Không chờ Lê Ý tỏ ra nguy hiểm được mấy hồi, Bùi Sái đứng dậy nghiêm trang chắp tay vái.
- Thiếu chủ, thần có chuyện muốn trình.
Lê Ý phẩy tay ý bảo Bùi Sái cứ ngồi xuống rồi nói.
- Chú Sái quanh năm ở trong xưởng nghiên cứu, hôm qua đương đêm chạy về nhà hẳn là có việc lớn.
Nửa đêm qua Bùi Sái chạy về thành trấn, nói là có việc gấp. Nhưng bà Vân thương con, hỏi Bùi Sái biết chuyện ngày mai báo cáo cũng được bèn bảo lão Sái về phòng của lão trong phủ ngủ trước mai hẵng bàn.
Sáng nay trong lúc ăn sáng nghe Đông Trúc nói xưởng nghiên cứu “lão ẩn sỹ” Bùi Sái xuống núi bèn gọi hắn cùng lúc với đám Lê Điền, Lê Chiêm.
Lê Điền cũng mới về hôm kia, bàn giao sổ sách nghỉ ngơi một ngày đến hôm nay mới vào phủ.
Bùi Sái trằn trọc trên giường mãi đến gần sáng mới ngủ được, lúc nãy bị nha đầu Hạ Hiên gọi dậy liền lật đật chạy qua đây.
Bùi Sái ngồi xuống ghế đối diện Lê Ý.
- Bẩm thiếu chủ, xưởng nghiên cứu Cẩm Giang tìm ra quy trình chuẩn nấu thép rồi ạ.
[Rầm~] Cốc nước chè lạnh trên tay Lê Ý đập mạnh xuống bàn, mắt đỏ lom lom nhìn Bùi Sái.
- Chú nói cái gì cơ?
…
Cao Giáp mang vành mắt thâm quầng rời nhà đến xưởng thép, đêm qua hắn không sao ngủ nổi, những dòng suy nghĩ miên man cứ quanh quẩn trong đầu không tài nào dừng lại được.
Hắn nghĩ tới cha già thích uống rượu mạnh mà mình không mua nổi mấy lần. Nghĩ tới vợ già theo mình mấy chục năm mà không có được thứ đồ trang sức nào thực sự ưng ý. Nghĩ đến con trai cả từ nhỏ thông minh mới tám tuổi đã thuộc làu tam thiên tự mà không được đi học đàng hoàng.
Lại nghĩ tới cái kiềng bạc đeo trên cổ thằng cháu đích tôn chính là năm xưa mình đeo. Nghĩ tới ...
Càng nghĩ càng khó ngủ, nghìn năm luyện kim thế gia Cao thị, tiên tổ Cao Lỗ chế ra thuật luyện hợp kim đồng, nhờ vào đó An Dương Vương Thục Phán có vốn liếng đối chọi với người Tần.
Người ngoài nhìn vào chỉ thấy tổ tiên Cao thị là cỡ nào vinh diệu, nhưng ở trong chăn mới biết chăn có rận, mấy ai biết quẫn bách khi sống ở chốn hẻo lánh thiếu cái ăn cái mặc?
Cứ nói an bần nhạc đạo mà ý chí không đổi, nói nghe hay lắm, nhưng ngay cả báo hiếu cho cha, chiều chuộng cho vợ, vun đắp cho con, thương yêu cho cháu v.v. không có điều nào là hắn làm nổi.
Bần cùng đến thế thì nói gì tới đạo đồ, bàn gì tới chí hướng? Năm đó hắn theo Lê Khôi lên Cẩm Giang quyết chí định thay đổi cuộc sống của cả nhà, đám nhỏ đời sau không nên chịu khổ sở như ông cha chúng nữa.
Cứ nghĩ ngợi như thế gần sáng hắn mới ngủ được, khi bật dậy đã gần đến giờ trưa, vội vàng chạy đến công xưởng, hôm nay mà đến muộn thì cố gắng năm sáu năm nay đổ sông đổ bể hết.
Đối với phát minh, sáng kiến kỹ thuật mới, xưởng nghiên cứu Cẩm Giang có bốn mức tưởng thưởng công khai.
Mức thứ bốn được thưởng mười lượng bạc, mức ba được thưởng ba mươi lượng, mức hai một trăm lượng, mức thưởng cao nhất là ba trăm lượng.
Ngoài ra, nếu là các hạng mục đặc biệt sẽ được thưởng thêm. Giả dụ như tháng trước bọn Lý Phủ sáu người hoàn thành nhiệm vụ hạng nhất tổng cộng được thưởng ba trăm lượng, chia đều ra mỗi người năm mươi lượng.
Nhưng máy cấy là hạng mục đặc biệt do đích thân Lê Ý ban xuống nên mỗi tên thợ được thưởng thêm năm mươi lượng cùng ba mẫu ruộng tốt. Ngày hăm mốt tháng trước bọn chúng đã ra cánh đồng phía đông xưởng nghiên cứu đo đất, vụ mùa năm nay có thể bắt đầu trồng đậu tương hoặc đậu xanh đều được.
