Vì quá tối, không thể nào phán đoán phạm vi này rộng cỡ nào, cho nên bọn họ cũng không có cách nào để biết vị trí "thành phố chết" mà bản thân đang đứng là nơi nào, bọn họ chỉ có thể phán đoán về cột lớn trong khe hở ban nãy. Giả thiết cột đá kia là thật mà không phải bọn họ hoa mắt nhìn lầm, bọn họ có thể miễn cưỡng cho rằng bản thân đã đi từ giữa mộ xuống phía dưới, vậy rốt cuộc bọn họ còn cách bức tường chết của nơi này bao xa nữa?
Nếu như là của người trước, người từng mang đến đây từ rất lâu trước, vậy người đó hoặc nhóm người đó rốt cuộc đã vào được mộ chính hay chưa, và đã vào như thế nào? Giang Viễn Lâu miết lấy tờ giấy nhỏ, nhìn vào mảng đen đặc phía trước, chìm trong suy nghĩ. Béo cũng suy nghĩ, suy nghĩ của hắn vừa thâm trầm lại mang theo hương vị "anh hùng cô độc", hắn không biết Giang Viễn Lâu đang nghĩ gì, nếu biết, chắn chắn hắn sẽ cho một đáp án khẳng định: Rất nhiều năm trước, có lẽ là bốn mươi năm mươi năm trước, hoặc xa hơn một chút sáu mươi bảy mươi năm trước, có một người đàn ông trầm lặng, có lẽ là hai, đã từng mò mẫm một phen, cuối cùng tìm được chỗ này, giống như bọn hắn, đến được thành phố trầm lặng đen tối này. Bước vào tình cảnh khó khăn "đi vào không cửa, đi ra không đường", hai người đàn ông buồn bã ngồi trên mặt đất, cùng một ngọn lửa yếu ớt, đốt cháy lên một điếu Hatamen, rồi vứt chiếc bao không xuống đất, bị chuột tha về tổ, rồi bị cắn xé, cuối cùng chỉ còn một mảnh mà bọn hắn nhặt được. Mà người đàn ông này, nhất định đã nghĩ cách giải quyết vấn đề khó khăn, hơn nữa rất thuận lợi lấy được thứ mình muốn từ cung điện ngầm này. Tại sao là lấy, mà không phải trộm? Đơn giản thôi, Hatamen là loại thuốc người có tiền mới mua được, đặc biệt rất lưu hành trong giới cậu ấm, người già sẽ không thích. Hơn nữa loại yêu thích, ví như xuống đất mò bảo bối, đương nhiên kẻ không có tài hoa đều thích cầm tẩu thuốc, điếu cày, làm sao có phần ngông cuồng này? Các công tử thì không thiếu tiền, chỉ thích kích thích mạo hiểm, cho nên đương nhiên là lấy, lấy một thứ gì đó để làm kỉ niệm, sau đó tiêu diêu rời đi như gió. Đương nhiên Béo cũng không tình nguyện nghĩ bản thân là trộm, cho nên tự nhiên sẽ là "lấy". Trộm sách có tính là trộm không? Chu Ất Kỉ cũng không thể ngờ, trăm năm khó thấy một lần lãng mạn của bản thân, dường như đã rất gần, rất gần, chân tướng của sự thật.
Bọn hắn tưởng tượng càng sâu, càng xa, nhưng ý niệm này chỉ thoáng chốc, cũng không ngăn cản hành động của bọn hắn, bọn hắn nghĩ một chút rồi đồng thời đi vào trong phòng. Khung cảnh trong phòng, dường như có thể hình dung "một ánh mắt là hiểu": Không gian không quá năm sáu mét vuông, trong phòng bày đồ linh tinh, chiếc giường sụp nát, ván giường mỏng manh đã rũ xuống mặt đất, hai ba mảnh đã rơi hẳn xuống, đứt đoạn hoặc hóa thành bột, có một số tấm vải rách nát, dường như là quần áo, bị chuột cắn rách không thành hình. Dưới đất phủ rất nhiều rơm khô, bốn bức tường giăng đầy mạng nhện, một bức tường thấp phía đông có chiếc cửa sổ, phía dưới cửa sổ có một chiếc bếp củi, trên bếp củi còn có một chiếc nồi nhỏ. Bức tường này, đương nhiên là bị khói lửa hun đen. Bên cạnh bếp củi là một bàn trà thấp hình vuông, trên bàn trà còn đặt một chiếc làn tre, một bên tay xách của làn đã đứt, vô lực xê dịch khỏi vị trí ban đầu chĩa vào trong làn. Bên trong làn còn có hai đôi đũa hai chiếc bát, trong phòng có hai chiếc ghế dài, một chiếc đặt ở hành lang ngăn cách giường và bàn trà, một chiếc hình thành góc giữa bàn trà và tường, chiếc ở hành lang đã đổ xuống, chiếc dựa vào góc tường vẫn còn tốt, ngoài ra...
Hết rồi. Căn phòng tồi tàn này, lọt vào mắt, chỉ có bao nhiêu đấy. Giống như... không có gì để nhìn. Giang Viễn Lâu nhìn qua một vòng, tùy tiện hỏi: "Mấy đứa có cảm thấy hình như thiếu cái gì không?"
"Chăn." Chu Tú Mẫn cũng tùy tiện đáp. Chu Sa lên phía trước một bước, không ngờ giẫm lên một tấm gỗ, tấm gỗ đó đã giòn rụm đến cực điểm, rồi vỡ vụn thành bột, âm thanh không lớn, nhưng đột ngột phát sinh, thật khiến người ta giật mình. Chu Sa ngừng lại một chút, lại tiếp tục, cô bước đến trước giường, ngồi xổm xuống, lấy đèn pin chiếu sáng, miễn cưỡng có thể nhìn thấy có một thứ đồ phát đen bên tường bị mấy thanh ván giường che đi, có lẽ là chăn. Chu Sa đứng lên, nói: "Ở dưới giường."
