"Có thể, có thể trị?"
Ung Hoành Trung vừa mừng vừa sợ hỏi, trong khoảng thời gian này y bị căn quái bệnh vô danh cứ hễ ngồi xổm xuống là nhức đầu, chóng mặt giày vò đến tâm lực tiều tụy. Vì không để người khác chế nhạo, nên luôn cố giữ tư thế ngồi thẳng đứng.
Nhưng mỗi tối, lúc nằm xuống giường ngủ, vẫn có thể cảm thấy buồn nôn, thậm chí trực tiếp nôn mửa.
Lý Ngang bình tĩnh gật đầu: "Ừm."
"Lý y sư, lang quân nhà ta rốt cuộc mắc bệnh gì?"
Thiếp thân lão bộc của Ung Hoành Trung cung kính hỏi, xưng hô cũng từ "Tiểu lang quân" biến thành "Y sư".
Chứng chóng mặt tư thế lành tính.
Hay còn gọi là sỏi tai lạc vị.
Lý Ngang thầm đọc đáp án.
Nhân loại là động vật có xương sống, sở dĩ con người có thể tự giữ thăng bằng khi vận động chủ yếu là do tai có khí quan điều tiết sự cân bằng của cơ thể. Khí quan này được tạo thành từ 3 ống và 2 túi, 3 ống chỉ ống bán nguyệt phía trước, ống bán nguyệt sau và ống hình bán nguyệt nằm ngang, chịu trách nhiệm cảm nhận góc của đầu.
Hai túi(utricle) chỉ là túi cầu cùng túi hình bầu dục.
Trong kế cấu của nhị nang có một số tinh thể muối CaCO3, giống như hòn sỏi nhỏ hoặc bột phấn, nên cũng gọi là sỏi tai(otolith).
Sỏi tai thường được cố định tại hai túi, hiệp trợ hai túi cảm thụ gia tốc của đầu, truyền tín hiệu vị trí đến hệ thần kinh trung ương thông qua các dây thần kinh.
Chính là bởi vì có 3 ống 2 túi, nhân loại mới có thể "cảm giác" tình trạng cân bằng thân thể của mình, tình trạng trọng lực, sẽ không ngã xuống đất hoặc cảm giác trời đất quay cuồng.
Mà nếu vì một số lý do đặc biệt, dẫn đến sỏi tai trong 2 túi tróc ra, sẽ gây nên phản ứng liên toả—— sỏi tai tróc ra sẽ bơi trong chất lỏng endolymph của tai trong.
Khi vị trí đầu của một người thay đổi, sỏi tai sẽ lập tức kích thích các tế bào lông của ống hình bán nguyệt, dẫn đến ống hình bán nguyệt tiếp xúc sai tín hiệu, khiến cơ thể người cảm thấy chóng mặt dữ dội.
Bệnh sỏi tai chủ yếu xảy ra ở người trung niên, phụ nữ nhiều hơn một chút, nguyên nhân có thể do chấn thương đầu, vận động quá sức, thức đêm liên tục, cũng có thể là do phẫu thuật tai giữa và tai trong, v.v…
Vừa rồi Lý Ngang đầu tiên là thông qua kiểm tra thể trạng và hỏi bệnh, loại trừ khả năng mắc bệnh Meniere*, đau nửa đầu.
Lại thông qua nghiệm pháp Dix—Hallpike*, cũng chính là nâng đầu của Ung Hoành Trung, hướng dẫn y nhanh chóng nằm ngửa ra sau, chủ động để sỏi tai đụng chạm vào ống bán nguyệt gây chóng mặt.
Cuối cùng xác định y bị bệnh sỏi tai của ống bán nguyệt sau.
(Bệnh sỏi tai ống bán nguyệt sau, cũng chính là sỏi tai chạy tới vị trí ống bán nguyệt sau. Lúc loại tình huống này phát sinh, nghiệm pháp Dix--Hallpike sẽ chỉ xảy ra ở bên đầu bị ảnh hưởng lúc nằm nghiêng, khiến nhãn cầu rung giật, bên đầu khỏe mạnh khác sẽ không xảy ra hiện tượng nhãn cầu rung giật. Rung giật nhãn cầu xảy ra ở cả hai bên sỏi tai ống bán nguyệt trước)
Đương nhiên, những quá trình này không dễ dàng để nói trước mặt mọi người.
Người dựa vào sỏi trong lỗ tai, mới có thể giữ được thăng bằng?
Chuyện này quá mức khó tin.
Phải biết trong ký ức của hắn về dị thế giới, vào năm 1921 các bác sĩ đã phát hiện bệnh sỏi tai, nhưng mãi đến năm 1980, mới có vị bác sĩ tên là John Epley* nhận ra rằng nguyên nhân gây ra bệnh sỏi tai là do sỏi tai tróc ra, điều trị bệnh nhân mắc bệnh sỏi tai bằng phương pháp phục vị.
Trong quá trình điều trị, các bác sĩ chữa bệnh sỏi tai bằng cách cắt bỏ hạch thần kinh tiền đình —— ậu quả là bệnh nhân sẽ mất khả năng nghe và giữ thăng bằng.
