Hôm qua Liễu đại nhân nói mấy lời đó, bọn họ đều có thể nghe rõ, nhưng cũng không để trong lòng.
Nào biết hôm nay lại thật sự dẫn người tới đây làm việc.
"Đại nhân, đây là một số hạng mục trong huyện."
"Còn nữa, đây là hồ sơ trong huyện."
"Đây là danh sách người đang làm việc hiện tại ở nha môn."
"Đây là..."
Từng cuốn hồ sơ, sổ sách đặt trên án thư, Liễu Nha Nhi tiện tay lật một quyển.
Không xem còn tốt, vừa xem xong đã bị dọa cho nhảy dựng.
"Tiền bá, đã bao lâu rồi ngài không phát bổng lộc?"
"Đại nhân có điều không biết, trước khi tân hoàng kế vị, nơi đây bị đánh thuế rất nặng.
Thổ nhưỡng Sài Tang chỉ toàn là đất đỏ, độ phì kém, trồng hoa màu cũng không thu hoạch được gì.
Mỗi năm thu hoa màu lại nộp thuế cũng chẳng còn lại mấy hạt bỏ vào nồi."
Cây cải dầu? Cây cải dầu là loại đồ ăn gì? Ăn ngon không?
Hồ sư gia ấp úng một chút, mới cung kính nói: "Bẩm đại nhân, thành Sài Tang xa xôi, cuộc sống lại nghèo khổ.
Những tri huyện tới đây nhậm chức đa số đều khổng chịu được cái khổ này, hoặc cảm thấy nơi đây không có cơ hội chuyển mình nên đều nghĩ cách được chuyển đến nơi khác.
Cứ thế mãi huyện Sài Tang càng ngày càng nghèo, Dân chúng bá tánh lầm than, thương hộ trong thành không buôn bán được cũng chuyển đến nơi khác."
"Tròng thì đúng là có thể nhưng sản lượng chắc chắn sẽ kém hơn Tiểu Vương Trang."
Tiền huyện thừa bất đắc dĩ lắc đầu: "Đừng nói chi ngân sách, ngay cả thuế nộp lên triều đình cũng không đủ số lượng.
Cũng may nơi này ở quá nghèo thiên tử lại ở xa, triều đình cũng không truy cứu trách nhiệm."
Hiện tại đúng là mùa cải dầu, nếu thổ nhưỡng nơi này có thể trồng được, như vậy hạt cải dầu mang đến đây có thể nhanh chóng phát xuống cho thôn dân.
"Hạ quan đã ba tháng không phát bổng lộc, nguyên nhân cũng là vì không có tiền để phát bổng lộc, chủ bộ, dịch sự, bộ khoái, mã phu ở huyện nha đều tìm đường sống khác.
Chỉ là bây giờ đại nhân đã đến đây, hạ quan sẽ phải người đi mời." Nếu kéo dài thêm ba tháng không được phát bổng lộc nữa, có lẽ hắn cũng phải đi tìm đường sống.
Tiền huyện thừa và Hồ sư gia đều trộm đoán xem cây cải dầu này là thứ gì, bọn họ vẫn chưa từng nghe nói bao giờ.
"Chỉ trong hai mươi năm, thành Sài Tang đã đổi mười ba vị tri huyện sao?" Cha Liễu lật hồ sơ trong tay cũng hoảng hốt.
"Triều đình không chi ngân sách sao?"
Cha Liễu suy nghĩ lại hỏi: "Nha Nhi, đất đỏ có thể trồng cây cải dầu hay không?"
Là cái gì mà là? Hồ sư gia trừng mắt nhìn Tiền huyện thừa, ám chỉ ngươi không có mắt nhìn.
