Cơn mưa đầu xuân rơi rả rích suốt cả đêm, rạng sáng nhưng mặt đường vẫn còn ướt.
Doãn Hy bước lên bậc thềm, liếc nhìn đôi giày cao gót đen dính bùn, liền cau mày. Là người đã quen với bùn đất bụi bặm, cô nhanh chóng cúi xuống dùng khăn giấy ướt lau sạch mặt giày. Khi cô đứng dậy, trước cửa viện bảo tàng đã có một hàng dài người xếp hàng.
“Tiểu sư muội, bên này.” Gọi cô là sư huynh đồng môn Trương Trì, đang đứng ở lối đi nội bộ vắng người và vẫy tay với cô.
Nếu chỉ là một buổi triển lãm cổ vật bình thường, Doãn Hy chắc chắn sẽ không hứng thú. Nhưng cuộc triển lãm lần này tại Bảo tàng Diêu Thành lại trưng bày những cổ vật quý hiếm được nhuộm màu bằng khoáng chất qua các triều đại. Với Doãn Hy và Trương Trì, những người đang nghiên cứu đề tài về thủ công mỹ nghệ khoáng vật, thì buổi triển lãm thành quả phục chế cổ vật này rõ ràng có sức hấp dẫn đặc biệt.
Những hiện vật phong phú được trưng bày trong tủ kính: đồ gỗ, đồ sơn mài, gốm sứ, thư họa – tất cả như băng qua đường hầm thời gian, mang theo dấu tích của quá khứ, từng món một hiện ra trước mắt người thời nay.
Doãn Hy lặng lẽ chụp rất nhiều ảnh bảo vật quốc gia, bên cạnh nghe Trương Trì không ngừng cảm thán:
“Chả trách sếp bắt bọn mình phải đến xem nghiêm túc, quả thật là quốc bảo, sáng đến loá cả mắt hợp kim titan của tôi!”
(*) Hợp kim titan là một loại hợp kim có chứa titan làm thành phần chính, kết hợp với các kim loại khác như nhôm, vanadi, molybden, hoặc sắt để tạo ra một hợp kim có các tính chất cơ học vượt trội. Titan là một kim loại có đặc tính nhẹ, bền, chống ăn mòn và chịu nhiệt tốt, do đó các hợp kim titan thường được sử dụng trong các ứng dụng đòi hỏi độ bền cao nhưng vẫn nhẹ và có khả năng chống mài mòn tốt.
“Hợp kim titan? Không đến mức đó chứ.” – Doãn Hy liếc nhìn Trương Trì, ánh sáng phản chiếu từ kính mắt của anh ta làm người ta muốn trêu chọc. – “Tôi thấy ít nhất cũng phải là lazurit đấy!”
(*) Lazurit (hay còn gọi là đá lam nhạt, lazurite) là một khoáng vật hiếm, là thành phần chính tạo nên đá Lapis Lazuli (Ngọc lưu ly) – một loại đá bán quý nổi tiếng với màu xanh lam rực rỡ.
“Đấy, khen người cũng phải khác người như này cơ. Không hổ là hoa khôi của Học viện Địa chất.”
“Dừng ngay!” – Doãn Hy lườm một cái.
“Làm sao? Nam nhiều nữ ít ở Học viện Địa chất là chuyện ai cũng biết. Nữ tiến sĩ cỡ em lại càng hiếm như lông phượng sừng lân, em không phải là hoa của học viện thì ai dám là?”
“Anh mà còn nhắc đến hai chữ ‘hoa khôi’ nữa, tôi sẽ rút lại lời khen ‘đá lam nhạt’, để anh tiếp tục làm hợp kim tổng hợp!”
Trương Trì lập tức chắp tay vái: “Xem triển lãm! Xem triển lãm!”
Rất nhanh, họ đến khu trưng bày chính, nơi này đang có buổi thuyết minh phổ cập kiến thức.
“Ghi chép sớm nhất về việc đóng khung thư họa có thể truy ngược về trước thời Tấn, đã có lịch sử hơn 1.700 năm. Các tác phẩm thư họa thường khoảng một đến hai trăm năm mới phục chế một lần, vì thế trong đời một người thợ phục chế thư họa có rất ít cơ hội được chạm vào các danh họa hàng đầu. Những gì các bạn thấy hôm nay chỉ là phần nổi của tảng băng, là một phần rất nhỏ trong vô vàn thư họa cổ có liên quan đến khoáng chất màu…”
Nghe thấy bốn chữ “khoáng chất màu”, Doãn Hy dừng bước, nhìn về phía đám đông.