Hơn nữa, ngay cả sau khi John Epley đề xuất rằng có thể chữa trị bệnh sỏi tai chứng bằng phương pháp phục vị, song thành quả nghiên cứu của ông ấy chưa được công nhận rộng rãi, ngược lại bị đồng nghiêm tẩy chay, chế giễu, thậm chí bị buộc tội hành nghề y bất hợp pháp.
Suy nghĩ của Lý Ngang nhanh chóng quay ngược trở lại, hắn rất khó thuyết phục những người trước mắt này, lý do tại sao mọi người có thể cảm nhận được sự thay đổi của trọng lực và vị trí là vì có sỏi trong tai của họ.
Cho dù thuyết phục được, cũng không có chứng cứ, ngược lại sẽ bị người ta nghi ngờ mình lén lút làm loại chuyện khủng khiếp: giải phẫu thi thể.
Trình độ y học của Ngu quốc tương đối lạc hậu so với kiến trúc học, vật liệu học, thiên văn học, v.v…
Tình trạng này một mặt là do các tu sĩ trong Học Cung hiếm khi mắc bệnh, không có động lực thúc đẩy phát triển. Một mặt khác là bởi vì loại hành vi giải phẫu nghiên cứu thi thể, dù là vào thời Tùy trước đó hay là Ngu triều, đều là cấm kỵ —— đây gần như là hành vi ma đạo.
Lý Ngang còn nhớ như in lời khuyên của Bồ Lưu Hiên, phải thi đậu Học Cung thì mới có địa vị xã hội, mới có gốc rễ lập thân, lời nói mới có trọng lượng và sức ảnh hưởng.
Bác sĩ phải bảo vệ mình tốt trước, thì mới có thể bảo vệ tốt bệnh nhân.
Trong nháy mắt, Lý Ngang bèn thêu dệt một lý do thuyết phục để người xung quanh có thể chấp nhận, mặt không đổi tim không đập nói: "Tuy rằng có rất nhiều bệnh chóng mặt, nhưng không ngoài hai phương diện hư và thực.
Thiếu hụt phần lớn là do khí và huyết bị thiếu hụt, biển tủy không đủ, mất đi chất nuôi dưỡng.
Hoành Trung huynh gần đây đọc sách quá chăm chỉ, dùng tinh lực quá nhiều, cộng thêm thân thể suy nhược, khí huyết cung cấp không đủ, nên mới gây ra chóng mặt."
"Thì ra là thế."
Đám người Tống Thiệu Nguyên lộ ra vẻ mặt "À à, thì ra là vậy, bây giờ thì ta đã hiểu", đều mím môi gật đầu.
Khâu Phong lờ mờ cảm thấy có gì đó không đúng, cau mày nhìn về phía Lý Ngang, muốn nói lại thôi.
"Kia... Lý y sư ngài muốn lang quân nhà ta ăn thêm thịt sao?"
Thiếp thân lão bộc của Ung Hoành Trung cung kính hỏi.
Lý Ngang lắc đầu nói: "Phải ăn nhiều thịt trâu, thịt dê, thịt cá tuyệt đối nấu chín, không uống nước lã là một mặt.
Một mặt khác là thông qua phương pháp phục vị, tiến hành phụ trợ.
Cũng chính là xoay tròn đầu, để máu trong tim dồn lên đầu, khai thông khí cho đầu.
Kết hợp 2 phương pháp là có thể khỏi bệnh hoàn toàn.
Đến, Hoành Trung huynh, hãy ngồi xuống lại."
Lý Ngang yêu cầu Ung Hoành Trung ngồi xuống bàn một lần nữa, lần nữa nâng đầu y, quay đầu sang bên trái của tai bị bệnh một góc 45 độ.
Sau đó kéo đầu ra hiệu Ung Hoành Trung nằm xuống, đầu hơi lệch ra khỏi mép bàn, hướng xuống bên trái mắc bệnh.
"Hoành Trung huynh, ngươi hãy nhìn thẳng phía trước."
"Nhật Thăng… ta… ta chóng mặt."
"Chóng mặt là bình thường, ngươi yên tâm, phương pháp phục vị của ta từ trước tới giờ chưa từng thất bại."
"Vậy chắc… chắc ngươi… ngươi đã trị lành cho rất nhiều người, bao nhiêu người rồi?"
"Chúc mừng ngươi, ngươi là người thứ nhất."
Lý Ngang bình tĩnh quan sát Ung Hoành Trung đang nằm ngửa, cho đến khi triệu chứng choáng váng và rung giật nhãn cầu biến mất.
Lại quay đầu của Ung Hoành Trung sang bên phải 45 độ, quan sát như vậy trong một phút, cho đến khi hết chóng mặt và rung giật nhãn cầu.
"Một bước cuối cùng, quay đầu và thân mình sang phải, đúng, chính là nằm nghiêng."
Lý Ngang yêu cầu Ung Hoành Trung nằm nghiêng sang bên phải, giữ nguyên tư thế trong một phút, cuối cùng đỡ Ung Hoành Trung dậy: "Bây giờ ngồi dậy và nằm yên, hít sâu rồi thở ra."
