Trong rạp hát vắng vẻ, Bologo đứng dưới sân khấu, cố gắng nhìn rõ khuôn mặt của Kodling. Tuy nhiên, Kodling lại đang ngồi trên đó và đưa lưng về phía ánh sáng nên rất khó có thể nhìn rõ với lớp trang điểm đậm đặc trên mặt, nó khiến anh ta trông như đang đeo một cái mặt nạ u ám.
- Tôi thích câu chuyện này, sự nhầm lẫn giữa thân phận, ranh giới bắt đầu mờ đi, lộn xộn, rồi xung đột, giữa những mâu thuẫn gay gắt, nó dần phát triển thành một câu chuyện... điên rồ.
Bologo dựa vào sân khấu và bắt đầu nói ra cái nhìn của riêng mình về câu chuyện xưa.
Kodling hơi ngạc nhiên. [Những gì vị khán giả này nói có vẻ khá thú vị]. Kodling đã nghe rất nhiều lời khen dành cho mình, nhưng phân tích trên góc nhìn cá nhân như vậy thì lại tương đối hiếm.
Việc này giúp anh ta kiên nhẫn hơn với Bologo.
- Nhưng tôi nghĩ phần tuyệt nhất vẫn là đoạn Bart sám hối.
Bologo nhướng mày, anh cảm thấy việc đi xem buổi biểu diễn này là quyết định tuyệt vời nhất mà mình đã làm trong thời gian gần đây.
- Ý anh là phần tự hỏi bản thân?
Kodling thì thầm lại câu thoại của Bart:
- “Rốt cuộc thì mình là một người như thế nào?”.
- Không, không, ý tôi là phần phía trước.
Bologo sửa lại:
- “Trên thế gian, mỗi người có ba gương mặt”.
- Một gương mặt trong mắt người khác, một gương mặt là những gì ta tự cho là, và cuối cùng là những gì ta thực sự là.
Bologo nắm lấy mép sân khấu và nhẹ nhàng nhảy lên cạnh Kodling:
- Tôi rất đồng ý với câu này, nó được viết rất hay.
Bologo tiếp tục giải thích suy nghĩ của mình về câu nói này:
- Khi gặp gỡ với người khác, một đường nét cụ thể của bản thân sẽ dần được tạo dựng trong mắt họ, sau đó sẽ có những nhãn hiệu gắn liền với nó, chẳng hạn như hiền lành, xấu xa, tốt bụng hay độc ác.
Kodling không ngắt lời Bologo, anh ta có thể cảm nhận được đây là một vị khán giả có vẻ hơi tự luyến, nhưng những lời vị khán giả này nói thực sự đã thu hút sự chú ý của Kodling.
- Nhưng đây không phải là bộ dạng thực sự của ta, mà đây là ta trong mắt người khác, là gương mặt tồn tại trong mắt người khác.
Bologo dang hai tay, tỏ vẻ bất đắc dĩ:
- Cái tôi trong mắt chính mình cũng sẽ thay đổi đôi chút bởi cái nhìn của người khác... Như thể được kỳ vọng, ta không muốn phá vỡ hình tượng trong mắt họ, do đó ta sẽ dần dần tiếp cận với bộ dạng trong mắt họ, nhưng cũng bởi thế mà khiến bản thân hoàn toàn thay đổi.
- Đúng vậy, cho nên đó là lý do tất cả mọi người đều đeo mặt nạ, và đôi khi ta thậm chí không nhận ra chính mình đang đeo một cái mặt nạ.
Kodling sờ lên mặt khi nói. Một cái mặt nạ như dính chặt trên đó, chặt đến mức gần như quyện vào da thịt, không khác gì nhau:
- Điều này càng đúng với một diễn viên, một ngàn khuôn mặt, một ngàn cái tên.
- Đúng vậy, nên tôi mới có thể hiểu Bart. Anh ta rất muốn biết mình thực sự là ai… cho dù có là công nhân, tên trộm, hay gì đó nằm giữa cả hai.
Bologo nhớ lại nội dung vở kịch:
- Và đây là cái tôi thứ ba, cái tôi thực sự, không bị quấy rầy bởi thế giới bên ngoài, là nguyên bản, diện mạo nguyên bản nhất của ta.
- Cái tôi nguyên sơ.
Kodling thì thầm, nhìn về phía Bologo.
- “Nguyên sơ”? Một từ rất hay.
Bologo gật đầu, sau đó nói với cảm giác mong đợi:
- Đây sẽ là một bi kịch, đúng không? Bart bị ràng buộc bởi những thân phận khác nhau. Anh ta sẽ không thể tìm thấy ranh giới mờ ảo kia mà sẽ ngày càng lún sâu vào đó, cuối cùng đi đến sự hủy diệt.
