Chạm khắc ngà voi
Chạm khắc ngà voi có nguồn gốc từ rất sớm, phát triển từ thời kì văn hóa Hà Mỗ Độ*, văn hóa Đại Vấn Khẩu*, trải qua lịch sử huy hoàng thời Đường Tống, đến thời Thanh Minh thì đạt đến đỉnh cao, được chia thành nhiều phái khác nhau. Mảnh chạm ngà này to cỡ ngón cái, màu sắc khoáng đạt, kĩ thuật dùng dao lưu loát gọn ghẽ, thêm vào vài nét bút khiến hình ảnh con nai sừng tấm đang nằm phủ phục hiện lên sinh động như thật, vô cùng tinh tế động lòng người. Kĩ thuật dùng dao của mảnh chạm ngà này thuộc chạm phù điêu nông và khắc âm của Tô Châu, tạo hình nghiêng về nét khéo léo uyển chuyển mà tú lệ của chạm ngà Dương Châu, nó còn mang theo cả khí chất giản đơn hào phóng lại hùng hồn giống chạm ngà Bắc Kinh. Đây khẳng định không phải đồ cổ, hơn nữa nét bút viết tay này chắc chắn là của người hiện đại.
Bạn học Chu Sa nghĩ đi nghĩ lại, rất muốn biết đồ vật quý giá này tại sao lại xuất hiện trong thùng của mình, khả năng duy nhất chính là người mà bản thân va vào ở chợ đêm, có vẻ như cô đã cọ vào quần của người kia khiến đồ vật rơi ra, vừa hay rơi vào thùng, được cô cầm về mà không hề hay biết.
Chu Sa nhớ người đó mặt mày như họa, khí thế kiêu ngạo, vừa nhìn liền biết là người nóng tính, không tìm thấy đồ chắc chắn rất sốt ruột, đêm mai cô sẽ đi tìm người đó để trả đồ.
Chu Sa liền đem mảnh chạm ngà đó bỏ lại trong túi, đặt bên cạnh chiếc hộp gỗ rồi khóa tủ đồ lại.
Ngày hôm sau, kì huấn luyện quân sự.
Các khoa các lớp đúng giờ tập trung. 6 giờ sáng thức giấc, mặc quân phục, thắt lưng da, đội mũ, tiếng còi vừa vang lên, nắm lấy bình nước nhỏ nhanh chóng đi ra ngoài. Đến muộn, cho dù là bao nhiêu lâu, đều phải bò trên mặt đất chống đẩy hai mươi cái. Nữ sinh khoa khác không ngừng chê bai bộ quân phục rằn ri màu xanh xấu chết người. Trời thì nóng nực, mới 6 giờ rưỡi sáng, thời tiết bắt đầu nóng, đến 8 9 giờ nóng đến mức tóc trên đầu đã có thể bốc khói, gần đến trưa là có thể gỡ xuống một lớp da, đám tân sinh viên khổ sở không thôi.
Làn da bị ánh mặt trời chiếu đen bao giờ mới có thể trắng lại được đây?
Thế là từng người từng người bạt mạng bôi kem chống nắng lên người, nhưng lại chẳng thể ngăn nổi mồ hôi chảy xuống như mưa, thế nên một lát sau kem chống nắng cũng trôi sạch, làm khô nứt niềm an ủi linh hồn duy nhất của bọn họ. Nửa ngày còn lại, mệt mỏi đến mức cơm ăn vào đều có thể nôn ra.
Một ngày đằng đẵng qua đi, xương khớp rã rời, bò lên giường, cơm không muốn ăn nước không muốn uống, lại còn đau nhức mà bực nỗi không ngủ được. Có sinh viên gian xảo muốn giả ốm, được thôi, giả bệnh thì mang giấy khám đến đây. Quý cô Ngô Tĩnh, phụ trách phòng ý tế của trường, tướng mạo xinh đẹp như hoa, nhưng chỉ cần đằng ấy còn thở thì đằng ấy không thể không đến trường huấn luyện, "giáo dục thép" của Đại học Tây Hoa không phải gọi cho vui, muốn vờ vịt ư, mấy đứa không có cửa đâu!
Các đồng chí khoa Khảo cổ thật thà, vốn cũng chẳng có mấy người da trắng, những người da trắng bóc như Giang Viễn Lâu hay Chu Sa chỉ là trường hợp ngoại lệ, cũng chẳng ai để ý có bị phơi đen hay không, dù sao sau này dầm mưa dãi nắng còn có thể trắng được sao. Trong lòng mọi người vốn đã có chuẩn bị kĩ càng, chỉ là vị giáo viên quân sự kia sau khi tập hợp hàng lối, điểm danh, cho mọi người quay trái quay phải đằng trước đằng sau quay xong mới phát hiện sắc mặt trắng bóc của bạn học Tiểu Chu, cả người như thể không còn một giọt máu mà kinh ngạc không thôi, cứ ngỡ em sinh viên này bị bệnh, liền quan tâm hỏi, bạn học em có sao không, có cần nghỉ ngơi không?
Chu Sa thành thật, nói, "Em không sao!"
Đồng chí giáo viên quan tâm, "Em có thể nghỉ ngơi một lát, không cần cố quá."
Giang Viễn Lâu đứng phụ trách hướng dẫn ở bên cạnh ho khẽ nói với giáo viên: Da người ta vốn như thế, không sao đâu!
Giáo viên nghi hoặc: Mặt mũi trắng tới mức – thiếu chút nữa thốt ra hai từ "người chết" – nhưng cảm thấy không thích hợp, liền thu lại, líu lo, làm sao có thể trắng như thế?
Giang Viễn Lâu nhìn trời mà nhủ, cha mẹ sinh ra đã vậy!
Làn da như thế cũng không phải không có, chỉ là ít thấy mà thôi, không, phải là hiếm thấy mới đúng.
Trước giờ hắn gặp qua hai người: một là ở trên mạng, chưa từng gặp ngoài đời, người Hồng Kông, nói là mắc bệnh gì đó nên toàn thân mới trắng như xuyên thấu vậy, ngay cả tròng mắt cũng thế, để tránh cuộc sống của cô nàng bị người ngoài kì thị nên cả gia đình đã chuyển đến nước ngoài, cô gái đó còn làm người mẫu, chụp một bộ ảnh chơi đùa cùng đàn cá nhìn rất đơn thuần xinh đẹp. Còn một người khác chính là con gái nhà họ Trương, có lần theo đuôi chú bác qua đó gặp được, nhưng cũng đã lâu lắm rồi, làn da cũng gần giống như Chu Sa, một cỗ thi thể nữ trắng bóc ngàn năm không mục nát, nhìn dưới ánh mặt trời còn đẹp đến lạ, nếu là ban đêm hoặc chỗ u ám còn có thể dọa người, lúc chụp ảnh còn có thể dùng làm phông nền. Nhưng con gái nhà họ Trương lại khác, đó là làn da được tạo thành do mười mấy năm không tiếp xúc ánh mặt trời, còn Chu Sa...
