Rốt cuộc thì vào thời điểm này hiểu biết về quyền chân dung của người dân chưa cao. Ở tiệm chụp ảnh, Hạ Tùng Bách phát hiện ảnh chụp của mình, việc có thể làm cũng chỉ là trả gấp đôi tiền mua nó về.
May mà chủ tiệm vẫn là chủ tiệm năm đó, không có đổi.
Ông ta bảo người làm lấy ảnh chụp treo trên tường xuống, chỉ tính giá gốc của năm đó.
Ông ta trêu ghẹo hỏi Hạ Tùng Bách: “Cô gái kia không đi cùng cậu à?”
“Hiện tại cũng là vợ của cậu rồi nhỉ?”
Hạ Tùng Bách đáp lại qua loa, sợ người khác hỏi thêm. Sau khi lấy ảnh chụp, anh cẩn thận bỏ nó vào trong túi áo, một luồng hơi lạnh rất nhanh mà tràn vào áo anh.
Trận tuyết đầu tiên của mùa đông vậy mà tới rồi.
Hạ Tùng Bách bung dù, chậm rãi đi về phía trước.
Rốt cuộc Hạ Tùng Bách đi tới chỗ mà không có người nhận ra mình mới lấy tấm ảnh ra, cẩn thận xem kĩ, đầu ngón tay chạm vào tấm ảnh đã ố vàng, trong ảnh cô trẻ trung lại thanh lệ, mặc áo sơ mi trắng, làn da trắng đến chói mắt, cô nâng nhành hoa và cúi đầu ngửi. Khung cảnh này đã đánh thẳng vào lòng Hạ Tùng Bách, làm anh không khỏi cảm thấy chua xót……
Thời điểm chụp tấm ảnh này là vào năm 1976, hiện tại đã là mùa đông năm 1980. Anh khi đó là một thằng nghèo với hai bàn tay trắng, nụ cười của cô trong veo đến như vậy, thời gian trôi thật nhanh, chớp mắt cũng đã bốn năm rồi.
Bông tuyết vương trên lông mi của Hạ Tùng Bách, bị hơi nóng anh thở ra làm tan thành nước.
Trên đường không biết nhà ai mở nhạc, “ Vì sao gió xuân lại khoan thai đến muộn?”
“Mưa thu sao lại rơi trên ngọn cây.”
Anh lần nữa chạm vào tấm ảnh, hoảng hốt khi ảnh chụp hai người một nam một nữ nhưng người kia mờ nhạt dần, biến thành một người.
Cô gái ngửi hoa thơm dưới gốc cây dâm bụt đã biến mất, chỉ còn lại một người đàn ông trẻ tuổi, nghiêm nghị.
Hạ Tùng Bách dụi dụi mắt, chà mạnh bàn tay.
“Ơ kìa …… ông chủ Hạ, cậu mau lên xe đi!”
“Tôi thật sự là chiêu đãi không chu toàn, không đưa cậu về khách sạn!”
Lão Kim, giám đốc Công ty Thiết bị vệ sinh ở Thành phố S, người vừa mới bàn chuyện làm ăn với Hạ Tùng Bách đã dừng xe lại, kéo anh lên xe.
Lão Kim nhấn nút tạm dừng radio, thay đổi một bài hát khác.
"Cỏ xanh mơn mởn như tơ, sương hơi mờ mịt khuất bờ."
"Sóng nước mây mù cỏ non xanh, có nàng thiếu nữ chơ vơ bên dòng."
Một giọng hát xa xăm uyển chuyển từ đài phát ra, vô cùng êm tai và uyển chuyển. Giọng hát như thấm mưa xuân, mượt mà và thanh tao, lại như một cơn gió đông mát lành, thấm vào ruột gan.
Giai điệu quen thuộc này làm Hạ Tùng Bách đang chìm đắm trong tấm ảnh cảm thấy hoảng hốt.
Nó đã từng bay bổng ở trong thung lũng không biết bao nhiêu lần, lần đầu tiên nghe thấy nó là khi Triệu Lan Hương phát hiện anh làm ở lò mổ heo, cô đau lòng đến rớt nước mắt. Trên đường trở về sau khi anh đi huyện thành đưa thịt heo xong, cô ngồi sau yên xe đạp của anh hát.
Đến bây giờ nghe lại, Hạ Tùng Bách dường như có thể cảm nhận được không khí của núi xanh sau cơn mưa.
Anh nói: “Bài hát này thật dễ nghe.”
Lão Kim là người yêu âm nhạc, ông nghe thấy Hạ Tùng Bách khen, trên mặt toàn là biểu cảm vui vẻ.
Ông nói: “ Bài hát của Đặng Lệ Quân luôn có một phong vị riêng mà.”
“Đây có phải là lần đầu tiên cậu nghe album này không? Nó được phát hành vào mùa xuân năm nay, tôi còn tưởng những người trẻ tuổi như sinh viên các cậu nghe rồi chứ……”
Hạ Tùng Bách nghe vậy, dừng lại một lúc lâu. Anh hỏi: “ Nó chỉ mới được phát hành vào mùa xuân năm nay thật sao?”
Lão Kim vỗ ngực nói: “Đừng nhìn tôi là một người thô tục, không văn hóa, nhưng cái này tôi biết không ít đâu. Cậu biết Đặng Lệ Quân không? Ngôi sao ca nhạc ở Đài Loan đó, trước đây các bài hát của cô ấy bị cấm nên không được nghe, bảo là…. âm nhạc đồi truỵ gì đó.”
“ Này cũng may, bây giờ không giống trước kia.”
Lão Kim vừa nói xong, một bài 'Bên Kia Dòng Nước' cũng đã phát xong, trong lúc lơ đãng nghiêng đầu qua, nào ngờ thấy người đàn ông ngồi ở ghế sau hốc mắt phiếm hồng.
Ông yên lặng dừng xe ở ven đường, “Cậu nghe đến khóc luôn à?”
Vượt ngoài dự đoán, lần đầu tiên lão Kim gặp phải người nghe Đặng Lệ Quân hát mà rớt nước mắt, mà còn là đàn ông. Chuyện lạ như vậy ông cũng là lần đầu thấy trong đời.
Ông mở cửa sổ xe, hút điếu thuốc.
Dưới khói thuốc lượn lờ trong xe, ông nhìn thấy tấm ảnh mà Hạ Tùng Bách cầm trong tay .
Ông nói: “Dáng vẻ cũng thật xinh đẹp, người yêu của cậu à?”
Hạ Tùng Bách nói: “Xin lỗi, ngày mai tôi sẽ rời khỏi đây, về chi tiết người bên tôi sẽ bàn tiếp với ông.”
Lão Kim hỏi: “Cậu phải đi đâu à?”
“Tìm người yêu.”
Lão Kim cười rất khoan dung, ông nói: “Đi đi, người yêu chỉ có một, làm ăn thì có nhiều…”
“Bảo sao nghe một bài hát cũng khiến cậu khóc!”
Lão Kim nhìn người thanh niên xuống xe, về khách sạn.
……