Giang Viễn Lâu chỉ tùy tiện hỏi, Chu Tú Mẫn cũng tùy tiện đáp, không ngờ Chu Sa lại cẩn thận như thế, hai người vô thức nhìn nhau, đều nhìn ra cảm thụ "ôi chao" buồn cười từ mắt nhau. Đầu óc Chu Tú Mẫn nảy số nhanh, cảm thán cùng Giang Viễn Lâu xong, ngay tức khắc nghĩ đến: "Tại sao bếp củi, ghế, bàn trà, bát đũa đều còn tốt, tại sao giường lại hỗn loạn thế này?"
Giang Viễn Lâu nói, "Để anh qua nhà bên xem?" Có so sánh mới hiểu chân tướng. Hắn quay người muốn rời đi, đột nhiên lại nghĩ ra gì đó, thế là quay người đưa tờ giấy trong tay đưa cho Chu Tú Mẫn, "Đây là thứ Béo nhặt được bên ngoài. Không biết có phải trước đây từng có người đến đây không, còn lưu lại thứ này cho chuột tha về lót ổ. Bọn anh cảm thấy giống như là nhãn hiệu thuốc năm bốn mươi năm mươi, ví như Hatamen chẳng hạn, hai đứa xem đi."
Năm bốn mươi, năm mươi? Đoạn thời gian vi diệu này khiến Chu Tú Mẫn liên tưởng đến cậu ba Lâm phong lưu ngày nào, cô ấy nhìn sang Chu Sa. Chu Tú Mẫn không hút thuốc, nhưng rất quen thuộc đối với người phụ nữ trên nhãn hiệu Hatamen thịnh hành năm 40, 50 này, đặc biệt năm đó thịnh hành trào lưu "phục cổ", cô ấy cũng cùng từng Chu Sa đi du lịch, đi qua một cửa hàng bán đồ lưu niệm có những thứ này, tuy kí ức lúc đó chắp vá, nhưng cũng không sai, nhìn độ dày của nó, không giống tờ lịch, đây có lẽ là vỏ bao thuốc. Đây chính là loại thuốc lưu hành thời cậu ba Lâm, Chu Tú Mẫn nghĩ trong lòng: Lẽ nào là cậu ba Lâm để lại? Lại cảm thấy không thể trùng hợp như thế, nhưng không thể không nghi ngờ: Không phải cậu ba Lâm vẽ rất nhiều bản đồ lăng mộ thần bí mà đến nay chưa được phát hiện sao? Đây là một Tần Vương, nếu bàn mức độ thần bí, có thể nói là nằm trong top mười.
Chu Sa quay lại, cầm lấy mảnh giấy quan sát với ánh mắt sắc bén, rồi lộ ra một biểu cảm trầm ngâm, một lúc sau mới mở miệng, mọi người cho rằng cô sẽ phát biểu suy nghĩ gì đó, nhưng lại nghe thấy Chu Sa nói: "Đàn anh, chúng ta cùng đi thôi." Vô thức có chút thất vọng, Giang Viễn Lâu nói, "Không liên quan chứ? Sang nhà bên xem đã." Trước khi bọn họ xuất phát, cô Trịnh đã dặn dò cố gắng không được hành động đơn độc, nhưng nơi này gần kề nhau như thế, không đến mức đó chứ?
"Không được." Chu Sa rất kiên quyết.
"OK! Vậy đi thôi."
Bốn người ra khỏi căn phòng hỗn loạn, đi được mấy bước, đã sang được căn phòng tiếp theo, cảnh tượng căn phòng này cũng không khác gì căn phòng trước, điều duy nhất khác biệt là giường chưa đổ nát, quần áo chăn màn gì đó chất thành đống bên trên, căn nhà tiếp theo bị rác chắn đầy cửa, không vào được, bỏ đi. Bọn họ vòng qua căn nhà đối diện, căn phòng này cũng không khác là bao, xem thêm hai căn nữa, cũng không quá khác biệt. Nói vậy là, trước khi rời đi những người công nhân đều không biết bản thân sẽ không thể quay về nữa, chứng cứ chính là, tất cả căn phòng đều khóa cửa, nếu vội vội vàng vàng rời đi hoặc đột xuất xảy ra chuyện ngoài ý muốn, sẽ không thể quan tâm đến cửa có khóa hay không, cho nên những căn phòng đều giữ nguyên trạng "cẩn thận". Chắc chắn căn phòng đầu tiên đã xảy ra chuyện gì đó, mới dẫn đến cảnh tượng hỗn loạn như thế.
"Quay lại xem xem?"
"Ừm!"
Lại quay lại căn phòng ban nãy. Mọi người cũng không nói nhiều, chia ra tìm kiếm khắp phòng, tìm xem có cơ quan hay đường bí mật nào đó tồn tại không. Mục tiêu của Chu Sa là đống gạch đá ở góc giường, cô bước lên phía trước kéo những mảnh ván giường còn lại về một phía, những thanh gỗ trải qua năm tháng, dường như đã đổ sụp xuống, mà bụi bặm tích lại cũng đủ dày, Chu Sa nhấc lên một cái, bụi bặm liền tản khắp phòng, mọi người vô thức dừng lại lấy tay bịt mũi. Ván giường bị đẩy ra, mặt sàn dưới giường lộ ra, chiếc chăn ẩn hiện bay nãy cũng lộ ra hoàn toàn, nó đã chuyển sang màu đen cứng nhắc, bất lực bị vứt ở góc tường, hình thành những nếp gấp chồng lên nhau, mà ở góc chăn có một vết giày. Vết giày này vốn không rõ ràng, nhưng vì bụi bặm trên ván giường rơi xuống phủ lên một lớp mỏng mới lộ ra, hơn nữa còn rất rõ. Chu Sa kinh ngạc kêu lên, mọi người đang tìm kiếm, nghe thấy tiếng động bên này liền chủ động đi đến. Dấu giày này, đương nhiên không thể là vết giày của người cổ đại, đây là vết giày da cổ thấp cùng hoa văn mũi tên. Dấu giày này cộng thêm mỹ nhân trên tờ giấy ban nãy, dường như có thể khẳng định thời cận đại có người đã đến đây, vỏ thuốc này đương nhiên là người đó mang đến. Dấu chân dưới giường, đương nhiên chứng minh dưới giường có thứ gì đó, hoặc có thể là... đường hầm? Con đường bí mật? Béo vội vàng trực tiếp dùng tay xoa lớp bụi trên mặt đất, Chu Tú Mẫn rút bàn chải ra lau, mấy người quét phủi một lúc, phát hiện dưới góc chăn có một chiếc lỗ to bằng ngón tay, Béo dùng ngón tay thò vào, hắn cảm nhận được áp lực tay, nhưng không nâng nổi, hắn ngẩng đầu nhìn ba đồng chí còn lại, ba đồng chí còn lại rưng rưng nhìn hắn, như thể hắn có thể biến ra pháo hoa. Béo vừa tức vừa buồn cười, "Đồng chí, lấp lánh nào!"