Hắn nhân lúc giáo sư Chu Nhân Mỹ đang bận liền xem trộm thông tin của cô, ngoan ngoãn, giỏi giang, tờ thông tin này rõ ràng nói cho hắn biết đây đích thị là một đứa trẻ ngoan, một học sinh tốt, thành thích tốt đến mức có thể đỗ vào Thanh Hoa hay Bắc Đại*, nhưng lại chạy tới khoa Khảo cổ bọn hắn, có chút lãng phí. Thành phần xuất thân chính là ba đời làm nông nghèo khó, thật sự là "người có xuất thân tốt".
Nhưng gia đình nông dân nghèo khó lại có thể sinh ra một cô gái xinh đẹp trắng trẻo thuần khiết như này, cảm giác rất không hợp lẽ, khiến người ta dễ có suy nghĩ không lương thiện. Ví như đồng chí thanh niên trắng trẻo có học thức từ thành phố xa quê lâu ngày, muốn tìm lại quê hương, vừa về quê liền bị lãnh đạo thị trấn abc xyz, sinh ra một cô con gái trắng trẻo xinh xắn như mẹ, người phụ nữ trẻ tuổi có học thức vì muốn quay lại thành phố tìm kiếm hạnh phúc, liền bỏ lại đứa con do mình đẻ ra, đứa trẻ lớn lên ở nông thôn, gả cho Trần A Cẩu nhà kế bên, sau đó lại xinh ra một cô con gái trắng trẻo xinh xắn (Phiên bản điện ảnh chân thực). Hoặc cũng có thể cô gái xinh đẹp vùng nông thôn cùng chàng trai trẻ tuổi có học thức lịch lãm ấm áp yêu nhau, sau đó chàng trai trẻ tuổi có học thức phải quay về thành phố, hứa hẹn nhất định sẽ quay về đón cô gái, cô gái nông thôn xinh đẹp đợi mãi đợi mãi, thật lâu không thấy người chồng trở lại, nào biết người đàn ông bội bạc ấy đã lập gia đình mới ở thành phố, cô gái vất vả nuôi lớn con gái (Phiên bản bi kịch), được rồi, cô con gái xinh đẹp vẫn gả cho Trần A Cẩu nhà kế bên, thế là...
Hự!
Giang Viễn Lâu cạn lời với bản thân. Giang Viễn Lâu nhắc nhở chính mình: Làm một nhà Khảo cổ học tương lai nghiêm túc, chăm chỉ, tuấn tú, tất cả sự thật đều phải chứng minh dựa trên chứng cứ, làm sao có thể dựa vào tưởng tượng mà đoán bậy đoán bạ?
Không tốt, như vậy không tốt.
Giang Viễn Lâu kéo tâm hồn đang đi chơi xa của mình lại, đội ngũ vẫn như cũ vẫn quay trái quay phải tiến một bước lùi một bước, thỉnh thoảng chạy bước nhỏ tại chỗ.
Buổi chiều, Béo mang theo khẩu dụ của giáo sư Chu: Không huấn luyện nữa, mọi người nhanh về đào mảnh gốm đi!
Nguyên nhân là vì có một công ty bất động sản ở Thành Bắc đang tiến hành xây dựng, công nhân đào đất làm móng thì phát hiện một cái động, bên trong có cơ man mảnh gốm, bát đĩa to nhỏ, có hình thù nhưng không còn nguyên vẹn. Phía nhà đầu tư sợ đây là di tích, vết tích lịch sử nào đó, đến lúc đó nhà của hắn muốn xây liệu còn xây được chắc, liền ra lệnh cho công nhân tiếp tục đào. Công nhân đa phần là người địa phương, vùng đất này học thuật cao thâm, còn có đại học Tây Hoa nức tiếng, nếu đây là di tích cổ, có thể để nhà hắn đào sao? Công nhân không làm nữa, chạy đến báo cáo với lãnh đạo, phía trên rất coi trọng, lập tức phái chuyên gia tới thăm dò, mà giáo sư Chu là một trong những người đó.
Sau khi nghiên cứu, phát hiện đây là nơi lưu trữ vật dụng thường ngày của người dân, tuy giá trị lịch sử không cao nhưng có ý nghĩa nhất định đối với nghiên cứu học thuật, hơn nữa có thể mở lớp vỡ lòng với đám tân sinh viên, cũng được việc đấy chứ! Vậy nên giáo sư Chu dày vò phía nhà đầu tư, khiến hắn buộc phải để công nhân ngừng thi công một ngày. Giáo sư Chu như vớ được vàng, cử người mau chóng về trường gọi sinh viên đến. Đám sinh viên vừa nghe không cần huấn luyện nữa, ai cũng vui đáo để ôm lấy nhau hoan hô, hai trung đội bên cạnh ngưỡng mộ đến đỏ vành mắt.
Ăn cơm xong, cả đội không thiếu một ai theo đàn anh xuất trận, kết quả thà rằng huấn luyện quân sự còn hơn, cái hố này vừa nóng vừa bức, đào mảnh vỡ phía trên còn dễ, đến những mảnh bị vùi sâu trong đất lại không thể dùng cuốc xẻng loại lớn, chỉ có một chiếc xẻng nhỏ, tỉ mẩn tách từng lớp bùn đất, cẩn thận tẩy rửa từng mảnh từng mảnh. Ngày nóng nực, đeo vào một chiếc găng tay lao động dày cộp, lại dính lên bùn đất ướt át càng thêm nặng. Sau một khoảng thời gian dài cứng nhắc máy móc làm việc, từng người từng người đều im lặng đến u ám, có đồng chí không kiên nhẫn còn tháo găng tay ra đào bằng tay không, kết quả bị những mảnh vỡ kia cứa đứt tay, còn bị giáo sư nghiêm khắc mắng một trận mới khiến mọi người không dám tháo ra, nghiêm chỉnh đeo găng tay làm việc.
