Cả nhà Tần Ngộ rời kinh thành vào mùa xuân, nhưng bọn họ phải trải qua quãng đường dài gập ghềnh mới tới được địa phận Kiềm Châu vào đầu hạ.
Nơi Tần Ngộ nhậm chức gọi là Tầm Dương phủ, với ngụ ý đây là nơi vừa thiếu nước vừa thiếu ánh mặt trời. Có nước và ánh mặt trời thì hoa màu mới tươi tốt. Cái tên này mang theo khát vọng chân thành mộc mạc của người dân Kiềm Châu bởi địa thế và thổ nhưỡng nơi này quá tệ.
“Đại nhân, đến cửa thành rồi.”
Tần Ngộ vén màn xe và lập tức thấy tường thành lùn xủn, rách nát, cũ kỹ, hoàn toàn khác vẻ trang nghiêm trong tưởng tượng.
Đường lớn còn coi như bằng phẳng, nhưng liếc mắt một cái lại thấy mấy vết rách lớn bằng cánh tay. Quan binh canh cửa thành cũng mặc quần áo cũ kỹ, sắc mặt vàng như nến.
Bọn họ nhìn thấy xe ngựa thì tiến lên ngăn cản: “Là kẻ nào?”
Theo quy định thì phải hỏi kẻ muốn đi qua cửa thành là hộ nông dân hay thương nhân, là lưu dân hay phần tử khả nghi nào đó. Sau khi xác định không có vấn đề họ mới dựa theo thân phận để thu phí vào thành. Đám Tần Ngộ còn chưa kịp phản ứng đã thấy một người nông dân gánh rau dưa đi tới.
Quan binh lạnh lùng quát: “Năm văn tiền một người.”
Người nông dân kia chừng 5-60 tuổi, quần áo vá chằng vá đụp và sờn rách, chân đi đôi giày rơm rách nát dính toàn bùn, ngón chân cái to rộng.
Ông ấy vẫn gánh rau, tay run rẩy móc từ trong ngực áo năm đồng tiền đưa cho quan binh.
Tần Ngộ nhíu mày và hỏi: “Ông lão, rau ông bán bao nhiêu vậy?”
Người nông dân kia lập tức xoay người nhìn Tần Ngộ và kinh ngạc. Vị lang quân này tuấn tú quá nên ông lắp bắp: “Một văn tiền một bó.”
Ông khom lưng lấy một bó cải thìa non mơn mởn đưa cho hắn. Cải thìa xinh đẹp xanh mướt càng khiến đôi tay ông lão thêm xù xì thô ráp như vỏ cây.
Tần Ngộ cười hỏi: “Sao ông không bán theo cân? Những chỗ khác đều bán như thế.”
Người nông dân đỏ mặt và lúng ta lúng túng không hé răng.
Quan binh canh cửa thành không kiên nhẫn mắng Tần Ngộ: “Này tên kia, ngươi là ai?”
Tần Ngộ quay đầu lại nói gì đó với người trong xe. Lúc tên quan binh kia không nhịn được muốn đánh hắn thì lại thấy một thứ.
Công văn nhậm chức, có dấu ngọc ấn của Thiên Tử, không thể nào là giả.
Binh lính thủ thành sợ tới mềm cả chân và vội quỳ xuống: “Tiểu nhân không biết đại nhân giá lâm, mong đại nhân thứ tội.”
Mọi người chung quanh cũng trợn tròn mắt và hoang mang quỳ xuống, miệng hô to đại nhân thứ tội.
Tần Ngộ bất đắc dĩ: “Các ngươi đứng lên đi.”
Tần Ngộ để Tần Tiểu Sơn đánh xe ngựa qua một bên tránh cản đường người phía sau muốn vào thành.
Mọi người khác thì nhìn nhau và đứng đó không dám rời đi. Tri phủ đời trước để lại bóng ma quá lớn nên hiện tại có tri phủ mới bọn họ cũng không dám làm gì. Ai biết được đây là người xấu hay tốt.
