Hai cậu nhóc nói chuyện rất lâu, Kỷ Hàn Tinh giục Lý Cố về, Lý Cố khó khăn lắm mới gặp được cậu, không muốn về sớm như vậy. Kỷ Hàn Tinh nói nhưng nếu không đi, xe buýt từ nội thành đến ngoại ô sẽ sớm hết chuyến. Lý Cố lỡ miệng, để lộ “siêu năng lực” không dựa vào xe buýt để đi lại của mình, vừa dứt lời đã phát hiện ra biểu cảm của cậu nhóc có gì đó không đúng.
Ban đầu, Kỷ Hàn Tinh đoán cậu vì muốn tiết kiệm tiền nên đi bộ thêm vài trạm, nhưng không ngờ cậu thực sự đi bộ đến đây. Đoạn đường dài như vậy… Lý Cố tự dưng chọc giận cậu nhóc, cúi đầu ủ rũ như một chú chó to xác đang chờ bị mắng. Rõ ràng anh là người lớn hơn, nhưng không biết vì sao, trước mặt Kỷ Hàn Tinh, những lúc cậu nhút nhát còn nhiều hơn cả những lúc cậu dũng cảm, Kỷ Hàn Tinh vừa không vui là cậu đã thấy tim run lên.
“Hàn Tinh, anh sai rồi, cậu thật sự không sao cả. Ba tiếng đi bộ thực ra rất nhanh, cậu quen đi bộ rồi, không mệt đâu.” Kỷ Hàn Tinh nhìn anh thêm vài lần. Lý Cố cũng không biết phải làm sao, sợ Kỷ Hàn Tinh sẽ nói ra những lời khiến cậu sau này không dám đến nữa. Một lúc sau, cậu nhóc tự dỗ dành bản thân nguôi giận, kiên nhẫn nói: “Lần sau đến thì đi xe buýt số 9. Sau này muốn đi đâu cũng có thể hỏi người khác hoặc mua một tấm bản đồ giao thông. Đừng đi bộ xa như vậy, không giống như trên núi đâu, trên núi ít xe cộ.”
Lý Cố cúi đầu, vội vàng nịnh nọt: “Hàn Tinh nói đúng.”
Cậu đưa Kỷ Hàn Tinh về trường, cách cổng sắt liên tục vẫy tay bảo cậu vào trước, Kỷ Hàn Tinh biết tính cậu, ngoan ngoãn vẫy tay chào tạm biệt, mãi cho đến khi bóng dáng màu xanh đậm kia khuất bóng, Lý Cố mới thu lại tâm trí. Cậu đi tới mấy bước, nói với người bảo vệ: “Chú thấy chưa, đúng là em trai cháu mà, lần sau cháu còn đến nữa đấy.” Người bảo vệ khịt mũi cười khẩy, cảm thấy buồn cười, cũng không thèm chấp nhặt với cậu.
Lý Cố quay người, sờ vào túi áo, phát hiện trong túi không biết từ bao giờ đã có thêm một tờ tiền màu đỏ. Cậu nhớ lại, tám chín phần là do Kỷ Hàn Tinh thừa lúc cậu không để ý nhét vào. Đứa nhỏ này…
Lý Cố dẫm lên ánh đèn đường, quay về trường Nhất Trung. Trong ký túc xá, Từ Nguyên lén lút chạy đến hỏi cậu, ra ngoài có phải là đi làm chuyện xấu gì không? Lý Cố sửng sốt, thường ngày mấy đứa nhóc choai choai này, trong đầu chỉ nghĩ đến mấy chuyện đó, nhưng trong quá trình trưởng thành của Lý Cố dường như không có tuổi dậy thì, cậu sớm đã cất giữ một trái tim nặng trĩu, không chừa một khoảng trống nào để nảy sinh những rung động mơ hồ của tuổi thiếu niên.
Từ Nguyên thấy dáng vẻ ngơ ngác của cậu cũng biết mình hỏi thừa, hững hờ liếc nhìn cậu một cái: “Thôi được rồi, cậu cũng không thể làm ra chuyện gì được.”
