Chỉ có thể xin nghỉ thôi. Hiện giờ công việc của cô thuộc quyền quản lý của thư ký Hoàng, phải đến chỗ thư ký Hoàng xin nghỉ.
Thư ký Hoàng hỏi cô có chuyện gì, Kiều Vi thật thà nói: “Trước đây bố tôi qua đời, trong nhà không còn ai, cho nên tôi chưa tốt nghiệp. Bây giờ liên hệ lại với trường học, muốn lấy bằng tốt nghiệp.”
Thư ký Hoàng suy nghĩ một chút rồi hỏi: “Cô muốn đi thi đại học sao? Tốt nhất cô nên cẩn thận, bây giờ hướng gió phía trên không rõ, đại học hơi hỗn loạn.”
“Hả, không… Tôi không…” Kiều Vi nói.
Nhưng thư ký Hoàng cảm thấy chỉ là cô không muốn nói thẳng. Có vài người không thích nói cho người khác biết chuyện mình đang làm trước khi xong việc.
Anh ta đẩy kính mắt: “Trước tiên cứ cẩn thận, không nên vội vàng. Vợ tôi cũng rất muốn thi đại học, tôi vẫn luôn khuyên cô ấy.”
“Hả?” Kiều Vi thuận theo nói: “Cô ấy muốn thi…”
“Đúng vậy, vợ tôi học giỏi.” Thư ký Hoàng nói: “Cô ấy là người rất chăm chỉ. Năm đó vẫn còn học ở trường, tôi là người cầm bút, cô ấy là người vẽ tranh.”
Kiều Vi cảm thấy thật ra cô và thư ký Hoàng không có thân quen nhau đến độ nói về chuyện vợ chồng. Đối với quan hệ “đồng nghiệp” này, cô luôn cảnh giác, nhất là trong một cơ quan thuộc thể chế này.
Hơn nữa đây là lần thứ hai thư ký Hoàng khen vợ anh ta trước mặt cô rồi. Anh ta là người thích khen vợ mình đến thế sao? Nói thật, từ công việc bình thường thì không nhìn ra đâu.
Kiều Vi luôn cảm thấy là lạ… Nhưng cô lại cảm thấy như thế tốt hơn nhiều đàn ông ở thời đại này luôn miệng chê “vợ tôi vừa già vừa xấu”.
Kiều Vi cảm thấy nên khích lệ những người đàn ông khen vợ mình như thế này.
Cô hùa theo anh ta mấy câu, thuận lợi xin nghỉ.
Sáng hôm sau, Nghiêm Lỗi đã dậy từ sớm, không chỉ làm đồ ăn sáng, còn chọn cho Nghiêm Tương một bộ quần áo sạch sẽ, chỉ huy Nghiêm Tương mặc một bộ quần áo như cán bộ già size mini.
“Bôi chút dầu lên mặt đi.” Anh cách cửa sổ gọi Kiều Vi: “Bôi nhiều vào, mặt em sẽ trắng hơn, rất đẹp.”
Kiều Vi đang rửa mặt ở chậu rửa mặt, ngẩng đầu lên: “…”
Nghiêm Lỗi mượn xe bộ đội, Tiểu Trương lái xe.
Tâm trạng Tiểu Trương cũng rất tốt: “Chị dâu làm tọa đàm? Tôi cũng phải đến nghe một chút.”
Bây giờ Kiều Vi không phải là người duyên trong nhà không tốt, danh tiếng cũng nát nữa rồi. Hôm nay, Kiều Vi rất nổi tiếng trong quân đội.
Gia đình ba người ngồi xe Jeep do Tiểu Trương lái đi đến thành phố Lâm.
Vào đến thành phố Lâm, rất nhiều kí ức của nguyên chủ hòa vào cảnh vật trên đường phố. Kiều Vi còn đi ngang qua nhà xưởng mà bố nguyên chủ làm việc, đại viện nơi nguyên chủ sinh sống từ nhỏ tới lớn…
Đường đến trường học cũng gần, bởi vì vốn là học sinh của trường.
