Nước đã nguội, cuốn sổ đặt giữa hai người vẫn tĩnh tại, lặng im. Tiếng mưa ầm ĩ xen lẫn tiếng nức nở của Trần Cẩn Duyệt, không hề có ý định dừng lại.
Điện thoại di động của Trần Phương được đặt ở góc bàn, sau một tiếng trôi qua vẫn không một thông báo, tin nhắn WeChat vẫn ở trạng thái đã gửi. Trần Phương lại một lần nữa kiểm tra tín hiệu, đầy vạch, nhưng không có cuộc gọi mới nào đến.
Ngồi đối diện với con gái, Trần Phương nghĩ ban nãy mình đã nói quá nhiều. Trần Cẩn Duyệt chưa bao giờ biết về quá khứ trước đây nên cần thời gian tiêu hóa bằng nước mắt. Trần Phương đứng dậy, đổ một chai nước khoáng mới vào ấm đun, ấn nút, đợi sôi.
Sau đó hỏi con gái: "Có muốn uống nước ấm không?"
Trần Cẩn Duyệt lắc đầu, không trả lời. Vì vậy Trần Phương tự pha cho mình một tách trà, ngồi lại vào chỗ.
Đôi mắt của Trần Phương cũng đỏ hoe, nhưng không rơi lệ. Nghe tiếng khóc của Trần Cẩn Duyệt đã dịu đi một chút, bà do dự không biết có nên bắt đầu cuộc trò chuyện tiếp theo hay không.
"Con xin lỗi..." Trần Cẩn Duyệt nghẹn ngào thốt ra ba chữ.
"Duyệt Duyệt, mẹ nói những điều này không phải để khiến con cảm thấy áy náy, con không cần xin lỗi, những chuyện này con không làm gì sai cả."
Nhưng ngoài xin lỗi ra cô còn có thể nói gì khác? Trước đây cô nghĩ hạnh phúc rất đơn giản, chưa bao giờ nghĩ sự thực lại thành ra thế này. Hạnh phúc của cô kéo dài qua hai thế hệ là Trần Phương và Lâm Vận Thanh, hạnh phúc của cô được dệt nên bằng tổn thương của hai người họ.
Trần Phương và Lâm Vận Thanh dường như đã đạt được sự hiểu biết ngầm không cần lời nói - về cách làm sao để nuôi dạy Trần Cẩn Duyệt lớn lên. Còn cô là một đứa trẻ được chiều hư, được yêu thương nhưng không biết điều.
Biến số duy nhất xảy ra là cô đã đem lòng yêu Lâm Vận Thanh.
Trần Cẩn Duyệt cầm cuốn sổ đặt trên bàn về, lau nước mắt, giở ra, trong đó có viết một câu: "Em biết chị có rất nhiều nỗi lo không phải chỉ cần viết ra vài dòng như em đang làm là có thể giải thích hết." Vậy mà tất cả những gì cô có thể cho vẫn là vài dòng nhẹ tênh.
Nếu có thể hình dung ra nỗi đau thì đâu còn ai cố chấp mất kiểm soát. Nhưng Lâm Vận Thanh, đã bao nhiêu lần chị vẫn mất kiểm soát và nín nhịn dù dẫu biết chúng chỉ đem lại nhiều thương đau?
"Mẹ... vậy là mẹ đã biết từ lâu?"
"Ừm."
"Mẹ đã nói chuyện với chị chưa?"
Trần Phương nghẹn ngào lắc đầu: "Không dám nói, chỉ coi như chưa từng xảy ra."
Trần Phương cầm tách trà lên thổi, vẫn còn quá nóng, chưa uống được.
Bà đặt tách trà xuống: "Đêm đó công trường xảy ra sự cố không nghiêm trọng lắm, nên đóng cửa thông báo nghỉ ba ngày. Tình cờ đúng vào ngày sinh nhật con nên mẹ muốn về nhà tạo bất ngờ. Sau đó...."
Trần Phương nhắm mắt lại, những giọt nước mắt cất giấu bấy nay cuối cùng cũng chảy xuống: "Sao... sao con và chị con có thể..."
Trần Cẩn Duyệt cúi đầu, tay phải chống lên trán, ngón tay luồn vào tóc: "Sau đó thì sao?" Lúc này cô thấy như mình đã mất cảm giác xấu hổ, cũng đã quên đi sự sợ hãi trước đó, mong muốn cấp bách muốn biết câu trả lời đã vượt qua tất cả.
"Không nhớ mẹ đã ngồi trên ghế bao lâu nữa, mẹ không thể bật đèn. Sau đó chị con bước ra khỏi phòng, đóng cửa lại rất nhẹ vì sợ đánh thức con, rồi con bé nhìn thấy mẹ."
Trần Cẩn Duyệt cúi đầu, tuyệt vọng hít một hơi thật sâu, không kìm được cơn run nơi cổ họng.
"Thanh Thanh đứng tại chỗ một lúc lâu, gọi mẹ là "Mẹ". Mẹ không trả lời, sau đó đứng dậy bỏ đi."
"Mẹ đi bộ hơn ba tiếng đồng hồ mới quay lại nhà container. Mẹ dành ra hai tuần để bình tĩnh lại, nhưng dù thế nào cũng không thể chấp nhận được. Cho đến lần sau về nhà, khoảng thời gian đó mẹ không liên lạc với Thanh Thanh, Thanh Thanh cũng tìm gặp mẹ, mẹ giả vờ như chưa có chuyện gì xảy ra, chỉ coi như đêm đó là do mẹ tưởng tượng. Sau đó Thanh Thanh thở dài, nói: "Đợi khi con lại về đây, mọi thứ sẽ thay đổi"."
Hai tay Trần Cẩn Duyệt che mắt, nước mắt chảy ra từ các kẽ tay, cô quay lưng về phía cửa sổ, phía sau là mưa, trước mặt là nước mắt. Cô bị kẹt ở giữa, chờ từng phút hoà tan.
Bảy năm sau, cô vẫn không thở nổi khi nghe lời thú thực dù chỉ qua loa đến thế.
"Sau đó mẹ nói mẹ muốn về chăm sóc con vì con sắp thi đại học, lúc đó chị đã chuyển ra ngoài..."