Ngoài Ninh Xuyên và Kỷ Hàn Tinh, Lý Cố dồn hết tâm trí vào việc học. Từ khi Hứa Ký Văn thay đổi thái độ với cậu, Lý Cố thường xuyên ghi chép lại những vấn đề để hỏi ông, thầy giáo già cũng sẵn lòng giải đáp cho anh, thỉnh thoảng còn đột ngột kiểm tra, hỏi cậu vài câu, tiếc là Lý Cố chỉ có thể trả lời những gì đã học, mở rộng thêm một chút là mù tịt.
Có lần, khi trả lời câu hỏi, Lý Cố đã thể hiện được ưu điểm đầu óc linh hoạt, ăn nói lưu loát, rất được lòng Hứa Ký Văn, thầy giáo già nhất thời cao hứng, đáy mắt ẩn chứa ý cười, hỏi cậu: “Biết ‘ỷ mã khả đãi’ nghĩa là gì không?” Sau đó, Lý Cố hoàn toàn mờ mịt, những gì chưa học thì cậu đều không biết. Hứa Ký Văn nhìn cậu hồi lâu, cuối cùng cũng phát hiện ra bản thân đã tự mình đa tình, nhìn đôi mắt ngây thơ vô tội của Lý Cố lại càng tức giận, phẩy tay bảo cậu mau ngồi xuống, đừng chắn trước mặt mình nữa.
Đây là giáo viên duy nhất có nhiều giao tiếp với Lý Cố, đáng tiếc ông chỉ dạy Ngữ văn và Tư tưởng đạo đức, các giáo viên bộ môn khác còn hời hợt hơn cả Hứa Ký Văn, đến rồi đi đều vội vàng, càng không thể nào giải đáp cho cậu, Lý Cố cũng chỉ có thể tự mình xem nhiều viết nhiều.
Lý Cố lớn như vậy chưa từng xa ông trưởng thôn lâu như vậy, việc học vừa có chút khởi sắc đã bắt đầu nhớ đến ân nhân nuôi nấng mình, buổi tối tốn hai hào đi gọi điện thoại về thôn, ủy ban thôn không có ai nghe máy, cậu đành gọi vào tiệm tạp hóa của Ninh Xuyên. Từ chủ tiệm tạp hóa, cậu biết được khoản trợ cấp của ông trưởng thôn vẫn chưa nhận được, mấy ngày nay ông đều bận rộn lên huyện kêu ca. Lý Cố cúp điện thoại, ngẩn người ra, rất lâu sau vẫn không nhúc nhích, ông chủ gọi cậu một tiếng không thấy phản ứng, cũng mặc kệ cậu luôn.
Lý Cố sống cùng ông trưởng thôn lâu như vậy, đại khái cũng hiểu rõ tình hình của Ninh Xuyên, nếu không có khoản trợ cấp này, khi mùa gieo trồng vụ xuân đến, rất nhiều hộ gia đình trong thôn ngay cả tiền mua giống cũng không có. Cả thôn bọn họ đều dựa vào cứu tế mà sống. Lý Cố mất một lúc lâu mới hoàn hồn, không biết bản thân có thể làm gì để giúp ông.
Tình cờ nghe được ông chủ tiệm nói chuyện với bà chủ, bà chủ nói hàng hóa không đủ rồi, bảo ông mau đi nhập hàng, ông chủ lười biếng, muốn đợi thêm hai ngày nữa, gom vài thứ một lần cho đỡ phải chạy nhiều. Bà chủ bèn mắng ông, nói đến đường X để lấy hàng chỉ cần lái xe nửa tiếng là đến, nếu như bà không phải bận bịu trông coi tiệm, đi được thì bà đã tự mình bò đến đó rồi. Lý Cố nghe thấy vậy cảm thấy tên đường có phần quen thuộc, nơi đó anh đã từng nhìn thấy trên bản đồ du lịch.