Đến 6 giờ chiều, lớp huấn luyện quân sự đã tan, nhưng bên này vẫn tiếp tục làm việc, xem ra phải làm việc đến nửa đêm hoặc cũng có thể qua đêm. Các bạn học lệ rơi hai hàng, có lẽ họ đã sớm quên đi những tiếng nô nức hoan hô lúc ban đầu. Mới đầu có người cười cười nói nói, sau đó ít dần, rồi lại sau đó, chẳng còn ai có tâm tình nói chuyện, trong không khí chỉ sót lại âm thanh của tiếng đào đất, bước chân di chuyển hay những tiếng "cách" nặng nề của những mảnh gốm va vào nhau, yên tĩnh cực kì.
Giáo sư Chu theo ngành Khảo cổ đã nửa đời người, đối với bất kì vết tích hay vật cổ nào đều tỉ mỉ dịu dàng như đối với người yêu, ông điên cuồng với khảo cổ, chỉ cần có một ngôi cổ mộ trước mặt ông, ông tiếc rẻ đào ba lớp đất mang về nghiên cứu, thật sự muốn "đào ba tấc đất", thế nên trong ngành có biệt danh "Chu Đào Đất", câu cửa miệng của ông chính là: Chúng đều đẹp, mọi thứ đều đẹp, nên đám sinh viên thường ngầm gọi ông là Chu Mỹ Đích, nhưng vì trùng tên với thương hiệu Mỹ Đích nên sinh viên đổi thành: Chu Điều Hòa! Tại sao ư? Bởi lẽ giáo sư của bọn hắn cho rằng điều hòa của Mỹ Đích là loại tốt nhất.
Giáo sư Chu Mỹ Đích đối với cổ vật cổ tích tốt bao nhiêu nhưng không đại diện cho việc ông tốt với sinh viên bấy nhiêu. Khoa Khảo cổ có một luật bất thành văn: Nữ sinh làm chủ, nam sinh chạy việc, nam sinh làm vật nuôi. Giáo sư Chu chỉ huy mấy người đàn ông cùng một đám vật nuôi làm việc, sau đó xoa xoa cái đầu mỏi nhừ đang chảy đầy mồ hôi của mình. Giang Viễn Lâu khuyên ông, Giáo sư, thầy về nghỉ trước đi, ở đây có bọn em hối thúc là được rồi, thầy đừng quá lo! Chu Điều Hòa xua xua tay, Không không không! Tôi không sao! Làm người đưa đường chỉ lối, sao có thể để một đám học trò nhỏ làm việc còn tôi lại về nhà nghỉ ngơi chứ? Lại thêm giọng điệu bác học, cái này đẹp, mọi thứ đều đẹp, tại sao hầm lò gốm sứ thời đó lại có phí phách, đẹp đẽ đến thế. Lòng người nổi mấy ý thơ, bình mai Long Tuyền, bình xuân vò ngọc chim hoa bảy màu, bình như ý màu phấn hoa bướm lượn, bình khắc sen hoa hồng lá xanh... đều là những thứ đẹp đẽ như vậy, tuy những mảnh vỡ ở đây không bì kịp, nhưng cũng vẫn đẹp, tất cả đều là nghệ thuật, tác phẩm nghệ thuật!
Venus* không nguyên vẹn!
Lời chưa nói xong, hai sinh viên bên cạnh ông đã không thấy tung tích. Giang Viễn Lâu và Béo chỉ nghe đến đoạn hầm hố gì đó đã chạy mất dép, giáo sư Chu hễ nhắc đến mấy thứ đó liền không ổn, cho ông tỏ bày tình yêu nghệ thuật cổ vật chắc chắn có thể nói năm ngày năm đêm không nghỉ. Giang Viễn Lâu và Béo không khỏi lắc đầu vì ông thầy hướng dẫn của bọn hắn. Giáo sư Chu một đời đam mê khảo cổ, không cưới vợ sinh con, say mê đắm đuối không lối thoát, đây đích xác là kẻ si tình.
Đến sáu giờ rưỡi, có người đói đến không chịu được, liền ngao ngao kêu lên, giáo sư Chu liền để Giang Viễn Lâu và Béo đi mua đồ ăn về, còn điểm danh bạn học Tiểu Chu theo cùng. Giáo sư Chu vẫn chưa thấy người, chỉ độc biết cái tên này rất đặc biệt, bảo bọn họ mua bánh bao và nước suối để lót dạ trước, tiền ghi vào quỹ lớp. Đám sinh viên nghe thấy có đồ ăn liền nhao nhao như hổ đói tụ lại, yêu cầu này nọ, nào là trà xanh, trà đỏ, sprite coca, bánh quy mì sợi, còn cơm gà đủ các thể loại. Chu Điều Hòa hung hăng, làm gì có nhiều đồ ngon thế, chỉ có nước khoáng bánh bao, ăn thì ăn không ăn thì miễn, bây giờ còn có đồ mà ăn, đợi khi ở chốn hoang vu, xem mấy đứa có nhặt cỏ dại cạo vỏ cây mà ăn không. Giáo huấn của ông khiến đám học trò nhỏ đáng thương muốn hừ cũng không dám!
Giang Viễn Lâu kéo giáo sư sang một bên, được rồi, đều là trẻ nhỏ, dạy từ từ! Sau đó quay lại nói với đám sinh viên, muốn ăn gì thì đăng kí, tiền trao cháo múc, nhưng đừng yêu cầu quá cao. Đám sinh viên khóc ô ô, đàn anh, em yêu anh, em muốn hai chai sprite...
Giang Viễn Lâu liền gọi Phương Tranh đi cùng để cân bằng giới tính, nhưng chính xác là để có thêm một người cao to khỏe mạnh xách đồ thôi mà!
Bốn người đi xe đến siêu thị Walmart rồi chia thành hai đường, Giang Viễn Lâu và Béo đi mua nước khoáng cùng những thứ mà mọi người yêu cầu, Phương Tranh và Chu Sa đi mua bánh bao, sau đó tập hợp ở chỗ vừa xuống xe trước Walmart.
Phương Tranh và Chu Sa đi mấy cửa hàng mới mua đủ sáu mươi chiếc bánh bao, mỗi người một cái, tính toán số lượng đồ ăn đêm rồi lại mua thêm một ít dimsum, sau đó quay về điểm tập hợp. Hai người xách theo túi lớn túi bé, Chu Sa đội mũ vẫn không che được làn da của mình, hai cánh tay trắng bóc thu hút rất nhiều ánh nhìn hiếu kì từ mọi người. Phương Tranh nói, tại sao da cậu có thể trắng được vậy, trắng như tuyết ấy. Chu Sa ngại ngùng chỉ cười cười không đáp.