- Không, tôi mong đây là một cái kết đẹp.
Kodling lắc đầu, tưởng tượng ra cảnh cuối của vở kịch:
- Cuộc sống đã đủ khó khăn, khán giả nên nhận được một cái kết có hậu.
- La… Anh Lazarus.
Kodling đang định phát âm tên của Bologo thì lại bị Bologo ngắt lời:
- Bologo, cứ gọi tôi là Bologo.
- Vậy, Bologo, anh có điểm nào cộng hưởng với nó sao? Sao anh có thể nghĩ đến nhiều chuyện như vậy.
- Gần như là vậy.
Bologo nói:
- Tôi cũng từng có một khoảng thời gian... gần như bị choáng ngợp bởi những thân phận khác nhau.
Anh tiếp tục nói:
- Mỗi người đều có một bí mật không thể nói ra.
- Trong mắt những người thân thiết, tôi là một người thân thiện, yêu đời, nhưng lúc không người, tôi lại là một kẻ xấu xa, mỗi ngày tay đều dính máu. Cuộc sống bình thường và sinh hoạt điên rồ bắt đầu chồng chéo lên nhau… nó sẽ chỉ phá hủy tất cả.
Cho đến khi Adele qua đời, bà vẫn không biết Bologo đang làm công việc gì.
Trên thực tế, Bologo nghĩ rằng Adele đã đoán được nó, chỉ là bà ấy không nói ra. [Dù sao thì sự tồn tại của ngay chính bản thân mình cũng đủ khiến bà ấy ngạc nhiên rồi.]
Cuộc sống của người bình thường, bổn phận của một con nợ.
- Nhưng sẽ luôn có người chấp nhận một con người phức tạp như vậy, chẳng hạn như vợ tôi.
Khi nhắc đến vợ mình, một nụ cười yên bình nở trên mặt Kodling.
- Chấp nhận ư... không tồi.
Trái tim Bologo khẽ rung động.
Anh vẫn nhớ cảm giác của mình khi nhìn thấy Adele lúc ra tù.
Dù đã lâu không gặp, nhưng chỉ một thoáng liếc mắt anh vẫn nhận ra Adele. [Adele không hề sợ hãi trước quá khứ của mình, mà ngược lại còn thân thiện chào rồi bước tới.]
Bà và Bologo chào hỏi nhau, rồi trò chuyện về việc Bologo mấy năm qua cũng không thay đổi nhiều, ngoại trừ nước da trở nên nhợt nhạt hơn, rồi dặn dò phải nhớ phơi nắng…
Cuối cùng, bà ôm Bologo một cái thật chặt và hỏi anh nếu không có chỗ ở thì có thể đến nhà bà ở một thời gian, nhưng chỉ có ghế sofa.
Bologo sửng sốt mất vài giây, khóe miệng nhếch lên vẻ nhu hòa giống như Kodling, nhưng sau đó dần biến mất, rồi chuyển sang vẻ u ám và hung dữ.
- Nếu để tôi viết câu chuyện "Con Chuột Mông Lung" thì có lẽ sẽ còn cực đoan hơn anh.
Bologo không tiếp tục trò chuyện mà đưa ra suy nghĩ của mình.
Kodling ra hiệu cho Bologo tiếp tục. Anh ta và Bologo đã có một cuộc trò chuyện vui vẻ. Để tạo ra một câu chuyện hay hơn, Kodling rất thích trao đổi ý kiến với người khác, đặc biệt là những người như Bologo, những người mà có thể hiểu câu chuyện của anh ta.
- Ví dụ, xung đột về mặt thân phận còn chưa đủ để tra tấn Bart. Tôi sẽ chọn cách để anh ta dần sa đọa trong quá trình ăn trộm, chẳng hạn như... giết người.
Một tia sáng lạnh lẽo lóe lên trong đôi mắt xanh biếc, vẻ mặt của Kodling cũng đanh lại, trong đầu anh ta hiện lên cảnh tượng ớn lạnh ấy.
- Giết... người?
- Đúng vậy, vào một đêm xui xẻo, hai con người xui xẻo gặp xui xẻo cùng nhau.
Bologo hình dung ra cảnh tượng đó trong tâm trí mình:
- Vụ trộm của Bart cuối cùng cũng bị phát hiện. Anh ta biết kẻ đó là ai, là một đồng nghiệp của Bart. Người đồng nghiệp này là một người cực kỳ hiền lành trong nhà máy, rất thân thiện với mọi người và đặc biệt là cực kỳ chính trực. Bart biết mình chắc chắn sẽ bị sa thải, người đồng nghiệp kia nhất định sẽ tiếp tục thực hiện công lý của mình.