Người đàn ông đứng ở trung tâm mặc áo sơ mi trắng chỉn chu, vai hơi khép lại phản chiếu ánh sáng trắng mờ. Sau khi giới thiệu xong một bức tranh, anh ta quay lại, khoanh tay trước ngực, cài khuy áo đến tận khuy cổ, khuy tay áo cũng cài chặt lấy cổ tay.
Doãn Hy cười thầm – đã lâu lắm rồi cô mới thấy một người đàn ông nghiêm túc như vậy!
Cách khoảng hai ba mét, cô bắt đầu chăm chú quan sát người đàn ông trong đám đông – khuôn mặt thanh tú trắng trẻo, đường nét mắt bị gọng kính đen che khuất một phần, tóc mềm rũ nhẹ trên trán.
Không biết từ đâu quay về, Trương Trì nhìn theo ánh mắt của Doãn Hy:
“Không phải buổi thuyết minh lần này có mời người đặc biệt à?”
“Thì sao?”
“Tôi nghe nói thuyết minh viên đặc biệt hôm nay là chuyên gia phục chế thư họa cổ, nhưng người này nhìn không giống lắm.”
“Chỗ nào không giống?”
“Non đến mức búng ra nước ấy!” – Trương Trì bĩu môi.
Câu này đúng là nói trúng suy nghĩ của Doãn Hy – người thuyết minh này quá trẻ. Nhưng cô không đồng tình với suy luận của Trương Trì vì thế mà đánh giá thấp người ta. Cô bật cười, phản bác:
“Trông mặt mà bắt hình dong.”
“Em tin có người trẻ như vậy mà lại là chuyên gia phục chế thư họa cổ sao?”
“Tất nhiên là…”
Câu chưa nói hết, ánh sáng lại lóe lên từ kính của Trương Trì. Đằng sau anh là một cô bé đang cầm máy ảnh DSLR kiểm tra ảnh chụp.
“Em gái ơi, tắt đèn flash đi được không?”
Cô bé nghe tiếng ngẩng đầu, ngơ ngác vài giây mới nhận ra người chị gái xinh đẹp trước mặt đang nói với mình. Khuôn mặt cô bé ửng đỏ, khẽ hỏi:
“Trong viện bảo tàng không được chụp ảnh ạ?”
Doãn Hy thấy vẻ ngại ngùng của cô bé thì càng thấy thú vị, mỉm cười nói:
“Được chụp chứ, nhưng nhớ tắt đèn flash là được.”
“Vì sao không được dùng đèn flash vậy?” Cô bé vừa tắt đèn flash, vừa hỏi cô ấy.
Doãn Hy chỉ vào tấm bảng bên tường có ghi “Cấm sử dụng đèn flash”, mỉm cười nói: “Quy định mà.”
“Chị à, chị đừng lấy mấy lời của ban tổ chức ra để qua mặt em nữa, em thực sự rất muốn biết cơ.” Cô bé nhíu mày nhìn xung quanh, vẻ mặt đầy thắc mắc, “Sao trong bảo tàng bật nhiều đèn như vậy mà khách lại không được dùng đèn flash khi chụp ảnh?”
“Bật flash sẽ làm hỏng hiện vật đấy.” Giọng Doãn Hy không lớn, ngữ khí bình thản như thể đang nói “hôm nay trời đẹp”.
“Tại sao lại thế?”
Doãn Hy bật cười: “Em đúng là mười vạn câu hỏi vì sao à?”
“Khà——” Một tiếng cười khẽ vang lên, xa lạ, kiềm chế, nhưng lại mang chút nhẹ nhàng.
Doãn Hy quay lại, không biết từ lúc nào, bóng dáng trắng đã đứng cạnh cô, lưng hơi còng. Cô nhận ra, đó là người thuyết minh.
Người thuyết minh bắt gặp ánh mắt cô, vô thức đẩy kính lên rồi nói: “Hệ thống chiếu sáng trong bảo tàng là hệ thống chuyên dụng, vừa có tính tái hiện màu sắc gần với ánh sáng tự nhiên, vừa có thể giảm thiểu tác hại của tia cực tím đến hiện vật.”
“Nhưng khi chụp ảnh, đèn flash chỉ lóe lên trong chốc lát, đâu phải chiếu sáng lâu dài, sao vẫn gây hại được?” Cô bé ngẩng mặt lên, chờ người đàn ông trước mắt trả lời.
Người thuyết minh rất kiên nhẫn, tiếp tục giải thích: “Người xưa thường vẽ tranh trên giấy hoặc lụa, mà những vật liệu này đều là cấu trúc cao phân tử, chứa xenlulo hoặc protein, rất nhạy cảm với ánh sáng. Chúng dễ bị ảnh hưởng bởi ánh sáng, điện, vi khuẩn, khiến kết cấu sợi bị đứt gãy, lâu dần khiến bề mặt hiện vật bị phai màu, giòn, nứt, cuối cùng là biến chất, hư hỏng.”