Mọi người vội vàng lùi lại một bước, lại hai bước, Béo dùng sức, nơi ban nãy bọn họ giẫm lên dần dần lộ ra một vết tích chia cắt với mặt sàn, có thứ gì đó bị kéo ra. Mọi người cũng không nghĩ ra dùng dao rạch, mà trực tiếp dùng tay đào, thế mà bọn họ lại nâng lên một phiến đá hình vuông. Phiến đá này đương nhiên được ngụy trang tinh vi, bên trên còn bôi đất giống như mặt sàn, nếu không phải vô tình phát hiện dấu chân, bọn họ cũng không thể phát hiện ở đây còn có bí mật như thế này. Đột nhiên bọn họ không nói gì, nhưng tất cả mọi người đều lộ ra sắc mặt vui vẻ, lẽ nào là con đường bí mật trong tiểu thuyết, bọn họ thật sự gặp được rồi sao?
Phía dưới động, có một con đường có bốn năm bậc thang, người chui xuống, còn có thể cong lưng đưa tay lên đậy phiến đá lại, mà bên dưới bậc thang, hình như còn có một cái động. Béo cởi ba-lô xuống, nói anh xuống xem xem, sau đó thuận lợi bò xuống, Chu Sa bắt lấy một cây xà beng đưa cho hắn phòng thân, Béo nhận lấy, co người xuống cầu thang. Cầu thang chỉ có bốn bậc, bậc cuối cùng có thể trực tiếp đặt chân xuống mặt đất, có lẽ xây bậc này khá lãng phí. Dưới bậc thang, còn có một chiếc động chứa được hai ba người, ở một bên động chất đầy khối đất, nhìn vết tích trên động, không giống người làm, có lẽ là thiên nhiên, mà động này, lại liên kết với một chiếc "đuôi" là con đường thấp hẹp chỉ một người có thể bò qua. Những khối đất ở bên kia hiển nhiên là đào ra từ con đường này, cho dù không biết chiếc "đuôi" này thông ra đâu, nhưng đã phát hiện, cũng vô thức mang đến vui vẻ thần bí. Béo vui vẻ rống lên, "Các đồng chí, mau xuống đây, có đường!" Hắn vừa nói vừa quay lại chỗ bậc thang, đứng dưới giúp chuyển hành lí. Chu Tú Mẫn xuống đầu tiên, sau đó là Giang Viễn Lâu, cuối cùng là Chu Sa, cô đứng trên bậc thang, do dự một lát, cuối cùng vẫn đóng "nắp" lại.
Ba người xuống dưới, giống như Béo đánh giá chiếc động kia, cũng không có gì để nghiên cứu, vốn cái động không lớn, cùng lắm có thể đủ cho bốn người chen chúc chật ních, mặt sắp dính vào tường. Béo bò trên đất dùng hai chiếc đèn pin chiếu sáng, không chiếu tới điểm cuối.
"Bò?" Hắn phát ra nghi vấn.
"Bò! Tất nhiên!" Giang Viễn Lâu khẳng định đáp lại.
Chu Sa nói, "Em bò trước cho. Không biết bên trong có thứ gì, em đi trước sẽ an toàn hơn."
Nội tâm hai người đàn ông muốn nói dù có cái gì em cũng là một cô gái yếu đuối, nhưng lập tức nghĩ ra bạn học Chu Sa không phải là cô gái yếu đuối, là nữ hán tử. Nhưng dựa vào cái gì mà sẽ an toàn hơn, lẽ nào côn trùng độc kia sẽ nương tay hơn với phụ nữ? Béo ấp úng, "Bạn học Tiểu Chu, tuy thể tích của anh có hơi lớn, nhưng co lại vẫn có thể bò trước. Không thì A Lâu cũng được mà."
"Đàn anh, đây không phải Khổng Dung nhường lê. Anh cũng đừng tranh. Muốn thể hiện phong độ, quay về mời bọn em ăn cơm là được." Chu Tú Mẫn biết Chu Sa lo lắng, nếu bên trong có côn trùng độc gì đó, gặp cô, phải tự biết mà tránh, cho nên mới mở miệng ngăn Béo thể hiện phong độ.
"OK! Nhà hàng năm sao tùy chọn." Béo nghĩ nghĩ, cũng không kiên trì. Trong lòng hắn nghĩ có thể ra ngoài... có thể lấy được đồ ra ngoài, đừng nói ăn cơm, ăn vàng – thật ra trong đầu hắn nghĩ đến "phim vàng" trong quốc đảo AV, phỉ nhổ một cái, âm thầm mắng chửi bản thân bây giờ là lúc nào rồi còn có thể nghĩ đến mất thứ bậy bạ đó nữa – ăn kim cương cũng được! Hắn đang nghĩ đến "phim vàng", Chu Sa đã đẩy ba-lô cùng hành lí lớn vào trong đường nhỏ. Giang Viễn Lâu và Béo lên tiếng bảo bọn hắn có thể xách, bị một câu "nếu phía trước có thứ gì cũng có thể chặn lại" của Chu Sa từ chối, sau đó đến tự mình bò đi, đẩy ba-lô và túi hành lí lớn bò vào. Những người khác cũng lần lượt theo sau.
Con đường nhỏ này, rõ ràng rất dài, bọn họ bò bốn năm phút, cũng chưa thấy dấu hiệu Chu Sa sẽ dừng lại, hiển nhiên chưa đến lối ra. Miệng Béo quá rảnh rỗi, "Anh nghĩ ra rồi, lúc huấn luyện quân sự cũng như thế này, vô cùng gian nan." Giọng điệu Béo lúc này như đang độc tấu. Giang Viễn Lâu bực mình, "Lúc huấn luyện quân sự đối diện gian khổ nhưng có thể nhìn thấy núi cao biển rộng rừng sâu đất bằng được chưa?"