Buổi tối, khi về ký túc xá, cậu hỏi Từ Nguyên, tiệm tạp hóa trong trường có kiếm được nhiều tiền không? Từ Nguyên liếc nhìn cậu một cái: “Chứ sao, cậu đừng tưởng tượng căn nhà, chiếc xe của ông chủ là từ trên trời rơi xuống đấy nhé.” Lý Cố trầm ngâm suy nghĩ, Từ Nguyên nói với vẻ ghen tị: “Nhưng mà cái này cũng phải có bản lĩnh, mới có thể mở tiệm tạp hóa vào trong trường học. Cậu xem mấy tiệm ở ngoài trường kia, buôn bán kém hơn nhiều.”
Gặp được chuyện trùng hợp như vậy, trong lòng Lý Cố mới nhen nhóm một ý nghĩ. Buổi chiều ngày hôm sau, tiết thể dục cậu đã trốn ra ngoài, tự mình mò mẫm tìm đến nơi đó. Lý Cố như được khai sáng, nơi này tập trung rất nhiều cửa tiệm nhỏ, hoặc là bán toàn đồ ăn vặt, hoặc là bán toàn vở hoặc đồ chơi nhỏ, hỏi giá một cái thì đều rẻ hơn ít nhất năm phần trăm so với tiệm tạp hóa. Trước đây, Lý Cố từng theo Tuấn Khanh, đại khái cũng biết buôn bán chính là chuyện mua đông bán tây, về bản chất, tất cả những người làm buôn bán đều kiếm tiền từ sự chênh lệch thông tin.
Cậu dừng chân trước một tiệm, một ông chủ béo tốt đang ngồi sau chiếc bàn làm việc cũ kỹ, xung quanh chất đầy ắp đồ ăn vặt. Ông chủ cũng không lấy làm lạ khi nhìn thấy người bằng tuổi anh, trong thành phố này, mỗi ngày không biết có bao nhiêu gương mặt mới mưu sinh, dù sao thì không phải ai cũng có may mắn được trưởng thành rồi mới phải lo toan cho gia đình. Ông chủ chủ động chào hỏi anh: “Cậu em nhập hàng à, lần đầu đến đây nên không biết muốn lấy gì nhỉ? Để tôi nói cho…”
Có người chịu chủ động bắt chuyện, Lý Cố thuận thế hỏi giá cả, trong lòng nhanh chóng tính toán, tiền của cậu không nhiều, nhưng cậu cảm thấy có thể thử trước. Lý Cố cẩn thận không mua hàng của ông ta ngay, ở đây có nhiều tiệm như vậy, anh định đi tham khảo giá cả một chút. Ông chủ liếc mắt một cái đã nhìn thấu tâm tư của anh, hạ thấp giọng nói: “Nói cho cậu biết, nếu mua những thứ khác, giá cả ở đâu cũng giống nhau thôi. Nhưng mà đồ ăn vặt thì cậu nên lấy hàng ở chỗ tôi. Chỗ tôi tuy có đắt hơn chỗ khác một chút, nhưng đắt ở chỗ sản xuất đảm bảo, ý tôi là, có thể ăn được! Vài tiệm khác toàn tự mở xưởng nhỏ ở nhà, giá cả thì rẻ, nhất là tiệm cuối con phố ấy. Nhưng mà đồ ăn vào miệng…” Ông chủ cúi đầu, bĩu môi, ý tứ không cần nói cũng hiểu. Lý Cố được nhắc nhở như vậy, nhất quyết bắt ông chủ đưa giấy tờ chứng nhận cho xem rồi mới dám lấy hàng, cuối cùng, đồ ăn vặt và vở nhét đầy một túi xách, cộng thêm hai túi lớn, số tiền sinh hoạt phí của cậu cũng sắp tiêu hết.
Lúc về, bảo vệ đã khóa cổng, cậu trèo tường vào, tình cờ gặp phải người ở ký túc xá bên cạnh cũng muốn trèo tường ra ngoài. Người nọ nhìn quen quen, Lý Cố hạ thấp giọng gọi: “Này, làm gì đấy?” Đối phương đáp: “Bài tập chưa làm xong, hết vở rồi, tôi ra ngoài xem có ai trong lớp còn vở trong ngăn bàn không để mượn tạm.” Lý Cố không ngờ mọi chuyện lại trùng hợp như vậy, nhanh nhẹn móc từ trong túi ra một quyển vở: “Hay là, mua cái này đi? Mới tinh. Rẻ hơn ở tiệm, chỉ cần… chỉ cần cậu… ba hào thôi.” Cứ như vậy, phi vụ làm ăn đầu tiên của Lý Cố đã thành công.
