Từ Thiếu Khiêm ngẩng đầu lên, “Vì em chưa hỏi bao giờ. Chuyện ông ấy là thầy của tôi quan trọng lắm à?”
“Không hẳn…”
Rutherford qua đời vào năm 1937, may mắn tránh được các cuộc chiến tranh, nhưng đồng thời cũng không có cơ hội đáp ứng lời hẹn với rất nhiều học trò về một vùng nước Mỹ chưa ai biết tới và kế hoạch Manhattan.
Không đợi Sở Vọng trả lời, Từ Thiếu Khiêm tiếp tục viết mấy hàng chữ tiếng Anh lên giấy. Viết xong lại đưa cho Sở Vọng.
Sở Vọng cầm lên xem: ngoài chỗ ghi tên người nhận ra, thì dường như tất cả đều là các công thức không liên quan gì tới nhau, chẳng hạn như nguyên lý bất định hay tỉ số bắn phóng xạ.
Công thức kết nối tất cả chính là phương trình khối lượng-năng lượng: E = mc2.
Ngoài công thức ra thì chỉ lác đác vài dòng chữ:
“Chúng em phát hiện đượctính nghiêm trọng trong vấn đề này nên viết thưgửi đến Anh, xin thầy tìm cách tăng viện. ——Khẩn cấp đợi thưhồi âm của thầy; Chân thành kính bút, Từ Lai.”
Sở Vọng hồ nghi hỏi: “Những công thức này nhìn như không có liên hệ với nhau, nhưng nếu rơi vào tay nhân viên tình báo, không phải kiểu gì cũng sẽ có người tìm được cách giải sao?”
Từ Thiếu Khiêm nhìn thẳng vào cô như muốn cô tự nhớ lại.
Nhưng một lúc sau, anh chán nản nói đùa, “Trên đời này chỉ có ba người hiểu được thuyết tương đối rộng.”
Dù rằng toàn thế giới không biết rốt cuộc ba người nọ là ai. Và cách nói ấy cũng khá là khoa trương.
Nhưng dù là thế nào đi nữa thì trong vòng hai mươi năm sau khi lý thuyết đó ra đời, có chọn ra một trăm nhà khoa học đứng đầu ngành vật lý trên toàn thế giới, cũng chưa chắc có lấy một người có thể hiểu được thuyết tương đối rộng.
Mà vừa hay Từ Thiếu Khiêm và Rutherford chính là độc nhất vô nhị trong số hàng vạn người kia.
Sở Vọng gật đầu nói phải: kẻ điên khoa học nên tự tin như thế!
Có điều khi Từ Thiếu Khiêm nhắc đến, cái tên Rutherford tựa ánh đèn soi lối. Trong chớp mắt, như thể có một tia sáng nhạt ở cuối con đường mịt mù phía trước.
Sở Vọng chưa hề chứng kiến bậc thầy giới học thuật này lần nào, đời sau truyền tai nhau đều là những truyền kỳ liên quan đến ông và rất nhiều học trò của ông trong lịch sử vật lý thế kỷ 19.
Có câu nhà khoa học là của toàn nhân loại. Cô tin rằng, có thể dạy nên nhiều học sinh ưu tú như Niels Bohr hay Frederick, để Từ Thiếu Khiêm “có thể dùng tính mạng đảm bảo”, Rutherford tuyệt sẽ không vì ham muốn cá nhân hay vì độc quyền quốc gia mà đánh đổi an nguy của hơn mười triệu mạng sống.
Từ Thiếu Khiêm gấp tờ giấy lại, nhét vào trong bì thư rồi viết địa chỉ.
Sau đó anh đứng dậy mặc áo khoác vào.
Sở Vọng nhìn theo anh không chớp mắt.
Từ Thiếu Khiêm nhướn mày, nhìn vào mặt cô, “Vẫn chưa yên tâm à?”
“Không phải ạ…”
“Vậy thì?”
Dừng một chút, “Vì sao thầy biết…”
Từ Thiếu Khiêm cười.
“Rất đơn giản. Còn nhớ giả thuyết “phương pháp để đạt đến độ cao cực hạn” không?”
“Có ạ.”
“Ừ. Hồi đầu tôi chỉ hơi nghi ngờ mà thôi. Cách thử kiểm chứng giả thuyết chính là gửi bài luận văn tiếng Anh đến cho em, bảo em dịch sang tiếng Trung. Kết quả của việc kiểm chứng vừa hay xác nhận đúng phỏng đoán của tôi.”
“Vì sao?”