Kiều Vi nghĩ thầy Trương bảo hiệu trường treo biểu ngữ chào mừng cô chỉ là nói quá mà thôi, cô không ngờ cổng trường lại treo một tấm biểu ngữ: Chào mừng cựu học sinh Kiều Vi lớp một XX về trường.
Hiệu trường và vài thầy cô nghe thấy học sinh hô “xe đến, xe đến” thì chạy ra chào đón.
Nghiêm Lỗi nhiệt tình nắm tay hiệu trưởng, các thầy cô nói chuyện, tự giới thiệu: “Tôi là chồng của Kiều Vi.”
Hiệu trưởng và thầy Trương đều biết Kiều Vi gả cho quân nhân, không ngờ lại là cán bộ cấp đoàn cao như vậy, khá bất ngờ. Cán bộ cấp đoàn đến một trường học như thế này khiến người ta vừa mừng vừa sợ.
Kiều Vi tưởng tọa đàm là đứng trên bục giảng ở một hai lớp thôi, nhưng khi cô nhìn thấy tất cả học sinh trong trường đều lấy ghế ngồi trên sân trường, trên sân khấu có một dãy bàn trải khăn màu đỏ…
Kiều Vi sợ hãi.
Cô thật sự đã đánh giá thấp tầm quan trọng của việc “lên báo” trong thời đại này.
Còn Nghiêm Lỗi thì rất hài lòng.
Bây giờ ở Bác Thành, Kiều Vi cũng là một người cầm bút có tiếng. Anh cảm thấy sự phô trương này mới phù hợp với cô.
Hiệu trưởng mời Nghiêm Lỗi lên trên ghế chủ tịch ngồi, Nghiêm Lỗi cười từ chối: “Tôi ngồi phía dưới.”
Hiệu trưởng mời nhiều lần, Nghiêm Lỗi lấy Nghiêm Tương làm bia đỡ đạn: “Con trai còn nhỏ, có lẽ cần phải đi nhà vệ sinh…”
Hiệu trưởng mới không khăng khăng mời nữa, khen Nghiêm Tương sạch sẽ lễ phép, sắp xếp Nghiêm Tương và Nghiêm Lỗi ngồi ở hàng đầu tiên ở trung tâm ngay dưới sân khấu.
Nghiêm Lỗi cũng rất hài lòng với vị trí này.
Từ góc độ này, đây là vị trí hoàn hảo nhất để thưởng thức vợ mình phát biểu từ bên trên.
Kiều Vi được mời lên sân khấu, ngồi song song với hiệu trưởng ở chính giữa.
Hiệu trưởng bước lên phát biểu một bài, giới thiệu nhiều bài viết của Kiều Vi đăng trên báo thành phố, thậm chí cả bài báo về việc bắt gián điệp được Nhân Dân nhật báo đăng lại, khen ngợi và hoan nghênh Kiều Vi.
“Các học sinh, toàn thể vỗ tay, hoan nghênh đàn chị Kiều Vi về diễn thuyết cho chúng ta.”
Tiếng vỗ tay thưa thớt. Thanh thiếu niên ở tuổi này không ngồi yên được. Bọn họ không thể tiếp thu nổi những buổi hội họp của người lớn.
Cầu xin hiệu trưởng làm người tốt, cầu xin đàn chị làm người tốt, nói ngắn thôi.
Ánh mắt Kiều Vi đảo qua những thanh thiếu niên phía dưới.
Bọn họ vẫn chưa biết những biến động xã hội mình gặp phải ở độ tuổi thanh xuân tươi đẹp nhất trong tương lai sẽ như thế nào.
Vì giảm bớt áp lực nghề nghiệp trên thành phố, cũng vì tình hình quốc tế ngày càng căng thẳng, những thanh niên có học thức được đưa về vùng núi và nông thôn, dân cư thành phố được sơ tán và huy động toàn diện chuẩn bị cho chiến tranh.
Thanh xuân tươi đẹp nhất.
Kiều Vi rời mắt đi, mở bài phát biểu đã chuẩn bị sẵn của mình.
“Cảm ơn hiệu trưởng Lưu, lãnh đạo nhà trường, các giáo viên đã cho tôi cơ hội được phát biểu. Tôi rất vui khi được làm đàn chị của các bạn, nói cho các bạn biết những kỳ vọng của tôi đối với các bạn.”