"Bản quan xem nhìn ghi chú trong hồ sơ, mấy năm dần đây Sài Tang không có thiên tai, cũng không có sưu cao thuế nặng tại sao vẫn không có cơm ăn? Chẳng lẽ ở đây không trồng lương thực?" Cha Liễu cũng xuất thân từ nông hộ, nếu không có thiên tai thuế má cũng không có chuyện gì xảy ra, chỉ cần chăm chỉ trồng lương thực cũng không đến, ức phải đói bụng"
Tiền huyện thừa nhận được ánh mắt của Hồ sư gia vội nói: "Hạ quan lập tức đi sắp xếp."
Cha Liễu đóng hồ sơ lại, nói: "Để Mộc Nhi đánh xe, Tiền huyện thừa dẫn chúng ta và thôn nhìn xem."
"Đại nhân, ý của ngài là...?"
"Đúng vậy, đều không khá hơn bao nhiêu!" Tiền huyện thừa nói nhỏ.
"Bẩm tiểu thư, những mảnh ruộng ven đường vốn cũng có người trồng trọt nhưng sau này triều đình tăng thuế, các bá tánh cực khổ trồng được một mẫu đất đến khi thu hoạch còn không đủ nộp tiền thuế, đành phải từ bỏ.
Dần dần, cũng vì vậy mà đồng hoang nối đồng hoang thành một vùng đất bỏ hoang chân chính."
Liễu Nha Nhi nhìn xung quanh, trong lòng lại không yên.
Trong thôn này ngoài vài mái nhà đất rách nát còn có mấy nhà đã sập hết.
Trên đường, Liễu Nha Nhi xố bức màn lên nhìn, bên ngoài là đồng hoang rộng lớn vô bờ.
Cũng không biết Tiền huyện thừa nói gì với thôn trưởng, thông trưởng nghe xong kinh hãi, cuống quít quỳ xuống, lại bô bô một hồi với cha Liễu.
Tần Mộc lái xe, Tiền huyện thừa cùng sư gia ngồi ở hai bên sườn ngoài xe, hai cha con Liễu gia ngồi bên trong.
Cha Liễu đỡ người dậy để hai người Tiền Hồ làm phiên dịch, dò hỏi một số chuyện trong thôn.
"Lưu thôn trưởng mau đứng lên!"
Cha Liễu lại đứng đó không hiểu.
Cách bức màn, Liễu Nha Nhi hỏi Tiền huyện thừa: "Nhiều đất hoang như vậy là từ đầu hay sau này mới bỏ hoang?"
Có thôn dân nghe động tĩnh tới đây, thấy người lạ mắt tới, quần áo trên người cũng rất tốt liền đi tới dò hỏi bọn họ tới đây tìm ai.
Người nọ nói giọng bản địa, Liễu Nha Nhi nghe không hiểu.
Chỉ thấy Hồ sư gia đã nói bô bô một hồi với hắn, sau đó một người mới cùng thôn dân kia đi và một ngôi nhà.
Căn nhà đó đúng là nhà thôn trưởng ở gần sông.
Thôn trưởng nhận ra Tiền huyện thừa, thấy người tới liền vội vàng hành lễ.
Liễu Nha Nhi à một tiếng, lại hỏi: "Tất cả các thôn ở Sài Tang đều như vậy hết sao?"
Hai khắc sau, xe ngựa dừng trước cửa thôn.
Đoàn người xuống xe ngựa đi vào trong thôn.
"Hu"
Liễu Nha Nhi không nói nữa.
Cuối cùng mới biết phạm vi một trăm gần sông từng là thôn làng lớn nhất trong thành, bây giờ người ở lại thôn cũng không đến một trăm người.
Nghe xong ý của Tiền huyện thừa, thôn trưởng lại dẫn người ra ruộng.
Ngoại trừ ruộng nước trồng lúa nước, ruộng cạn chỉ trồng một ít rau dưa linh tinh.
Liễu Nha Nhi tinh mắt, nhìn thấy loại thực vật vô cùng quen thuộc ọc như cỏ dài ở một góc.
Đợi đến khi tiến lại gần nhìn xem, Liễu Nha Như hưng phấn đến mức thiếu chút nữa vỗ đùi.