Tần Ngộ cũng đoán được đại khái suy nghĩ của họ nên không khuyên mà gọi binh lính canh cửa thành tới: “Ngươi chớ sợ, bản quan có việc muốn hỏi, nếu người trả lời thành thật thì việc hôm nay coi như cho qua.”
Tên kia gật đầu lia lịa: “Đại nhân cứ hỏi.” “Tiền phí vào phủ thành là bao nhiêu?”
Tên quan binh đờ ra sau đó mới nhỏ giọng đáp: “Bẩm đại nhân, trước kia thường thu mười lăm văn tiền một người, ngày lễ ngày tết sẽ thu hai mươi văn tiền một người. Nếu là thương nhân mà không có quan hệ thì sẽ phải bỏ ra nửa lượng bạc.” Nói tới chỗ này giọng hắn đã nhỏ lắm rồi.
Tần Ngộ gật gật đầu ý bảo mình đã biết.
Quan binh liếc hắn một cái và phát hiện Tần Ngộ không tức giận thì thầm vui vẻ và may mắn.
“Thế vì sao ông lão kia lại không bán rau theo cân?”
Đề tài nhảy quá nhanh nên quan binh không kịp phản ứng. Mãi một lúc sau hắn mới đáp: “Ông ta, ông ta, bẩm đại nhân, vì trong thành có người của dân tộc khác, bọn họ không quen …… không chấp nhận tính theo cân. Trước đây từng có rắc rối nên tri phủ đời trước hạ lệnh để mọi người không dùng cân khi bán hàng.”
Tần Ngộ nghẹn họng.
Tri phủ đời trước đúng là lười, vừa lười vừa tham nên chết cũng không oan.
Tần Ngộ lại hỏi một chút về phong tục địa phương bởi trong sách và thực tế có thể sẽ khác nhau.
Sau khi hỏi xong hắn mới bỏ qua và định buông rèm xe. Quan binh kia thở dài nhẹ nhõm vì đã tránh được một kiếp.
Ai biết Tần Ngộ lại gọi hắn.
Quan binh thấy tim mình hẫng một nhịp, “Đại, đại nhân.”
Tần Ngộ mỉm cười: “Đừng lo, đợi lát nữa ngươi trả 3 văn tiền cho ông lão đi. Từ nay trở đi nông dân vào thành chỉ cần 2 văn tiền, thương nhân thì bàn sau.”
Quan binh há hốc mồm: “Đại nhân, cái này, cái này không hợp quy định.”
Tần Ngộ nhìn thẳng vào mắt hắn: “Bản quan là tri phủ mà cũng không thể làm chủ chuyện cỏn con này ư?”
Quan binh hoảng sợ và lập tức quỳ xuống: “Không dám, tiểu nhân tuân mệnh.”
Tần Ngộ còn ngại không đủ nên gọi Hàn Ngũ tới thì thầm một phen sau đó lệnh cho Tần Tiểu Sơn đánh xe ngựa vào thành. Hàn Ngũ đứng phía sau hô to: “Từ hôm nay trở đi, nông dân vào thành chỉ cần giao 2 văn tiền. Người bán hàng nhỏ chỉ cần giao 8 văn tiền.” Còn thương nhân buôn bán lớn phải nộp bao nhiêu thì hắn không nói.
Phí vào thành cũng là một nguồn thu của quan phủ, dùng để nuôi người trong nha môn. Hiện tại Tần Ngộ còn chưa quen thuộc nên chỉ có thể tạm thời tính như vậy.
Còn vì sao hắn lại lập tức hạ thấp phí vào cửa thành cho nông dân đó là vì hắn cảm thấy ông lão kia cũng quá không dễ dàng. Với người thường thì ba văn tiền không tính là gì, nhưng với người nhà quê thì ba văn có thể mua được một cân lương thực phụ giúp cả nhà chắc bụng. Đương nhiên đấy là nếu giá lương thực ở đây không quá cao.