Nghĩ đến mức thưởng hậu hĩnh sắp tới, Cao Giáp hất một vốc nước lạnh lên xoa mặt xốc lại tinh thần.
Hôm nay là ngày quan trọng, chỉ cần chứng minh cho chư vị đại nhân phát kiến của mình có tính ổn định, chất lượng thành phẩm có thể khống chế thì mức thưởng phát minh bậc một kia chính là của gia đình mình.
Cao Giáp đi tới cửa xưởng thép, tên canh cửa vỗ vỗ ghế ra hiệu Cao Giáp ngồi xuống, đoạn quan tâm hỏi han hắn.
- Lão Cao có việc gì sầu muộn chăng? Sau đáy mắt lại mệt mỏi như thế?
Tên canh cửa này là Quách Chất, là bạn uống nước chè đánh cờ với lão Cao, cũng coi là thân quen. Cao Giáp nặn ra một nụ cười, cẩn thận dò hỏi Quách Chất.
- Đêm qua không ngủ được, thành ra sáng nay ngủ quên mất, chư vị đại nhân đã đến xưởng thép chưa?
Quách Chất gương mặt khó hiểu, hỏi ngược lại.
- Lão đang nói đến vị đại nhân nào, hôm nay ngay cả chư vị bồi Đốc tạo cũng chưa ghé qua.
Nghe được giọng khẳng định của Quách Chất, Cao Giáp thở nhẹ một hơi.
- Hôm qua hiến một phép nhỏ cho đốc tạo đại nhân, hồi hộp không biết được thưởng thế nào nên sáng nay mới khổ như thế này đây. Lão Quách còn nước không cho mỗ một cốc.
Quách Chất lật đật chạy vào chòi bê cái chậu làm mát ra, mới gần một tháng mà khắp một dải từ xưởng Vĩnh Xương đến xưởng Cẩm Giang đâu đâu cũng thấy chậu làm mát. Đời sống vốn có chút dư dả nên nhà nào cũng cố kiếm một chiếc.
Đầu tháng này nhà nào không có chậu làm mát thì không có mặt mũi mời khách uống nước chè.
Đón lấy cốc nước từ tay Quách Chất, ngửa cổ uống một hơi cạn sạch Cao Giáp cảm thán nói.
- Thiếu chủ nhà họ Lê đúng là bách nghệ toàn tài, bây giờ có ai nói ngài ấy không phải đệ tử tiên nhân lão đầu ta đây cũng không tin.
Nghe thấy thế Quách Chất thẳng lưng ưỡn ngực như Cao Giáp đang vuốt mông nịnh bợ chính mình.
- Còn không phải sao, thiếu chủ nhà ta là bậc nào anh minh mới được tiên trưởng thu làm đồ đệ. Dù chỉ là ký danh cũng là phước phần tu mười kiếp.
Quách Chất chính là người Mường, năm xưa tuỳ tùng Lê Khôi theo Thái Tổ đuổi giặc Ngô. Sau giang sơn lại giải phóng, nước nhà lại thanh minh, lão ôm một thân thương tật về Lôi Dương vẫn gắn bó với tướng chủ.
Tướng chủ lên Cẩm Giang khai hoang lão cũng lật đật dẫn con cháu chạy theo hầu. Lê Khôi nghĩ tình cũ bố trí cho lão công việc nhàn tản trên xưởng nghiên cứu.
Cao Giáp biết lại chọc vào tổ ong, sẽ bị vo ve không ngớt, liền chắp tay toan chuồn êm vào xưởng thép. Đúng lúc này con đường sau lưng lão vang lên tiếng vó ngựa dồn dập, ngoái đầu nhìn lại đã thấy mười mấy kỵ sỹ phi nước kiệu tiến về phía xưởng thép.
Quách Chất cũng nghe thấy tiếng vó ngựa, nhú đầu ra nhìn thì thấy rõ mặt người đi đầu cùng hai người kẹp hai bên liền chạy ra mở cửa, mở xong quỳ một gối trước cửa, hai tay chắp lên đầu gối còn lại hô to.
- Quách Chất quỵ kiến thiếu chủ cùng hai vị đội trưởng đại nhân.
Lê Ý quay sang nhìn Bùi Sái, lão Sái cười nói.
- Lão Chất vốn là thân binh của gia chủ, vì bị thương nên từ sớm đã được phân phát về Lôi Dương, nghe tin gia chủ lên Cẩm Giang khai phá cũng đem cả nhà theo hầu. Những người như lão chính là xương thịt nhà ta.
Nghe thấy vậy Lê Ý bèn xuống ngựa hai tay nâng Quách Chất dậy.
- Chú Chất đứng dậy đi, Ý còn nhỏ, chưa có công tích ơn huệ gì, chú lại là kiêu binh của cha cháu, công lao hãn mã, không đáng phải làm thế.
Quách Chất thấy thiếu chủ ôn hoà thân thiết hai hàng nước mắt lăn dài, run rẩy nói.
