Bà nội Lý thấy Hạ Tùng Bách nói như đinh chém sắt, trong lòng có cảm giác không nói nên lời, bà không nhịn được đôi mắt đỏ lên.

Bà yên lặng cúi đầu xuống, lau nước mắt.

Trong đầu bà vẫn còn nhớ rõ, tiếng cười khanh khách của Hạ Tùng Diệp năm đó, giọng nói của chị tựa như tiếng chim sơn ca,vui sướng líu lo, khiến ai cũng muốn trêu chọc chị.

Hạ Tùng Bách xoay người, dùng sợi dây cột chồng tiền lại, anh ước lượng một chút, những xấp tiền nặng trịch trong tay, mang đến cho người ta cảm giác an toàn.

Anh nói: “Cháu đã nói rồi, sẽ cho mọi người một cuộc sống ngày càng tốt hơn.”

Sau đó, Hạ Tùng Bách xoay người đi ra khỏi phòng bà nội, để lại không gian yên tĩnh cho bà bình ổn cảm xúc.

Đôi mắt của bà nội Lý trở nên mơ hồ, trên khuôn mặt che kín những nếp nhăn, từng dòng lệ không ngừng chảy xuống.

...........

Rất nhanh, thừa dịp thời gian nhàn rỗi sau khi thu hoạch vụ mùa, Hạ Tùng Bách mang theo Hạ Tùng Diệp đi bệnh viện.

Hạ Tùng Diệp mới đầu còn tưởng Lý Đại Lực chưa khỏi bệnh hẳn, liền đi theo em trai tới bệnh viện. Kết quả lúc đi tới bệnh viện, Hạ Tùng Bách lại đưa chị đi kiểm tra, đôi tay to lớn và khỏe mạnh kia, không chút do dự thay chị đóng cửa lại.

Bác sĩ ngồi bên trong, mỉm cười bảo chị ngồi xuống, sau đó mở đèn soi lỗ tai của chị. Hạ Tùng Diệp không biết bác sĩ đang làm gì, chị chỉ biết mê mang nhìn mắt bác sĩ, lại nhìn em trai bên ngoài cửa sổ.

Cuối cùng, Hạ Tùng Diệp cũng hiểu được, đôi mắt chị nhịn không được mà ươn ướt.

Sau khi kiểm tra xong, bác sĩ thương lượng với Hạ Tùng Bách mấy phương án trị liệu. Hạ Tùng Bách thanh toán tiền viện phí, sau đó đứng ngây ra, anh vuốt ve túi tiền đã xẹp lép, chỉ cảm thấy số tiền tích cóp để hỏi cưới Triệu Lan Hương còn dài dằng dặc. Sau khi giao xong viện phí, anh cũng không dám nhìn vào đôi mắt của cô.

Triệu Lan Hương ở lầu một của bệnh viện chờ anh, thấy anh tới liền hỏi: “Sao rồi, bác sĩ nói có thể chữa khỏi không?”

Hạ Tùng Bách lắc đầu, chỉ nói một tiếng thật xin lỗi với cô.

“Số tiền lần này kiếm được phải dùng để chữa trị bệnh cho chị cả trước, bệnh của chị ấy không thể kéo dài. Lễ hỏi, anh sẽ lại tiếp tục tích cóp.”

Triệu Lan Hương nhìn thấy ánh mắt áy náy của anh.

Cô nhịn không được phì cười: “Anh có phải có hiểu lầm gì về chuyện lễ hỏi không. Người thành phố tuy rằng tiền lễ hỏi có cao một chút nhưng cũng không phải là bán con gái đi, lễ hỏi chỉ là một thủ tục cho có thôi.”

“Không chừng so với tiền hỏi cưới vợ ở nông thôn còn ít hơn ấy!”

Triệu Lan Hương tranh thủ phổ cập kiến thức khoa học cho người đàn ông nông thôn quê mùa này: “Hiện tại trong thành phố, nữ giới cũng có công việc, chúng ta chú trọng nam nữ bình đẳng, lễ hỏi sính lễ đều bằng nhau.”