Hai người đang dừng đèn đỏ đợi qua đường, phía trước có một ông lão vác theo bao tải, mặc bộ quần áo rách nát, đầu tóc bạc phơ, đi theo bé gái giơ bát xin tiền, bé gái vừa quay người, ông lão lẽo đẽo theo sau, đứa bé lại tiếp tục quay người rời đi. Cả con đường dài, ông lão đi được vài bước bèn hỏi xin tiền một người, người đó liền móc ví ra, bên trong dày cộp những tờ một trăm đồng, không có tiền lẻ, người đó liền rút một tờ một trăm để vào trong bát, ông lão không ngờ xin được được tiền, mà còn là tiền to, kinh ngạc, liên tục nói cảm ơn, sau đó đút tiền vào túi, tìm người để xin tiền tiếp theo.
Chu Sa nhìn thấy, kêu một tiếng "Này", Phương Tranh hỏi làm sao thế, Chu Sa không đáp lại, vừa lúc đèn đường chuyển xanh, cô nhanh chóng xông tới nhưng người cho tiền ban nãy đã không thấy đâu. Phương Tranh vội vã theo sau hỏi sao thế, Chu Sa nói, cậu đợi tôi một lát, tôi sẽ nhanh chóng quay lại, sau đó vác theo túi lớn túi nhỏ mà chạy về một hướng. Phương Tranh nghi hoặc, không yên tâm nên đuổi theo. Chu Sa chạy một đoạn, nhìn thấy người cho tiền người ăn xin ban nãy, kêu lên, "Người phía trước, xin đợi đã!" Nhưng đối phương không biết đang gọi mình, không dừng lại cũng không quay đầu, Chu Sa chỉ đành đuổi theo, vượt lên phía trước mặt cô ấy, vừa mở miệng vừa dùng tay giữ lại, "Xin đợi đã!"
Người đó không kiên nhẫn nhăn mày, giọng điệu hung hăng, "Làm gì thế? Có chuyện gì sao?"
Chu Sa bị rống đến lắp bắp, "Có phải... cô... tối qua cô làm mất đồ gì không? Chúng ta... tối qua chúng ta gặp ở chợ đêm, chính là chợ đêm gần đại học Tây Hoa, chúng ta có va vào nhau, tôi nhặt được một thứ không biết có phải của cô không, tôi vừa nhìn thấy cô, liền chạy qua đây hỏi cho rõ."
Người đó nhíu mày, không thể tin được hành động nhặt được của rơi lại không tạm thời đút túi này, giọng điệu giống như sớm đã ngờ tới, "Ờ, quả nhiên rơi ở chỗ cô! Vậy trả đây!"
"Vậy... vậy cô nói xem đó là thứ gì?"
"Cô..." Người kia giống như tức giận, lộ ra vẻ mặt phẫn nộ "lẽ nào tôi còn muốn lừa cô", "Là một mảnh chạm ngà, được chưa? Trả đây!"
"Ờ ờ ờ! Vậy đúng là của cô rồi!" Chu Sa thở phào một hơi, cười một cái, "Thật ngại quá, hôm nay có buổi huấn luyện quân sự, tôi không mang bên người, bây giờ còn phải đi xử lí mảnh gốm, không thể về trường được, cô xem ngày mai tôi trả cô được không?"
Người đó nhìn Chu Sa bằng ánh mắt quái dị, giống như đang nghĩ tại sao người này có thể cổ quái đến vậy, vừa hoài nghi vừa yên tâm, nhưng biểu cảm nóng nảy đã hòa hoãn lại, "Ngày mai lúc nào cô rảnh?"
"Cái đó..." Chu Sa do dự một lát, "Có lẽ là buổi trưa hoặc chiều tối. Buổi trưa có thời gian nghỉ ngơi, huấn luyện quân sự xong cũng có thời gian."
"Hay là vậy đi, tôi cho cô số điện thoại di động, khi nào cô có thời gian, gửi tin nhắn hoặc gọi điện cho tôi, tôi qua lấy."
"Tôi không có di động."
"Cô..." Người đó lộ ra biểu cảm không thể tin nổi, thời đại nào rồi, còn có người không dùng di động sao? "Vậy cô có thời gian thì đem đến "Trân Bảo Hiên" ở quảng trường Bách Hoằng trong trung tâm thành phố được không? Cô có biết chỗ đó không? Không biết thì hỏi người đi đường, chỗ đó nổi tiếng lắm. Gửi đến quầy tiếp tân là được rồi! Tôi sẽ thông báo trước cho họ!"
Chu Sa gật gật đầu, "Được rồi. Huấn luyện kết thúc tôi sẽ gửi qua đó."
"Vậy thế nhé!", người đó nói xong liền rời đi. Chu Sa hỏi cô ấy tên gì, người đó quay đầu nhìn chằm chằm cô, "Chúng ta có quan hệ gì chứ, cô đụng rớt đồ của tôi, nhặt được thì trả lại là điều đương nhiên, tôi không muốn nói cho cô biết!"
...
Chú thích:
1. Văn hóa Hà Mỗ Độ: là một nền văn hóa thuộc thời đại đồ đá mới, phát triển rực rỡ ở ngay phía nam vịnh Hàng Châu thuộc vùng Giang Nam, nay thuộc địa phận của Dư Diêu, Chiết Giang.
2. Văn hóa Đại Vấn Khẩu: là tên gọi mà các nhà khảo cổ học đặt cho một nhóm các cộng đồng thời đại đồ đá mới sinh sống chủ yếu ở khu vực nay thuộc tỉnh Sơn Đông, song cũng xuất hiện tại An Huy, Hà Nam và Giang Tô. Nền văn hóa này tồn tại từ năm 4100 TCN đến năm 2600 TCN, tồn tại song song với văn hóa Ngưỡng Thiều.
3. Thanh Hoa, Bắc Đại: Đại học Thanh Hoa, Đại học Bắc Kinh là hai trường đại học danh tiếng nhất Trung Quốc
4. Venus: là nữ thần trong thần thoại La Mã. Thần Venus được coi như tương đương với nữ thần Aphrodite trong thần thoại Hy Lạp. Venus là vị thần của tình yêu, cái đẹp, tình dục, sinh sản, bảo vệ nữ quyền.