"Phải, mẹ cũng rất ít khi liên lạc với Thanh Thanh từ khi con bé chuyển ra, chỉ có hai lần mẹ mời Thanh Thanh về ăn cơm. Thanh Thanh đã về nhưng rất xa cách mẹ và con. Con bé trở nên giống như hồi còn 7 tuổi, đó là lần đầu tiên mẹ thấy con bé như vậy."
"Mười bảy năm. Mối quan hệ mất mười bảy năm để xây dựng, như lại đột nhiên biến mất..."
"Con yêu chị con thật sao?" Như đã chết trong lòng, Trần Phương hỏi một câu dù từ lâu đã biết câu trả lời.
Trần Cẩn Duyệt rút hai chiếc khăn giấy, lau sạch nước mắt và nước mũi, ngẩng đầu lên, mắt mũi đỏ bừng nhìn Trần Phương: "Mẹ... không biết chính xác con bắt đầu thích chị ấy từ khi nào, con chỉ biết rằng mọi chuyện đều bắt đầu từ con, mẹ đừng trách chị."
Cô không trả lời yêu hay không yêu, chỉ nói là do mình mà ra, từ rất lâu về trước đã khởi mầm.
Trần Phương cười vô vọng: "Mẹ trách con, trách con bé, thì có được gì? Con nào mà chẳng là con, chẳng thà mẹ trách chính bản thân mình."
Nước mắt lại tuôn rơi, bả vai Trần Cẩn Duyệt cũng bắt đầu run rẩy. Cô nắm chặt tay phải thành nắm đấm, móng tay cắm vào da: "Mẹ... mẹ, con không biết làm sao, con không kiềm chế được. Con xin lỗi..."
Trần Phương không nói gì, cầm tách trà đã để nguội lên, nhấp một ngụm, vừa đắng vừa chát.
Trần Phương nhớ lại cái đêm một mình trở về phòng container, có cô chị ở giường bên cạnh bị tỉnh giấc, hỏi sao lại về giờ này? Trần Phương ấp úng nói, à, không có gì, chị ngủ tiếp đi. Sau đó trốn lên giường, lấy điện thoại ra, tìm kiếm "Đồng tính luyến ái có phải là bệnh?"
Trên màn hình hiển thị: Không. Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đã loại bỏ đồng tính luyến ái khỏi chẩn đoán bệnh vào năm 1990. Đồng tính luyến ái cũng đã bị xóa khỏi "Phương án phân loại và tiêu chí chẩn đoán bệnh tâm thần Trung Quốc" vào năm 2001.
Trần Phương tạm thời thở phào nhẹ nhõm, lại bấm vào ô tìm kiếm, muốn tiếp tục, muốn hỏi...
Cứ xóa rồi lại sửa, căn phòng tối đến mức không có một tia sáng lọt vào, chỉ có ánh màn hình phản chiếu khuôn mặt bà và dòng nước mắt không ngừng chảy. Vừa gõ phím, Trần Phương vừa lau nước mắt, khiến màn hình dính đầy nước, lau màn hình vào chăn, vết nước tạm thời giảm bớt.
Trần Phương viết, chị em ruột, không phải, xóa đi. Rồi lại viết, không phải chị em ruột nhưng lớn lên cùng nhau, rồi lại xóa.
Người một nhà, là người một nhà cơ mà, sao lại như vậy.
Ném điện thoại sang bên cạnh, không thể miêu tả rõ cơn cớ tuyệt vọng hay những suy nghĩ rối ren chỉ trong khung tìm kiếm nhỏ, thậm chí còn không thể sử dụng điện thoại thông minh một cách nhanh nhạy, làm sao có thể cố gắng khiến nó nói cho mình một đáp án trong tình huống phức tạp như trên?
Ánh sáng cuối cùng trong phòng vụt tắt, chỉ còn lại những giọt nước mắt tuôn rơi. Trần Phương lặng lẽ khóc.
Bà không biết vấn đề nằm ở đâu.
"Vài tháng sau khi con ra nước ngoài, mẹ mới tìm gặp Thanh Thanh, bảo con bé chuyển về mà ở. Mẹ không nỡ để con bé ở ngoài một mình, cả hai đều không nhắc tới chuyện đó, Thanh Thanh cũng không nhắc tới con."
Trần Phương khó khăn nhắm mắt lại, như đang cảm thấy rất khó chịu.
"Lần trước con hỏi vì sao sáu năm qua mẹ không đến thăm con, nhưng nếu mẹ đi, con nói xem Thanh Thanh có đi hay không? Nhỡ như đi rồi lại dây mơ rễ má thì sao? Mẹ sợ..."
"Rồi sáu năm sau, Thanh Thanh tìm được đối tượng muốn hẹn hò, cũng đúng vào lúc con nói muốn về, còn nói với mẹ rằng con có bạn trai. Mẹ nắm bắt hy vọng, mong chuyện này sẽ cứ như vậy mà qua đi, như thực sự chưa từng xảy ra."
Trần Cẩn Duyệt cuối cùng cũng hiểu chuyện với Giang Hải Đào, chị mạo hiểm như vậy không chỉ để lừa cô về mà còn để qua mắt mẹ.
[Chị không có gì với cậu ấy cả. Nhưng chị thực sự đang suy nghĩ.]
Đã quá muộn. Những giọt nước mắt đều ở phía sau.
Trần Cẩn Duyệt đóng cuốn sổ lại: "Nếu tối hôm đó con cẩn thận hơn thì tốt."
Chỉ tốt hơn một chút thôi, vì kết quả bị trì hoãn sớm muộn gì cũng sẽ xảy ra.
Trần Phương khẽ lắc đầu, không nói gì, lấy điện thoại kiểm tra xem có tin nhắn mới hay sóng điện thoại có đầy vạch hay không. Mọi thứ vẫn như trước.
Quay lại chủ đề, có phải sẽ tốt hơn không? Không.
Trần Cẩn Duyệt sao có thể giấu được? Cái ôm không kìm được của cô đổi lại là ánh mắt Lâm Vận Thanh sợ hãi nhìn Trần Phương, để lại Trần Phương một mình trên bãi biển với cảm xúc trào dâng trào, tiếp tục tự lừa dối chính mình.