“Hai người kết hôn, quan trọng nhất là tâm đầu ý hợp, tính cách tương hợp, sau này cùng nhau hòa thuận sinh sống. Lễ hỏi nhiều hay ít chỉ là vấn đề thể diện, nhưng nếu tính cách không hợp nhau thì lễ hỏi nhiều ít cũng chỉ vứt đi. Quan trọng là ba mẹ của nhà gái cũng không thể làm khó cho con rể, cho dù anh có đưa nhiều tiền, ba mẹ em phỏng chừng cũng không dám cầm.”

“Anh đã hiểu chưa?”

Triệu Lan Hương ngẩng đầu, hai mắt thẳng tắp nhìn anh.

Trong lòng Hạ Tùng Bách nóng bừng lên, giống như dòng chảy của nham thạch, nóng bỏng, đến mức trái tim của anh cũng trở nên run rẩy. Anh vuốt ve mái tóc của cô: “Em thật tốt.”

“Ba mẹ em cũng rất tốt.”

Triệu Lan Hương đắc ý cười, cô giục anh nhanh chóng đi xem Hạ Tùng Diệp.

Trên tầng hai, Lý Đại Lực đang đứng ở cửa phòng bệnh của vợ, anh hỏi Hạ Tùng Bách: “Phẫu thuật hết bao nhiêu tiền?”

“Bọn anh cũng có tích cóp được một chút.”

Đôi mắt đem láy của Lý Đại Lực toát ra sự lo lắng và trách nhiệm: “Bọn anh không cần tiêu tiền, lương thực thu hoạch cũng bán được một chút tiền, còn có tiền làm quần áo của anh chị tích cóp được.”

Lý Đại Lực nói rất nhiều.

Hạ Tùng Bách lo lắng đứng ở một bên, dựa vào bức tường trắng bên cạnh, mỉm cười mà nhìn anh rể đang nói liên miên.

“Được rồi, coi như em cho anh chị mượn.”

Tiền lễ hỏi của Triệu Lan Hương lại kiếm được về.

Đầu tháng tám.

Hạ Tùng Diệp ở bệnh viện làm phẫu thuật, sau đó tiếp tục ở lại bệnh viện theo dõi nửa tháng. Trong nửa tháng này, Lý Đại Lực ở lại chăm sóc cho chị, cái này giống như tình cảnh một năm trước, hiện tại chỉ là hai người đổi vị trí cho nhau.

Lúc Hạ Tùng Diệp nhắc tới chuyện này, Lý Đại Lực trêu ghẹo nói: “Sao có thể chứ.”

“Khi đó, anh là người bị liệt, nghiêng cái thân cũng khiến cho cả người em phải chảy mồ hôi, dọn phân và nước tiểu vừa bẩn lại thối. Em bây giờ tay chân lành lạnh, anh chỉ việc mang cơm cho em thôi.”

Lý Đại Lực chậm rãi nói từng câu từng chữ, để vợ có thể nhìn cử động môi mà hiểu được.

Lỗ tai Hạ Tùng Diệp che băng gạc nhưng hiện giờ cũng đã bỏ bớt nhiều rồi, chỉ che lại một tầng băng gạc để ngừa nhiễm trùng. Một lượng âm thanh rất nhỏ len lỏi vào tai, trong nháy mắt Hạ Tùng Diệp nghe được âm thanh kia, nó giống như một chiếc lọ bị nứt vỡ, khiến đầu óc chị như nổ tung.

Hạ Tùng Diệp dùng đôi tay che lại đôi môi đang phát ra âm thanh của Lý Đại Lực, nghiêng tai chuyên tâm lắng nghe.

Cơn gió mùa thu thổi những chiếc lá cây ngô đồng kêu sàn sạt, trên đường phố đối diện truyền đến tiếng chuông xe đạp, thỉnh thoảng lại nghe thấy tiếng gõ sắt leng keng và tiếng reo vui của người bán hàng: “Chổi nhà làm, bán chổi đây___”

Lý Đại Lực yên lặng nhìn chị, nhỏ nhẹ hỏi: “Diệp tỷ nhi, em nghe thấy sao?”

Giọng nói giống như mầm cây đang nảy mầm, cạy mở lớp vỏ cứng, phát ra tiếng giòn tan. Hạ Tùng Diệp dường như nghe thấy tiếng hạt nảy mầm, nhẹ nhàng và rất đẹp.

Chị nhịn không được vươn tay sờ tai, ngạc nhiên nhìn Lý Đại Lực.

“Em nghe được rồi.”