“Nhưng em vẫn chưa hiểu, tại sao ánh sáng lại có sự khác biệt lớn như vậy?” Cô bé tuổi thiếu niên đầy tò mò, hết câu hỏi này đến câu hỏi khác, quyết tìm hiểu cho đến cùng.
“Em ‘mười vạn câu hỏi vì sao’ này,” Doãn Hy thong thả nói trêu cô bé, “Thật sự nghĩ anh chị là bách khoa toàn thư à?”
“Không phải sao?” Cô bé nhìn cô, lại liếc sang người thuyết minh bên cạnh, “Hai người nhìn là thấy có học vấn rồi.”
Doãn Hy đút tay vào túi quần, nghiêng người tựa vào tường, nghiêng đầu bắt gặp ánh mắt của người thuyết minh. Khoảng cách nửa mét, đủ để cô nhìn rõ anh.
Gương mặt trẻ trung sạch sẽ, đôi mắt sáng rõ sau tròng kính… Sao tai anh ấy lại đỏ thế nhỉ?
Ánh mắt cô rất thẳng thắn. Cô bé không đợi được câu trả lời, liền lên tiếng nhắc nhở: “Chị ơi, em đang hỏi về sự khác biệt của ánh sáng mà…”
“Ánh sáng à——” Doãn Hy quay đầu lại, đôi mày dài cong cong tạo thành hai nếp cười, “Ánh sáng nhìn thấy thông thường có bước sóng từ 400 đến 700 nanomet, tia cực tím có năng lượng rất lớn, rất dễ bị các vật hấp thụ và làm biến chất vật thể. Các mẫu máy ảnh khác nhau thì đèn flash cũng có bước sóng khác nhau, nhưng nhìn chung đều là ánh sáng nhìn thấy dưới 700nm, ít nhiều đều gây tổn hại đến cấu trúc cao phân tử của hiện vật.”
“Nói như vậy, nếu muốn người đời sau cũng có thể nhìn thấy những hiện vật này như em, thì phải tắt flash để tránh tia cực tím gây tổn hại. Đúng không?” Cô bé tóm tắt lại một cách rạng rỡ, thấy Doãn Hy định rời đi, liền kéo lại, “Chị ơi, em còn một câu hỏi, lúc nãy sao chị cứ nhìn anh này mãi vậy?”
Cô bé lanh lợi tinh nghịch, vẻ mặt đầy ý trêu chọc.
Doãn Hy nhướng mày, không hề tránh né, liếc nhìn chàng trai trẻ bên cạnh, cười nói: “Vì thấy thú vị mà.”
Cô bé hài lòng với câu trả lời, chuẩn bị rời đi, mặt tươi rói vẫy tay tạm biệt Doãn Hy: “Chị ơi, chị ngầu quá!”
Doãn Hy cười không ngớt, vui vẻ đi tìm Trương Trì.
“Thầy Tiểu Nhiếp ——” Có người lớn tiếng gọi.
Nhưng Nhiếp Tung như bị mê hoặc, ngẩn người đứng yên, nhìn chằm chằm vào bóng lưng Doãn Hy.
Trở về viện nghiên cứu, Doãn Hy xuất ảnh trong máy ra, phân loại và lưu trữ theo từng loại màu sắc dùng trên hiện vật và loại khoáng vật tương ứng.
Trương Trì nhìn những báu vật quý hiếm trong ảnh, không rời mắt được, không ngừng xuýt xoa: “Người xưa thật có tâm, quà tặng, ban thưởng không là ngọc ngà thì cũng là thư họa, toàn là đồ quý do danh gia làm ra. Để bây giờ mà nói, dân thường mấy ai tặng nổi chừng ấy?”
Doãn Hy thoáng liếc anh ta một cái, hỏi ngược lại: “Vậy hồi đó anh tặng bạn gái cái gì?”
“Dĩ nhiên là thứ mà sinh viên ngành địa chất bọn anh tự hào nhất rồi!” Nhắc đến món quà năm xưa, Trương Trì đầy vẻ đắc ý.
“Cái gì cơ?” Hiếm khi thấy ai dùng chuyên môn để lấy lòng người yêu, Doãn Hy lập tức tò mò.
“Một hòn đá.”
Không sai, người làm địa chất thì thứ có giá nhất chính là đá.
“Là khoáng hay là nham thạch?” Doãn Hy rời mắt khỏi màn hình, chờ sư huynh trả lời.
“Nham thạch.”
“Loại nào?”
“Sa… sa thạch.”