Trần Cẩn Duyệt vừa nhìn khung chat với Lâm Vận Thanh trên điện thoại vừa cười khúc khích, sau đó nói con muốn về Hải Thành, bất chấp việc khách sạn không hoàn tiền và mặc kệ phí đổi vé máy bay đắt đỏ.
Vừa trở về Hải Thành đã vội vàng đi tìm Lâm Vận Thanh. Chẳng bao lâu sau lại vác bản mặt u ám về nhà cùng Triệu Mạn, đem theo hai hộp quà không quan trọng, nhân tiện nói với Trần Phương rằng, Lâm Vận Thanh ở nhà Giang Hải Đào.
Trần Cẩn Duyệt ép Lâm Vận Thanh quay lại để đón sinh nhật cùng mình, và tỏ ta không vui bất cứ khi nào nghe đến tên Giang Hải Đào.
Sáu giờ sáng, có tiếng đóng mở hai cánh cửa. Trần Phương dù không nhìn thấy nhưng cũng biết ai từ phòng bên kia đi ra rồi lại chạy về giường.
Sao Trần Cẩn Duyệt giấu được?
Chỉ là cuốn sổ nhỏ này đã buộc Trần Phương phải đối mặt với sự thật.
"Đón sinh nhật con xong, hai con lại cãi nhau à?" Trần Phương hỏi.
"Không có."
"Tệ hơn cả cãi nhau..."
Muộn màng cô mới biết, hoá ra trên bàn tiệc sinh nhật ngày hôm đó, không ai thực sự vui vẻ.
Vài giây sau, Trần Cẩn Duyệt như sực nhớ ra điều gì đó, ngẩng đầu hỏi: "Mẹ, có phải mẹ đã nói gì với chị không?"
Đột nhiên điện thoại reo lên, Trần Phương nhìn qua rồi vội vàng nhận máy, là Lâm Vận Thanh.
"Alo, Thanh Thanh." Trần Phương lo lắng.
"Mẹ..."
"Con xin lỗi, con... con vừa bận chút việc." Giọng Lâm Vận Thanh truyền đến, nghe có vẻ vô cùng mệt mỏi.
"Con đang ở đâu?"
"Con ở Ôn Thành."
"Một mình sao?"
"Vâng, không sao, hai ngày nữa con sẽ về, mẹ yên tâm. Mẹ vẫn ở Giang Trấn à?"
"Vẫn ở đây, con không sao chứ? Con ở chỗ nào Ôn Thành? Mẹ đến tìm con được không?"
"Không sao đâu mẹ, con không sao." Qua điện thoại, Lâm Vận Thanh cười với mẹ.
"Mẹ, con cúp máy đây, mẹ đừng lo lắng cho con nhé."
"Ừ..."
Trần Phương cúp máy, nhìn Trần Cẩn Duyệt. Trần Cẩn Duyệt đã đứng dậy ngay khi nhìn thấy người gọi đến: "Chị ấy ở Ôn Thành à?"
"Ừm."
"Ở chỗ nào Ôn Thành?"
"Không thấy nói, thôi chỉ cần không sao là được..." Trần Phương day thái dương, cuối cùng thở phào nhẹ nhõm, lại ngồi xuống.
Bỗng nhiên chẳng điều gì cấp thiết cho bằng sống chết an nguy. Trần Phương thấy mình như đang đứng trước một ngã ba khác của cuộc đời, quả là một điều hết sức hoang đường, nhưng nghĩ kỹ lại, cũng đâu liên quan đến mình.
Sau ngày sinh nhật, Trần Cẩn Duyệt thản nhiên giải thích lý do về cặp mắt sưng tấy là vì xem phim nên mới bị vậy. Khi được mẹ hỏi đó là thể loại phim gì, cô con gái trả lời: "là thể loại mà mẹ không thích đâu".
Phải. Là thể loại mà mẹ không thích, là nội dung mà mẹ không chấp nhận. Nhưng đây là hai cô con gái của mẹ.
Đây là vấn đề nan giải nhất trong cuộc đời Trần Phương sao? Khó khăn hơn gấp vạn lần so với lựa chọn đưa Lâm Vận Thanh đi hồi xưa.
Nếu biết trước chuyện hôm nay sẽ xảy ra, liệu Trần Phương vẫn chọn đưa Lâm Vận Thanh đi chứ?
"Mẹ... con muốn đi gặp chị ấy."
Trần Cẩn Duyệt vẫn đứng đó, cầm điện thoại gửi tin nhắn WeChat cho Lâm Vận Thanh: "Chị đang ở chỗ nào Ôn Thành? Em muốn gặp chị." Sau đó đặt điện thoại lên bàn.
"Không phải ngày kia con đi sao?" Trần Phương nhìn vào mắt con gái, thấy cặp mắt con sao mà giống mắt mình thế, giống y như đúc, chỉ là không nhu nhược như mình ngày xưa.
"Thế nên càng phải đi, mẹ..." Trần Cẩn Duyệt lại rơi nước mắt: "Con phải nói rõ ràng trước khi đi..." nuốt nước mắt vào miệng, mặn chát và đắng ngắt.
Trà trong cốc sứ càng ngâm càng đặc. Trần Phương uống ngụm cuối cùng, cũng thật đắng, bà cau mày.
Sau đó chỉ vào cuốn sổ của Trần Cẩn Duyệt, nói: "Khi mẹ nhìn thấy cuốn sổ cũng chính là cái ngày chị con chưa khỏi ốm, mẹ lấy nhiệt kế điện tử đo trán cho chị con."
"Mẹ nói đùa với chị con rằng, dạo này con không ở nhà, Duyệt Duyệt lúc nào cũng như người mất hồn, lại còn chạy đi làm ảnh hưởng đến công việc của con. Mà con thì bận, ngay cả thời gian hẹn hò cũng không có, nên mẹ muốn bảo Duyệt Duyệt đặt vé máy bay đi sớm."
"Gì cơ..."
Trần Phương đứng dậy, trà trong ấm vẫn còn nóng, bà lại rót đầy chén trà.
"Sau đó chị con túm lấy áo mẹ, nói: "Mẹ... không phải, Tiểu Cẩn không làm ảnh hưởng đến con. Không phải em ấy còn hai tuần nữa mới hết nghỉ phép sao?""