Hay lắm, đây không phải cây mía sao.
Nghĩ tới nàng đường đường là người thế kỷ hai mươi mốt lại quên mất Quảng Tây là tỉnh trồng nhiều mía nhất.
Kiếp trước mỗi lần đến mùa, khắp nơi đều là truyện cười của sinh viên về Quảng Tây chặt mía.
Đất đỏ ở Sài Tang khó trồng lương thực, trồng cây ăn quả đúng là rất thích hợp.
Nhưng cổ đại giao thông không tiện, chỉ sợ hoa quả còn chưa chuyển đến nơi đã hỏng hết.
Ngoại trừ hoa quả, Quảng Tây trồng cây mía là thích hợp nhất.
Cây mía làm thành đường, đường ở thời cổ đại vô cùng quý giá.
Xem ra nàng chuẩn bị phát tài rồi!
"Nha nhi biết cây này sao?"
Liễu Nha Nhi quay đầu lại, đáp: "Cha, đây là cây mía, có vị ngọt."
"Tiểu thư kiến thức rộng rãi! Đây đúng là cây mía dùng để làm thạch mất. Chỉ là loại cây này có nhiều mắt không ép được nhiều nước. Làm được một khối thạch mật cần mấy chục cân mía, không có lời. Trong hôn cũng chỉ thỉnh thoảng có mất nhà trông để trẻ em trong nhà ăn ngọt miệng"
Theo như lời của Tiền huyện thừa, cây mía này chỉ cao bằng nửa người, cành lá tươi tốt, còn lại đều là mắt.
Nếu không nhìn kỹ chỉ nghĩ nó là cây cỏ linh tinh, khác một trời một vực với cây mía thời hiện đại, để làm thạch mật không có lời.
Liễu Nha Nhi phải đất dính trên váy, đi đến trước mắt cha nàng nhỏ giọng thì thầm gì đó.
Cha Liễu hiểu ý: "Tiền huyện thừa, Hồ sư gia, hôm nay nhìn đến đây trước. Dẹp đường hồi phủ!"
Nào biết hôm nay lại thật sự dẫn người tới đây làm việc.
"Đại nhân, đây là một số hạng mục trong huyện."
"Còn nữa, đây là hồ sơ trong huyện."
"Đây là danh sách người đang làm việc hiện tại ở nha môn."
"Đây là..."
Từng cuốn hồ sơ, sổ sách đặt trên án thư, Liễu Nha Nhi tiện tay lật một quyển.
Không xem còn tốt, vừa xem xong đã bị dọa cho nhảy dựng.
"Tiền bá, đã bao lâu rồi ngài không phát bổng lộc?"
"Đại nhân có điều không biết, trước khi tân hoàng kế vị, nơi đây bị đánh thuế rất nặng.
Thổ nhưỡng Sài Tang chỉ toàn là đất đỏ, độ phì kém, trồng hoa màu cũng không thu hoạch được gì.
Mỗi năm thu hoa màu lại nộp thuế cũng chẳng còn lại mấy hạt bỏ vào nồi."
Cây cải dầu? Cây cải dầu là loại đồ ăn gì? Ăn ngon không?
Hồ sư gia ấp úng một chút, mới cung kính nói: "Bẩm đại nhân, thành Sài Tang xa xôi, cuộc sống lại nghèo khổ.
Những tri huyện tới đây nhậm chức đa số đều khổng chịu được cái khổ này, hoặc cảm thấy nơi đây không có cơ hội chuyển mình nên đều nghĩ cách được chuyển đến nơi khác.
Cứ thế mãi huyện Sài Tang càng ngày càng nghèo, Dân chúng bá tánh lầm than, thương hộ trong thành không buôn bán được cũng chuyển đến nơi khác."
"Tròng thì đúng là có thể nhưng sản lượng chắc chắn sẽ kém hơn Tiểu Vương Trang."