Bọn họ ở đây muốn dang tay dang chân cũng không được.
Béo khích lệ, "Các đồng chí, vất vả rồi!"
Giang Viễn Lâu làm mặt nghẹn trong bóng tối, khà khà cười lạnh hai tiếng, lạnh lùng nói: "Vì nhân dân phục vụ."
Chu Tú Mẫn nghe xong trợn mắt, có gì có thể đấu lại sự nhàm chán của bọn hắn không? "Đàn anh, chúng ta có thể nói gì có ý nghĩa chút không?"
Béo mất tinh thần, "Ví dụ?" trong lòng trực tiếp phỉ nhổ: "Mẹ kiếp, cái đường rắn thật sự không phải người làm, đường này không phải dài một trăm linh tám nghìn dặm của Hồng quân Liên Xô chứ? Ra ngoài chắc chắn khuỷu tay sẽ rách mất."
"Ví như con đường này, sẽ thông đến đâu." Chu Tú Mẫn cũng cảm thấy khuỷu tay rất khó chịu, cảm giác nói chuyện có thể phân tán lực chú ý, cũng tham gia câu chuyện nhàm chán kia.
Béo làm bộ nghiêm túc, "Lí tưởng của anh là nó có thể thông đến mộ chính." Giang Viễn Lâu bổ sung: "Nếu không gần mộ chính nhất cũng được."
"..." Chu Tú Mẫn trợn mắt, nghĩ hay lắm. Giang Viễn Lâu không nhìn thấy biểu cảm nhưng có thể tưởng tượng ra suy nghĩ của cô ấy, buồn bã nói, "Bạn học Chu Tú Mẫn, ban nãy bạn học Tiểu Chu nói, có phòng để ở là công nhân tương đối cao cấp, công nhân cao cấp, thường phụ trách phần mộ chính, lí tưởng của chúng tôi, tuy có chút hơi lí tưởng, nhưng cũng không phải không có khả năng. Ai đó từng nói, chúng ta nên ở trong bóng tối để nhìn ánh sáng..."
"Khà khà!" Chu Tú Mẫn cười lạnh hai tiếng, không thèm phản bác.
Giang Viễn Lâu, Béo:... Cảm giác cô Trịnh đang ở nơi này là sao chứ? Đệ tử ruột cũng không nên như thế.
Nhưng rất lâu, vẫn chưa phát hiện ánh sáng. Lại rất lâu, vẫn như cũ. Cuối cùng mọi người quá mệt, không thể không dừng tại chỗ nghỉ mười phút, trực tiếp gối lên ba-lô nằm xuống, rồi lại tiếp tục bò.
Tiếp tục bò trên con đường rắn.
Béo nói, "Con đường này, rõ ràng là con đường thoát thân của công nhân, nếu là đường thoát thân, chắc không phải là đường rời khỏi cung điện ngầm chứ?"
"Vậy thì tốt, làm lại lần nữa, đi đường ở tầng hai, tuy cơ quan trùng trùng, cũng còn hơn phải bò đường rắn mệt chết người này."
Béo muốn hát: Đi đi, đi đến mồng Chín tháng Chín... được rồi, bọn họ bò. "Bạn học Tiểu Chu..." Hắn hỏi Chu Sa, "Em thấy sao?"
Bạn học Tiểu Chu thành thật trả lời: "Không biết nữa ạ!"
Béo: "..."
Được rồi, tiếp tục bò.
Lại bò thêm mười phút nữa, Chu Sa bò đằng trước đột nhiên dừng lại, Chu Tú Mẫn tự nhiên cũng ngừng, tuy Giang Viễn Lâu không nhìn thấy phía trước nhưng vui vẻ hỏi: "Đến rồi sao?"
Đến rồi, đến cuối đường rồi. Phía trước hết đường rồi. Phía bùn đất trên đầu biến thành gạch xanh. Chu Sa bò nửa thân người lên ba-lô, nâng viên gạch xanh lên, tốn chút sức mới di chuyển được nó. Cô đem ba-lô đặt lên phía trước, tiếp đến là túi hành lí lớn, sau đó chống đất bò lên, rồi đón lấy hành lí của những người khác, kéo họ lên.
Nơi bọn họ đang đứng là một "quảng trường" hùng vĩ: Hai bên sừng sững vô số những cột đá lớn hình vuông, có lẽ một cột nào đó, chính là thứ bọn họ đã nhìn thấy qua vết nứt nhỏ hẹp trong "thành phố chết", thân cột trắng muốt, bên trên chạm khắc rồng vàng. Rồng vàng dùng bột vàng lên màu, trải qua năm tháng, vẫn phát sáng hoa lệ, rồng vàng cuồn cuộn giữa bầu trời cùng những đám mây, giương nanh múa vuốt, tư thế hùng dũng, rất sống động, tuấn mỹ không thôi. Nơi ánh sáng đèn pin chiếu đến, còn phát ra một khí thế kinh người, giống như tùy lúc có thể xé cột xông đến. Trên đất phủ đầy gạch xanh vuông vức, độ dài rộng từng viên giống nhau, rất quy mô, mà quảng trường rộng lớn này...
Đèn pin siêu sáng này có thể chiếu xa tới năm trăm mét, nhưng ánh sáng của nó lúc này, vô thức, chìm trong bóng tối.
...
Chú thích:
1. Chu Ất Kỷ: Mượn từ "Khổng Ất Kỷ", tên một truyện ngắn của nhà văn Lỗ Tấn, cũng là tên nhân vật chính của truyện. Khổng Ất Kỷ là một nhà nho lỗi thời, lập dị, dơ bẩn, nghèo nàn, song lúc nào cũng tỏ ra nghiêm nghị, đến mức sự nghiêm nghị đó biến thành trò cười của bọn bình dân. Tác phẩm in lần đầu năm 1919 trên báo, in lại trong tập "Gào thét" năm 1922.