"Và rồi mẹ ra khỏi phòng Thanh Thanh, thấy con đang ngồi trên ghế sofa nên hỏi con, tại sao lại ép chị về đón sinh nhật cùng con, chị con cần đón Lễ Tình nhân nữa kia mà. Thế là sắc mặt con u ám hẳn đi, nói con không ép chị ấy, cũng không cho phép mẹ gắn ghép chị ấy nữa."
Trần Phương cầm cốc lên, đi về phía trước, không định quay lại chỗ ngồi, cuộc trò chuyện trì hoãn bảy năm dường như sắp đến hồi kết.
"Duyệt Duyệt, nếu con hỏi mẹ có chấp nhận không."
Không khí đóng băng trong ba giây.
Trần Phương hít một hơi thật sâu: "Mẹ không chấp nhận."
"Con đã lớn, mẹ nói thẳng cho con biết, điều này trái với luân thường."
Trần Phương bước tới cửa phòng, mở cửa ra, trước mặt là chiếc vali đã chất đầy một nửa. Giờ đây đi hay không, hay là đi đâu về đâu, đột nhiên không còn nghĩ được gì nữa.
"Nhưng nếu con muốn hỏi mẹ có cấm hay không, cả đời này mẹ sống trong mớ hỗn loạn đủ rồi, lần này mẹ đã tỉnh táo hơn - mẹ không cấm được."
Trần Phương đóng cửa lại, để Trần Cẩn Duyệt lại một mình bên ngoài.
Bà cầm tách trà bước đến bên cửa sổ. Trời vẫn đang mưa, những ngọn núi xanh bị mưa và sương mù bao phủ, trông không rõ cảnh vật đằng xa.
Trong sáu năm đó, có lần Lâm Vận Thanh sốt cao không giảm, Trần Phương phải ở nhà chăm sóc mấy ngày mới bình phục.
Khi cơn sốt lên tới gần 40 độ, Trần Phương thức suốt đêm ở bên trông, bỗng nghe thấy Lâm Vận Thanh mê man nói trong giấc mơ: "Mẹ..."
"Con thấy mệt quá..."
Không biết vì sao đã nhiều năm trôi qua mà Trần Phương vẫn nhớ rõ chuyện ấy. Tiếng "Mẹ" đó chính xác là đang gọi ai? Bà nghĩ, chắc là mẹ ruột của Thanh Thanh.
Cũng như vào ngày an táng Lâm Thành Kiến, Thanh Thanh đã khóc khi ôm bức ảnh của mẹ ruột.
Thực sự cô bé không còn ai để chia sẻ những lời này nữa.
Và hơn mười, gần hai mươi năm sau, liệu Lâm Vận Thanh có còn gọi mẹ trong mơ, hay là vẫn muốn hỏi mẹ vì sao cuộc sống lại khó khăn đến vậy không? Tại sao cứ phải mất đi mà chưa từng có được một ai cho mình?
Vậy tình yêu có điều kiện không?
Nghĩ đến đây, trái tim Trần Phương như bị lưỡi dao rỉ sét cắt bỏ, đau đớn hơn cả ngày đó 20 năm về trước.
[Nếu biết trước chuyện này sẽ xảy ra, mình vẫn sẽ dẫn Lâm Vận Thanh đi chứ?]
[Chắc chắn.]
Nếu không có Lâm Vận Thanh, Trần Phương sẽ một thân một mình nuôi Trần Cẩn Duyệt, vừa không kiếm được tiền, vừa không lo được cho con. Trần Cẩn Duyệt sẽ lớn lên như thế nào đây, cuộc đời mình còn hy vọng nào nữa không đây? Trần Phương không biết.
Luân thường là gì?
Là quan niệm thời xưa rằng con gái chỉ cần có đức chứ đừng nên có tài, thà bỏ học bỏ nhà đi làm phụ giúp gia đình còn hơn, khi xảy ra chuyện thì bị chửi là con gái lấy chồng như bát nước đổ đi.
Là nơi dựng lên cổng vòm trinh tiết, những người "ăn cơm trước kẻng" đều sẽ bị người đời khinh miệt là lẳng lơ dễ dãi.
Là nổi hổ hẹn không được làm người khi sinh ra con gái, mà phải đẻ con trai mới xứng đáng có họ có tên.
Là khi đợi con trai cưới vợ, người đàn bà mới được thay đổi giới tính tinh thần, trở thành người có quyền đàn áp những người phụ nữ bề dưới.
Vậy chính xác luân thường là gì?
Trần Phương ít học, ngay cả chuyện đồng tính luyến ái có bình thường hay không cũng phải lên mạng tra mới biết câu trả lời. Ở cấp độ sâu hơn, nếu không ai nói cho bà biết thì bà cũng không bao giờ tìm ra.
Lần bốc đồng thứ ba trong cuộc đời bà là đã nói ra câu "Mẹ không cấm được." Thế hệ trước thường nói con cháu tự có phúc phận của con cháu, còn hai cô con gái của bà, cũng có những bài học riêng.
Chữ "Duyệt" trong Trần Cẩn Duyệt nên được hiện thực hóa như thế nào, Trần Phương nghĩ mình không thể giúp được nữa, tùy hai đứa nó vậy. Thà để thời gian lo lắng đó đi đánh vài ván mặt chược, trộm được phù sinh nửa ngày nhàn*.
*(Trích trong một bài thơ của Lý Thiệp, nói về tâm cảnh của người chợt nhận biết vô thường, quay về nơi Đạo:
Sống say chết mộng mãi mê man
Chợt nghe xuân hết, gắng đăng san
Cùng tăng trò chuyện bên sân trúc
Trộm được phù sinh nửa ngày nhàn!)
Trên đời này có tình yêu vô điều kiện không?
Làm sao Trần Phương biết được?
Chỉ là nếu có lần tới Lâm Vận Thanh đau đớn, liệu có gọi tên bà nữa không cũng không còn quan trọng. Bà hy vọng Thanh Thanh - ôi - sẽ không phải chịu đựng khổ sở nữa.
Đừng rơi nước mắt, đừng nghĩ trên đời này không tồn tại thứ tình yêu vững bền.