Ban đầu, Kỷ Hàn Tinh đoán cậu vì muốn tiết kiệm tiền nên đi bộ thêm vài trạm, nhưng không ngờ cậu thực sự đi bộ đến đây. Đoạn đường dài như vậy… Lý Cố tự dưng chọc giận cậu nhóc, cúi đầu ủ rũ như một chú chó to xác đang chờ bị mắng. Rõ ràng anh là người lớn hơn, nhưng không biết vì sao, trước mặt Kỷ Hàn Tinh, những lúc cậu nhút nhát còn nhiều hơn cả những lúc cậu dũng cảm, Kỷ Hàn Tinh vừa không vui là cậu đã thấy tim run lên.
“Hàn Tinh, anh sai rồi, cậu thật sự không sao cả. Ba tiếng đi bộ thực ra rất nhanh, cậu quen đi bộ rồi, không mệt đâu.” Kỷ Hàn Tinh nhìn anh thêm vài lần. Lý Cố cũng không biết phải làm sao, sợ Kỷ Hàn Tinh sẽ nói ra những lời khiến cậu sau này không dám đến nữa. Một lúc sau, cậu nhóc tự dỗ dành bản thân nguôi giận, kiên nhẫn nói: “Lần sau đến thì đi xe buýt số 9. Sau này muốn đi đâu cũng có thể hỏi người khác hoặc mua một tấm bản đồ giao thông. Đừng đi bộ xa như vậy, không giống như trên núi đâu, trên núi ít xe cộ.”
Lý Cố cúi đầu, vội vàng nịnh nọt: “Hàn Tinh nói đúng.”
Cậu đưa Kỷ Hàn Tinh về trường, cách cổng sắt liên tục vẫy tay bảo cậu vào trước, Kỷ Hàn Tinh biết tính cậu, ngoan ngoãn vẫy tay chào tạm biệt, mãi cho đến khi bóng dáng màu xanh đậm kia khuất bóng, Lý Cố mới thu lại tâm trí. Cậu đi tới mấy bước, nói với người bảo vệ: “Chú thấy chưa, đúng là em trai cháu mà, lần sau cháu còn đến nữa đấy.” Người bảo vệ khịt mũi cười khẩy, cảm thấy buồn cười, cũng không thèm chấp nhặt với cậu.
Lý Cố quay người, sờ vào túi áo, phát hiện trong túi không biết từ bao giờ đã có thêm một tờ tiền màu đỏ. Cậu nhớ lại, tám chín phần là do Kỷ Hàn Tinh thừa lúc cậu không để ý nhét vào. Đứa nhỏ này…
Lý Cố dẫm lên ánh đèn đường, quay về trường Nhất Trung. Trong ký túc xá, Từ Nguyên lén lút chạy đến hỏi cậu, ra ngoài có phải là đi làm chuyện xấu gì không? Lý Cố sửng sốt, thường ngày mấy đứa nhóc choai choai này, trong đầu chỉ nghĩ đến mấy chuyện đó, nhưng trong quá trình trưởng thành của Lý Cố dường như không có tuổi dậy thì, cậu sớm đã cất giữ một trái tim nặng trĩu, không chừa một khoảng trống nào để nảy sinh những rung động mơ hồ của tuổi thiếu niên.
Từ Nguyên thấy dáng vẻ ngơ ngác của cậu cũng biết mình hỏi thừa, hững hờ liếc nhìn cậu một cái: “Thôi được rồi, cậu cũng không thể làm ra chuyện gì được.”
Ngoài Ninh Xuyên và Kỷ Hàn Tinh, Lý Cố dồn hết tâm trí vào việc học. Từ khi Hứa Ký Văn thay đổi thái độ với cậu, Lý Cố thường xuyên ghi chép lại những vấn đề để hỏi ông, thầy giáo già cũng sẵn lòng giải đáp cho anh, thỉnh thoảng còn đột ngột kiểm tra, hỏi cậu vài câu, tiếc là Lý Cố chỉ có thể trả lời những gì đã học, mở rộng thêm một chút là mù tịt.