Tiền huyện thừa bất đắc dĩ lắc đầu: "Đừng nói chi ngân sách, ngay cả thuế nộp lên triều đình cũng không đủ số lượng.
Cũng may nơi này ở quá nghèo thiên tử lại ở xa, triều đình cũng không truy cứu trách nhiệm."
Hiện tại đúng là mùa cải dầu, nếu thổ nhưỡng nơi này có thể trồng được, như vậy hạt cải dầu mang đến đây có thể nhanh chóng phát xuống cho thôn dân.
"Hạ quan đã ba tháng không phát bổng lộc, nguyên nhân cũng là vì không có tiền để phát bổng lộc, chủ bộ, dịch sự, bộ khoái, mã phu ở huyện nha đều tìm đường sống khác.
Chỉ là bây giờ đại nhân đã đến đây, hạ quan sẽ phải người đi mời." Nếu kéo dài thêm ba tháng không được phát bổng lộc nữa, có lẽ hắn cũng phải đi tìm đường sống.
Tiền huyện thừa và Hồ sư gia đều trộm đoán xem cây cải dầu này là thứ gì, bọn họ vẫn chưa từng nghe nói bao giờ.
"Chỉ trong hai mươi năm, thành Sài Tang đã đổi mười ba vị tri huyện sao?" Cha Liễu lật hồ sơ trong tay cũng hoảng hốt.
"Triều đình không chi ngân sách sao?"
Cha Liễu suy nghĩ lại hỏi: "Nha Nhi, đất đỏ có thể trồng cây cải dầu hay không?"
Là cái gì mà là? Hồ sư gia trừng mắt nhìn Tiền huyện thừa, ám chỉ ngươi không có mắt nhìn.
"Bản quan xem nhìn ghi chú trong hồ sơ, mấy năm dần đây Sài Tang không có thiên tai, cũng không có sưu cao thuế nặng tại sao vẫn không có cơm ăn? Chẳng lẽ ở đây không trồng lương thực?" Cha Liễu cũng xuất thân từ nông hộ, nếu không có thiên tai thuế má cũng không có chuyện gì xảy ra, chỉ cần chăm chỉ trồng lương thực cũng không đến, ức phải đói bụng"
Tiền huyện thừa nhận được ánh mắt của Hồ sư gia vội nói: "Hạ quan lập tức đi sắp xếp."
Cha Liễu đóng hồ sơ lại, nói: "Để Mộc Nhi đánh xe, Tiền huyện thừa dẫn chúng ta và thôn nhìn xem."
"Đại nhân, ý của ngài là...?"
"Đúng vậy, đều không khá hơn bao nhiêu!" Tiền huyện thừa nói nhỏ.
"Bẩm tiểu thư, những mảnh ruộng ven đường vốn cũng có người trồng trọt nhưng sau này triều đình tăng thuế, các bá tánh cực khổ trồng được một mẫu đất đến khi thu hoạch còn không đủ nộp tiền thuế, đành phải từ bỏ.
Dần dần, cũng vì vậy mà đồng hoang nối đồng hoang thành một vùng đất bỏ hoang chân chính."
Liễu Nha Nhi nhìn xung quanh, trong lòng lại không yên.
Trong thôn này ngoài vài mái nhà đất rách nát còn có mấy nhà đã sập hết.
Trên đường, Liễu Nha Nhi xố bức màn lên nhìn, bên ngoài là đồng hoang rộng lớn vô bờ.
Cũng không biết Tiền huyện thừa nói gì với thôn trưởng, thông trưởng nghe xong kinh hãi, cuống quít quỳ xuống, lại bô bô một hồi với cha Liễu.
Tần Mộc lái xe, Tiền huyện thừa cùng sư gia ngồi ở hai bên sườn ngoài xe, hai cha con Liễu gia ngồi bên trong.
Cha Liễu đỡ người dậy để hai người Tiền Hồ làm phiên dịch, dò hỏi một số chuyện trong thôn.
"Lưu thôn trưởng mau đứng lên!"