Trần Phương lại nhìn khung cảnh ngoài trời. Núi xanh trùng điệp, sương mù giăng lối, mây mờ phủ quanh, dù mưa có tạnh hay không thì những ngọn núi vẫn luôn ở đó.
Điện thoại di động của Trần Phương được đặt ở góc bàn, sau một tiếng trôi qua vẫn không một thông báo, tin nhắn WeChat vẫn ở trạng thái đã gửi. Trần Phương lại một lần nữa kiểm tra tín hiệu, đầy vạch, nhưng không có cuộc gọi mới nào đến.
Ngồi đối diện với con gái, Trần Phương nghĩ ban nãy mình đã nói quá nhiều. Trần Cẩn Duyệt chưa bao giờ biết về quá khứ trước đây nên cần thời gian tiêu hóa bằng nước mắt. Trần Phương đứng dậy, đổ một chai nước khoáng mới vào ấm đun, ấn nút, đợi sôi.
Sau đó hỏi con gái: "Có muốn uống nước ấm không?"
Trần Cẩn Duyệt lắc đầu, không trả lời. Vì vậy Trần Phương tự pha cho mình một tách trà, ngồi lại vào chỗ.
Đôi mắt của Trần Phương cũng đỏ hoe, nhưng không rơi lệ. Nghe tiếng khóc của Trần Cẩn Duyệt đã dịu đi một chút, bà do dự không biết có nên bắt đầu cuộc trò chuyện tiếp theo hay không.
"Con xin lỗi..." Trần Cẩn Duyệt nghẹn ngào thốt ra ba chữ.
"Duyệt Duyệt, mẹ nói những điều này không phải để khiến con cảm thấy áy náy, con không cần xin lỗi, những chuyện này con không làm gì sai cả."
Nhưng ngoài xin lỗi ra cô còn có thể nói gì khác? Trước đây cô nghĩ hạnh phúc rất đơn giản, chưa bao giờ nghĩ sự thực lại thành ra thế này. Hạnh phúc của cô kéo dài qua hai thế hệ là Trần Phương và Lâm Vận Thanh, hạnh phúc của cô được dệt nên bằng tổn thương của hai người họ.
Trần Phương và Lâm Vận Thanh dường như đã đạt được sự hiểu biết ngầm không cần lời nói - về cách làm sao để nuôi dạy Trần Cẩn Duyệt lớn lên. Còn cô là một đứa trẻ được chiều hư, được yêu thương nhưng không biết điều.
Biến số duy nhất xảy ra là cô đã đem lòng yêu Lâm Vận Thanh.
Trần Cẩn Duyệt cầm cuốn sổ đặt trên bàn về, lau nước mắt, giở ra, trong đó có viết một câu: "Em biết chị có rất nhiều nỗi lo không phải chỉ cần viết ra vài dòng như em đang làm là có thể giải thích hết." Vậy mà tất cả những gì cô có thể cho vẫn là vài dòng nhẹ tênh.
Nếu có thể hình dung ra nỗi đau thì đâu còn ai cố chấp mất kiểm soát. Nhưng Lâm Vận Thanh, đã bao nhiêu lần chị vẫn mất kiểm soát và nín nhịn dù dẫu biết chúng chỉ đem lại nhiều thương đau?
"Mẹ... vậy là mẹ đã biết từ lâu?"
"Ừm."
"Mẹ đã nói chuyện với chị chưa?"
Trần Phương nghẹn ngào lắc đầu: "Không dám nói, chỉ coi như chưa từng xảy ra."
Trần Phương cầm tách trà lên thổi, vẫn còn quá nóng, chưa uống được.
Bà đặt tách trà xuống: "Đêm đó công trường xảy ra sự cố không nghiêm trọng lắm, nên đóng cửa thông báo nghỉ ba ngày. Tình cờ đúng vào ngày sinh nhật con nên mẹ muốn về nhà tạo bất ngờ. Sau đó...."
Trần Phương nhắm mắt lại, những giọt nước mắt cất giấu bấy nay cuối cùng cũng chảy xuống: "Sao... sao con và chị con có thể..."
Trần Cẩn Duyệt cúi đầu, tay phải chống lên trán, ngón tay luồn vào tóc: "Sau đó thì sao?" Lúc này cô thấy như mình đã mất cảm giác xấu hổ, cũng đã quên đi sự sợ hãi trước đó, mong muốn cấp bách muốn biết câu trả lời đã vượt qua tất cả.
"Không nhớ mẹ đã ngồi trên ghế bao lâu nữa, mẹ không thể bật đèn. Sau đó chị con bước ra khỏi phòng, đóng cửa lại rất nhẹ vì sợ đánh thức con, rồi con bé nhìn thấy mẹ."
Trần Cẩn Duyệt cúi đầu, tuyệt vọng hít một hơi thật sâu, không kìm được cơn run nơi cổ họng.
"Thanh Thanh đứng tại chỗ một lúc lâu, gọi mẹ là "Mẹ". Mẹ không trả lời, sau đó đứng dậy bỏ đi."
"Mẹ đi bộ hơn ba tiếng đồng hồ mới quay lại nhà container. Mẹ dành ra hai tuần để bình tĩnh lại, nhưng dù thế nào cũng không thể chấp nhận được. Cho đến lần sau về nhà, khoảng thời gian đó mẹ không liên lạc với Thanh Thanh, Thanh Thanh cũng tìm gặp mẹ, mẹ giả vờ như chưa có chuyện gì xảy ra, chỉ coi như đêm đó là do mẹ tưởng tượng. Sau đó Thanh Thanh thở dài, nói: "Đợi khi con lại về đây, mọi thứ sẽ thay đổi"."
Hai tay Trần Cẩn Duyệt che mắt, nước mắt chảy ra từ các kẽ tay, cô quay lưng về phía cửa sổ, phía sau là mưa, trước mặt là nước mắt. Cô bị kẹt ở giữa, chờ từng phút hoà tan.
Bảy năm sau, cô vẫn không thở nổi khi nghe lời thú thực dù chỉ qua loa đến thế.
"Sau đó mẹ nói mẹ muốn về chăm sóc con vì con sắp thi đại học, lúc đó chị đã chuyển ra ngoài..."