2. Khổng Dung nhường lê: Câu chuyện về Khổng Dung năm bốn tuổi đã nhường quả lê to hơn cho anh mình, còn mình nhận lấy quả nhỏ. Cậu bé làm như vậy là hoàn toàn đúng đắn, vì việc nhà cậu làm ít hơn người anh. Khổng Dung là quan nhà Đông Hán, cháu 20 đời của Khổng Tử, nổi tiếng với tài thơ văn đương thời, là một trong "Kiến An thất tử".
Nếu như là của người trước, người từng mang đến đây từ rất lâu trước, vậy người đó hoặc nhóm người đó rốt cuộc đã vào được mộ chính hay chưa, và đã vào như thế nào? Giang Viễn Lâu miết lấy tờ giấy nhỏ, nhìn vào mảng đen đặc phía trước, chìm trong suy nghĩ. Béo cũng suy nghĩ, suy nghĩ của hắn vừa thâm trầm lại mang theo hương vị "anh hùng cô độc", hắn không biết Giang Viễn Lâu đang nghĩ gì, nếu biết, chắn chắn hắn sẽ cho một đáp án khẳng định: Rất nhiều năm trước, có lẽ là bốn mươi năm mươi năm trước, hoặc xa hơn một chút sáu mươi bảy mươi năm trước, có một người đàn ông trầm lặng, có lẽ là hai, đã từng mò mẫm một phen, cuối cùng tìm được chỗ này, giống như bọn hắn, đến được thành phố trầm lặng đen tối này. Bước vào tình cảnh khó khăn "đi vào không cửa, đi ra không đường", hai người đàn ông buồn bã ngồi trên mặt đất, cùng một ngọn lửa yếu ớt, đốt cháy lên một điếu Hatamen, rồi vứt chiếc bao không xuống đất, bị chuột tha về tổ, rồi bị cắn xé, cuối cùng chỉ còn một mảnh mà bọn hắn nhặt được. Mà người đàn ông này, nhất định đã nghĩ cách giải quyết vấn đề khó khăn, hơn nữa rất thuận lợi lấy được thứ mình muốn từ cung điện ngầm này. Tại sao là lấy, mà không phải trộm? Đơn giản thôi, Hatamen là loại thuốc người có tiền mới mua được, đặc biệt rất lưu hành trong giới cậu ấm, người già sẽ không thích. Hơn nữa loại yêu thích, ví như xuống đất mò bảo bối, đương nhiên kẻ không có tài hoa đều thích cầm tẩu thuốc, điếu cày, làm sao có phần ngông cuồng này? Các công tử thì không thiếu tiền, chỉ thích kích thích mạo hiểm, cho nên đương nhiên là lấy, lấy một thứ gì đó để làm kỉ niệm, sau đó tiêu diêu rời đi như gió. Đương nhiên Béo cũng không tình nguyện nghĩ bản thân là trộm, cho nên tự nhiên sẽ là "lấy". Trộm sách có tính là trộm không? Chu Ất Kỉ cũng không thể ngờ, trăm năm khó thấy một lần lãng mạn của bản thân, dường như đã rất gần, rất gần, chân tướng của sự thật.
Bọn hắn tưởng tượng càng sâu, càng xa, nhưng ý niệm này chỉ thoáng chốc, cũng không ngăn cản hành động của bọn hắn, bọn hắn nghĩ một chút rồi đồng thời đi vào trong phòng. Khung cảnh trong phòng, dường như có thể hình dung "một ánh mắt là hiểu": Không gian không quá năm sáu mét vuông, trong phòng bày đồ linh tinh, chiếc giường sụp nát, ván giường mỏng manh đã rũ xuống mặt đất, hai ba mảnh đã rơi hẳn xuống, đứt đoạn hoặc hóa thành bột, có một số tấm vải rách nát, dường như là quần áo, bị chuột cắn rách không thành hình. Dưới đất phủ rất nhiều rơm khô, bốn bức tường giăng đầy mạng nhện, một bức tường thấp phía đông có chiếc cửa sổ, phía dưới cửa sổ có một chiếc bếp củi, trên bếp củi còn có một chiếc nồi nhỏ. Bức tường này, đương nhiên là bị khói lửa hun đen. Bên cạnh bếp củi là một bàn trà thấp hình vuông, trên bàn trà còn đặt một chiếc làn tre, một bên tay xách của làn đã đứt, vô lực xê dịch khỏi vị trí ban đầu chĩa vào trong làn. Bên trong làn còn có hai đôi đũa hai chiếc bát, trong phòng có hai chiếc ghế dài, một chiếc đặt ở hành lang ngăn cách giường và bàn trà, một chiếc hình thành góc giữa bàn trà và tường, chiếc ở hành lang đã đổ xuống, chiếc dựa vào góc tường vẫn còn tốt, ngoài ra...
Hết rồi. Căn phòng tồi tàn này, lọt vào mắt, chỉ có bao nhiêu đấy. Giống như... không có gì để nhìn. Giang Viễn Lâu nhìn qua một vòng, tùy tiện hỏi: "Mấy đứa có cảm thấy hình như thiếu cái gì không?"
"Chăn." Chu Tú Mẫn cũng tùy tiện đáp. Chu Sa lên phía trước một bước, không ngờ giẫm lên một tấm gỗ, tấm gỗ đó đã giòn rụm đến cực điểm, rồi vỡ vụn thành bột, âm thanh không lớn, nhưng đột ngột phát sinh, thật khiến người ta giật mình. Chu Sa ngừng lại một chút, lại tiếp tục, cô bước đến trước giường, ngồi xổm xuống, lấy đèn pin chiếu sáng, miễn cưỡng có thể nhìn thấy có một thứ đồ phát đen bên tường bị mấy thanh ván giường che đi, có lẽ là chăn. Chu Sa đứng lên, nói: "Ở dưới giường."
Giang Viễn Lâu chỉ tùy tiện hỏi, Chu Tú Mẫn cũng tùy tiện đáp, không ngờ Chu Sa lại cẩn thận như thế, hai người vô thức nhìn nhau, đều nhìn ra cảm thụ "ôi chao" buồn cười từ mắt nhau. Đầu óc Chu Tú Mẫn nảy số nhanh, cảm thán cùng Giang Viễn Lâu xong, ngay tức khắc nghĩ đến: "Tại sao bếp củi, ghế, bàn trà, bát đũa đều còn tốt, tại sao giường lại hỗn loạn thế này?"