- Đây là việc Chất phải làm … được lời này của thiếu chủ còn mong gì hơn nữa …
Lê Ý cứ thế cầm tay Quách Chất vừa đi vừa nói chuyện tiến thẳng vào xưởng thép, đến nơi nó nhìn thấy một thợ thủ công bóng lưng già nua đứng nép về một bên cứ như có lời muốn nói. Lê Ý đang định hỏi, Bùi Sái từ phía sau cất lời.
- Thiếu chủ, người này chính là Cao Giáp, người tìm ra phép đổ thép mới đấy ạ.
Mắt Lê Ý sáng rực lên nhưng cũng chưa vội bắt chuyện với Cao Giáp mà quay sang Quách Chất.
- Chú Chất, hôm nay cháu đến xưởng thép còn có chuyện, hôm khác cháu lại lên đây chú cháu ta hàn huyên sau.
Nhìn Quách Chất xua tay bảo không việc gì rồi bừng bừng hứng khởi ra coi cổng, Lê Ý có cảm giác mình thật bẩn thỉu, giờ đây cũng đã biết dùng trò thu mua lòng người của đám vạn ác phong kiến quý tộc rồi. Thở dài một hơi, nó hơi nhìn về phía Cao Giáp, lão Điền biết ý đứng ra hỏi chuyện Cao Giáp.
- Mi là Cao Giáp sao, thiếu chủ nhà ta nghe mi đã hoàn thiện phép đổ thép mới, chất lượng có thể khống chế theo ý muốn, có phải vậy chăng?
Cao Giáp chắp tay vái hướng Lê Ý, lại vái Lê Điền, Bùi Sái.
- Con đã sớm chuẩn bị tài liệu từ tối qua, chỉ chờ cậu lớn sang thôi ạ. Trăm nghe không bằng một thấy, hôm nay con sẽ đổ thép ngay trước mặt cậu lớn, đến lúc đó hay dở thế nào bằng cậu lớn quyết đoán ạ.
Nhìn thái độ tự tin của Cao Giáp, nó có chút thú vị chậm rãi bước theo sau. Trung thực mà nói, riêng mảnh kim khí nói riêng và khí cụ phục vụ chiến tranh nói chung, nó chưa bao giờ dám mơ đến chuyện đổ thép có thể thành công sớm như thế này.
Ban đầu nó cũng hừng hực khí thế đòi đi tắt đón đầu ba năm phổ cập súng Matchlock, sáu năm phổ cập Flintlock, mười năm chế tạo Mosin-Nagant, hai mươi năm cầm AK-47 chinh phạt thiên hạ. Phải cái ngay từ bước đầu tiên của công nghệ luyện kim nó đã đá phải cục đá to.
Suốt ba bốn năm trời thợ thuyền ở xưởng ngay cả cái nồi gang còn chưa mò mẫm ra được, vậy nên trong vô thức nó lựa chọn bỏ qua thứ đại diện cho nền văn minh cấp độ cao như thép, chú trọng vào đóng tàu đi biển, vê thuốc súng và đúc đạn cho đều, kỹ thuật khoan nòng súng.
Đàng nào mấy mẫu súng hoả mai hiện tại ở xưởng nghiên cứu vẫn chỉ sử dụng sắt rèn với tỉ lệ carbon rất thấp. Sắt rèn có độ cứng vừa phải với nhu cầu sử dụng của súng ống thời điểm hiện tại, quan trọng hơn là sắt rèn không quá cứng nên dễ gia công.
Các mũi khoan có phần mũi bằng hợp kim thép có độ cứng cao hơn sắt rèn có thể dễ dàng thao tác trên phôi nòng súng tạo ra hàng loạt nòng súng giống hệt nhau.
Đừng hiểu nhầm, cũng không phải trước kia nó không có cách tạo ra thép, càng không phải cả phương đông không có ai biết tạo ra thép. Thép bách luyện của Trung Quốc, thép gấp ngàn lớp của Đại Hoà, thép Wootz của Thiên Trúc (thép Damascus chính là các thỏi thép Wootz được bán sang Ả-rập gia công) v.v. đếm mỏi cả mồm không hết.
Các loại thép này tuy đa dạng về chủng loại, phong phú về tính chất nhưng đều có một yếu điểm chung là sản lượng nhỏ giọt, chất lượng của thép còn chưa đồng đều, ngay cả trong một thỏi thép thì mật độ vật chất cũng chưa được đồng nhất.
Trước kia nhà nó cũng bắt được một tên nghệ nhân Thiên Trúc, nhưng nó chỉ cho vài tên thợ khéo qua học nghề đủ dùng chứ không cố đấm ăn xôi là vì lẽ ấy.
Nói gì thì nói, đến tận cuối thế kỷ XIX (cụ thể là sau 1880), với sự ra đời của thuốc súng không khói mạnh hơn thuốc súng đen quá nhiều dẫn đến nổ nòng, người châu Âu mới bắt đầu sử dụng các loại hợp kim tốt hơn cho nòng súng. Vì vậy, nó cũng chẳng có áp lực phải đổ được thép sớm quá làm gì.
Đương nhiên, cờ tới tay ai người đó phất, có được thuật đổ thép sớm thì càng vui, nó càng có nhiều kế hoạch, ý tưởng có thể đẩy tới trước vài năm đến vài chục năm.