Chạm khắc ngà voi có nguồn gốc từ rất sớm, phát triển từ thời kì văn hóa Hà Mỗ Độ*, văn hóa Đại Vấn Khẩu*, trải qua lịch sử huy hoàng thời Đường Tống, đến thời Thanh Minh thì đạt đến đỉnh cao, được chia thành nhiều phái khác nhau. Mảnh chạm ngà này to cỡ ngón cái, màu sắc khoáng đạt, kĩ thuật dùng dao lưu loát gọn ghẽ, thêm vào vài nét bút khiến hình ảnh con nai sừng tấm đang nằm phủ phục hiện lên sinh động như thật, vô cùng tinh tế động lòng người. Kĩ thuật dùng dao của mảnh chạm ngà này thuộc chạm phù điêu nông và khắc âm của Tô Châu, tạo hình nghiêng về nét khéo léo uyển chuyển mà tú lệ của chạm ngà Dương Châu, nó còn mang theo cả khí chất giản đơn hào phóng lại hùng hồn giống chạm ngà Bắc Kinh. Đây khẳng định không phải đồ cổ, hơn nữa nét bút viết tay này chắc chắn là của người hiện đại.
Bạn học Chu Sa nghĩ đi nghĩ lại, rất muốn biết đồ vật quý giá này tại sao lại xuất hiện trong thùng của mình, khả năng duy nhất chính là người mà bản thân va vào ở chợ đêm, có vẻ như cô đã cọ vào quần của người kia khiến đồ vật rơi ra, vừa hay rơi vào thùng, được cô cầm về mà không hề hay biết.
Chu Sa nhớ người đó mặt mày như họa, khí thế kiêu ngạo, vừa nhìn liền biết là người nóng tính, không tìm thấy đồ chắc chắn rất sốt ruột, đêm mai cô sẽ đi tìm người đó để trả đồ.
Chu Sa liền đem mảnh chạm ngà đó bỏ lại trong túi, đặt bên cạnh chiếc hộp gỗ rồi khóa tủ đồ lại.
Ngày hôm sau, kì huấn luyện quân sự.
Các khoa các lớp đúng giờ tập trung. 6 giờ sáng thức giấc, mặc quân phục, thắt lưng da, đội mũ, tiếng còi vừa vang lên, nắm lấy bình nước nhỏ nhanh chóng đi ra ngoài. Đến muộn, cho dù là bao nhiêu lâu, đều phải bò trên mặt đất chống đẩy hai mươi cái. Nữ sinh khoa khác không ngừng chê bai bộ quân phục rằn ri màu xanh xấu chết người. Trời thì nóng nực, mới 6 giờ rưỡi sáng, thời tiết bắt đầu nóng, đến 8 9 giờ nóng đến mức tóc trên đầu đã có thể bốc khói, gần đến trưa là có thể gỡ xuống một lớp da, đám tân sinh viên khổ sở không thôi.
Làn da bị ánh mặt trời chiếu đen bao giờ mới có thể trắng lại được đây?
Thế là từng người từng người bạt mạng bôi kem chống nắng lên người, nhưng lại chẳng thể ngăn nổi mồ hôi chảy xuống như mưa, thế nên một lát sau kem chống nắng cũng trôi sạch, làm khô nứt niềm an ủi linh hồn duy nhất của bọn họ. Nửa ngày còn lại, mệt mỏi đến mức cơm ăn vào đều có thể nôn ra.
Một ngày đằng đẵng qua đi, xương khớp rã rời, bò lên giường, cơm không muốn ăn nước không muốn uống, lại còn đau nhức mà bực nỗi không ngủ được. Có sinh viên gian xảo muốn giả ốm, được thôi, giả bệnh thì mang giấy khám đến đây. Quý cô Ngô Tĩnh, phụ trách phòng ý tế của trường, tướng mạo xinh đẹp như hoa, nhưng chỉ cần đằng ấy còn thở thì đằng ấy không thể không đến trường huấn luyện, "giáo dục thép" của Đại học Tây Hoa không phải gọi cho vui, muốn vờ vịt ư, mấy đứa không có cửa đâu!
Các đồng chí khoa Khảo cổ thật thà, vốn cũng chẳng có mấy người da trắng, những người da trắng bóc như Giang Viễn Lâu hay Chu Sa chỉ là trường hợp ngoại lệ, cũng chẳng ai để ý có bị phơi đen hay không, dù sao sau này dầm mưa dãi nắng còn có thể trắng được sao. Trong lòng mọi người vốn đã có chuẩn bị kĩ càng, chỉ là vị giáo viên quân sự kia sau khi tập hợp hàng lối, điểm danh, cho mọi người quay trái quay phải đằng trước đằng sau quay xong mới phát hiện sắc mặt trắng bóc của bạn học Tiểu Chu, cả người như thể không còn một giọt máu mà kinh ngạc không thôi, cứ ngỡ em sinh viên này bị bệnh, liền quan tâm hỏi, bạn học em có sao không, có cần nghỉ ngơi không?
Chu Sa thành thật, nói, "Em không sao!"
Đồng chí giáo viên quan tâm, "Em có thể nghỉ ngơi một lát, không cần cố quá."
Giang Viễn Lâu đứng phụ trách hướng dẫn ở bên cạnh ho khẽ nói với giáo viên: Da người ta vốn như thế, không sao đâu!
Giáo viên nghi hoặc: Mặt mũi trắng tới mức – thiếu chút nữa thốt ra hai từ "người chết" – nhưng cảm thấy không thích hợp, liền thu lại, líu lo, làm sao có thể trắng như thế?
Giang Viễn Lâu nhìn trời mà nhủ, cha mẹ sinh ra đã vậy!
Làn da như thế cũng không phải không có, chỉ là ít thấy mà thôi, không, phải là hiếm thấy mới đúng.
Trước giờ hắn gặp qua hai người: một là ở trên mạng, chưa từng gặp ngoài đời, người Hồng Kông, nói là mắc bệnh gì đó nên toàn thân mới trắng như xuyên thấu vậy, ngay cả tròng mắt cũng thế, để tránh cuộc sống của cô nàng bị người ngoài kì thị nên cả gia đình đã chuyển đến nước ngoài, cô gái đó còn làm người mẫu, chụp một bộ ảnh chơi đùa cùng đàn cá nhìn rất đơn thuần xinh đẹp. Còn một người khác chính là con gái nhà họ Trương, có lần theo đuôi chú bác qua đó gặp được, nhưng cũng đã lâu lắm rồi, làn da cũng gần giống như Chu Sa, một cỗ thi thể nữ trắng bóc ngàn năm không mục nát, nhìn dưới ánh mặt trời còn đẹp đến lạ, nếu là ban đêm hoặc chỗ u ám còn có thể dọa người, lúc chụp ảnh còn có thể dùng làm phông nền. Nhưng con gái nhà họ Trương lại khác, đó là làn da được tạo thành do mười mấy năm không tiếp xúc ánh mặt trời, còn Chu Sa...