Giang Viễn Lâu nói, "Để anh qua nhà bên xem?" Có so sánh mới hiểu chân tướng. Hắn quay người muốn rời đi, đột nhiên lại nghĩ ra gì đó, thế là quay người đưa tờ giấy trong tay đưa cho Chu Tú Mẫn, "Đây là thứ Béo nhặt được bên ngoài. Không biết có phải trước đây từng có người đến đây không, còn lưu lại thứ này cho chuột tha về lót ổ. Bọn anh cảm thấy giống như là nhãn hiệu thuốc năm bốn mươi năm mươi, ví như Hatamen chẳng hạn, hai đứa xem đi."
Năm bốn mươi, năm mươi? Đoạn thời gian vi diệu này khiến Chu Tú Mẫn liên tưởng đến cậu ba Lâm phong lưu ngày nào, cô ấy nhìn sang Chu Sa. Chu Tú Mẫn không hút thuốc, nhưng rất quen thuộc đối với người phụ nữ trên nhãn hiệu Hatamen thịnh hành năm 40, 50 này, đặc biệt năm đó thịnh hành trào lưu "phục cổ", cô ấy cũng cùng từng Chu Sa đi du lịch, đi qua một cửa hàng bán đồ lưu niệm có những thứ này, tuy kí ức lúc đó chắp vá, nhưng cũng không sai, nhìn độ dày của nó, không giống tờ lịch, đây có lẽ là vỏ bao thuốc. Đây chính là loại thuốc lưu hành thời cậu ba Lâm, Chu Tú Mẫn nghĩ trong lòng: Lẽ nào là cậu ba Lâm để lại? Lại cảm thấy không thể trùng hợp như thế, nhưng không thể không nghi ngờ: Không phải cậu ba Lâm vẽ rất nhiều bản đồ lăng mộ thần bí mà đến nay chưa được phát hiện sao? Đây là một Tần Vương, nếu bàn mức độ thần bí, có thể nói là nằm trong top mười.
Chu Sa quay lại, cầm lấy mảnh giấy quan sát với ánh mắt sắc bén, rồi lộ ra một biểu cảm trầm ngâm, một lúc sau mới mở miệng, mọi người cho rằng cô sẽ phát biểu suy nghĩ gì đó, nhưng lại nghe thấy Chu Sa nói: "Đàn anh, chúng ta cùng đi thôi." Vô thức có chút thất vọng, Giang Viễn Lâu nói, "Không liên quan chứ? Sang nhà bên xem đã." Trước khi bọn họ xuất phát, cô Trịnh đã dặn dò cố gắng không được hành động đơn độc, nhưng nơi này gần kề nhau như thế, không đến mức đó chứ?
"Không được." Chu Sa rất kiên quyết.
"OK! Vậy đi thôi."
Bốn người ra khỏi căn phòng hỗn loạn, đi được mấy bước, đã sang được căn phòng tiếp theo, cảnh tượng căn phòng này cũng không khác gì căn phòng trước, điều duy nhất khác biệt là giường chưa đổ nát, quần áo chăn màn gì đó chất thành đống bên trên, căn nhà tiếp theo bị rác chắn đầy cửa, không vào được, bỏ đi. Bọn họ vòng qua căn nhà đối diện, căn phòng này cũng không khác là bao, xem thêm hai căn nữa, cũng không quá khác biệt. Nói vậy là, trước khi rời đi những người công nhân đều không biết bản thân sẽ không thể quay về nữa, chứng cứ chính là, tất cả căn phòng đều khóa cửa, nếu vội vội vàng vàng rời đi hoặc đột xuất xảy ra chuyện ngoài ý muốn, sẽ không thể quan tâm đến cửa có khóa hay không, cho nên những căn phòng đều giữ nguyên trạng "cẩn thận". Chắc chắn căn phòng đầu tiên đã xảy ra chuyện gì đó, mới dẫn đến cảnh tượng hỗn loạn như thế.
"Quay lại xem xem?"
"Ừm!"
Lại quay lại căn phòng ban nãy. Mọi người cũng không nói nhiều, chia ra tìm kiếm khắp phòng, tìm xem có cơ quan hay đường bí mật nào đó tồn tại không. Mục tiêu của Chu Sa là đống gạch đá ở góc giường, cô bước lên phía trước kéo những mảnh ván giường còn lại về một phía, những thanh gỗ trải qua năm tháng, dường như đã đổ sụp xuống, mà bụi bặm tích lại cũng đủ dày, Chu Sa nhấc lên một cái, bụi bặm liền tản khắp phòng, mọi người vô thức dừng lại lấy tay bịt mũi. Ván giường bị đẩy ra, mặt sàn dưới giường lộ ra, chiếc chăn ẩn hiện bay nãy cũng lộ ra hoàn toàn, nó đã chuyển sang màu đen cứng nhắc, bất lực bị vứt ở góc tường, hình thành những nếp gấp chồng lên nhau, mà ở góc chăn có một vết giày. Vết giày này vốn không rõ ràng, nhưng vì bụi bặm trên ván giường rơi xuống phủ lên một lớp mỏng mới lộ ra, hơn nữa còn rất rõ. Chu Sa kinh ngạc kêu lên, mọi người đang tìm kiếm, nghe thấy tiếng động bên này liền chủ động đi đến. Dấu giày này, đương nhiên không thể là vết giày của người cổ đại, đây là vết giày da cổ thấp cùng hoa văn mũi tên. Dấu giày này cộng thêm mỹ nhân trên tờ giấy ban nãy, dường như có thể khẳng định thời cận đại có người đã đến đây, vỏ thuốc này đương nhiên là người đó mang đến. Dấu chân dưới giường, đương nhiên chứng minh dưới giường có thứ gì đó, hoặc có thể là... đường hầm? Con đường bí mật? Béo vội vàng trực tiếp dùng tay xoa lớp bụi trên mặt đất, Chu Tú Mẫn rút bàn chải ra lau, mấy người quét phủi một lúc, phát hiện dưới góc chăn có một chiếc lỗ to bằng ngón tay, Béo dùng ngón tay thò vào, hắn cảm nhận được áp lực tay, nhưng không nâng nổi, hắn ngẩng đầu nhìn ba đồng chí còn lại, ba đồng chí còn lại rưng rưng nhìn hắn, như thể hắn có thể biến ra pháo hoa. Béo vừa tức vừa buồn cười, "Đồng chí, lấp lánh nào!"