“Tôi phát hiện em tự tạo ra một vài từ mới trong tiếng Trung. Hiện tại có rất nhiều danh từ tiếng Anh chúng tôi vẫn chưa thống nhất cách dịch. Ví dụ như Violin Hypothesis, bình thường mọi người sẽ dịch làphỏng đoán vi-ô-lông, thế nhưng em lại rất quả quyết viết một từ rất thú vị và hoàn toàn mới, chính là:giả thuyết đàn vĩ cầm. Rồi ví dụ như Robert Hutchings Goddard, mọi người hay gọi ông ấy là Rô-bớt Han-chin, nhưng em lại gọi ông ấy bằng tên phiên âm tiếng Trung trông rất chính thức. Ngày nay không có quá nhiều du học sinh về nước biết tiếng Anh, mà người thành thạo tiếng Anh như tiếng Trung lại càng ít. Mọi người thường tự phiên tiếng Anh sang chữ Hán theo sở thích cá nhân một cách tùy tiện. Còn em lại có hệ thống đặt tên rất thống nhất. Đây không phải là điều một người có thể làm được.”
“Chuyện đó… Căn cứ không đủ. Có lẽ em chính là một người có suy nghĩ mới mẻ độc đáo vượt trội thì sao?”
“Ừ. Đúng là chỉ mỗi thế thì không đủ. Nhưng thú vị hơn là những từ em tạo ra. Ví dụ như em thích gọi nước là water resource chứ không phải là water. Từ khi nào mà water trở nên thiếu thốn tới mức để gọi là tài nguyên? Tôi rất muốn đoán xem sao. Kể từ khi Cách mạng công nghiệp phát triển, có rất nhiều nguồn tài nguyên bị sử dụng một cách vô độ. Trong tương lai không xa, các tài nguyên có than đá kiểu gì cũng sẽ ở bờ vực khan hiếm. Tôi không hay nghiên cứu hóa học, nên cũng không tìm hiểu trong thời kỳ công nghệ quá độ phát triển, nước… tài nguyên nước sẽ đem lại tác dụng phụ gì. Thế mà lại em dùng từ đó như một lẽ hiển nhiên, vừa hay đã kiểm chứng phỏng về mặt nào đó. Em có rất nhiều sơ hở. Vì vậy mà các bản thảo trước kia để em kiểm tra, tôi đều phải đối chiếu lại một lượt từ đầu tới cuối.”
Chỉ từ những năm 1950 trở đi, chủ đề mối nguy hại đến môi trường mới dần xuất hiện.
Hễ là các nhà khoa học lĩnh vực vật lý hóa học thì chỉ cần thấy từ “water resource”, tất sẽ nghi ngờ.
Mình đúng là khinh suất rồi.
Nhưng… Sở Vọng nhướn mày, “Về mặt nào đó?”
“Bằng chứng mạnh nhất cho ‘về mặt nào đó’, chúng ta có thể tóm lại tương tự với“Nơtron có thể tồn tại”hay“Sao đặc có thể tồn tại”, đã cách lúc bỏ đi hai chữ ‘có thể’ gần lắm rồi.”
“Nhưn từ “Nơtron có thể tồn tại” đến “Nơtron có tồn tại” mất những 18 năm.”
Từ Thiếu Khiêm cười nói: “Chính vì bầu nhiệt huyết muốn đóng góp cho đất nước của em mà đã khiến 18 năm đó xảy ra sớm hơn.”
Trầm ngâm một hồi, Sở Vọng hỏi: “Vậy khi thầy hỏi em, ‘một nhà khoa học nên dốc sức vì đất nước như thế nào’, thì về mặt nào đó mà nói, em có thể hiểu là thầy đang giữ em lại không?”
“Dĩ nhiên rồi.”
“Thầy còn nói, ‘nếu gặp được quái nhân khoa học chuyên soi mói thì hãy phòng bị họ như cách ngày trước em phòng bị tôi’, có hải là vì sợ em để lộ sơ hở, một khi bị phát hiện thì rất có thể sẽ bị các nhà vật lý khao khát muốn biết về thuyết tương đối đem lên bàn thí nghiệm không?”