Ung Hoành Trung nhắm mắt lại, ngồi nghiêm chỉnh bất động, sau khi hết 5 phút, Lý Ngang mới bảo y mở hai mắt ra: "Tốt, xong rồi."
Ung Hoành Trung lắp bắp nói: "Vậy là khỏi rồi sao?"
"Trước đây không phải ngươi bị chóng mặt khi cúi đầu xuống sao?"
Lý Ngang bình tĩnh nói: "Giờ thử lại xem sao."
Ung Hoành Trung được thiếp thân lão bộc dìu, cực kỳ cẩn thận xuống khỏi mặt bàn.
Trước ánh mắt chăm chú của đám người chung quanh, chậm rãi khom lưng cúi đầu, vô cùng kinh ngạc nói: "Không, không choáng."
"Ha ha —— "
"Chỉ cần quay đầu lại có thể chữa khỏi bệnh? Còn có loại chuyện này?"
"Không thể tưởng tượng nổi... ."
Tống Thiệu Nguyên nghe mọi người xung quanh ồn ào, kiêu ngạo đứng bên cạnh Lý Ngang.
Khóe miệng của Kỷ Linh Lang cùng các học sinh Y Châu hơi nhếch lên, nở nụ cười rực rỡ.
Khâu Phong, cô con gái của ngự y mím chặt đôi môi, cũng gật đầu tán thưởng, trong đôi mắt cũng hiện lên một tia nghi hoặc, bướng bỉnh cùng không cam lòng.
"Cám… cám ơn Nhật Thăng huynh."
Ung Hoành Trung kích động chắp tay nói cám ơn Lý Ngang, Lý Ngang khoát tay áo, tùy ý nói: "Đều là đồng môn, không cần để ý."
"Không, không được, quân tử có ân tất báo."
Ung Hoành Trung không nói lời gì, cởi xuống từ hông bên cạnh một khối ngọc bội điêu khắc hình cá trắng tinh không chút tì vết, mạnh mẽ nhét vào trong tay của Lý Ngang, cảm kích không ngừng vỗ mu bàn tay của Lý Ngang.
"Hoành Trung huynh đài khách khí."
Lý Ngang nở nụ cười doanh nghiệp xấu hổ mà không thất lễ, lỗ tai nhạy bén nghe được tiếng thì thầm của học sinh mập giữa đám người: "Oa oa, Vu Điền Nhuyễn Ngọc*..."
Vu Điền Nhuyễn Ngọc? Rất đáng tiền sao?
Lý Ngang thản nhiên nghĩ về giá trị của món quà, Ung Hoành Trung dừng lại một lúc, như thể nghĩ đến điều gì đó, xoay người sang chỗ khác, cung kính nói với thiếu nữ mặc hoa phục đứng ở một bên: "Vậy… cũng… xin… xin… cám ơn Khâu y sư cùng… cùng An Nhạc quận chúa."
"Quận chúa gì chứ, trực tiếp gọi biểu tỷ."
Thiếu nữ được gọi là An Nhạc quận chúa, nở nụ cười dịu dàng, thân thiện nhìn Ung Hoành Trung, chính xác là thu hút ánh nhìn của tất cả mọi người có mặt tại đây.
Và cả ánh mắt khác thường của Lý Ngang nữa.
chú thích:
* Bệnh Meniere thể hiện sự rối loạn ở tai trong và gây ra cảm giác đầy tai, chóng mặt, mất thính lực ở người bệnh. Nếu được phát hiện sớm và có phương án xử lý kịp thời thì hiệu quả điều trị sẽ càng cao.
* Nghiệm pháp Dix-Hallpike:
Thầy thuốc đứng bên phải, dùng 2 bàn tay ôm đầu bệnh nhân xoay nhẹ đầu sang phải. Bằng một động tác đột ngột làm bệnh nhân nằm xuống phía bên phải đồng thời xoay nhẹ đầu bệnh nhân sang phải 45 độ. Trong vòng 10-15 giây hỏi bệnh nhân có chóng mặt không và ghi nhận có động mắt hay không.
* John McNaughton Epley (1930 - 2019) là một bác sĩ tai mũi họng người Mỹ. Năm 1980 ông đã phát hiện chứng chóng mặt tư thế lành tính
*Vu Điền Nhuyễn Ngọc: còn gọi là Hoà Điền Ngọc. Trung Quốc đặt tên cho các loại đá chiếm hơn 98% tremolite là là Hoà Điền Ngọc, thường chỉ Hoà Điền Ngọc ở Tân Cương, có hai gọi là sơn liêu và tử liêu. Tử liêu là ngọc được nhặt trong lòng sông, chất lượng cao, nhưng sản lượng thấp; sơn liêu là ngọc khai thác trên núi, sản lượng cao nhưng chất lượng thấp. Hoà Điền Ngọc cùng Lục Tùng Thạch ở Hà Bắc, Hà Nam Nam Dương ngọc, tụ nham ngọc ở Liêu Đông xưng là tứ đại danh ngọc tại TQ