(*) Sa thạch là tên gọi tiếng Việt của đá cát kết (tên tiếng Anh là sandstone), là một loại đá trầm tích được hình thành chủ yếu từ các hạt cát (thường có kích thước từ 0,0625 mm đến 2 mm) kết dính lại với nhau nhờ chất kết dính như silica, canxi cacbonat hoặc oxit sắt. Ứng dụng chính là làm vật liệu xây dựng, ở nhiều nơi, sa thạch được dùng để chạm khắc tượng hoặc các công trình kiến trúc cổ (ví dụ: các ngôi đền ở Angkor Wat, Campuchia).
“Gì cơ?” Doãn Hy tưởng mình nghe nhầm, “Anh nói là sa thạch à?”
Trương Trì cười khì, trách cô: “Sư muội, đừng ngạc nhiên như vậy, làm như mình chưa từng thấy qua thế giới ấy.”
“Sư huynh, anh chắc không phải đang đùa đấy chứ?” Doãn Hy thật sự không thể tưởng tượng nổi cảnh anh ấy tặng sa thạch làm vật định tình cho bạn gái.
“Sa thạch thì sao?” Trương Trì ưỡn cổ giải thích, “Ít ra nó cũng là đại diện của đá trầm tích mà!”
“Giỏi thật!” Doãn Hy bật cười, giơ ngón cái lên, “Cô ấy thấy sa thạch mà không giết anh, chứng tỏ cô ấy rất có lòng.”
“May mà cô ấy không phải là em, với trình độ chuyên môn của em, mấy nam sinh ngành địa chất có chạy cũng không theo kịp. Dám tặng sa thạch cho nữ tiến sĩ địa chất như em thì chỉ có nước không còn đường sống.”
Nữ tiến sĩ ở Viện nghiên cứu địa chất Diêu Thành không nhiều, Doãn Hy là người nổi bật trong số đó, lại thường xuyên tự trào đùa giỡn với đồng nghiệp, nên đã quen rồi.
Nghe Trương Trì trêu chọc, cô chỉ nhún vai thản nhiên.
“Cho em biết một bí mật nhé.” Trương Trì ghé sát lại, vẻ thần bí, “Lúc đó bạn gái anh không những không giận, mà còn cảm động đến phát khóc.”
Nghe càng lúc càng thấy anh đang ba hoa, Doãn Hy đảo mắt: “Một hòn đá bình thường nhất mà cũng làm người ta xúc động vậy, sư huynh, anh bỏ bùa gì cho bạn gái thế?”
“Anh chỉ nói một câu thôi.” Trương Trì quay đầu, ngượng ngùng: “Anh yêu em, lấy đá làm chứng, mãi mãi không thay đổi.”
“Phụt—”
Doãn Hy bị sặc nước, ho không ngừng.
Lúc đó, chủ nhiệm Lâm Hiến Hoa thong thả bước vào văn phòng, tháo kính râm xuống rồi hỏi bâng quơ: “Có thu hoạch gì không?”
Là người phụ trách trung tâm nghiên cứu giám định khoáng vật, Lâm Hiến Hoa không hề có kiểu cách quan liêu, lại thích cùng cấp dưới đi dã ngoại và tán gẫu, luôn đeo kính râm và hút thuốc, nên cấp dưới thường đùa gọi ông là “sếp Lâm”.
Doãn Hy giả vờ đứng nghiêm chào: “Báo cáo sếp, thu hoạch rất phong phú.”
Lâm Hiến Hoa gật đầu, ra hiệu cho Trương Trì: “Viện ta vừa ký thỏa thuận liên minh chiến lược với bảo tàng, hôm nay cho cô cậu đi tham quan cũng là để chuẩn bị cho hợp tác sau này.”
Một viện nghiên cứu địa chất với một bảo tàng vốn chẳng liên quan gì mà giờ lại hợp tác, Trương Trì tròn mắt ngạc nhiên: “Viện mình hợp tác với bảo tàng cái gì vậy ạ?”
“Dự án hợp tác rất nhiều, nhưng phần liên quan đến trung tâm chúng ta là về chất màu khoáng. Vừa hay liên quan đến đề tài hai người đang làm, để hai người phụ trách luôn nhé.”
“Sếp, không phải chứ, dạo này em bận lắm lắm!” Trương Trì mặt mếu.
“Tôi biết, không phải là tiệc đính hôn sao, cậu cứ lo việc của cậu, người phụ trách chính là Doãn Hy, cậu chỉ cần hỗ trợ cô ấy là được.” Lâm Hiến Hoa sảng khoái hạ thánh chỉ.
*
Bân: toi vẫn theo quy tắc cũ không đọc trước truyện nên sống chết mặc bay, tiền thầy bỏ túi =))