“Chủ đề diễn thuyết lần này là…”
“Phương hướng là ánh sáng, con đường lại quanh co.”
“Hai tay phải nắm cả tư tưởng và tri thức.”
“Tri thức nói cho chúng ta biết cách làm ra máy bay đại bác, tư tưởng nói chúng ta biết nã pháo về hướng nào.”
“Kháng Pháp trợ Việt, chống Mỹ viện Triều, tự vệ và phản công Ấn Độ… Mỗi trận chiến đổ máu và hy sinh trong những năm qua đã nói rõ với chúng ta rằng… Tôn nghiêm chỉ ở trên mũi kiếm, chân lý chỉ ở trong tầm bắn của đại bác!
Tôn nghiêm chỉ ở trên mũi kiếm, chân lý chỉ ở trong tầm bắn của đại bác.
Nếu những lời này làm cho đám thiếu niên nam nữ ngồi dưới từ trạng thái hai mắt lờ đờ, buồn ngủ, chụm đầu vào nhau nói chuyện, đột nhiên trở nên im lặng như tờ, sau đó mừng rỡ, bắt đầu nghiêm túc ngồi nghe đàn chị trên bục diễn thuyết.
Vậy thì đối với quân nhân như Nghiêm Lỗi, nó gần như xuyên qua đầu chạm đến linh hồn của anh.
Nghiêm Lỗi nghiêm túc nghe toàn bộ phần diễn thuyết phía sau của Kiều Vi, hiểu rõ từng câu một.
Cô nói với các cô gái, chàng trai rằng con đường phía trước chắc chắn sẽ rất quanh co, khó đi. Đối với quốc gia thì là lần mò đi về phía trước, đối với con người thì đó là con đường tràn ngập gian nan thử thách. Cô nói với các thanh niên rằng, dù trong hoàn cảnh nào đi nữa cũng không được mất đi lòng tin, hãy nhớ rằng các bạn là những người mang trong mình kiến thức của đất nước này. Không nên để những gian nan bao trùm bản thân mà quên đi những gì mình đã học được. Cô khích lệ bọn họ dù ở đâu hay trong hoàn cảnh nào cũng không được từ bỏ học tập.

“Nếu phải đi xa, rời xa bố mẹ, chỉ có thể mang ít hành lí đi.”
“Vậy thì hãy mang theo tư tưởng của các vĩ nhân và sách giáo khoa.”
Cô miêu tả cho các thanh niên về đất nước tốt đẹp, giàu có, thịnh vượng trong tương lai.
Máy bay Mỹ đến trước cửa nhà chúng ta, phi công dám đâm vào đất nước này.
Tri thức thay đổi cuộc sống, thay đổi quốc gia, thế giới.
Câu nào anh cũng hiểu, nhưng giọng nói của cô lại như có như không.
Nghiêm Lỗi ngồi ở giữa hàng ghế khán giả đầu tiên, ngước mắt nhìn vợ mình, cảm thấy tất cả những người khác đều mờ nhạt, chỉ có cô là tỏa sáng.
Tiếng vỗ tay như sấm vang lên bên tai, Nghiêm Lỗi hoàn hồn, anh cũng vỗ tay theo.
Tiểu Trương ngồi bên cạnh anh, bàn tay đã vỗ đỏ rồi nhưng vẫn chưa thấy đủ. Cậu ta đã tòng quân mấy năm, lại cảm thấy phấn khích như mấy thanh thiếu niên ở thao trường.
Những người trên đài cũng rung động bởi bài diễn thuyết này.
Kết thúc diễn thuyết, vốn nên để hiệu trưởng nói hai câu, nhưng hiệu trưởng quá xúc động, cổ họng cứ nghẹn lại, cuối cùng bao từ ngữ muốn nói ra lại hóa thành một câu: “Các em học sinh! Học tập cho tốt!”
Lại là một tràng vỗ tay.
Mọi người ở dưới chứng kiến hiệu trưởng ở trên đài dùng con dấu ấn rồi lại ấn, cuối cùng ấn mạnh lên bằng tốt nghiệp.