- Thực tế cũng đúng như vậy, người đồng nghiệp kia liên tục khuyên bảo Bart rằng điều đó là sai, hy vọng rằng Bart sẽ đi tự thú.
Tốc độ nói dần được đẩy nhanh, đẩy câu chuyện sang bờ vực khác của sự điên rồ:
- Bart cũng đang lưỡng lự. Anh ta đã quá đau khổ khi phải chịu đựng cuộc sống với hai thân phận này. Có lẽ tự thú không phải là một việc quá tệ, nhưng một khi anh ta tự thú thì gia đình vốn đã sắp không chịu nổi sẽ hoàn toàn tan vỡ. Anh ta phải suy nghĩ cho gia đình mình…
- Đã đến lúc phải lựa chọn, anh sẽ làm gì?
Bologo đưa tay lên, bóp một thứ gì đó trong không khí, rồi cố gắng hết sức để vặn gãy nó:
- Bart giết ông ta.
- Giết chết ông lão tốt bụng này. Ông lão tốt bụng không hề làm gì sai, thứ sai duy nhất là bọn họ gặp nhau không đúng lúc, không đúng chỗ mà thôi.
Bầu không khí có vẻ ngưng trọng và kìm nén, cuối cùng thì Bologo nói ra kết cục của Bart:
- Đó là một buổi sáng tồi tệ, tồi tệ hơn gấp trăm lần những buổi sáng trước đó. Trong màn sương sớm mờ ảo, Bart đi về phía thành phố trông như những dãy núi. Cái bóng xám trắng của vô số tòa nhà khiến nó trông giống như một khu rừng dữ tợn, hay những chiếc răng nanh và móng vuốt của quái vật.
Không ai biết trong lòng Bart đang nghĩ gì, điều duy nhất biết là hắn đang tiến tới sự hủy diệt với một tâm trạng cực kỳ hoang mang.
Câu chuyện kết thúc. Không ai trong số họ lên tiếng, cả hai cùng nhấm nháp dư âm đoạn kết của câu chuyện, cho đến khi Bologo phá vỡ sự im lặng:
- Chỉ là một câu chuyện mà thôi, đừng lo lắng, tôi không có tính cách phản xã hội… Chí ít tôi cảm thấy như vậy."
Bologo sợ những lời vừa rồi của mình sẽ khiến Kodling kinh hãi.
Kodling sững sờ một lúc, sau đó mỉm cười và lên tiếng:
- Không có gì, không có gì, tôi thấy đoạn kết này cũng không tệ lắm.
Kodling nhìn Bologo, anh ta cảm thấy Bologo rất kỳ lạ. [Một người rất thú vị.]
[Đây là một cái kết tồi tệ mà lại điên rồ, nhưng biểu hiện của Bologo lại rất bình tĩnh, thậm chí còn không hề có gì khác lạ trong con ngươi, như thể đây chỉ là một câu chuyện được anh ta kể lại mà thôi, nhưng lại như thể anh ta luôn giữ một thái độ thờ ơ với mọi thứ, không thèm quan tâm đến cách nhìn của mình... hay có thể nói là cách nhìn của bất kỳ ai.]
- Đáng tiếc, đây là một vở hài kịch, không thể có một cái kết bi thảm.
Kodling nói.
- Đúng, tôi hiểu, sở dĩ tôi nghĩ như vậy là bởi vì “cốt lõi của hài kịch là bi kịch”.
Bologo nhớ ra điều gì đó nên tiếp tục:
- Trước giờ tôi vẫn luôn muốn tham gia vào các chương trình hài kịch, show trò chuyện… Anh có mở bất kỳ lớp học diễn xuất nào ở đây không?
Anh vẫn luôn nghĩ đến việc kiếm chuyện gì đó để làm lúc rảnh rỗi. Bologo cũng rất thích hài kịch. Cùng tưởng tượng một cảnh tượng như này, trong tiếng gào khóc của kẻ địch, Bologo vừa gõ nát xương của chúng, vừa kể cho chúng nghe những câu chuyện dở khóc dở cười…
Bologo tự bật cười. Một lúc sau, anh mới tỉnh táo lại và nói với vẻ hơi ngượng ngùng:
- Không có gì đâu, anh là người chuyên nghiệp, mấy chuyện kiểu này phải nghe lời của 'chuyên gia'.
Nhìn thái độ chân thành và phản ứng kỳ lạ của Bologo vừa rồi, sự tò mò đã dâng lên trong lòng Kodling. Sau khi dừng lại vài giây, giọng Kodling vang lên:
- Bologo, dường như anh đang sống một cuộc sống tự do, không bị gò bó... Anh đang sống với gương mặt nào?