Hắn nhân lúc giáo sư Chu Nhân Mỹ đang bận liền xem trộm thông tin của cô, ngoan ngoãn, giỏi giang, tờ thông tin này rõ ràng nói cho hắn biết đây đích thị là một đứa trẻ ngoan, một học sinh tốt, thành thích tốt đến mức có thể đỗ vào Thanh Hoa hay Bắc Đại*, nhưng lại chạy tới khoa Khảo cổ bọn hắn, có chút lãng phí. Thành phần xuất thân chính là ba đời làm nông nghèo khó, thật sự là "người có xuất thân tốt".
Nhưng gia đình nông dân nghèo khó lại có thể sinh ra một cô gái xinh đẹp trắng trẻo thuần khiết như này, cảm giác rất không hợp lẽ, khiến người ta dễ có suy nghĩ không lương thiện. Ví như đồng chí thanh niên trắng trẻo có học thức từ thành phố xa quê lâu ngày, muốn tìm lại quê hương, vừa về quê liền bị lãnh đạo thị trấn abc xyz, sinh ra một cô con gái trắng trẻo xinh xắn như mẹ, người phụ nữ trẻ tuổi có học thức vì muốn quay lại thành phố tìm kiếm hạnh phúc, liền bỏ lại đứa con do mình đẻ ra, đứa trẻ lớn lên ở nông thôn, gả cho Trần A Cẩu nhà kế bên, sau đó lại xinh ra một cô con gái trắng trẻo xinh xắn (Phiên bản điện ảnh chân thực). Hoặc cũng có thể cô gái xinh đẹp vùng nông thôn cùng chàng trai trẻ tuổi có học thức lịch lãm ấm áp yêu nhau, sau đó chàng trai trẻ tuổi có học thức phải quay về thành phố, hứa hẹn nhất định sẽ quay về đón cô gái, cô gái nông thôn xinh đẹp đợi mãi đợi mãi, thật lâu không thấy người chồng trở lại, nào biết người đàn ông bội bạc ấy đã lập gia đình mới ở thành phố, cô gái vất vả nuôi lớn con gái (Phiên bản bi kịch), được rồi, cô con gái xinh đẹp vẫn gả cho Trần A Cẩu nhà kế bên, thế là...
Hự!
Giang Viễn Lâu cạn lời với bản thân. Giang Viễn Lâu nhắc nhở chính mình: Làm một nhà Khảo cổ học tương lai nghiêm túc, chăm chỉ, tuấn tú, tất cả sự thật đều phải chứng minh dựa trên chứng cứ, làm sao có thể dựa vào tưởng tượng mà đoán bậy đoán bạ?
Không tốt, như vậy không tốt.
Giang Viễn Lâu kéo tâm hồn đang đi chơi xa của mình lại, đội ngũ vẫn như cũ vẫn quay trái quay phải tiến một bước lùi một bước, thỉnh thoảng chạy bước nhỏ tại chỗ.
Buổi chiều, Béo mang theo khẩu dụ của giáo sư Chu: Không huấn luyện nữa, mọi người nhanh về đào mảnh gốm đi!
Nguyên nhân là vì có một công ty bất động sản ở Thành Bắc đang tiến hành xây dựng, công nhân đào đất làm móng thì phát hiện một cái động, bên trong có cơ man mảnh gốm, bát đĩa to nhỏ, có hình thù nhưng không còn nguyên vẹn. Phía nhà đầu tư sợ đây là di tích, vết tích lịch sử nào đó, đến lúc đó nhà của hắn muốn xây liệu còn xây được chắc, liền ra lệnh cho công nhân tiếp tục đào. Công nhân đa phần là người địa phương, vùng đất này học thuật cao thâm, còn có đại học Tây Hoa nức tiếng, nếu đây là di tích cổ, có thể để nhà hắn đào sao? Công nhân không làm nữa, chạy đến báo cáo với lãnh đạo, phía trên rất coi trọng, lập tức phái chuyên gia tới thăm dò, mà giáo sư Chu là một trong những người đó.
Sau khi nghiên cứu, phát hiện đây là nơi lưu trữ vật dụng thường ngày của người dân, tuy giá trị lịch sử không cao nhưng có ý nghĩa nhất định đối với nghiên cứu học thuật, hơn nữa có thể mở lớp vỡ lòng với đám tân sinh viên, cũng được việc đấy chứ! Vậy nên giáo sư Chu dày vò phía nhà đầu tư, khiến hắn buộc phải để công nhân ngừng thi công một ngày. Giáo sư Chu như vớ được vàng, cử người mau chóng về trường gọi sinh viên đến. Đám sinh viên vừa nghe không cần huấn luyện nữa, ai cũng vui đáo để ôm lấy nhau hoan hô, hai trung đội bên cạnh ngưỡng mộ đến đỏ vành mắt.
Ăn cơm xong, cả đội không thiếu một ai theo đàn anh xuất trận, kết quả thà rằng huấn luyện quân sự còn hơn, cái hố này vừa nóng vừa bức, đào mảnh vỡ phía trên còn dễ, đến những mảnh bị vùi sâu trong đất lại không thể dùng cuốc xẻng loại lớn, chỉ có một chiếc xẻng nhỏ, tỉ mẩn tách từng lớp bùn đất, cẩn thận tẩy rửa từng mảnh từng mảnh. Ngày nóng nực, đeo vào một chiếc găng tay lao động dày cộp, lại dính lên bùn đất ướt át càng thêm nặng. Sau một khoảng thời gian dài cứng nhắc máy móc làm việc, từng người từng người đều im lặng đến u ám, có đồng chí không kiên nhẫn còn tháo găng tay ra đào bằng tay không, kết quả bị những mảnh vỡ kia cứa đứt tay, còn bị giáo sư nghiêm khắc mắng một trận mới khiến mọi người không dám tháo ra, nghiêm chỉnh đeo găng tay làm việc.