Tần Ngộ ngồi ở trong xe ngựa và xoa mày. Tri phủ đời trước để lại cục diện quá rối rắm.
Hai đứa nhỏ thấy cha không vui thì không dám làm nũng mà ngoan ngoãn rúc trong lòng mẹ với bà nội.
Ba mươi phút sau bọn họ tới nha môn của tri phủ.
Nha môn về đa số đều giống nhau. Và chuyện ở cửa thành đã truyền ra nên lúc cả nhà Tần Ngộ tới đã thấy một hàng quan viên đứng ở cửa chờ. Người nào sắc mặt cũng kém, gầy tới độ gió thổi là đổ. Thật đúng với câu hai ba con mèo.
Tần Ngộ mím môi tiến lên hai bước thế là mấy tiểu lại hành lễ với hắn: “Hạ quan cung nghênh đại nhân.”
Tần Ngộ gật gật đầu: “Đi vào trước đã.”
Hắn đảo mắt liếc qua thì thấy ngoài tiểu lại còn có mấy bộ đầu. Lúc này bọn họ đi qua cửa lớn, xuyên qua phòng cho thừa phát lại và Vĩnh Bình khố rồi mới đi vào sảnh chính của phủ nha.
Ngôn Thư mang theo con và mẹ chồng đi ra khu phía sau. Tần Ngộ thì ngồi sau cái bàn và nhìn mọi người bên dưới.
“Không biết các vị phụ trách những vị trí nào?”
Một người đàn ông trung niên với bộ râu ố vàng cẩn thận đáp: “Bẩm đại nhân, tiểu nhân là thư lại của nha môn.”
Mấy người khác cũng tự giới thiệu chính mình. Tần Ngộ chậm rãi hiểu rõ tình huống. Bọn họ đều là những người chức vụ không cao, thế nên khi tri phủ xảy ra chuyện và tay chân bị dọn sạch thì họ vẫn trụ được.
Sư gia và chủ bộ trước kia đều bị hạch tội. Đồng tri thì chưa tới, thậm chí những người mà Tần Ngộ tưởng là bộ đầu cũng là bộ khoái có thâm niên được cất nhắc lên vì bộ đầu trước kia đã bị bắt.
Nói cách khác, lúc này Tần Ngộ chính là tư lệnh không có quân.
Đúng lúc ấy hắn thấy có thứ gì đó chạm vào cái tay đang gác trên bàn của mình nên cúi xuống thì thấy một con nhện đang chậm rãi bò qua.
Tần Ngộ:………
Đúng là trăm phế đãi hưng (cảnh hoang tàn chờ phục hưng lại).
Sắc mặt hắn thay đổi mấy lần, cuối cùng vẫn nén cảm xúc nói: “Lúc tri phủ đời trước bị xét nhà và hạch tội các ngươi có lấy một phần trong đống tiền của phi pháp thu được không?”
Hắn vừa dứt lời là mấy người bên dưới đã sợ hãi quỳ xuống: “Bẩm đại nhân, tiểu nhân không dám tơ hào một xu một cắc nào, mong ngài xem xét.”
Tần Ngộ kinh ngạc và vội nói: “Các ngươi đứng lên đi. Ý bản quan là lúc đó không ai giữ lại một phần tiền để tu sửa nha môn ư?”
“…… Không có. Người ta đều mang đi hết, hẳn là nhập vào Hộ Bộ và quốc khố.”
Tần Ngộ chỉ thấy đầu ong lên và chán chả muốn hỏi nữa: “Hôm nay tới đây thôi, mọi người lui xuống trước đi.”
“Vâng.” Mấy người đều như trút được gánh nặng.
Tần Ngộ nhìn sảnh lớn cũ kỹ thì thở dài và mang theo vợ con đi tới sân sau.