"Phải, mẹ cũng rất ít khi liên lạc với Thanh Thanh từ khi con bé chuyển ra, chỉ có hai lần mẹ mời Thanh Thanh về ăn cơm. Thanh Thanh đã về nhưng rất xa cách mẹ và con. Con bé trở nên giống như hồi còn 7 tuổi, đó là lần đầu tiên mẹ thấy con bé như vậy."
"Mười bảy năm. Mối quan hệ mất mười bảy năm để xây dựng, như lại đột nhiên biến mất..."
"Con yêu chị con thật sao?" Như đã chết trong lòng, Trần Phương hỏi một câu dù từ lâu đã biết câu trả lời.
Trần Cẩn Duyệt rút hai chiếc khăn giấy, lau sạch nước mắt và nước mũi, ngẩng đầu lên, mắt mũi đỏ bừng nhìn Trần Phương: "Mẹ... không biết chính xác con bắt đầu thích chị ấy từ khi nào, con chỉ biết rằng mọi chuyện đều bắt đầu từ con, mẹ đừng trách chị."
Cô không trả lời yêu hay không yêu, chỉ nói là do mình mà ra, từ rất lâu về trước đã khởi mầm.
Trần Phương cười vô vọng: "Mẹ trách con, trách con bé, thì có được gì? Con nào mà chẳng là con, chẳng thà mẹ trách chính bản thân mình."
Nước mắt lại tuôn rơi, bả vai Trần Cẩn Duyệt cũng bắt đầu run rẩy. Cô nắm chặt tay phải thành nắm đấm, móng tay cắm vào da: "Mẹ... mẹ, con không biết làm sao, con không kiềm chế được. Con xin lỗi..."
Trần Phương không nói gì, cầm tách trà đã để nguội lên, nhấp một ngụm, vừa đắng vừa chát.
Trần Phương nhớ lại cái đêm một mình trở về phòng container, có cô chị ở giường bên cạnh bị tỉnh giấc, hỏi sao lại về giờ này? Trần Phương ấp úng nói, à, không có gì, chị ngủ tiếp đi. Sau đó trốn lên giường, lấy điện thoại ra, tìm kiếm "Đồng tính luyến ái có phải là bệnh?"
Trên màn hình hiển thị: Không. Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đã loại bỏ đồng tính luyến ái khỏi chẩn đoán bệnh vào năm 1990. Đồng tính luyến ái cũng đã bị xóa khỏi "Phương án phân loại và tiêu chí chẩn đoán bệnh tâm thần Trung Quốc" vào năm 2001.
Trần Phương tạm thời thở phào nhẹ nhõm, lại bấm vào ô tìm kiếm, muốn tiếp tục, muốn hỏi...
Cứ xóa rồi lại sửa, căn phòng tối đến mức không có một tia sáng lọt vào, chỉ có ánh màn hình phản chiếu khuôn mặt bà và dòng nước mắt không ngừng chảy. Vừa gõ phím, Trần Phương vừa lau nước mắt, khiến màn hình dính đầy nước, lau màn hình vào chăn, vết nước tạm thời giảm bớt.
Trần Phương viết, chị em ruột, không phải, xóa đi. Rồi lại viết, không phải chị em ruột nhưng lớn lên cùng nhau, rồi lại xóa.
Người một nhà, là người một nhà cơ mà, sao lại như vậy.
Ném điện thoại sang bên cạnh, không thể miêu tả rõ cơn cớ tuyệt vọng hay những suy nghĩ rối ren chỉ trong khung tìm kiếm nhỏ, thậm chí còn không thể sử dụng điện thoại thông minh một cách nhanh nhạy, làm sao có thể cố gắng khiến nó nói cho mình một đáp án trong tình huống phức tạp như trên?
Ánh sáng cuối cùng trong phòng vụt tắt, chỉ còn lại những giọt nước mắt tuôn rơi. Trần Phương lặng lẽ khóc.
Bà không biết vấn đề nằm ở đâu.
"Vài tháng sau khi con ra nước ngoài, mẹ mới tìm gặp Thanh Thanh, bảo con bé chuyển về mà ở. Mẹ không nỡ để con bé ở ngoài một mình, cả hai đều không nhắc tới chuyện đó, Thanh Thanh cũng không nhắc tới con."
Trần Phương khó khăn nhắm mắt lại, như đang cảm thấy rất khó chịu.
"Lần trước con hỏi vì sao sáu năm qua mẹ không đến thăm con, nhưng nếu mẹ đi, con nói xem Thanh Thanh có đi hay không? Nhỡ như đi rồi lại dây mơ rễ má thì sao? Mẹ sợ..."
"Rồi sáu năm sau, Thanh Thanh tìm được đối tượng muốn hẹn hò, cũng đúng vào lúc con nói muốn về, còn nói với mẹ rằng con có bạn trai. Mẹ nắm bắt hy vọng, mong chuyện này sẽ cứ như vậy mà qua đi, như thực sự chưa từng xảy ra."
Trần Cẩn Duyệt cuối cùng cũng hiểu chuyện với Giang Hải Đào, chị mạo hiểm như vậy không chỉ để lừa cô về mà còn để qua mắt mẹ.
[Chị không có gì với cậu ấy cả. Nhưng chị thực sự đang suy nghĩ.]
Đã quá muộn. Những giọt nước mắt đều ở phía sau.
Trần Cẩn Duyệt đóng cuốn sổ lại: "Nếu tối hôm đó con cẩn thận hơn thì tốt."
Chỉ tốt hơn một chút thôi, vì kết quả bị trì hoãn sớm muộn gì cũng sẽ xảy ra.
Trần Phương khẽ lắc đầu, không nói gì, lấy điện thoại kiểm tra xem có tin nhắn mới hay sóng điện thoại có đầy vạch hay không. Mọi thứ vẫn như trước.
Quay lại chủ đề, có phải sẽ tốt hơn không? Không.
Trần Cẩn Duyệt sao có thể giấu được? Cái ôm không kìm được của cô đổi lại là ánh mắt Lâm Vận Thanh sợ hãi nhìn Trần Phương, để lại Trần Phương một mình trên bãi biển với cảm xúc trào dâng trào, tiếp tục tự lừa dối chính mình.
Trần Cẩn Duyệt vừa nhìn khung chat với Lâm Vận Thanh trên điện thoại vừa cười khúc khích, sau đó nói con muốn về Hải Thành, bất chấp việc khách sạn không hoàn tiền và mặc kệ phí đổi vé máy bay đắt đỏ.