Đến 6 giờ chiều, lớp huấn luyện quân sự đã tan, nhưng bên này vẫn tiếp tục làm việc, xem ra phải làm việc đến nửa đêm hoặc cũng có thể qua đêm. Các bạn học lệ rơi hai hàng, có lẽ họ đã sớm quên đi những tiếng nô nức hoan hô lúc ban đầu. Mới đầu có người cười cười nói nói, sau đó ít dần, rồi lại sau đó, chẳng còn ai có tâm tình nói chuyện, trong không khí chỉ sót lại âm thanh của tiếng đào đất, bước chân di chuyển hay những tiếng "cách" nặng nề của những mảnh gốm va vào nhau, yên tĩnh cực kì.
Giáo sư Chu theo ngành Khảo cổ đã nửa đời người, đối với bất kì vết tích hay vật cổ nào đều tỉ mỉ dịu dàng như đối với người yêu, ông điên cuồng với khảo cổ, chỉ cần có một ngôi cổ mộ trước mặt ông, ông tiếc rẻ đào ba lớp đất mang về nghiên cứu, thật sự muốn "đào ba tấc đất", thế nên trong ngành có biệt danh "Chu Đào Đất", câu cửa miệng của ông chính là: Chúng đều đẹp, mọi thứ đều đẹp, nên đám sinh viên thường ngầm gọi ông là Chu Mỹ Đích, nhưng vì trùng tên với thương hiệu Mỹ Đích nên sinh viên đổi thành: Chu Điều Hòa! Tại sao ư? Bởi lẽ giáo sư của bọn hắn cho rằng điều hòa của Mỹ Đích là loại tốt nhất.
Giáo sư Chu Mỹ Đích đối với cổ vật cổ tích tốt bao nhiêu nhưng không đại diện cho việc ông tốt với sinh viên bấy nhiêu. Khoa Khảo cổ có một luật bất thành văn: Nữ sinh làm chủ, nam sinh chạy việc, nam sinh làm vật nuôi. Giáo sư Chu chỉ huy mấy người đàn ông cùng một đám vật nuôi làm việc, sau đó xoa xoa cái đầu mỏi nhừ đang chảy đầy mồ hôi của mình. Giang Viễn Lâu khuyên ông, Giáo sư, thầy về nghỉ trước đi, ở đây có bọn em hối thúc là được rồi, thầy đừng quá lo! Chu Điều Hòa xua xua tay, Không không không! Tôi không sao! Làm người đưa đường chỉ lối, sao có thể để một đám học trò nhỏ làm việc còn tôi lại về nhà nghỉ ngơi chứ? Lại thêm giọng điệu bác học, cái này đẹp, mọi thứ đều đẹp, tại sao hầm lò gốm sứ thời đó lại có phí phách, đẹp đẽ đến thế. Lòng người nổi mấy ý thơ, bình mai Long Tuyền, bình xuân vò ngọc chim hoa bảy màu, bình như ý màu phấn hoa bướm lượn, bình khắc sen hoa hồng lá xanh... đều là những thứ đẹp đẽ như vậy, tuy những mảnh vỡ ở đây không bì kịp, nhưng cũng vẫn đẹp, tất cả đều là nghệ thuật, tác phẩm nghệ thuật!
Venus* không nguyên vẹn!
Lời chưa nói xong, hai sinh viên bên cạnh ông đã không thấy tung tích. Giang Viễn Lâu và Béo chỉ nghe đến đoạn hầm hố gì đó đã chạy mất dép, giáo sư Chu hễ nhắc đến mấy thứ đó liền không ổn, cho ông tỏ bày tình yêu nghệ thuật cổ vật chắc chắn có thể nói năm ngày năm đêm không nghỉ. Giang Viễn Lâu và Béo không khỏi lắc đầu vì ông thầy hướng dẫn của bọn hắn. Giáo sư Chu một đời đam mê khảo cổ, không cưới vợ sinh con, say mê đắm đuối không lối thoát, đây đích xác là kẻ si tình.
Đến sáu giờ rưỡi, có người đói đến không chịu được, liền ngao ngao kêu lên, giáo sư Chu liền để Giang Viễn Lâu và Béo đi mua đồ ăn về, còn điểm danh bạn học Tiểu Chu theo cùng. Giáo sư Chu vẫn chưa thấy người, chỉ độc biết cái tên này rất đặc biệt, bảo bọn họ mua bánh bao và nước suối để lót dạ trước, tiền ghi vào quỹ lớp. Đám sinh viên nghe thấy có đồ ăn liền nhao nhao như hổ đói tụ lại, yêu cầu này nọ, nào là trà xanh, trà đỏ, sprite coca, bánh quy mì sợi, còn cơm gà đủ các thể loại. Chu Điều Hòa hung hăng, làm gì có nhiều đồ ngon thế, chỉ có nước khoáng bánh bao, ăn thì ăn không ăn thì miễn, bây giờ còn có đồ mà ăn, đợi khi ở chốn hoang vu, xem mấy đứa có nhặt cỏ dại cạo vỏ cây mà ăn không. Giáo huấn của ông khiến đám học trò nhỏ đáng thương muốn hừ cũng không dám!
Giang Viễn Lâu kéo giáo sư sang một bên, được rồi, đều là trẻ nhỏ, dạy từ từ! Sau đó quay lại nói với đám sinh viên, muốn ăn gì thì đăng kí, tiền trao cháo múc, nhưng đừng yêu cầu quá cao. Đám sinh viên khóc ô ô, đàn anh, em yêu anh, em muốn hai chai sprite...
Giang Viễn Lâu liền gọi Phương Tranh đi cùng để cân bằng giới tính, nhưng chính xác là để có thêm một người cao to khỏe mạnh xách đồ thôi mà!
Bốn người đi xe đến siêu thị Walmart rồi chia thành hai đường, Giang Viễn Lâu và Béo đi mua nước khoáng cùng những thứ mà mọi người yêu cầu, Phương Tranh và Chu Sa đi mua bánh bao, sau đó tập hợp ở chỗ vừa xuống xe trước Walmart.
Phương Tranh và Chu Sa đi mấy cửa hàng mới mua đủ sáu mươi chiếc bánh bao, mỗi người một cái, tính toán số lượng đồ ăn đêm rồi lại mua thêm một ít dimsum, sau đó quay về điểm tập hợp. Hai người xách theo túi lớn túi bé, Chu Sa đội mũ vẫn không che được làn da của mình, hai cánh tay trắng bóc thu hút rất nhiều ánh nhìn hiếu kì từ mọi người. Phương Tranh nói, tại sao da cậu có thể trắng được vậy, trắng như tuyết ấy. Chu Sa ngại ngùng chỉ cười cười không đáp.