Có lần, khi trả lời câu hỏi, Lý Cố đã thể hiện được ưu điểm đầu óc linh hoạt, ăn nói lưu loát, rất được lòng Hứa Ký Văn, thầy giáo già nhất thời cao hứng, đáy mắt ẩn chứa ý cười, hỏi cậu: “Biết ‘ỷ mã khả đãi’ nghĩa là gì không?” Sau đó, Lý Cố hoàn toàn mờ mịt, những gì chưa học thì cậu đều không biết. Hứa Ký Văn nhìn cậu hồi lâu, cuối cùng cũng phát hiện ra bản thân đã tự mình đa tình, nhìn đôi mắt ngây thơ vô tội của Lý Cố lại càng tức giận, phẩy tay bảo cậu mau ngồi xuống, đừng chắn trước mặt mình nữa.
Đây là giáo viên duy nhất có nhiều giao tiếp với Lý Cố, đáng tiếc ông chỉ dạy Ngữ văn và Tư tưởng đạo đức, các giáo viên bộ môn khác còn hời hợt hơn cả Hứa Ký Văn, đến rồi đi đều vội vàng, càng không thể nào giải đáp cho cậu, Lý Cố cũng chỉ có thể tự mình xem nhiều viết nhiều.
Lý Cố lớn như vậy chưa từng xa ông trưởng thôn lâu như vậy, việc học vừa có chút khởi sắc đã bắt đầu nhớ đến ân nhân nuôi nấng mình, buổi tối tốn hai hào đi gọi điện thoại về thôn, ủy ban thôn không có ai nghe máy, cậu đành gọi vào tiệm tạp hóa của Ninh Xuyên. Từ chủ tiệm tạp hóa, cậu biết được khoản trợ cấp của ông trưởng thôn vẫn chưa nhận được, mấy ngày nay ông đều bận rộn lên huyện kêu ca. Lý Cố cúp điện thoại, ngẩn người ra, rất lâu sau vẫn không nhúc nhích, ông chủ gọi cậu một tiếng không thấy phản ứng, cũng mặc kệ cậu luôn.
Lý Cố sống cùng ông trưởng thôn lâu như vậy, đại khái cũng hiểu rõ tình hình của Ninh Xuyên, nếu không có khoản trợ cấp này, khi mùa gieo trồng vụ xuân đến, rất nhiều hộ gia đình trong thôn ngay cả tiền mua giống cũng không có. Cả thôn bọn họ đều dựa vào cứu tế mà sống. Lý Cố mất một lúc lâu mới hoàn hồn, không biết bản thân có thể làm gì để giúp ông.
Tình cờ nghe được ông chủ tiệm nói chuyện với bà chủ, bà chủ nói hàng hóa không đủ rồi, bảo ông mau đi nhập hàng, ông chủ lười biếng, muốn đợi thêm hai ngày nữa, gom vài thứ một lần cho đỡ phải chạy nhiều. Bà chủ bèn mắng ông, nói đến đường X để lấy hàng chỉ cần lái xe nửa tiếng là đến, nếu như bà không phải bận bịu trông coi tiệm, đi được thì bà đã tự mình bò đến đó rồi. Lý Cố nghe thấy vậy cảm thấy tên đường có phần quen thuộc, nơi đó anh đã từng nhìn thấy trên bản đồ du lịch.
Buổi tối, khi về ký túc xá, cậu hỏi Từ Nguyên, tiệm tạp hóa trong trường có kiếm được nhiều tiền không? Từ Nguyên liếc nhìn cậu một cái: “Chứ sao, cậu đừng tưởng tượng căn nhà, chiếc xe của ông chủ là từ trên trời rơi xuống đấy nhé.” Lý Cố trầm ngâm suy nghĩ, Từ Nguyên nói với vẻ ghen tị: “Nhưng mà cái này cũng phải có bản lĩnh, mới có thể mở tiệm tạp hóa vào trong trường học. Cậu xem mấy tiệm ở ngoài trường kia, buôn bán kém hơn nhiều.”