Vừa trở về Hải Thành đã vội vàng đi tìm Lâm Vận Thanh. Chẳng bao lâu sau lại vác bản mặt u ám về nhà cùng Triệu Mạn, đem theo hai hộp quà không quan trọng, nhân tiện nói với Trần Phương rằng, Lâm Vận Thanh ở nhà Giang Hải Đào.
Trần Cẩn Duyệt ép Lâm Vận Thanh quay lại để đón sinh nhật cùng mình, và tỏ ta không vui bất cứ khi nào nghe đến tên Giang Hải Đào.
Sáu giờ sáng, có tiếng đóng mở hai cánh cửa. Trần Phương dù không nhìn thấy nhưng cũng biết ai từ phòng bên kia đi ra rồi lại chạy về giường.
Sao Trần Cẩn Duyệt giấu được?
Chỉ là cuốn sổ nhỏ này đã buộc Trần Phương phải đối mặt với sự thật.
"Đón sinh nhật con xong, hai con lại cãi nhau à?" Trần Phương hỏi.
"Không có."
"Tệ hơn cả cãi nhau..."
Muộn màng cô mới biết, hoá ra trên bàn tiệc sinh nhật ngày hôm đó, không ai thực sự vui vẻ.
Vài giây sau, Trần Cẩn Duyệt như sực nhớ ra điều gì đó, ngẩng đầu hỏi: "Mẹ, có phải mẹ đã nói gì với chị không?"
Đột nhiên điện thoại reo lên, Trần Phương nhìn qua rồi vội vàng nhận máy, là Lâm Vận Thanh.
"Alo, Thanh Thanh." Trần Phương lo lắng.
"Mẹ..."
"Con xin lỗi, con... con vừa bận chút việc." Giọng Lâm Vận Thanh truyền đến, nghe có vẻ vô cùng mệt mỏi.
"Con đang ở đâu?"
"Con ở Ôn Thành."
"Một mình sao?"
"Vâng, không sao, hai ngày nữa con sẽ về, mẹ yên tâm. Mẹ vẫn ở Giang Trấn à?"
"Vẫn ở đây, con không sao chứ? Con ở chỗ nào Ôn Thành? Mẹ đến tìm con được không?"
"Không sao đâu mẹ, con không sao." Qua điện thoại, Lâm Vận Thanh cười với mẹ.
"Mẹ, con cúp máy đây, mẹ đừng lo lắng cho con nhé."
"Ừ..."
Trần Phương cúp máy, nhìn Trần Cẩn Duyệt. Trần Cẩn Duyệt đã đứng dậy ngay khi nhìn thấy người gọi đến: "Chị ấy ở Ôn Thành à?"
"Ừm."
"Ở chỗ nào Ôn Thành?"
"Không thấy nói, thôi chỉ cần không sao là được..." Trần Phương day thái dương, cuối cùng thở phào nhẹ nhõm, lại ngồi xuống.
Bỗng nhiên chẳng điều gì cấp thiết cho bằng sống chết an nguy. Trần Phương thấy mình như đang đứng trước một ngã ba khác của cuộc đời, quả là một điều hết sức hoang đường, nhưng nghĩ kỹ lại, cũng đâu liên quan đến mình.
Sau ngày sinh nhật, Trần Cẩn Duyệt thản nhiên giải thích lý do về cặp mắt sưng tấy là vì xem phim nên mới bị vậy. Khi được mẹ hỏi đó là thể loại phim gì, cô con gái trả lời: "là thể loại mà mẹ không thích đâu".
Phải. Là thể loại mà mẹ không thích, là nội dung mà mẹ không chấp nhận. Nhưng đây là hai cô con gái của mẹ.
Đây là vấn đề nan giải nhất trong cuộc đời Trần Phương sao? Khó khăn hơn gấp vạn lần so với lựa chọn đưa Lâm Vận Thanh đi hồi xưa.
Nếu biết trước chuyện hôm nay sẽ xảy ra, liệu Trần Phương vẫn chọn đưa Lâm Vận Thanh đi chứ?
"Mẹ... con muốn đi gặp chị ấy."
Trần Cẩn Duyệt vẫn đứng đó, cầm điện thoại gửi tin nhắn WeChat cho Lâm Vận Thanh: "Chị đang ở chỗ nào Ôn Thành? Em muốn gặp chị." Sau đó đặt điện thoại lên bàn.
"Không phải ngày kia con đi sao?" Trần Phương nhìn vào mắt con gái, thấy cặp mắt con sao mà giống mắt mình thế, giống y như đúc, chỉ là không nhu nhược như mình ngày xưa.
"Thế nên càng phải đi, mẹ..." Trần Cẩn Duyệt lại rơi nước mắt: "Con phải nói rõ ràng trước khi đi..." nuốt nước mắt vào miệng, mặn chát và đắng ngắt.
Trà trong cốc sứ càng ngâm càng đặc. Trần Phương uống ngụm cuối cùng, cũng thật đắng, bà cau mày.
Sau đó chỉ vào cuốn sổ của Trần Cẩn Duyệt, nói: "Khi mẹ nhìn thấy cuốn sổ cũng chính là cái ngày chị con chưa khỏi ốm, mẹ lấy nhiệt kế điện tử đo trán cho chị con."
"Mẹ nói đùa với chị con rằng, dạo này con không ở nhà, Duyệt Duyệt lúc nào cũng như người mất hồn, lại còn chạy đi làm ảnh hưởng đến công việc của con. Mà con thì bận, ngay cả thời gian hẹn hò cũng không có, nên mẹ muốn bảo Duyệt Duyệt đặt vé máy bay đi sớm."
"Gì cơ..."
Trần Phương đứng dậy, trà trong ấm vẫn còn nóng, bà lại rót đầy chén trà.
"Sau đó chị con túm lấy áo mẹ, nói: "Mẹ... không phải, Tiểu Cẩn không làm ảnh hưởng đến con. Không phải em ấy còn hai tuần nữa mới hết nghỉ phép sao?""