Hai người đang dừng đèn đỏ đợi qua đường, phía trước có một ông lão vác theo bao tải, mặc bộ quần áo rách nát, đầu tóc bạc phơ, đi theo bé gái giơ bát xin tiền, bé gái vừa quay người, ông lão lẽo đẽo theo sau, đứa bé lại tiếp tục quay người rời đi. Cả con đường dài, ông lão đi được vài bước bèn hỏi xin tiền một người, người đó liền móc ví ra, bên trong dày cộp những tờ một trăm đồng, không có tiền lẻ, người đó liền rút một tờ một trăm để vào trong bát, ông lão không ngờ xin được được tiền, mà còn là tiền to, kinh ngạc, liên tục nói cảm ơn, sau đó đút tiền vào túi, tìm người để xin tiền tiếp theo.
Chu Sa nhìn thấy, kêu một tiếng "Này", Phương Tranh hỏi làm sao thế, Chu Sa không đáp lại, vừa lúc đèn đường chuyển xanh, cô nhanh chóng xông tới nhưng người cho tiền ban nãy đã không thấy đâu. Phương Tranh vội vã theo sau hỏi sao thế, Chu Sa nói, cậu đợi tôi một lát, tôi sẽ nhanh chóng quay lại, sau đó vác theo túi lớn túi nhỏ mà chạy về một hướng. Phương Tranh nghi hoặc, không yên tâm nên đuổi theo. Chu Sa chạy một đoạn, nhìn thấy người cho tiền người ăn xin ban nãy, kêu lên, "Người phía trước, xin đợi đã!" Nhưng đối phương không biết đang gọi mình, không dừng lại cũng không quay đầu, Chu Sa chỉ đành đuổi theo, vượt lên phía trước mặt cô ấy, vừa mở miệng vừa dùng tay giữ lại, "Xin đợi đã!"
Người đó không kiên nhẫn nhăn mày, giọng điệu hung hăng, "Làm gì thế? Có chuyện gì sao?"
Chu Sa bị rống đến lắp bắp, "Có phải... cô... tối qua cô làm mất đồ gì không? Chúng ta... tối qua chúng ta gặp ở chợ đêm, chính là chợ đêm gần đại học Tây Hoa, chúng ta có va vào nhau, tôi nhặt được một thứ không biết có phải của cô không, tôi vừa nhìn thấy cô, liền chạy qua đây hỏi cho rõ."
Người đó nhíu mày, không thể tin được hành động nhặt được của rơi lại không tạm thời đút túi này, giọng điệu giống như sớm đã ngờ tới, "Ờ, quả nhiên rơi ở chỗ cô! Vậy trả đây!"
"Vậy... vậy cô nói xem đó là thứ gì?"
"Cô..." Người kia giống như tức giận, lộ ra vẻ mặt phẫn nộ "lẽ nào tôi còn muốn lừa cô", "Là một mảnh chạm ngà, được chưa? Trả đây!"
"Ờ ờ ờ! Vậy đúng là của cô rồi!" Chu Sa thở phào một hơi, cười một cái, "Thật ngại quá, hôm nay có buổi huấn luyện quân sự, tôi không mang bên người, bây giờ còn phải đi xử lí mảnh gốm, không thể về trường được, cô xem ngày mai tôi trả cô được không?"
Người đó nhìn Chu Sa bằng ánh mắt quái dị, giống như đang nghĩ tại sao người này có thể cổ quái đến vậy, vừa hoài nghi vừa yên tâm, nhưng biểu cảm nóng nảy đã hòa hoãn lại, "Ngày mai lúc nào cô rảnh?"
"Cái đó..." Chu Sa do dự một lát, "Có lẽ là buổi trưa hoặc chiều tối. Buổi trưa có thời gian nghỉ ngơi, huấn luyện quân sự xong cũng có thời gian."
"Hay là vậy đi, tôi cho cô số điện thoại di động, khi nào cô có thời gian, gửi tin nhắn hoặc gọi điện cho tôi, tôi qua lấy."
"Tôi không có di động."
"Cô..." Người đó lộ ra biểu cảm không thể tin nổi, thời đại nào rồi, còn có người không dùng di động sao? "Vậy cô có thời gian thì đem đến "Trân Bảo Hiên" ở quảng trường Bách Hoằng trong trung tâm thành phố được không? Cô có biết chỗ đó không? Không biết thì hỏi người đi đường, chỗ đó nổi tiếng lắm. Gửi đến quầy tiếp tân là được rồi! Tôi sẽ thông báo trước cho họ!"
Chu Sa gật gật đầu, "Được rồi. Huấn luyện kết thúc tôi sẽ gửi qua đó."
"Vậy thế nhé!", người đó nói xong liền rời đi. Chu Sa hỏi cô ấy tên gì, người đó quay đầu nhìn chằm chằm cô, "Chúng ta có quan hệ gì chứ, cô đụng rớt đồ của tôi, nhặt được thì trả lại là điều đương nhiên, tôi không muốn nói cho cô biết!"
...
Chú thích:
1. Văn hóa Hà Mỗ Độ: là một nền văn hóa thuộc thời đại đồ đá mới, phát triển rực rỡ ở ngay phía nam vịnh Hàng Châu thuộc vùng Giang Nam, nay thuộc địa phận của Dư Diêu, Chiết Giang.
2. Văn hóa Đại Vấn Khẩu: là tên gọi mà các nhà khảo cổ học đặt cho một nhóm các cộng đồng thời đại đồ đá mới sinh sống chủ yếu ở khu vực nay thuộc tỉnh Sơn Đông, song cũng xuất hiện tại An Huy, Hà Nam và Giang Tô. Nền văn hóa này tồn tại từ năm 4100 TCN đến năm 2600 TCN, tồn tại song song với văn hóa Ngưỡng Thiều.
3. Thanh Hoa, Bắc Đại: Đại học Thanh Hoa, Đại học Bắc Kinh là hai trường đại học danh tiếng nhất Trung Quốc
4. Venus: là nữ thần trong thần thoại La Mã. Thần Venus được coi như tương đương với nữ thần Aphrodite trong thần thoại Hy Lạp. Venus là vị thần của tình yêu, cái đẹp, tình dục, sinh sản, bảo vệ nữ quyền.