Trong tiếng vỗ tay như sấm của học sinh, Kiều Vi lấy được bằng tốt nghiệp cấp ba.
Cảm giác nghi thức quá tuyệt vời, như thể Kiều Vi có buổi lễ tốt nghiệp dành riêng cho mình vậy.
Điều này làm cho người xuyên qua hơi hoảng, chỉ có thể cung kính cảm ơn nhận bằng tốt nghiệp từ trong tay hiệu trưởng.
Tuy là thế nhưng Kiều Vi nghĩ nhất định tên kia sẽ thích, coi như là thỏa mãn anh.
Nhưng cô liếc mắt xuống phía dưới, ngạc nhiên phát hiện mặt tên kia nặng nề, không giống với lúc vui vẻ, chờ mong trước khi tới.
Nhưng cô hiểu rất rõ người đàn ông này, khi ánh mắt họ chạm nhau, như có tia lửa, cô hiểu ra ngay.
Kiều Vi cắn môi, chỉ có thể ngẩng đầu giả vờ nhìn bầu trời.
Nếu không… Có thể làm gì trước nơi đông người như thế này.
Khi tạm biệt, Nghiêm Lỗi liên tục bắt tay hiệu trưởng và thầy Trương, đồng thời trịnh trọng cảm ơn bọn họ đã cho Kiều Vi cơ hội diễn thuyết này.
Lúc này không phải là khách sáo giả dối, mà là lời thật tâm của anh.
Hiệu trưởng xúc động nói: “Tôi còn phải cảm ơn Kiều Vi đấy.”
Bây giờ trường học rất khó tổ chức lớp học bình thường. Nhưng hôm nay, ông ấy lại cảm nhận được bầu không khí vô cùng khác.
Nhà giáo dục suýt nữa rưng rưng nước mắt.
Trên đường về, Tiểu Trương cũng bùi ngùi: “Ôi chao, ôi chao, tôi không ngờ…”
Tuy cũng từng đọc tác phẩm của Kiều Vi, về lí trí biết vợ đoàn trưởng Nghiêm hiện là người cầm bút. Nhưng về tình cảm, bởi vì nguyên nhân công việc, cậu ta tiếp xúc với Kiều Vi nhiều hơn những người khác cho nên ấn tượng của cậu ta về Kiều Vi ngày xưa rõ ràng hơn. Nhận thức hôm nay của cậu ta và ấn tượng ngày xưa không còn giống nhau.
Hôm nay, ngoài miệng cậu ta nói muốn nghe chị dâu diễn thuyết, nhưng thật ra lại ngầm chế nhạo.
Nhưng cậu ta không ngờ buổi diễn thuyết của Kiều Vi không chỉ khiến nhiệt huyết của cậu ta sôi trào mà cũng khiến cậu ta khát khao, mơ ước về tương lai.
“Tôi không nên học lái xe!” Cậu ta vỗ vô lăng nói: “Tôi nên học lái máy bay! Máy bay Mỹ dám đến nhà chúng ta, tôi là người đầu tiên đâm vào!”
“Đúng rồi, đoàn trưởng! Đoàn trưởng? Tại sao đoàn trưởng không nói chuyện?” Tiểu Trương cảm thấy kì quái, liếc mắt về phía Nghiêm Lỗi đang ngồi ghế phụ.
Đến nỗi hơi bất mãn, hôm nay chị dâu diễn thuyết xuất sắc như vậy, đoàn trưởng cũng không khen hai câu, cả người cứ lạnh lùng.
Nghiêm Lỗi “ừ” đáp cho có lệ.
Anh liếc mắt qua kính chiếu hậu.
Trong gương, Kiều Vi ngồi sau vuốt đầu Nghiêm Tương, giống như có thần giao cách cảm, cô cũng ngẩng đầu lên nhìn anh qua kính chiếu hậu.
Trong mắt cô có tình, không giống với ánh mắt kiên định lúc trên đài, cười như không cười, lộ ra chút ranh mãnh, giảo hoạt.
Cô nhìn thấu anh.
Nghiêm Lỗi cảm thấy cổ hơi nóng.
Người cũng nóng.
Muốn về nhà thật nhanh.