Kodling nhìn chăm chú vào Bologo, anh ta đã quan sát Bologo ngay từ đầu. Kodling rất hay làm như vậy, ngồi bên vệ đường nơi mọi người qua lại, quan sát dáng vẻ của mỗi người và suy đoán về thân phận cũng như quá khứ của họ.
[Bologo không hề nhát gan, anh ta rất tự tin, tự tin từ trong ra ngoài, lại thêm chút thờ ơ, khi nhìn anh ta chắc chắn sẽ cảm nhận được một vẻ khinh thường.]
[Nhưng dường như Bologo không hề có ý khinh thường mình. Cái cảm giác kiêu ngạo ấy trào dâng như một bản năng mà ngay chính Bologo cũng không nhận ra.]
Giống như một con mèo đen mà bạn gặp ở góc phố, nó kiêu ngạo và thờ ơ. Có thể một giây sau nó sẽ đi loanh quanh dưới chân bạn, cũng có thể một giây sau nó sẽ biến mất, tất cả như một cuộc phiêu lưu, một bí ẩn không thể biết trước.
- Tôi? Có lẽ ở đâu đó giữa gương mặt thứ hai và gương mặt thứ ba.
Anh thẳng thắn nói. Bologo cảm thấy mấy chuyện như này không cần thiết phải giấu giếm làm gì:
- Tôi không quan tâm người khác nghĩ gì về mình, dù sao thì tôi cũng chẳng quen biết họ, giống như việc anh có để tâm đến những gì một người qua đường đánh giá về mình?
Bologo ngả xuống, nằm trên sân khấu, nhìn vào bóng tối và ánh đèn trên đầu.
- Đối với những người tôi biết, họ biết chính xác tôi là ai, vì vậy tôi không quan tâm họ nghĩ gì về mình.
- Nhưng gương mặt thứ ba kia, “cái tôi nguyên sơ”... Tự nhận thức bản thân là một việc cực kỳ khó khăn, Kodling, rất khó, chí ít bây giờ tôi còn chưa làm được.
Bologo bình tĩnh nói.
[Vẫn còn rất nhiều bí ẩn ẩn sâu trong trái tim mình: lý do tại sao mình lại đến thế giới này, giao kèo bị lãng quên, còn cả ma quỷ đã ban cho mình “Trở Về Từ Cõi Chết”.]
Bologo không thể nhận thức được bản thân, ít nhất là cho đến khi những bí ẩn này được giải đáp.
- Nghe rất hay, ít nhất anh đang là chính mình, không cần phải giấu diếm điều gì.
Kodling cũng ngả xuống sân khấu. Anh ta chợt nhận ra đây là lần đầu tiên mình nằm trên đây, trước kia anh ta vẫn luôn đóng vai nhân vật chính, mà nhân vật chính thì không bao giờ ngã xuống.
Một cảm giác khá mới lạ.
Bologo nghiêng đầu nhìn Kodling, hai người cười với nhau. Bologo từ từ đứng dậy, nhảy khỏi sân khấu, rồi đi sang phía bên kia.
- Tôi có thể lấy cái này không?
Bologo nói và gỡ một tấm áp phích xuống. Đó là tấm áp phích quảng cáo cho phần kết của "Con Chuột Mông Lung", nó vẽ hình ảnh một công nhân và một kẻ trộm, kẹp ở giữa là Bart đang trong trạng thái mông lung.
Bart đang đi tới cuối con đường, nhưng cuối con đường đó chỉ là một màn sương mờ ảo, không ai biết nó sẽ dẫn đến đâu.
- Đương nhiên là có thể, đúng rồi, đợi tôi một lát.
Nói xong, Kodling chạy vào hậu trường, rồi lập tức cầm một cây bút ra và ký tên lên tấm áp phích.
- Anh sẽ không phiền chứ?
Kodling hỏi với một nụ cười.
- Sao có thể, tôi sẽ dán nó trong phòng ngủ của mình.
Bologo cẩn thận cuộn tấm áp phích lại rồi nhìn thứ Kodling đang đưa cho mình.
Đó là một tấm vé, một tấm vé bán trước cho phần kết của "Con Chuột Mông Lung".
- Cái này… cảm ơn rất nhiều!
Bologo cảm ơn.
- Không có gì, đã lâu rồi tôi không được nói chuyện nói chuyện với một người như anh, ngược lại phải cảm ơn là tôi mới đúng.
Kodling đáp, sau đó liếc về phía hậu trường:
- Đã đến giờ, tôi phải đi làm việc.
- Ừm, cũng đến lúc tôi phải đi rồi.
Bologo vẫy tay chào tạm biệt.
- Anh có đến xem đoạn kết không? Chỉ nửa tháng nữa.
Nhìn bóng lưng Bologo đang rời đi, Kodling lớn tiếng hỏi.
- Sẽ.
Một lát sau, giọng Bologo truyền tới.