Gặp được chuyện trùng hợp như vậy, trong lòng Lý Cố mới nhen nhóm một ý nghĩ. Buổi chiều ngày hôm sau, tiết thể dục cậu đã trốn ra ngoài, tự mình mò mẫm tìm đến nơi đó. Lý Cố như được khai sáng, nơi này tập trung rất nhiều cửa tiệm nhỏ, hoặc là bán toàn đồ ăn vặt, hoặc là bán toàn vở hoặc đồ chơi nhỏ, hỏi giá một cái thì đều rẻ hơn ít nhất năm phần trăm so với tiệm tạp hóa. Trước đây, Lý Cố từng theo Tuấn Khanh, đại khái cũng biết buôn bán chính là chuyện mua đông bán tây, về bản chất, tất cả những người làm buôn bán đều kiếm tiền từ sự chênh lệch thông tin.
Cậu dừng chân trước một tiệm, một ông chủ béo tốt đang ngồi sau chiếc bàn làm việc cũ kỹ, xung quanh chất đầy ắp đồ ăn vặt. Ông chủ cũng không lấy làm lạ khi nhìn thấy người bằng tuổi anh, trong thành phố này, mỗi ngày không biết có bao nhiêu gương mặt mới mưu sinh, dù sao thì không phải ai cũng có may mắn được trưởng thành rồi mới phải lo toan cho gia đình. Ông chủ chủ động chào hỏi anh: “Cậu em nhập hàng à, lần đầu đến đây nên không biết muốn lấy gì nhỉ? Để tôi nói cho…”
Có người chịu chủ động bắt chuyện, Lý Cố thuận thế hỏi giá cả, trong lòng nhanh chóng tính toán, tiền của cậu không nhiều, nhưng cậu cảm thấy có thể thử trước. Lý Cố cẩn thận không mua hàng của ông ta ngay, ở đây có nhiều tiệm như vậy, anh định đi tham khảo giá cả một chút. Ông chủ liếc mắt một cái đã nhìn thấu tâm tư của anh, hạ thấp giọng nói: “Nói cho cậu biết, nếu mua những thứ khác, giá cả ở đâu cũng giống nhau thôi. Nhưng mà đồ ăn vặt thì cậu nên lấy hàng ở chỗ tôi. Chỗ tôi tuy có đắt hơn chỗ khác một chút, nhưng đắt ở chỗ sản xuất đảm bảo, ý tôi là, có thể ăn được! Vài tiệm khác toàn tự mở xưởng nhỏ ở nhà, giá cả thì rẻ, nhất là tiệm cuối con phố ấy. Nhưng mà đồ ăn vào miệng…” Ông chủ cúi đầu, bĩu môi, ý tứ không cần nói cũng hiểu. Lý Cố được nhắc nhở như vậy, nhất quyết bắt ông chủ đưa giấy tờ chứng nhận cho xem rồi mới dám lấy hàng, cuối cùng, đồ ăn vặt và vở nhét đầy một túi xách, cộng thêm hai túi lớn, số tiền sinh hoạt phí của cậu cũng sắp tiêu hết.
Lúc về, bảo vệ đã khóa cổng, cậu trèo tường vào, tình cờ gặp phải người ở ký túc xá bên cạnh cũng muốn trèo tường ra ngoài. Người nọ nhìn quen quen, Lý Cố hạ thấp giọng gọi: “Này, làm gì đấy?” Đối phương đáp: “Bài tập chưa làm xong, hết vở rồi, tôi ra ngoài xem có ai trong lớp còn vở trong ngăn bàn không để mượn tạm.” Lý Cố không ngờ mọi chuyện lại trùng hợp như vậy, nhanh nhẹn móc từ trong túi ra một quyển vở: “Hay là, mua cái này đi? Mới tinh. Rẻ hơn ở tiệm, chỉ cần… chỉ cần cậu… ba hào thôi.” Cứ như vậy, phi vụ làm ăn đầu tiên của Lý Cố đã thành công.