Lý Đại Lực sững sờ khi theo dõi hành động của vợ.

.........

Ca phẫu thuật của Hạ Tùng Diệp rất thành công và quá trình hồi phục cũng rất suôn sẻ. Tuy nhiên, do Hạ Tùng Diệp bị điếc nhiều năm nên thính lực của chị sẽ yếu hơn người bình thường, nhưng như vậy đã rất hạnh phúc rồi.

Bà nội Lý vuốt ve đứa cháu vừa từ bệnh viện trở về và ngồi nói chuyện với chị.

Tốc độ nói chuyện so với bình thường thì cố tình chậm hơn rất nhiều, để Hạ Tùng Diệp không bỏ lỡ bất cứ chữ gì. Sau khi nghe xong, Hạ Tùng Diệp có thể dễ dàng dùng thủ ngữ để giao lưu với bà.

Bà nội Lý lúc này mới có thể tin rằng cháu gái đã khôi phục thính lực.

Nhưng nhìn cháu gái vẫn luôn không ngừng dùng thủ ngữ, bà nhíu mày, nói với Lý Đại Lực: “Tranh thủ hiện giờ không có việc gì làm, chậm rãi dạy Diệp tỷ nhi học nói chuyện đi.”

Lý Đại Lực nhanh chóng trả lời bà: “Cháu vẫn luôn cùng cô ấy nói chuyện.”

“Chỉ là cô ấy xấu hổ, ngại bản thân nói không đúng sẽ khiến người khác chê cười.”

Vì thế, Triệu Lan Hương dạy Hạ Tùng Diệp lúc ăn cơm, ngủ, làm việc thì nói những từ đơn giản. Lưỡi Hạ Tùng Diệp cứng, trúc trắc từ từ nói những câu từ này, nhưng vẫn không chuẩn, khiến cả nhà đều cười.

Tam Nha nhảy nhót đến bên người Hạ Tùng Diệp, cầm lấy tay chị nói: “Vừa hay thầy giáo dạy em thật nhiều chữ.”

“Em sẽ dạy chị cả nói chuyện.”

Cái này càng làm mọi người nhịn không được bật cười.

Hạ Tùng Diệp thong thả, nghiêm túc nói: “Được.”

Triệu Lan Hương nhớ tới bản thân có một chiếc radio màu hồng. Đây là món đồ mà lúc cô đi thành phố S mua về muốn kiếm thêm ít tiền, kết quả lại bị Hạ Tùng Bách “Chuộc về”. mỗi ngày, cô sẽ mở đài phát thanh trung ương nghe một chút tin tức.

Triệu Lan Hương lấy món đồ tới, vỗ vỗ nó nói: “Chị cả nghe chương trình trên đài đi, học nói chuyện theo tin tức.”

Hạ Tùng Bách đối với ý tưởng này của Triệu Lan Hương không nhịn được bật cười.

“Mệt em còn nghĩ ra được cái này.”

Người một nhà vui vẻ quan tâm mình khiến Hạ Tùng Diệp cảm động không nói ra lời. Chị nhìn về phía Triệu Lan Hương nói cảm ơn, lại quay sang em trai nói cảm ơn, sau đó cảm ơn từng người từng người một.

Bà nội Lý giận nói: “Người một nhà nói cảm ơn cái gì, không bằng cháu nhanh học nói chuyện đi, về sau tán gẫu với bà.”

“Đôi mắt của bà mờ hết rồi thế mà suốt ngày còn phải nhìn thủ ngữ của cháu, xem đến đôi mắt cũng mệt.”

Cứ như vậy, mỗi ngày sau khi làm xong việc nhà nông, Hạ Tùng Diệp sẽ mở radio nghe chương trình phát thanh trong chốc lát, một bên nghe đài một bên vá áo, ngày cứ như vậy trôi qua.

Vào một ngày tháng mười, chị đúng hạn chuyển đến đài trung ương, từ trong loa truyền tới tiếng xẹt xẹt, Hạ Tùng Diệp phải điều chỉnh dây anten một chút.

“Từ ngày 4 đến ngày 8 tháng 8 năm 1977, lãnh đạo quốc gia, đồng chí D đã tổ chức hội nghị khoa học giáo dục tại thành phố B...Đồng chí D đã phát biểu tại cuộc họp và đề nghị “Tuyển sinh đại học là bước đầu tiên ươm mầm nhân tài”. Đây là một mắt xích quan trọng trong chính sách mười sáu kí tự, khôi phục kì thi đại học bắt đầu từ năm nay....”