Nói tới đây cần phải mô tả một chút về kết cấu của phủ nha. Phần bên ngoài cùng là có trống kêu oan, bên trong là phòng cho thừa phát và Vĩnh Bình Khố. Tuy nhiên trong phạm vi từ cửa lớn tới hai nơi này còn các công trình khác: phía tây là nhà tù. Còn phòng của thừa phát và Vĩnh Bình khố Kói nôm na là bao gồm lại, hộ, lễ ở bên trái và binh, hình, công ở bên phải. Đó là mô hình thu nhỏ của lục bộ.
Sau đó đi tiếp vào bên trong mới là sảnh lới cho tri phủ thẩm án. Đằng sau còn có một khu phụ để sư gia, chủ bộ làm việc và nghỉ ngơi với phòng trà, phòng ngủ, nhà xí, vô cùng đầy đủ.
Và ở phía tây của cái sân phụ này chính là phòng của bộ đầu.
Sau cái sân phụ có phòng Đông Hoa, là nơi tri phủ họp bàn với mọi người. Tiếp tục đi sâu vào trong mới tới nơi ở của tri phủ và sân sau cùng để nuôi súc vật.
Ngày thường tri phủ ra cửa đâu thể đi bộ nên mới cần vật nuôi. Bởi vì bao gồm nhiều bộ phận nên diện tích của nha môn rất lớn.
Cả nhà Tần Ngộ đi từ sảnh lớn tới chỗ ở cũng mất hơn nửa khắc vì phải bước chậm để Trương thị và hai đứa nhỏ có thể theo kịp. Như vậy nếu hắn đi nhanh thì cũng phải mất 2-3 phút, nếu chạy thì sẽ nhanh hơn.
Tại nơi ở cho gia đình họ chỉ có một bà vú nửa mù phụ trách vẩy nước quét nhà. Bà ấy nhìn như hơn 70 tuổi, cả người run rẩy tới độ Tần Ngộ sợ bà ấy không cẩn thận sẽ ngã.
Nhưng sau khi hỏi han Tần Ngộ mới biết bà ấy mới hơn 50. Bà ấy là người nơi khác, quê nhà bị thiên tai nên mới lưu lạc tới đây rồi bị người ta lừa gả cho một kẻ vũ phu. Ngày ngày bà ấy bị chồng đánh, lúc có thai cũng không thoát nên bị xảy thai
Mắt bà ấy cũng do bị đánh mới thành như thế. Sau này chồng bà uống rượu say ngã xuống mương chết nên bà bán mình làm nô và vào đây làm việc nặng. Bà cứ thế làm mười mấy năm.
Bà cũng chẳng có tình cảm gì với chủ cũ bởi với dáng vẻ này thì chắc chắn bà cũng chẳng được tới gần tri phủ. Lúc này con mắt còn sót lại của bà ấy cứ nhìn Không Không và Liễu Liễu mãi, bên trong là vẻ vui mừng.
Sau đó bà khen tự đáy lòng: “Đại nhân thật uy vũ, hai đứa nhỏ cũng xinh.”
Bà không được học hành nên trong ấn tượng thì uy vũ là từ tốt nhất để khen đàn ông.
Bà khen Tần Ngộ nhưng đôi mắt vẫn luyến tiếc không rời hai đứa nhỏ.
Trương thị cũng thương cảm cho số phận của người này nhưng lại sợ cháu mình bị dọa nên hơi lặng lẽ nhích người chắn trước mặt.
Không Không “A a” hai tiếng sau đó móc được ở đâu đó một miếng bánh và vươn tay cho bà vú kia, “Bánh bánh, ăn.”
Tần Ngộ cũng nói: “Đứa nhỏ cho bà đó, bà cầm đi.”
Bà vú đỏ mắt đón lấy sau đó kích động quá không biết nói gì nên liên tục cảm ơn: “Cảm ơn tiểu công tử, cảm ơn tiểu công tử.”
Rồi bà ấy lui xuống. A Châu và Tần Tiểu Sơn cùng bốn hộ vệ nhanh chóng thu dọn mọi thứ. Qua một buổi tối rốt cuộc họ cũng dọn sạch khu nhà để mọi người vào ở.