Mọi người vội vàng lùi lại một bước, lại hai bước, Béo dùng sức, nơi ban nãy bọn họ giẫm lên dần dần lộ ra một vết tích chia cắt với mặt sàn, có thứ gì đó bị kéo ra. Mọi người cũng không nghĩ ra dùng dao rạch, mà trực tiếp dùng tay đào, thế mà bọn họ lại nâng lên một phiến đá hình vuông. Phiến đá này đương nhiên được ngụy trang tinh vi, bên trên còn bôi đất giống như mặt sàn, nếu không phải vô tình phát hiện dấu chân, bọn họ cũng không thể phát hiện ở đây còn có bí mật như thế này. Đột nhiên bọn họ không nói gì, nhưng tất cả mọi người đều lộ ra sắc mặt vui vẻ, lẽ nào là con đường bí mật trong tiểu thuyết, bọn họ thật sự gặp được rồi sao?
Phía dưới động, có một con đường có bốn năm bậc thang, người chui xuống, còn có thể cong lưng đưa tay lên đậy phiến đá lại, mà bên dưới bậc thang, hình như còn có một cái động. Béo cởi ba-lô xuống, nói anh xuống xem xem, sau đó thuận lợi bò xuống, Chu Sa bắt lấy một cây xà beng đưa cho hắn phòng thân, Béo nhận lấy, co người xuống cầu thang. Cầu thang chỉ có bốn bậc, bậc cuối cùng có thể trực tiếp đặt chân xuống mặt đất, có lẽ xây bậc này khá lãng phí. Dưới bậc thang, còn có một chiếc động chứa được hai ba người, ở một bên động chất đầy khối đất, nhìn vết tích trên động, không giống người làm, có lẽ là thiên nhiên, mà động này, lại liên kết với một chiếc "đuôi" là con đường thấp hẹp chỉ một người có thể bò qua. Những khối đất ở bên kia hiển nhiên là đào ra từ con đường này, cho dù không biết chiếc "đuôi" này thông ra đâu, nhưng đã phát hiện, cũng vô thức mang đến vui vẻ thần bí. Béo vui vẻ rống lên, "Các đồng chí, mau xuống đây, có đường!" Hắn vừa nói vừa quay lại chỗ bậc thang, đứng dưới giúp chuyển hành lí. Chu Tú Mẫn xuống đầu tiên, sau đó là Giang Viễn Lâu, cuối cùng là Chu Sa, cô đứng trên bậc thang, do dự một lát, cuối cùng vẫn đóng "nắp" lại.
Ba người xuống dưới, giống như Béo đánh giá chiếc động kia, cũng không có gì để nghiên cứu, vốn cái động không lớn, cùng lắm có thể đủ cho bốn người chen chúc chật ních, mặt sắp dính vào tường. Béo bò trên đất dùng hai chiếc đèn pin chiếu sáng, không chiếu tới điểm cuối.
"Bò?" Hắn phát ra nghi vấn.
"Bò! Tất nhiên!" Giang Viễn Lâu khẳng định đáp lại.
Chu Sa nói, "Em bò trước cho. Không biết bên trong có thứ gì, em đi trước sẽ an toàn hơn."
Nội tâm hai người đàn ông muốn nói dù có cái gì em cũng là một cô gái yếu đuối, nhưng lập tức nghĩ ra bạn học Chu Sa không phải là cô gái yếu đuối, là nữ hán tử. Nhưng dựa vào cái gì mà sẽ an toàn hơn, lẽ nào côn trùng độc kia sẽ nương tay hơn với phụ nữ? Béo ấp úng, "Bạn học Tiểu Chu, tuy thể tích của anh có hơi lớn, nhưng co lại vẫn có thể bò trước. Không thì A Lâu cũng được mà."
"Đàn anh, đây không phải Khổng Dung nhường lê. Anh cũng đừng tranh. Muốn thể hiện phong độ, quay về mời bọn em ăn cơm là được." Chu Tú Mẫn biết Chu Sa lo lắng, nếu bên trong có côn trùng độc gì đó, gặp cô, phải tự biết mà tránh, cho nên mới mở miệng ngăn Béo thể hiện phong độ.
"OK! Nhà hàng năm sao tùy chọn." Béo nghĩ nghĩ, cũng không kiên trì. Trong lòng hắn nghĩ có thể ra ngoài... có thể lấy được đồ ra ngoài, đừng nói ăn cơm, ăn vàng – thật ra trong đầu hắn nghĩ đến "phim vàng" trong quốc đảo AV, phỉ nhổ một cái, âm thầm mắng chửi bản thân bây giờ là lúc nào rồi còn có thể nghĩ đến mất thứ bậy bạ đó nữa – ăn kim cương cũng được! Hắn đang nghĩ đến "phim vàng", Chu Sa đã đẩy ba-lô cùng hành lí lớn vào trong đường nhỏ. Giang Viễn Lâu và Béo lên tiếng bảo bọn hắn có thể xách, bị một câu "nếu phía trước có thứ gì cũng có thể chặn lại" của Chu Sa từ chối, sau đó đến tự mình bò đi, đẩy ba-lô và túi hành lí lớn bò vào. Những người khác cũng lần lượt theo sau.
Con đường nhỏ này, rõ ràng rất dài, bọn họ bò bốn năm phút, cũng chưa thấy dấu hiệu Chu Sa sẽ dừng lại, hiển nhiên chưa đến lối ra. Miệng Béo quá rảnh rỗi, "Anh nghĩ ra rồi, lúc huấn luyện quân sự cũng như thế này, vô cùng gian nan." Giọng điệu Béo lúc này như đang độc tấu. Giang Viễn Lâu bực mình, "Lúc huấn luyện quân sự đối diện gian khổ nhưng có thể nhìn thấy núi cao biển rộng rừng sâu đất bằng được chưa?"
Bọn họ ở đây muốn dang tay dang chân cũng không được.
Béo khích lệ, "Các đồng chí, vất vả rồi!"