“Tương Tương có mệt không?” Tiểu Trương hỏi: “Sao Tương Tương cũng không nói chuyện.”
Tuy biết Nghiêm Tương là đứa trẻ ngoan, yên tĩnh, nhưng hôm nay quá yên tĩnh rồi. Hai bố con đều kì lạ giống nhau.
“Nghiêm Tương? Mệt à con?” Cuối cùng người bố ruột cũng nhớ tới nên quan tâm con trai mình.
“Không ạ.” Nghiêm Tương lại nói: “Con đang suy nghĩ lời mẹ nói, súng đạn máy bay đại bác lợi hại như thế, là đồ thật sao?”
Kiều Vi vuốt đầu của cậu bé, nói cho cậu bé biết: “Bây giờ vẫn chưa lợi hại như vậy, cho nên phải dựa vào các anh chị và các bạn nhỏ như con học tập cho giỏi, trưởng thành mới có thể tạo ra. Đánh đuổi Mỹ, đả đảo chủ nghĩa đế quốc.”
Nghiêm Tương nói: “Con không muốn đi nhà trẻ, con muốn đến trường.”
Người trong xe bật cười.
Tiểu Trương nói: “Cháu chỉ là hạt đậu nhỏ, bây giờ đến trường sẽ bị bắt nạt đến mức khóc huhu.”
Nghiêm Lỗi nói: “Muốn học là chuyện tốt, nhưng muốn làm đến nơi đến chốn thì đến khi con đủ tuổi rồi tính sau.”
Kiều Vi cũng nói: “Con còn nhỏ.”
Thực ra, cô cũng biết trường học dần dần không học được cái gì.
Nhưng không sao, cô đá hộp giấy dưới chân.
Cuối cùng Nghiêm Lỗi cũng hỏi: “Đó là gì vậy?”
Cái người mất hồn mất vía này cuối cùng cũng chú ý tới rồi.
Đây là đồ Kiều Vi xin thầy Trương. Lúc đầu cô chỉ muốn lấy bằng tốt nghiệp, nhưng sau khi liên lạc với thầy Trương, bỗng nhiên cô nghĩ có thể nhờ thầy Trương hỗ trợ.
Lúc này, nhà sách Tân Hoa chưa kinh doanh đồ dùng dạy học, bên ngoài rất khó mua sách, chỉ có cách duy nhất là thông qua trường học.
Trước kia Kiều Vi sang nhà đoàn trưởng Triệu mượn sách giáo khoa cho Nghiêm Tương đọc. Nhưng cả nhà anh ta đều là học sinh tiểu học, chỉ có sách tiểu học, lại còn nát, thiếu trang.
Trước khi Kiều Vi trả lại, cô dùng lịch treo tường bọc lại bìa sách, nếu không thì không thể đọc được.
Chị Dương cảm thấy tiếc giấy, giấy của lịch treo tường thô ráp, dùng để cắt làm lót giày là tốt nhất. Đem ra làm bọc sách quá đáng tiếc.
Kiều Vi vẫn không có cơ hội tìm được sách giáo khoa cấp hai, Hạ Hà Khẩu cũng không có trường cấp hai. Ban đầu cô đã nghĩ đến việc tìm một trường cấp hai trong huyện để lấy, nhưng cô không quen ai nên phải tìm mối quan hệ.
Lần này bị Nghiêm Lỗi ép phải liên hệ với trường cũ, nên cô không phải tìm mối quan hệ nữa, trực tiếp tìm chủ nghiệm lớp của nguyên chủ.
Trường học không có rất nhiều thứ nhưng sách cũ lại có rất nhiều. Thầy Trương lấy cho cô một bộ từ cấp hai đến cấp ba luôn.
“Sách giáo khoa.” Kiều Vi nói: “ Thầy Trương tìm giúp em. Sau này Tương Tương có thể đọc, anh cũng có thể. Học giỏi toán lý hóa, đi khắp thiên hạ cũng không sợ.”
Đột nhiên Tiểu Trương hiểu ra.
Thảo nào đoàn trưởng không thích nói chuyện. Cưới người vợ có học thức thật là áp lực ghê gớm, bây giờ còn phải học.
Hơi đáng sợ.