"Và rồi mẹ ra khỏi phòng Thanh Thanh, thấy con đang ngồi trên ghế sofa nên hỏi con, tại sao lại ép chị về đón sinh nhật cùng con, chị con cần đón Lễ Tình nhân nữa kia mà. Thế là sắc mặt con u ám hẳn đi, nói con không ép chị ấy, cũng không cho phép mẹ gắn ghép chị ấy nữa."
Trần Phương cầm cốc lên, đi về phía trước, không định quay lại chỗ ngồi, cuộc trò chuyện trì hoãn bảy năm dường như sắp đến hồi kết.
"Duyệt Duyệt, nếu con hỏi mẹ có chấp nhận không."
Không khí đóng băng trong ba giây.
Trần Phương hít một hơi thật sâu: "Mẹ không chấp nhận."
"Con đã lớn, mẹ nói thẳng cho con biết, điều này trái với luân thường."
Trần Phương bước tới cửa phòng, mở cửa ra, trước mặt là chiếc vali đã chất đầy một nửa. Giờ đây đi hay không, hay là đi đâu về đâu, đột nhiên không còn nghĩ được gì nữa.
"Nhưng nếu con muốn hỏi mẹ có cấm hay không, cả đời này mẹ sống trong mớ hỗn loạn đủ rồi, lần này mẹ đã tỉnh táo hơn - mẹ không cấm được."
Trần Phương đóng cửa lại, để Trần Cẩn Duyệt lại một mình bên ngoài.
Bà cầm tách trà bước đến bên cửa sổ. Trời vẫn đang mưa, những ngọn núi xanh bị mưa và sương mù bao phủ, trông không rõ cảnh vật đằng xa.
Trong sáu năm đó, có lần Lâm Vận Thanh sốt cao không giảm, Trần Phương phải ở nhà chăm sóc mấy ngày mới bình phục.
Khi cơn sốt lên tới gần 40 độ, Trần Phương thức suốt đêm ở bên trông, bỗng nghe thấy Lâm Vận Thanh mê man nói trong giấc mơ: "Mẹ..."
"Con thấy mệt quá..."
Không biết vì sao đã nhiều năm trôi qua mà Trần Phương vẫn nhớ rõ chuyện ấy. Tiếng "Mẹ" đó chính xác là đang gọi ai? Bà nghĩ, chắc là mẹ ruột của Thanh Thanh.
Cũng như vào ngày an táng Lâm Thành Kiến, Thanh Thanh đã khóc khi ôm bức ảnh của mẹ ruột.
Thực sự cô bé không còn ai để chia sẻ những lời này nữa.
Và hơn mười, gần hai mươi năm sau, liệu Lâm Vận Thanh có còn gọi mẹ trong mơ, hay là vẫn muốn hỏi mẹ vì sao cuộc sống lại khó khăn đến vậy không? Tại sao cứ phải mất đi mà chưa từng có được một ai cho mình?
Vậy tình yêu có điều kiện không?
Nghĩ đến đây, trái tim Trần Phương như bị lưỡi dao rỉ sét cắt bỏ, đau đớn hơn cả ngày đó 20 năm về trước.
[Nếu biết trước chuyện này sẽ xảy ra, mình vẫn sẽ dẫn Lâm Vận Thanh đi chứ?]
[Chắc chắn.]
Nếu không có Lâm Vận Thanh, Trần Phương sẽ một thân một mình nuôi Trần Cẩn Duyệt, vừa không kiếm được tiền, vừa không lo được cho con. Trần Cẩn Duyệt sẽ lớn lên như thế nào đây, cuộc đời mình còn hy vọng nào nữa không đây? Trần Phương không biết.
Luân thường là gì?
Là quan niệm thời xưa rằng con gái chỉ cần có đức chứ đừng nên có tài, thà bỏ học bỏ nhà đi làm phụ giúp gia đình còn hơn, khi xảy ra chuyện thì bị chửi là con gái lấy chồng như bát nước đổ đi.
Là nơi dựng lên cổng vòm trinh tiết, những người "ăn cơm trước kẻng" đều sẽ bị người đời khinh miệt là lẳng lơ dễ dãi.
Là nổi hổ hẹn không được làm người khi sinh ra con gái, mà phải đẻ con trai mới xứng đáng có họ có tên.
Là khi đợi con trai cưới vợ, người đàn bà mới được thay đổi giới tính tinh thần, trở thành người có quyền đàn áp những người phụ nữ bề dưới.
Vậy chính xác luân thường là gì?
Trần Phương ít học, ngay cả chuyện đồng tính luyến ái có bình thường hay không cũng phải lên mạng tra mới biết câu trả lời. Ở cấp độ sâu hơn, nếu không ai nói cho bà biết thì bà cũng không bao giờ tìm ra.
Lần bốc đồng thứ ba trong cuộc đời bà là đã nói ra câu "Mẹ không cấm được." Thế hệ trước thường nói con cháu tự có phúc phận của con cháu, còn hai cô con gái của bà, cũng có những bài học riêng.
Chữ "Duyệt" trong Trần Cẩn Duyệt nên được hiện thực hóa như thế nào, Trần Phương nghĩ mình không thể giúp được nữa, tùy hai đứa nó vậy. Thà để thời gian lo lắng đó đi đánh vài ván mặt chược, trộm được phù sinh nửa ngày nhàn*.
*(Trích trong một bài thơ của Lý Thiệp, nói về tâm cảnh của người chợt nhận biết vô thường, quay về nơi Đạo:
Sống say chết mộng mãi mê man
Chợt nghe xuân hết, gắng đăng san
Cùng tăng trò chuyện bên sân trúc
Trộm được phù sinh nửa ngày nhàn!)
Trên đời này có tình yêu vô điều kiện không?
Làm sao Trần Phương biết được?
Chỉ là nếu có lần tới Lâm Vận Thanh đau đớn, liệu có gọi tên bà nữa không cũng không còn quan trọng. Bà hy vọng Thanh Thanh - ôi - sẽ không phải chịu đựng khổ sở nữa.
Đừng rơi nước mắt, đừng nghĩ trên đời này không tồn tại thứ tình yêu vững bền.
Trần Phương lại nhìn khung cảnh ngoài trời. Núi xanh trùng điệp, sương mù giăng lối, mây mờ phủ quanh, dù mưa có tạnh hay không thì những ngọn núi vẫn luôn ở đó.