Giang Viễn Lâu làm mặt nghẹn trong bóng tối, khà khà cười lạnh hai tiếng, lạnh lùng nói: "Vì nhân dân phục vụ."
Chu Tú Mẫn nghe xong trợn mắt, có gì có thể đấu lại sự nhàm chán của bọn hắn không? "Đàn anh, chúng ta có thể nói gì có ý nghĩa chút không?"
Béo mất tinh thần, "Ví dụ?" trong lòng trực tiếp phỉ nhổ: "Mẹ kiếp, cái đường rắn thật sự không phải người làm, đường này không phải dài một trăm linh tám nghìn dặm của Hồng quân Liên Xô chứ? Ra ngoài chắc chắn khuỷu tay sẽ rách mất."
"Ví như con đường này, sẽ thông đến đâu." Chu Tú Mẫn cũng cảm thấy khuỷu tay rất khó chịu, cảm giác nói chuyện có thể phân tán lực chú ý, cũng tham gia câu chuyện nhàm chán kia.
Béo làm bộ nghiêm túc, "Lí tưởng của anh là nó có thể thông đến mộ chính." Giang Viễn Lâu bổ sung: "Nếu không gần mộ chính nhất cũng được."
"..." Chu Tú Mẫn trợn mắt, nghĩ hay lắm. Giang Viễn Lâu không nhìn thấy biểu cảm nhưng có thể tưởng tượng ra suy nghĩ của cô ấy, buồn bã nói, "Bạn học Chu Tú Mẫn, ban nãy bạn học Tiểu Chu nói, có phòng để ở là công nhân tương đối cao cấp, công nhân cao cấp, thường phụ trách phần mộ chính, lí tưởng của chúng tôi, tuy có chút hơi lí tưởng, nhưng cũng không phải không có khả năng. Ai đó từng nói, chúng ta nên ở trong bóng tối để nhìn ánh sáng..."
"Khà khà!" Chu Tú Mẫn cười lạnh hai tiếng, không thèm phản bác.
Giang Viễn Lâu, Béo:... Cảm giác cô Trịnh đang ở nơi này là sao chứ? Đệ tử ruột cũng không nên như thế.
Nhưng rất lâu, vẫn chưa phát hiện ánh sáng. Lại rất lâu, vẫn như cũ. Cuối cùng mọi người quá mệt, không thể không dừng tại chỗ nghỉ mười phút, trực tiếp gối lên ba-lô nằm xuống, rồi lại tiếp tục bò.
Tiếp tục bò trên con đường rắn.
Béo nói, "Con đường này, rõ ràng là con đường thoát thân của công nhân, nếu là đường thoát thân, chắc không phải là đường rời khỏi cung điện ngầm chứ?"
"Vậy thì tốt, làm lại lần nữa, đi đường ở tầng hai, tuy cơ quan trùng trùng, cũng còn hơn phải bò đường rắn mệt chết người này."
Béo muốn hát: Đi đi, đi đến mồng Chín tháng Chín... được rồi, bọn họ bò. "Bạn học Tiểu Chu..." Hắn hỏi Chu Sa, "Em thấy sao?"
Bạn học Tiểu Chu thành thật trả lời: "Không biết nữa ạ!"
Béo: "..."
Được rồi, tiếp tục bò.
Lại bò thêm mười phút nữa, Chu Sa bò đằng trước đột nhiên dừng lại, Chu Tú Mẫn tự nhiên cũng ngừng, tuy Giang Viễn Lâu không nhìn thấy phía trước nhưng vui vẻ hỏi: "Đến rồi sao?"
Đến rồi, đến cuối đường rồi. Phía trước hết đường rồi. Phía bùn đất trên đầu biến thành gạch xanh. Chu Sa bò nửa thân người lên ba-lô, nâng viên gạch xanh lên, tốn chút sức mới di chuyển được nó. Cô đem ba-lô đặt lên phía trước, tiếp đến là túi hành lí lớn, sau đó chống đất bò lên, rồi đón lấy hành lí của những người khác, kéo họ lên.
Nơi bọn họ đang đứng là một "quảng trường" hùng vĩ: Hai bên sừng sững vô số những cột đá lớn hình vuông, có lẽ một cột nào đó, chính là thứ bọn họ đã nhìn thấy qua vết nứt nhỏ hẹp trong "thành phố chết", thân cột trắng muốt, bên trên chạm khắc rồng vàng. Rồng vàng dùng bột vàng lên màu, trải qua năm tháng, vẫn phát sáng hoa lệ, rồng vàng cuồn cuộn giữa bầu trời cùng những đám mây, giương nanh múa vuốt, tư thế hùng dũng, rất sống động, tuấn mỹ không thôi. Nơi ánh sáng đèn pin chiếu đến, còn phát ra một khí thế kinh người, giống như tùy lúc có thể xé cột xông đến. Trên đất phủ đầy gạch xanh vuông vức, độ dài rộng từng viên giống nhau, rất quy mô, mà quảng trường rộng lớn này...
Đèn pin siêu sáng này có thể chiếu xa tới năm trăm mét, nhưng ánh sáng của nó lúc này, vô thức, chìm trong bóng tối.
...
Chú thích:
1. Chu Ất Kỷ: Mượn từ "Khổng Ất Kỷ", tên một truyện ngắn của nhà văn Lỗ Tấn, cũng là tên nhân vật chính của truyện. Khổng Ất Kỷ là một nhà nho lỗi thời, lập dị, dơ bẩn, nghèo nàn, song lúc nào cũng tỏ ra nghiêm nghị, đến mức sự nghiêm nghị đó biến thành trò cười của bọn bình dân. Tác phẩm in lần đầu năm 1919 trên báo, in lại trong tập "Gào thét" năm 1922.
2. Khổng Dung nhường lê: Câu chuyện về Khổng Dung năm bốn tuổi đã nhường quả lê to hơn cho anh mình, còn mình nhận lấy quả nhỏ. Cậu bé làm như vậy là hoàn toàn đúng đắn, vì việc nhà cậu làm ít hơn người anh. Khổng Dung là quan nhà Đông Hán, cháu 20 đời của Khổng Tử, nổi tiếng với tài thơ văn đương thời, là một trong "Kiến An thất tử".