Cha Liễu lại đứng đó không hiểu.
Cách bức màn, Liễu Nha Nhi hỏi Tiền huyện thừa: "Nhiều đất hoang như vậy là từ đầu hay sau này mới bỏ hoang?"
Có thôn dân nghe động tĩnh tới đây, thấy người lạ mắt tới, quần áo trên người cũng rất tốt liền đi tới dò hỏi bọn họ tới đây tìm ai.
Người nọ nói giọng bản địa, Liễu Nha Nhi nghe không hiểu.
Chỉ thấy Hồ sư gia đã nói bô bô một hồi với hắn, sau đó một người mới cùng thôn dân kia đi và một ngôi nhà.
Căn nhà đó đúng là nhà thôn trưởng ở gần sông.
Thôn trưởng nhận ra Tiền huyện thừa, thấy người tới liền vội vàng hành lễ.
Liễu Nha Nhi à một tiếng, lại hỏi: "Tất cả các thôn ở Sài Tang đều như vậy hết sao?"
Hai khắc sau, xe ngựa dừng trước cửa thôn.
Đoàn người xuống xe ngựa đi vào trong thôn.
"Hu"
Liễu Nha Nhi không nói nữa.
Cuối cùng mới biết phạm vi một trăm gần sông từng là thôn làng lớn nhất trong thành, bây giờ người ở lại thôn cũng không đến một trăm người.
Nghe xong ý của Tiền huyện thừa, thôn trưởng lại dẫn người ra ruộng.
Ngoại trừ ruộng nước trồng lúa nước, ruộng cạn chỉ trồng một ít rau dưa linh tinh.
Liễu Nha Nhi tinh mắt, nhìn thấy loại thực vật vô cùng quen thuộc ọc như cỏ dài ở một góc.
Đợi đến khi tiến lại gần nhìn xem, Liễu Nha Như hưng phấn đến mức thiếu chút nữa vỗ đùi.
Hay lắm, đây không phải cây mía sao.
Nghĩ tới nàng đường đường là người thế kỷ hai mươi mốt lại quên mất Quảng Tây là tỉnh trồng nhiều mía nhất.
Kiếp trước mỗi lần đến mùa, khắp nơi đều là truyện cười của sinh viên về Quảng Tây chặt mía.
Đất đỏ ở Sài Tang khó trồng lương thực, trồng cây ăn quả đúng là rất thích hợp.
Nhưng cổ đại giao thông không tiện, chỉ sợ hoa quả còn chưa chuyển đến nơi đã hỏng hết.
Ngoại trừ hoa quả, Quảng Tây trồng cây mía là thích hợp nhất.
Cây mía làm thành đường, đường ở thời cổ đại vô cùng quý giá.
Xem ra nàng chuẩn bị phát tài rồi!
"Nha nhi biết cây này sao?"
Liễu Nha Nhi quay đầu lại, đáp: "Cha, đây là cây mía, có vị ngọt."
"Tiểu thư kiến thức rộng rãi! Đây đúng là cây mía dùng để làm thạch mất. Chỉ là loại cây này có nhiều mắt không ép được nhiều nước. Làm được một khối thạch mật cần mấy chục cân mía, không có lời. Trong hôn cũng chỉ thỉnh thoảng có mất nhà trông để trẻ em trong nhà ăn ngọt miệng"
Theo như lời của Tiền huyện thừa, cây mía này chỉ cao bằng nửa người, cành lá tươi tốt, còn lại đều là mắt.
Nếu không nhìn kỹ chỉ nghĩ nó là cây cỏ linh tinh, khác một trời một vực với cây mía thời hiện đại, để làm thạch mật không có lời.
Liễu Nha Nhi phải đất dính trên váy, đi đến trước mắt cha nàng nhỏ giọng thì thầm gì đó.
Cha Liễu hiểu ý: "Tiền huyện thừa, Hồ sư gia, hôm nay nhìn đến đây trước. Dẹp đường hồi phủ!"