Hạ Tùng Diệp nghe thấy tin tức này thì không có phản ứng gì.

Nhưng bà nội Lý đang ngồi ở bên cạnh nhìn cháu gái may vá, nghe được tin tức này cả người chấn động.

Động tác đưa kim cho cháu gái đột nhiên đình trệ, bà nín thở nghiêng tai tiếp tục lắng nghe. Lúc này, đôi mắt vẩn đục của bà hiện lên ánh nước, bà nói: “Diệp tỷ nhi, cháu nghe thấy gì không?”

“Nói tới vấn đề con cái của “phú phản hư hưu” có phù hợp để đi thi đại học hay không, đồng chí D nói rõ ‘Trung quốc muốn thực hiện xã hội bình đẳng, điều đầu tiên là phải thực hiện bình đẳng về tri thức, bình đẳng quyền lợi giáo dục.”(Phú phản hư hưu là những thành phần bị coi là phản cách mạng và bị giết trong cuộc cách mạng văn hóa).

Hạ Tùng Diệp nói: “Bình đẳng giáo dục.”

“Cái gì được gọi là bình đẳng giáo dục?” Chị nhanh chóng hỏi.

Bà nội Lý mím chặt môi, chăm chú lắng nghe từng câu từng chữ phát ra từ chiếc radio, đôi mắt đen mở thật lớn gắt gao nhìn chằm chằm vào chiếc radio, phảng phất như nghe đến chuyện quan trọng nhất của cuộc đời.

Bà lấy lại tinh thần mà trước đây chưa từng có, lắng nghe chương trình đang phát mà không nói một lời nào.

Bà vui vẻ nói với cháu gái: “Khôi phục lại kì thi đại học đấy!”

“Thành phần phú phản hư hữu cũng có cơ hội, cháu và Bách ca đều có thể tham gia kì thi đại học, chính sách của quốc gia đã hoàn toàn thay đổi, hết thảy đều tốt....”

Quốc gia vẫn còn nhớ tới bọn họ, bọn họ được tiếp nhận chính sách khoan dung, thành phần phú phản hư hữu cũng có thể được giáo dục bình đẳng! Bọn họ có thể ở dưới ánh mặt trời cùng mọi người tiếp thu nền giáo dục, không giống con chuột chỉ có thể trốn trong bóng tối.

Nước mắt của bà nội Lý không ngừng tuôn rơi, theo những nếp nhăn mà chảy xuống khóe miệng, khô lại.

Bà sung sướng không thốt được thành lời, đồng thời cũng đau lòng mà rơi lệ. Loại cảm xúc phức tạp này cứ len lỏi trong lòng, khiến cho người phụ nữ đã già như khúc gỗ sắp mục không nhịn được mà gào khóc. Hạ Tùng Diệp sợ hãi vô cùng, chị nhanh chóng buông kim chỉ trong tay, giúp bà nội lau nước mắt.

Hạ Tùng Diệp nói: “Đây là chuyện tốt, bà nội phải vui lên, cháu lập tức đi nói cho em Bách.”

Bà nội Lý bảo cháu gái mau đi đi, còn mình thì tiếp tục dán mặt vào radio, mong muốn nghe được thêm nhiều tin tức về việc khôi phục lại kì thi đại học, chỉ tiếc lúc này tin tức đã phát xong, lại tiếp tục nói về tin tức tiếp theo. Tuy chỉ có thế nhưng từ xưa đến này trí nhớ của bà nội Lý vẫn rất tốt, nên bà khắc sâu tin tức này trong lòng.

Bên kia, dưới cái nắng gay gắt, Hạ Tùng Bách vừa mới tưới và bón phân cho đồng ruộng xong.

Ngay sau đó anh nghe thấy tiếng chị gái mình kích động hét lên: “Bách ca__Bách ca____”

Chị vọt đến trước mặt Hạ Tùng Bách, gập người xuống, dùng giọng nói không tiêu chuẩn của mình từ từ nói: “Bà nội nói, nói, quốc gia....”

“Khôi phục lại kì thi đại học.”