“Bao gồm cả tôi. Lần đầu tiên khi phát hiện ra em, tôi thật sự đã mừng như điên, không cách nào đè nén được. Sau khi biết rõ trình độ học vấn của em của em, dù có là ‘thiên tài’ thì với độ tuổi của em cũng như những điều từng trải, em tuyệt đối không thể đạt đến trình độ đó được. Có đôi khi tôi còn nghi ngờ, đề tài tôi với người khác thảo luận nhiều năm lại được em sử dụng làm ‘tiền đề’ một cách nhẹ nhàng. Ngay từ ban đầu tôi đã muốn tìm hiểu nhiều thêm từ em: tương lai ngành học này sẽ phát triển đến mức nào, nan đề hoang mang nhiều năm sẽ được giải quyết vào năm nào. Nhưng trong quá trình tìm hiểu, tôi lại phát hiện ra điểm đáng sợ trên mình.” Từ Thiếu Khiêm cười cười, “Tôi coi em như một đối tượng nghiên cứu chỉ vì muốn thỏa mãn ham muốn thăm dò của mình với khoa học. Điểm này không phải chỉ mỗi mình tôi, mà tất cả những người như tôi đều có. Cũng chính vì vậy nên tôi thấy rất may khi mình chỉ là một giáo sư vật lý bình thường, chứ không phải một nhà sinh vật học, bác sĩ, bác sĩ thần kinh hay bác sĩ giải phẫu…”
Sở Vọng thở dài, “Hoặc là một nhà quân sự đầy dã tâm.”
“Nên may là tôi đã giữ em lại.” Từ Thiếu Khiêm cười khổ, giơ phong thư trong tay, “Cùng chờ tin tốt nào.”
***
Tuy Rutherford – người có thể mang lại nhiều tài nguyên cho bọn họ là một nhà khoa học cực giàu và cực nổi tiếng, huy động được lực lượng to lớn, phẩm đức ưu tú xuất sắc. Song xét cho cùng, ông cũng chỉ là một nhà khoa học chứ không phải là người quyết định thân ở ngôi cao.
Ông sẽ làm gì để bảo vệ bí mật này, và ông sẽ giúp họ đối phó với nhiều bên trong nước như thế nào?
Lúc này trong đầu nhồi nhét quá nhiều thứ. Cô chậm rãi sắp xếp lại suy nghĩ, ngay đến chuyện bị Từ Thiếu Khiêm phát hiện ra mình là người tương lai cô cũng không để tâm, vô tri vô thức xuống xe ngoài nhà họ Cát.
Tuy hôm nay là thứ 6, nhưng vừa đi đến trước cửa thì Mật Thu nói với cô, tối nay với ngày mai bà Cát không có tiệc, nên cuối tuần này cô có thể ở lại biệt thự.
Vào cửa cởi áo nhung và khăn quàng cổ ra, đang định lên lầu thay đồ, lúc đi ngang qua hành lang thì bất chợt nghe thấy tiếng mạt chược trong phòng cùng với tiếng cười nói quen thuộc ——
Giọng nam trầm dịu dàng là ngài Tưởng, “Hôm nay các quý cô đây may mắn thật đấy.”
Tiếng nữ cười lanh lảnh đầy cởi mở là của Di Nhã, “Nhờ phúc của dì Cát, chỉ một buổi trưa đã thắng bạc đến mức đếm mỏi cả tay, không còn sức nữa rồi. Ván sau thua bài, không bằng chơi gì đó thú vị đi.”
Ngài Tưởng: “Ví dụ? Sau Giáng Sinh sẽ đính hôn, đêm nay ván nào em cũng là người thắng.”
Di Nhã bật cười: “Tốt xấu gì cũng đợi nghỉ xuân xong, chính thức tốt nghiệp đã.”
Một giọng nữ trung giọng khói: “Bây giờ mà kết hôn ngay thì từ hai người chơi nhập thành một người chơi mất rồi. Sao hả?” Dừng lại một lúc rồi bà nói tiếp, “Vợ chồng son hai người ve vãn hơi quá đấy, ông anh nhà cháu đang lận đận tình trường, cũng không biết để ý đến cảm xúc cậu ta.”
Di Nhã lại cười tiếp, “Anh ấy? Mọi chuyện tốt trên đời này đều bị anh ấy chiếm hết, làm gì có chuyện anh ấy gặp lận đận.”
Ngài Tưởng cũng cười, thân thiết hỏi: “Bạn gái lại bỏ nữa à?”
Vang lên theo sau là giọng Quảng Đông không quá tiêu chuẩn, anh thấp giọng cười nói, “Cũng không biết vì sao mà cứ có bạn gái là lại chia tay ngay, từ nhỏ đã vậy rồi. Có thể cả đời này phải ở không thôi. Mọi người vẫn chưa quen à? Tôi thì quen rồi.”
Sở Vọng khựng bước, bất chợt nhớ lại chuyện ngày hôm đó cô út đã nói với cô.
Có lẽ ông Tạ lại ngầm sai người làm chuyện gì đó rồi.
Cầu trời cao phù hộ cho anh.